Als je bij een webshop gestolen waar koopt, moet je het dan teruggeven aan de eigenaar?

diefstal-theft-politie.jpgIntrigerende vraag via Twitter: als je iets koopt via een webshop dat gestolen blijkt, moet je het dan teruggeven als de bestolen eigenaar opduikt?

Wanneer een zaak gestolen wordt, wordt deze vaak doorverhandeld (heling). Dat is verboden, en terecht dan ook dat de wet bepaalt dat de werkelijke eigenaar het gestolene mag terugeisen van de partij die het onder zich heeft. Juridisch heet dat recht van terugeisen revindicatie (art. 5:2 BW), en bij diefstal moet dit binnen drie jaar na de diefstal worden uitgeoefend. De koper moet dan maar zien of en hoe hij zijn geld terugkrijgt van de verkoper. Wel kan hij soms een vergoeding eisen van de eigenaar (art. 3:120 BW).

Frustrerend daarbij is echter dat je het niet zomaar weer mee mag nemen bij wijze van eigenrichting. Er worden soms zelfs mensen gearresteerd wegens diefstal omdat ze hun gestolen fiets weer meepakken. Een expliciete wettelijke basis daarvoor heb ik nog niet kunnen vinden; verder dan “het zou kunnen dat de huidige houder deze legaal onder zich heeft dus we moeten de civiele rechter het laten uitzoeken” kom ik niet.

Een houder van gestolen goed kán namelijk deze legaal hebben verkregen. De wet (art. 3:86 BW) noemt namelijk als uitzondering op het opeisingsprincipe de situatie dat:

de zaak door een natuurlijke persoon die niet in de uitoefening van een beroep of bedrijf handelde, is verkregen van een vervreemder die van het verhandelen aan het publiek van soortgelijke zaken anders dan als veilinghouder zijn bedrijf maakt in een daartoe bestemde bedrijfsruimte, zijnde een gebouwde onroerende zaak of een gedeelte daarvan met de bij het een en ander behorende grond, en in de normale uitoefening van dat bedrijf handelde

In normaal Nederlands: als een consument de zaak heeft gekocht bij een professioneel winkelier die handelde vanuit een winkel. Die nogal expliciete definitie van wat een winkel is, staat daar om verkoop op de markt of vanuit een rondrijdend busje er buiten te laten vallen. Het idee is dat de consument moet kunnen vertrouwen op koop bij ‘bakstenen’ winkels, dat zijn immers geen snel weer weg wezende schimmige handelaren.

Als onbedoeld bijeffect van die baksteenvereisende definitie zijn webwinkels nu óók uitgesloten van deze uitzondering. Het lijkt me redelijk dat een beetje webwinkel hier toch echt ook onder moet vallen, mits vergelijkbaar met zo’n bakstenen bedrijfsruimte. Ik kan er werkelijk niet bij dat een koop bij een winkeltje om de hoek wél en een koop bij Bol.com niet beschermd zou zijn.

Alleen: hoe definieer je dan een webwinkel, zonder marktkramen en busjes mee te nemen?

Arnoud

16 reacties

  1. Lijkt me dat de algemene voorwaarden van een webwinkel de consument kunnen beschermen tegen dit soort problemen, door in geval van opeising door de oorspronkelijke koper, geld terug te geven. Een betrouwbare webwinkel zal geen moeite hebben zo’n clausule op te nemen.

  2. Zonder kvk geen uitzondering? Een marktkraamverkoper kan dan nog wel een kvk nummer hebben, maar dan lijkt het me toch meer een professional en niet iemand die wat sla en tomaten van uit zijn achtertuin op de markt probeerd te verkopen..

    1. Het merendeel van de markthandelaren zijn ondernemers die een vaste standplaats hebben en al jarenlang elke week langskomen. Op de meeste reguliere markten zijn er ook een handvol plaatsen die per dag verhuurd worden en het is mogelijk dat duistere figuren daar gebruik van maken… Ook zijn er (jaar-)markten waar het aantal vaste verkopers minder is dan op een weekmarkt. Op zich begrijpelijk dat een willekeurige marktverkoper niet beter behandeld wordt dan iemand die uit zijn achterbak het een en ander verkoopt. Aan de andere kant: waarom wordt een “koopjesoutlet” die voor een maand een winkelpand huurt, beter behandeld dan een marktkoopman die al 25 jaar een wekelijkse verschijning is?

  3. Lijkt mij juist erg terecht dat webwinkels buiten deze uitzondering vallen. Juist webwinkels kunnen schimmige verkopers zijn: je hebt geen idee wie er achter zit en of de informatie op de site wel klopt. En hij kan eventueel binnen een dag volstrekt verdwenen zijn.

    Nu geef ik natuurlijk onmiddellijk toe dat ik dan niet aan een webwinkel als bol.com denk. Maar daar zie ik nog mogelijkheden in het feit dat bol.com gewoon een fysiek hoofdkantoor (en evt. afhaalpunten) hebben die niet zomaar verdwijnen.

