Zweden gaan fotograferen van iemands privé verbieden

foto_prive.jpgRare jongens, die Zweden. Eerst ongoogelbaar uit het woordenboek laten, nu fotograferen in de privésfeer verbieden. Schrijft althans Nu.nl. Het werkelijke wetsvoorstel gaat iets verder dan “je mag geen foto’s meer maken zonder toestemming”, maar toch.

De Zweden worstelen al een tijd met gluurderfotografie: upskirts, kleedkamerfotografie, doucheopnames en andere creepshots. Met dit wetsvoorstel wil men een strafrechtelijk verbod daarop instellen. Nadat een eerder voorstel een paar jaar terug al sneuvelde, probeert men het nu opnieuw met een verbod op fotografie die

irrespective of place, occurs in a way which is obtrusive, intrusive, or hidden and that is meant to be a serious violation of a person’s privacy as an individual.

Samengevat: als je opdringerig of stiekem fotografeert met de inténtie iemands privacy te schenden, dan val je onder de strafwet. Fotografeer je daarentegen niet stiekem of zijn je intenties oprecht, dan is er niets aan de hand.

Testcase: zijn de verborgencameraopnames van Peter R. de Vries’s Joram-uitzending nu legaal of niet?

Of wat te denken van het Zweedse voorbeeld van een vrouwelijke adviseur van de ministerpresident die zoent met een politiek verslaggever, dat The Local noemt. Soort van vergelijkbaar met onze beroemde foto van (toen ook) prinses Beatrix met haar vriendje Claus in de achtertuin van het ouderlijk huis. Behoorlijk intieme momenten en die persmuskieten zaten écht met een telelens te wachten tot ze die privacy eens lekker kon schenden. Maar wél gewoon nieuws.

Ja ik kan me goed voorstellen dat de Journalistsförbundet (de Zweedse NVJ) begint te stuiteren over het aan de ketting leggen van de persvrijheid.

En nee, ik weet ook niet hoe je dit beter zou kunnen oplossen. het ís gewoon een probleem dat je met een beetje spycam of telefoon alles van iedereen kunt vastleggen en op Youtube kunt knallen, hoe privé het ook is en hoe pesterig dat plaatsen ook uitpakt. Maar dat probleem oplossen met een verbod lijkt me zo goed als onmogelijk omdat er geen definitie te verzinnen is van creepshots die legitieme fotografie uitsluit.

Eigenlijk is dit het moment dat je over fatsoen begint, maar juridisch gezien bestaat fatsoen niet. (En cynische ikke denkt nu, in de praktijk ook niet.)

Arnoud

15 reacties

  1. Grote klasse van die Zweden! Straks met die Google Glass is het hek helemaal van de dam qua schenden privacy. En de rechter komt er heus wel uit, beetje belangen afwegen. Doet ie nu ook voortdurend met (grond)rechten.

  2. Of wat te denken van het Zweedse voorbeeld van een vrouwelijke adviseur van de ministerpresident die zoent met een politiek verslaggever, dat The Local noemt. Soort van vergelijkbaar met onze beroemde foto van (toen ook) prinses Beatrix met haar vriendje Claus in de achtertuin van het ouderlijk huis. Behoorlijk intieme momenten en die persmuskieten zaten écht met een telelens te wachten tot ze die privacy eens lekker kon schenden. Maar wél gewoon nieuws.

    Zijn dat dingen die de wereld écht op dat moment had moeten zien? Dat we politici, ondernemers en leden van het Koninklijk huis continu aan het volgen zijn om hun privéleven vast te leggen en dat in blaadjes moeten drukken die we dan bij de kapper neerleggen. Hoe veel slechter worden we van een verbod op privacyschendende telelensfotografie?

    1. In de specifieke gevallen die ik noemde, vind ik het wel gerechtvaardigd: het is toch opmerkelijk te noemen dat er zulke intieme banden zijn tussen de minister-president en de pers. KUn je dan nog wel objectieve kritiek verwachten vanuit die verslaggever? En bij Beatrix/Claus: dat was dúsdanig schokkend in die tijd dat je dat absoluut nieuws kon noemen.

      Natuurlijk, dat zijn de krenten uit de pap die ook vol zit met onzin: dat Amalia gaat hockey’en of prinses Diana gaat sporten in een paars broekje is geen nieuws. Alleen: als je verbiedt mensen te fotograferen zonder toestemmin, dan blokkeer je óók het vergaren van nieuws.

