“Bitcoin-exchange krijgt status van bank”

Bitcoin-Central heeft in Europa de status van bank gekregen, las ik bij Tweakers. Dat is niet helemaal juist: het Bitcoin-wisselkantoor Paymium dat achter Bitcoin-Central zit, heeft een contract gesloten met betalingsprovider Aqoba, die weer samenwerkt met de Franse Crédit Mutuel Arkéa bank. Op grond hiervan mag Paymium geld bewaren voor haar klanten, en dat doet ze in de vorm van Bitcoins. Maar je kunt geen bankrekeningnummer krijgen bij Bitcoin-Central, en overboeken kan al helemaal niet.

Het is wel een mooie stap vooruit in de erkenning van bitcoins als gewoon betaalmiddel, en niet alleen schimmig ruildinges voor transacties die het licht niet kunnen verdragen. Bitcoins zijn als compleet gedecentraliseerd en anoniem betaalmiddel altijd een beetje in dat verdomhoekje blijven zitten helaas.

In die hypetijd kreeg ik veel vragen over de juridische status van bitcoins, maar helaas had ik nooit de tijd om het eens echt uit te zoeken. Gelukkig zijn er andere mensen die dat wel hebben gedaan. Een mooi startpunt is de scriptie van Mark A. Jansen, die onder meer onderzocht wat de Belastingdienst vindt van bitcoins. Dat blijkt verrassend simpel:

Omdat u deze bitcoins kunt inwisselen tegen geld en de bitcoins daarom een bepaalde waarde vertegenwoordigen vormen deze bitcoins een onderdeel van uw vermogensbestanddelen. De waarde dient dan ook aangegeven te worden in box 3.

En ja, dat geldt dan ook voor virtuele goederen in online spellen zoals Second Life of World of Warcraft. Hoe de Belastingdienst hier een controle op uit zou willen voeren, weet ik niet: zouden ze je kunnen verplichten in te loggen op je account en te laten zien wat je hebt en wat dat waard is?

Mark van Cuijk dook dieper op de vraag in hoe je aangifte doet van inkomsten betaald in bitcoins, bv. als je een dienst verleent of als je werkgever je uitbetaalt in bitcoins.

Bitcoins zijn een niet in geld genoten inkomst op het moment dat iemand de beschikkingsmacht over die Bitcoins heeft verkregen.

Als je als werknemer je salaris in Bitcoin ontvangt, zal de Belastingdienst dit dus waarschijnlijk aanmerken als loon in natura.

Helemaal intrigerend wordt het als je bitcoins zelf gaat ‘minen’, wat nog steeds kan hoewel het wel steeds moeilijker wordt. Bij dat mijnen ontstaan nieuwe bitcoins uit het niets, en voor “vermogen dat je uit het niets krijgt” is er geen standaardcategorie bij de belastingaangifte. Ik denk dat het komt te vallen onder gewoon vermogensaanwas, net alsof je het geschonken hebt gekregen.

Update (11 december) Folkert van Heusden zocht uit wat je moet doen als je factureert in Bitcoins:

“In dit geval betekent dit dat als u wegens een levering of een dienst een factuur moet uitreiken, de wisselkoers moet worden genomen die geldt op de dag waarop de factuur is uitgereikt of uiterlijk uitgereikt had moeten worden. Als er gen verplichting tot het uitreiken van een factuur is, dan wordt de omzetbelasting verschuldigd op het tijdstip waarop de ondernemer de vergoeding ontvangt.”

Bij Bitcoinspot hopen ze dat er meer exchanges zullen volgen. Ik ben benieuwd. Voor mijn gevoel zit het systeem nog steeds in een hele diepe niche, en ik vraag me af wat er nodig zal zijn om het net zo mainstream te maken als Paypal of creditcards.

Arnoud

47 reacties

  1. Helemaal intrigerend wordt het als je bitcoins zelf gaat ‘minen’, wat nog steeds kan hoewel het wel steeds moeilijker wordt. Bij dat mijnen ontstaan nieuwe bitcoins uit het niets,
    Ik zie het gewoon als werk: je spant je in (of koopt of bouwt apparatuur die zich inspant) en dat levert iets op waar andere mensen weer waarde aan hechten. Dus ik zou zeggen: inkomsten uit overige werkzaamheden.

