Mag je andermans voorwaarden overnemen?

kleine lettertjesMet enige regelmaat krijg ik vragen die neerkomen op: mag ik algemene voorwaarden copypasten van anderen?

Heel kort: nee. Ook op voorwaarden zit auteursrecht, want de jurist die ze schrijft, heeft al snel enige creativiteit nodig om alles mooi op een rijtje te krijgen. Tenminste, als de voorwaarden op een of andere manier maatwerk zijn. Een zin als “Op de overeenkomst is Nederlands recht van toepassing” lijkt me niet beschermbaar, ook niet als je er twintig daarvan achter elkaar rijgt.

Nu liggen weinig juristen er wakker van dat er clausules overgenomen worden door de concurrent. Bij integraal overnemen van een geheel document oké, maar een aansprakelijkheidsclausule en de helft van een boetebeding: ik heb wel iets beters te doen. Sterker nog, ik vermoed dat de hele beroepsgroep enigszins in de problemen komt als iedereen op zijn en haar strepen gaat staan, want we laten ons allemáál inspireren (kuch) door andermans voorwaarden.

Verder ben ik benieuwd of iemand nog kan bewijzen de eerste te zijn geweest met specifiek die passage. Vrijwel elke zin uit generieke algemene voorwaarden is zo vaak herkauwd en hergebruikt in licht aangepaste vorm dat ik me niet kan voorstellen dat er nog een eerste auteur is.

In de praktijk zul je er dus waarschijnlijk wel mee wegkomen, máár bedenk goed wat je copypaste (of gebruik een van onze generatoren). Ik ken het verhaal van een online dierenwinkel die de AV van Bol.com kopieerde “want zo’n groot bedrijf heeft dat vast perfect geregeld” en later door een klant gesommeerd werd het levend aas na drie weken terug te nemen want volgens de AV mag alles binnen dertig dagen terug. Oeps.

Arnoud

10 reacties

  1. Verder ben ik benieuwd of iemand nog kan bewijzen de eerste te zijn geweest met specifiek die passage. Geschiedenisles op de maandag: Ik heb in 1996/97 keurig aan de geel/zwarte concullega in toen nog Diemen gevraagd de AV te mogen gebruiken als bron. Dat is toegestaan, vervolgens zijn onze AV weer door jan-en-alleman – vooral gratis inbelproviders blinkten daarin uit – overgenomen, verbouwd en aangepast, afaik zonder enige vorm van toestemming . Ik durf dan ook te stellen dat tot X-jaren terug de AV van heel veel gewone toegangsproviders een geel/zwarte achtergrond hadden.

  2. Nu vraag ik mij alleen af of er ook auteursrechten liggen op algemene voorwaarden die volautomatisch zijn gegenereerd door een AV generator. Okay, een jurist heeft meegewerkt met het bouwen ervan en de gebruiker vinkt een stel vinkjes aan en poef! Daar zijn de voorwaarden. Maar goed, een fotograaf die een pasfoto maakt doet ook niet veel anders dan de gebruiker op een stoel neerzetten, oren in beeld krijgen, glimlach weg en recht de camera in kijken en dan klik. Het resultaat, de pasfoto, heeft volgens mij ook geen auteursrechten. Het is immers een standaard-product geworden. Ik zie er dan geen creativiteit meer in. 🙂

    1. Voorwaarden die zijn gegenereerd door een AV generator vallen waarschijnlijk niet onder de bescherming van het auteursrecht. De individuele artikelen die gegenereerd zijn kunnen m.i. wel bescherming genieten aangezien deze door persoonlijke en subjectieve keuzes zijn geformuleerd (zoals Arnoud ook hierboven bespreekt). Het gehele document valt er echter in beginsel niet onder aangezien daar zeer waarschijnlijk geen echte persoonlijke en subjectieve keuzes zijn gemaakt. Dit hangt echter sterk van de situatie af. Wanneer de AV generator slechts 10 verschillende keuzes aanbiedt, is dit m.i. te simplistisch om onder het auteursrecht te vallen. Wanneer men echter enkele uren nodig heeft om een dergelijk document te genereren, zullen de keuzes die vanuit de generator beschikbaar zijn in de honderden lopen. Derhalve zal het waarschijnlijker zijn dat het gegenereerde in dergelijke gevallen wel aan de oorspronkelijkheids- en persoonlijkheidseis voldoet en zal diegene die het document heeft gegenereerd een nieuw werk laten ontstaan.

  3. Verder ben ik benieuwd of iemand nog kan bewijzen de eerste te zijn geweest met specifiek die passage. Vrijwel elke zin uit generieke algemene voorwaarden is zo vaak herkauwd en hergebruikt in licht aangepaste vorm dat ik me niet kan voorstellen dat er nog een eerste auteur is.

    Maar dan is een AV niets anders dan een verzameling van herkauwde passages, waarbij iedere passage normaliter geen creativiteit benodigt? Dan lijkt het me niet dat er nog sprake kan zijn van een intellecutele schepping, laat staan een persoonlijk stempel (drempel uit Infopacq-arrest, HvJ EG)?

    1. Je moet de creativiteit in Algemene Voorwaarden vergelijken met die in een zakelijke tekst (denk aan een verslag van een actuele gebeurtenis). Het is dan niet zo verwonderlijk dat je (zeer) vergelijkbare frasen tegenkomt in verschillende Voorwaarden. Aan de andere kant, de ultieme redactie van de frasen en de combinatie van artikelen is een resultaat van kennis en vaardigheid van de samensteller; beïnvloed door de opdrachtgever. Wat dat betreft steun ik Arnoud, dat het bijeensprokkelen van artikelen verdedigbaar is, maar het (vrijwel) volledig kopiëren (zonder toestemming) niet.

  4. Op mijn paspoort/rijbewijs staat een kopie van mijn pasfoto. Kan de fotograaf mij of de overheid aanklagen wegens auteursrechtenschending? Volgens mij heeft de fotograaf geen formele toestemming gegeven voor vermeningvuldiging.

    1. Portretfotografie is anders dan pasfoto’s laten maken. Vrijwel iedere fotograaf die ik ken geeft pasfoto’s rechtenvrij mee aan de klant.

      En ja, de regels aangaande pasfoto’s voor officiele documenten laten weinig ruimte voor creativiteit.

  5. Ik zie dat de algemene voorwaarden van NuJij ook door allerlei sites worden gekopieerd, met vaak lachwekkende gevolgen.

    Deze passage staat op NuJij Algemene Voorwaarden en huisregels (en overgenomen op andere sites)

    Plaats geen reclame, daar is Nujij niet voor bedoeld. Wilt u adverteren op Nujij, mail dan de redactie op info@nujij.nl Plaatst u toch reclame dan brengen wij u het reguliere sales-tarief in rekening.

    Wervende berichten die verwijzen naar partijprogramma’s, petities, goede doelen, goksites etc. worden verwijderd. Ook hiervoor kunnen wij u het reguliere sales-tarief in rekening brengen. … het verhalen op de Bezoeker van eventuele schade en kosten die het gevolg zijn van de schending door de Bezoeker van de Voorwaarden. Toen ik nog minderjarig was heb ik een bericht geplaatst op NuJij dat door het snelle aantal votes als spam werd gezien. Het was overigens gewoon een nieuwsartikel op een commerciele website. Toen kreeg ik dus serieus mail van NuJij of ik, of mijn ouders, even het sales-tarief wilde gaan aftikken, en de tijd die nodig was om mijn “spam” te verwijderen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.