  4. Legal n00b alert 😉 “zijn bedrijf maakt in een daartoe bestemde bedrijfsruimte, zijnde een gebouwde onroerende zaak of een gedeelte daarvan met de bij het een en ander behorende grond, ” bol.com in het datacenter zijnde een deel van een data bunker met bijbehorende grond?

  5. Als een webwinkel dus ook de mogelijkheid tot afhalen heeft, dan valt deze er dus wel onder.

    Ik weet niet meer precies hoe het tegenwoordig zit met (web)winkeltjes-aan-huis. Sommige gemeenten wilden die onder een aparte bestemming laten vallen. In dat geval zouden zulke kleine webwinkels dus ook niet uitgesloten zijn. Maar volgens mij is die trend voor nu gestopt.

  6. Er staat in het wetsartikel van het gebouw niet dat je daadwerkelijk in het gebouw zelf moet zijn geweest om het product te kopen. Wanneer er dus een fysieke winkel/afhaalpunt is lijkt mij dat de webwinkel ook onder die winkel valt. Wanneer er alleen een webshop is kom je in de richting van het marktkraampje wat niet onder de bescherming valt.

  7. Een webwinkel draait op een webserver. Een webserver staat in het algemeen in een pand, ergens op deze wereld. Dit pand is dan eigenlijk een fysieke winkelruimte waar de winkel de bestellingen accepteert, verwerkt en verder afhandelt. Maakt het uit dat de klant er nooit binnenkomt, om het een bakstenen winkel te noemen?

    Goed, dat is dus een vraag die meerdere reaguurders hier hebben. Maar hoe zit het dan met een Drive-tru waar je een bestelling doet aan het loket aan de voorkant, vanuit je auto? Om vervolgens naar achteren door te rijden om je bestelling in ontvangst te nemen? Denk niet dat veel klanten hun auto er naar binnen rijden, hoewel het een enkele keer wel is voorgekomen…

    1. Maakt de verkoper zijn bedrijf in het datacenter waar de webserver staat? Giecheltoets? Nee, hij zit gewoon thuis achter zijn PC.

      Zoals Alex Haan opmerkt: Als een webwinkel een afhaalbalie biedt, geldt art. 3:86 BW. Het plaatsen van de bestelling per telefoon of intercom maakt dan niet uit.

  8. Maakt de verkoper zijn bedrijf in het datacenter waar de webserver staat?
    Nee. En zijn voorraad zal hij in het algemeen ook niet thuis hebben staan maar in een opslagplaats. En een afhaalbalie? Wat indien mensen hun bestelling bij een kantoor van PostNL kunnen ophalen? Dan is er toch een soort afhaalbalie.

    Wat ik vooral wil aangeven is dat de wettelijke definitie openstaat voor zeer creatieve interpretaties… 🙂

    Aan de andere kant, mijn web server staat bij mij thuis. Als ik een webwinkel begin en die thuisserver blijf gebruiken, wat dan? Wat indien ik klanten ook de kans bied om producten bij mij thuis op te komen halen? Wat indien mijn webwinkel onderdeel is van mijn boerderij, waar ik dagelijks verse eieren, verse kip, aardbeien en andere boeren-producten verkoop? Bordje langs de kant van de weg, zodat mijn boerderij ook een soort fysieke winkel is en klaar! 🙂 [advertentie] (Ik denk hierbij b.v. aan een website zoals deze van Lindenhoff.) [/advertentie]

  9. Uit het oogpunt van een websitebeheerder stel ik me dan de volgende vraag: als ik een site heb met tweedehands zoekertjes en iemand denkt zijn gestolen product op de site te herkennen, kan hij dan eisen de persoonsgegevens van de verkoper doorgespeeld te krijgen? Dewelke dan weer kan komen klagen dat je zijn privacy schendt? Zo kom je tussen hamer en aambeeld terecht.

    1. Luc, je moet in deze situatie een belangenafweging maken en het verzoek serieus bekijken. Gegevens die je niet bezit kun je ook niet verstrekken, dat is een makkelijke afweging. Je mag verlangen dat degene die om persoonsgegevens vraagt zijn verzoek onderbouwt met bewijsmateriaal (aankoopnota, foto’s van het object, enz.). Je kunt ook een berichtje naar de verkoper sturen met een verzoek om zijn mening op de zaak te geven, met daarbij de mededeling dat je als je na twee weken niets gehoord hebt dat interpreteert als toestemming om de gegevens te verstrekken. Geen van beide procedures sluit de ander uit.

      Als je een tweedehands website beheert is wel verstandig om de procedure die je gebruikt vast te leggen en aan de gebruikers van de site mee te delen. Dat heeft wel als nadeel dat jij je wel moet houden aan hetgeen je zelf vastgelegd hebt.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.