  2. Bij inkomsten uit overige werkzaamheden zijn dat inkomsten die door iemand (persoon of bedrijf) betaald worden. In veel gevallen zul je daar BTW op moeten heffen en afdragen.

    Dit is meer vergelijkbaar met iemand die sjaals gaat breien. Je hebt grondstoffen (wol, eletriciteit) waar je met wat inspanning een product van maakt (sjaal, bitcoin) waarvan de waarde hopelijk iets hoger ligt dan de oorspronkelijke grondstoffen zodat je er wat winst op kunt maken zodra je ze gaat verkopen.

    1. Op het moment dat jij beroepsmatig sjaals breit zal je waarschijnlijk ook BTW moeten heffen en afdragen. Maar of je BTW-plichtig bent of niet staat los van hoe je e.e.a. in je inkomstenbelasting moet opgeven.

      Overigens zijn financiele diensten en producten BTW-vrij.

  3. Betekent dat dat je geen belasting betaalt over inkomsten uit het proces ‘bitcoins kopen – koersstijging afwachten – bitcoins verkopen’ (anders dan vermogensbelasting)? Hoe werkt dat voor geld verdienen aan koersschommelingen in reguliere buitenlandse valuta? Of koersschommelingen van goud? Of koersschommelingen van aandelen?

  4. In de bitcoin wereld gaat men wel van een belangrijke grondstof uit, electriciteit. Er wordt ook altijd gerekend met de electriciteitsprijs per bitcoin die je mined om te zien of je überhaupt winst maakt, zeker in dit stadium kost het je ettelijke honderden euro’s aan stroom wil je een beetje bitcoins kunnen minen. Naast de investering in apparatuur is dat een grote kostenpost. Helemaal uit nioets is het niet, ik denk eerder dat het net zo behandeld moet worden als bijv het delven naar goud, etc.

  5. Het is wel een mooie stap vooruit in de erkenning van bitcoins als gewoon betaalmiddel, en niet alleen schimmig ruildinges voor transacties die het licht niet kunnen verdragen. Bitcoins zijn als compleet gedecentraliseerd en anoniem betaalmiddel altijd een beetje in dat verdomhoekje blijven zitten helaas.

    Eerder gelukkiig dan helaas. Bitcoin worden ggemaakt door enorm ladingen resources te verspillen. Pure energieverspilling.

    Bij dat mijnen ontstaan nieuwe bitcoins uit het niets,
    Ze onstaan puur door een enorme verspilling van energie en computertijd.

    1. Dat (minen) is niet het fundament van bitcoins. De enige reden dat het ‘minen’ bestaat, is dat er geld “gedrukt” moet worden. Omdat bitcoin gedecentraliseerd is, kan je echter niet gecentraliseerd geld gaan uitdelen; vandaar deze tussenoplossing. Als ze eenmaal gegenereerd en in omloop zijn, kosten ze overgens die resources niet. Onze euros hebben ook energie gekost om te maken, is dat ook pure energieverspilling? Nee, dat is slechts het maken van een betaalmiddel.

      ik vraag me af wat er nodig zal zijn om het net zo mainstream te maken als Paypal of creditcards.
      Ik denk dat enige economische veranderingen nodig zijn om dit te laten gebeuren, tenzij de bitcoins slechts gebruikt worden om een betaling te voltooien. Maar in zo’n geval heeft noch de anonimiteit, noch de decentralisatie veel toegevoegde waarde.

      1. Voor Bitcoin zal het altijd nodig blijven om deze resources te “verspillen”, ook nadat alle Bitcoins zijn verdeeld. Op dit moment komen inkomsten uit het mijnen vooral in de vorm van nieuwe Bitcoins en een gedeelte uit transactiekosten die vrijwillig aan een transactie gekoppeld kan worden. In de toekomst gaan de inkomsten in de vorm van nieuwe Bitcoins dalen en zullen personen die zich met mijnen bezighouden hogere transactiekosten vragen. Het electriciteitsverbruik zal hierdoor echter niet hoger of lager worden.

    2. Een andere probleem met bitcoins is nog de manier waarop het in elkaar zit.

      Je kunt bitcoins namelijk ook nog zien als een soort van piramide spel waarbij de vroege instappers (bedenkers) veel bitcoins hebben gekrgen voor minder inspanning terwijl er nu steeds meer mensen steeds meer recoures moet verspillen om dezelfde hoeveelheid bitcoins aan te maken.

      Het heeft in die zin bijna alle kenmerken van een piramide spel. Juridisch lijkt me dat ook zeer ongewenst

        1. Als je goud delft heb je daarna een grondstof met een hoge intrinsieke waarde. Als je een bitcoin genereert heb je nul intrinsieke waarde en dat is ongeveer vergelijkbaar met de intrinsieke waarde van een bankbiljet. Een bankbiljet is echter veel minder belastend voor het milieu dan een bitcoin.

          1. Je overschat de intrinsieke waarde van goud. Veruit het grootste deel van de waarde van goud is “monetair”: het volgt uit de geschiktheid van goud om dienst te doen als “geld”.

            Maar je hebt wel gelijk in de zin dat Bitcoin alleen “monetaire” waarde hebben: behalve als geld zijn ze nergens goed voor.

      1. Een belangrijk kenmerk van een pyramidespel is dat vroege instappers worden betaald met de inleg van late instappers, die dat vervolgens niet meer kunnen terugverdienen (bij gebrek aan nog latere instappers). Dat is hier niet het geval.

        Ik ben het met je eens dat Bitcoins gebaseerd zijn op energieverspilling, Helaas is dat een natuurwet (wanneer er geen inspanning – lees energie – nodig was, was er geen waarde en dus ook geen betaalmiddel).

        @Arnoud: goud heeft intrinsieke waarde wegens het feit dat het een gewild metaal is (als grondstof en voor sieraden). Dat is minder verspilling als wanneer er energie wordt gebruikt puur om instrumentele waarde te borgen.

        1. Een belangrijk kenmerk van een pyramidespel is dat vroege instappers worden betaald met de inleg van late instappers, die dat vervolgens niet meer kunnen terugverdienen (bij gebrek aan nog latere instappers). Dat is hier niet het geval.

          Bitcoin hebben alleen maar waarde omdat ze steeds moeilijk zijn om te genereren. Dat maakt het een schaars (virtueel) goed. De waarde wordt dus wel degelijk door latere instappers betaald. Omdat zij veel meer energie moeten verspillen om een bitcoin te genereren verspillen worden de bitcoins van de vroege instappers relatief meer waard. Dat is qua effect gelijk aan een pyramide spel.

    3. Minen is niet alleen het proces waarbij gelukszoekers en investeerders hun elektriciteit en processorkracht proberen om te zetten in Bitcoins. Het vervult in het Bitcoinsysteem ook een zeer belangrijke functie, namelijk het controleren van transacties op hun geldigheid. Die functie wordt in een ‘normaal’ monetair systeem vervuld door banken, en laten we het niet hebben over de hoeveelheid geld en grondstoffen die door banken verspild worden 😉

  6. Ik vind de conclusie over virtuele goederen in bv WoW wel erg snel gaan. Mijn reele goederen hoef ik ook niet in box 3 op te geven, zelfs al zou ik sommige ervan voor geld kunnen verkopen. Dus zolang ik die virtuele goederen voor eigen gebruik heb en niet als belegging lijkt het mij logisch dat die ook niet in box 3 vallen.

  7. Ik vind sowieso dat de prijs van virtuele goederen lastig te bepalen is. Dan heb je b.v. het “adamantium schild van Kor” plus een “vorpal blade” van de “wizard of Mordor” en de combinatie ervan is nu dusdanig zeldzaam dat de waarde vergelijkbaar is met de prijs van een huis in Wassenaar. Leuk als je die toevallig in het spel vindt want je bent direct miljonair. Maar daarmee heb je nog geen cent beschikbaar om de belastingen te betalen die daarna over dat zwaard geheven zullen worden. Deze items bewaren is dan geen optie meer dus moet je meteen op zoek naar een koper voor het item, terwijl je ze misschien juist nodig hebt voor een bijzondere queeste. Daarnaast, wat indien je vervolgens in het spel wordt bestolen door een andere speler? Heb je net je belastingen betaald voor dat item, ben je het item kwijt! En dan? Aangifte doen bij de politie? Maar als de mogelijkheid om spelers te beroven gewoon onderdeel is van het spel kan de politie er weinig tegen beginnen.

    Misschien dat ik de belasting kan betalen in virtueel geld. Met dat zwaard en schild kan ik vast de nodige koopmannen beroven en het goud overdragen aan de belastingen. Of ik overval het virtuele belastingkantoor… 🙂

      1. Even mijn fantasie laten doordraaien. Als de overheid belasting gaat innen binnen virtuele werelden zullen ze ook die goederen moeten beschermen. Omdat de makers van de wereld gewoon bepalen wat wel en niet mag, en ze diefstal dus goedkeuren, kan de overheid daar dus niets aan veranderen. Dus zal de overheid politie-agenten moeten opleiden om binnen de virtuele wereld de wet te handhaven en wel binnen de regels van het spel. Dus ik word beroofd door Herakles de Barbaar, waarschuw de virtuele politie en die gaan meteen op pad om deze dief te grijpen en mijn spullen terug te roven, en daarbij de stelende speler dus ook zwaar bestraffen voor deze diefstal.

        Als agent de gehele dag WOW moeten spelen om te zorgen dat je goed genoeg wordt om die supersterke dieven aan te pakken… Interessant. Waar kan ik solliciteren? 🙂

        1. Zolang het binnen de regels van het spel blijft, hoeft de politie niets te doen. Mijn dure voetbal mag worden afgepakt, mits tijdens de wedstrijd. Ik kan deze niet terugeisen totdat de wedstrijd klaar is.

          Bij een online spel kun je prima de eerste verantwoordelijkheid bij de private security van de speleigenaar leggen. Pas bij gekke dingen (zoals dat mes op de keel bij die Runescapezaak) zou het een politiekwestie hoeven te worden.

          1. Tja, virtuele goederen ontvreemden onder bedreiging. Kan je virtuele artikelen ontvreemden?

            “Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.” * Is het een goed? Electriciteit is een goed, dus dan kan je inderdaad zeggen dat dit het ook is. * Wordt het weggenomen? Ja, dus hieraan is voldaan * Wederrechtelijk? Met het mes op de keel wel degelijk en als je geen bordje hebt staan met svp mijn computer hacken dan geloof ik dat ook nog wel. * Toe eigenen? Vaak worden dit soort zaken gedaan om het te verkopen, dus ja dat zal ook wel. Ik heb één belangrijke stap overgeslagen: Is het jouw eigendom? Daar wringt de schoen, in de EULA van Blizzard waar je bij iedere mini patch weer akkoord mee moet gaan (reuze irritant) claimen ze dat alles op hun server hun eigendom is en dat ze je slechts een dienst leveren etc… Het kan dus niet ontvreemd worden zou ik zeggen. Heeft runescape niet zo’n voorwaarde dan? Of is deze voorwaarde niet toegestaan?

            Daarmee heb je dus ook een stok naar een belastingdienst: Het is niet van jou en Blizzard die eigendom claimt, verbied de verkoop van items en accounts.

            1. Ja en nee. Bij WoW kun je een dergerlijk argument opvoeren en dan is het leuk dat je “Axe of Skullsplitter” op eBay 2 miljoen Euro kan opleveren, maar volgens de regels mag je het niet verkopen dus is de waarde nul. Maar andere online spellen kunnen koop en verkoop mogelijk wel toestaan. In SecondLife kun je simpel objecten die je hebt gemaakt doorverkopen. En dus zijn ook belastingen van toepassing.

  8. Anderen hebben het virtuele vermogen ook al genoemd. Maar ik wil de quote herhalen:

    Omdat u deze bitcoins kunt inwisselen tegen geld en de bitcoins daarom een bepaalde waarde vertegenwoordigen vormen deze bitcoins een onderdeel van uw vermogensbestanddelen. De waarde dient dan ook aangegeven te worden in box 3.
    Stel ik heb een zeer zeldzaam iets en één persoon heeft er miljarden voor over, maar ik wil het gewoon niet verkopen. Hoe bepaal je de waarde voor box 3 dan? Het kan immers ingewisseld worden tegen geld.

    Hetzelfde geldt voor virtuele goederen (in een spel met een echt-geld-markt). De algemeen geaccepteerde waarde wordt bepaald door de waarde op de markt. Maar ik heb de mijne zonder veel moeite in mijn vrije tijd verkregen en wil het helemaal niet verkopen. Een gek heeft er echter ontzettend veel geld voor over. Dan wrijft de belastingdienst al in de handen.

    1. Ik vraag mij sowieso af hoe de belastingdienst een waarde kan berekenen over iets dat zo zeldzaam is, dat het gewoon onverkoopbaar is. Stel, tijdens een duikpartij in internationale wateren vind ik een supergrote steen op de oceaanbodem met daarin een loepzuivere diamant van 20 kilo. (En 1 karaat is 200 milligram dus reken maar uit hoeveel dat is!) Steen neem ik mee terug naar de haven en meld de vondst netjes bij de douane, met de mededeling waar ik hem gevonden heb. En ja, dan is het maar de vraag hoe je aan die steen een waarde kunt toekennen. En hoe je eventueel de invoerbelasting en vermogensbelastig gaat betalen, want zolang je die steen niet verkoopt heb je ook geen cent. Die waarde krijg je uiteindelijk pas op het moment dat je die steen verkoopt en tot die tijd is het niet veel meer dan een zware boekensteun…

    2. Alex, ‘inwisselen tegen geld’ en ‘verkopen’ zijn wel twee verschillende dingen.

      @Arnoud, kan je onderbouwen hoe je zo snel regelgeving rondom iets wat als betaalmiddel wordt gezien (met wisselkoers enzo) door kan trekken naar virtuele goederen?

      1. Richard, kun je uitleggen wat het verschil is tussen ‘inwisselen tegen geld’ en ‘verkopen’? Ik ben benieuwd welke van de twee van toepassing is op de handel in bitcoins op de diverse exchange-websites. Misschien is de bewering “u [kunt] deze bitcoins inwisselen tegen geld” wel feitelijk onjuist…

  9. Leuk dat eens is uitgezocht hoe het zit met de belasting-aspecten. Hoe zit het met wetgeving m.b.t. witwassen, financiering van criminele/terroristische activiteiten e.d.? Ik dacht dat banken verplicht waren om “verdachte transacties” te melden, en het feit dat Nederlandse banken geen “zwitserse bankrekeningen” aanbieden zal ook wel iets met wetgeving te maken hebben.

    In hoeverre heb je als bitcoin-gebruiker te maken met dit soort bank-wetgeving?

      1. Dat hangt er vanaf of je een Bitcoin-transactie ziet als een koop of een ruil. Bij koop is het namelijk zo dat je het bedrag terug moet betalen, maar niet per se dezelfde muntjes of zelfs maar in dezelfde verhoudingen. Kreeg ik van jou een briefje van 5 en een kwintje, dan is het genoeg dat ik je 5,20 geef, met welke (redelijke) munten/briefjes dan ook.

        Als het een ruil is dan moeten de producten zelf terug. Ik ruil mijn telefoon tegen jouw iPad, dan kom jij niet weg met de prijs van de telefoon; ik heb recht op de telefoon terug.

        Ik denk dat Bitcoins geld zijn, zo worden ze gebruikt. En dan denk ik dat je níet kunt eisen dat je in Bitcoins wordt terugbetaald. Ten eerste omdat je als geldschuldenaar altijd per bank/giro mag betalen (6:114 BW) en ten tweede omdat je moet betalen in gangbare valuta (6:112). Bitcoin zou ik niet gangbaar willen noemen.

        Je kunt als handelaar in je AV opnemen dat bij betaling in Bitcoin ook terugbetaling in Bitcoin moet gebeuren.

        1. ” En dan denk ik dat je níet kunt eisen dat je in Bitcoins wordt terugbetaald. ” Geldt dan de valutaconversie op het moment van koop, op het moment van ontbinding van de overeenkomst, of op het moment van terugbetalen?

          1. Je hebt recht op de nominale waarde van de schuld (art. 6:111 BW). Oftewel het bedrag (“€ 23,95”) ongeacht wat dit in jouw lokale valuta waard is. Als jij voor 2 BC iets kocht, dan moet ik jou 2 BC teruggeven.

            Dit vereist wel dat de prijs in BC is overeengekomen. Kost het product € 23,95 en voldoe jij dit door een paar BC’s aan me te betalen, dan handel ik legaal door je twee tientjes, drie euromunten en 95 cent kleingeld te geven. Of door € 23,95 over te maken. Net zoals een Brit die bij mij koopt niet kan eisen dat ik 11 pond overmaak maar alleen dat ik € 23,95 terugstort. (NB koersen compleet fictief.)

            1. Prijzen in bitcoin lijkt me dan een groot risico voor winkeliers. Een klant kan immers iets kopen voor bitcoins, en dat alleen retourneren als de bitcoin in waarde stijgt. Als de bitcoin in waarde stijgt, verdient de winkelier niets, en als de bitcoin in waarde daalt, verdient de winkelier in-waarde-gedaalde bitcoins.

                1. Ja, dit is inderdaad geen bitcoin-specifiek probleem. Alleen bij de dollar mag je verwachten dat er binnen 14 dagen geen al te grote koersschommelingen zijn, terwijl de bitcoin-koers binnen 14 dagen kan meerdere malen kan verdubbelen.

      2. De gedachtegang die ik hanteert is dat het uitmaakt wat je overeengekomen bent.

        Ben je overeengekomen dat een fiets verkocht wordt voor 100 euro en besluit je die 100 euro te voldoen in Bitcoin, dan zul je bij het ontbinden weer moeten zorgen dat er 100 euro, of iets ter waarde van 100 euro wat de tegenpartij accepteert, teruggaat.

        Ben je overeengekomen dat een fiets verkocht wordt voor 10 Bitcoin en besluit je die 10 Bitcoin, dan zul je bij het ontbinden weer moeten zorgen dat er 10 Bitcoin, of iets ter waarde van 10 Bitcoin wat de tegenpartij accepteert, teruggaat. In dit laatste geval mag de tegenpartij volgens mij niet weigeren als je de 10 Bitcoin betaalt in euro’s, omdat de euro een wettig betaalmiddel is in ons land.

        Ik schrijf wel eens offertes en facturen in Bitcoin. Als deze ontbonden worden, verwacht ik in Bitcoin te moeten terugbetalen. Als de offerte en factuur in euro zijn, maar de andere partij besluit mij Bitcoins te sturen tegen een koers waar ik ook mee akkoord ga om die factuur te betalen, dan blijft het zo dat de overeenkomst in euro’s is.

        Zo werkt het ook met andere valuta. Als ik bij Amazon.com een boek koop en in USD een bedrag zie en mijn creditcardmaatschappij de valutatransactie laat doen, krijg ik hetzelfde bedrag in USD terug als ik het boek terugstuur. Als ik Amazon.com daarentegen instel om mij een rekening in EUR te tonen (wat een geweldige feature is die meer webwinkels mogen toepassen) en ik stuur het boek terug, krijg ik het bedrag in EUR wat ik heb betaald terug.

  10. In dit laatste geval mag de tegenpartij volgens mij niet weigeren als je de 10 Bitcoin betaalt in euro’s, omdat de euro een wettig betaalmiddel is in ons land.

    Als ik het goed begrijp ontstaat de schuld op het moment van retourneren, dus vindt op dat moment ook de conversie plaats, toch? Dat verhindert dus niet het risico dat de winkelier loopt als de bitcoin in waarde stijgt, en er vervolgens geretourneerd wordt.

  11. Mijn vraag is of de verkoop van Bitcoins onder de Wet Financiëel Toezicht (Wft) valt? Ben je als Bitcoin-wisselbedrijf een betaaldienstverlener?

    Ik run namelijk een Bitcoin handel. Ik koop Bitcoins in uit Japan en verkoop ze in heel Europa. Volgens Stichting Webshop Keumerk verkoop ik “niets”, maar ben ik een “soort wisselkantoor”. Als ik een wisselinstelling zou zijn, dan val ik onder de Wft en moet ik een vergunning aanvragen.

    Kan iemand duidelijkheid verschaffen? Ben ik een webwinkel in ‘digitale inhoud zoals Bitcoins’, of ben ik een financiële dienstverlener met vergunningsplicht?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.