      Even een analogie: diergaarde Blijdorp verbiedt het voor niet-particuliere doeleinden fotograferen in haar dierentuin. “Publicatie van beeld- of geluidsmateriaal is verboden, tenzij na schriftelijke toestemming van Diergaarde Blijdorp”, staat er in hun algemene voorwaarden. Dus die foto’s van de ontsnapte Bokito zijn eigenlijk allemaal illegaal gemaakt onder de Zweedse regel (oké, als Bokito een mens was geweest).

      1. In de specifieke gevallen die ik noemde, vind ik het wel gerechtvaardigd: het is toch opmerkelijk te noemen dat er zulke intieme banden zijn tussen de minister-president en de pers. Kun je dan nog wel objectieve kritiek verwachten vanuit die verslaggever?

        Het is misschien opmerkelijk, en misschien van belang voor zijn werkrelatie met zijn werkgever, en die van de adviseur met de hare, maar is het echt nieuws? Wat is het belang voor de rest van het land (behalve amusement)? Ik weet wel dat journalisten de neiging hebben om alles wat met journalisten te maken heeft belangrijk en nieuwswaardig te vinden, maar is dat in dit geval niet gewoon een kwestie van beroepsvertekening?

        1. Controle van hoe de regering te werk gaat, is een belangrijk deel van de taak van de pers. Niet voor niets worden ze soms de vierde macht genoemd (naast wetgevend, uitvoerend en rechterlijk).

          Weten dat verslaggeving over de M-P van die mevrouw niet objectief zal/hoeft te zijn, is daarbij erg relevant. Hoe geloofwaardig is een goednieuwsbericht over een regeringsbesluit als je weet dat de opsteller van dat bericht de partner is van de minister-president?

  3. Het zou toch verschikkelijk zijn als we in Nederland tijdens sociale of bedrijfsbijeenkomsten niet meer mogen fotograferen zonder schriftelijke toestemming van alle aanwezigen… /me start meteen een lobby voor zo’n wet

  4. Het interessante is natuurlijk dat de meeste jurisdicties (slechts) het publiceren van bepaalde plaatjes aan banden leggen, maar dat Zweden nu (zelf al) het fotograferen op zich verbiedt.

    Zijn er, naast het bekende verbod op fotograferen van militair materieel en infrastructuur, andere Westerse voorbeelden waar alleen al het maken van bepaalde plaatjes, ongeacht wat je ermee doet, verboden is?

      1. Ik denk dat beiden aansprakelijk of strafbaar zijn. De fotograaf voor het maken en de krant voor het publiceren. (In theorie is de fotograaf voor publicatie al strafbaar, maar zonder publicatie is de pakkans laag.)

    1. Fotograferen op zich resulteert regelmatig in publicatie van die foto’s en op het moment dat je foto’s neemt is vaak nog niet eens bepaald of ze wel of niet voor publicatie bedoeld zijn. Door de toestemming al te vragen op het moment dat je de foto neemt weet je ook meteen of je toestemming krijgt voor publicatie. Het is lastiger om dit achteraf nog te moeten vragen. Het legt deze verantwoording dan ook neer bij de juiste persoon, want het is de fotograaf die er nu op aangesproken kan worden dat foto’s van een bepaalde persoon nu opeens gepubliceerd worden. Die fotograaf kan die verantwoording dus niet doorschuiven naar de uitgever. Dus persoonlijk vind ik het een prima wet, ook al betekent dit dat ik minder foto’s kan maken, omdat ik vaker om toestemming moet vragen.

  5. Het allergrootste probleem is dat camera’s tegenwoordig al het formaat kunnen hebben van een AA batterij. En de helft daarvan is voor de accu en de andere helft voor een 5 megapixel camera. Je zou het zelfs het uiterlijk kunnen geven van een batterij en het zal dus enorm onopvallend kunnen filmen. Maar okay, de kleinste commercieel verkrijgbare camera’s hebben meer het formaat van een dikke balpen. En wat ook niet helpt is dat camera’s steeds meer fisheye lenzen gebruiken en dus enorm veel van de omgeving kunnen filmen. Met daarbij wat extra software is het mogelijk om het vertekende beeld ook nog eens te corrigeren, indien gewenst. Maar goed, dit soort camera’s zijn wel klein, maar hebben wel veel stroom nodig en waar haal je dat? En de prijs is wat aan de hoge kant, zeker als je hoge kwaliteit foto’s wilt. Geheugen is geen echt probleem meer omdat de MicrSD al makkelijk 32 GB of meer aan kan. Wat weer wel een probleem is, is zorgen dat je de camera verbergt op een manier waarop deze niet opvalt, maar wel veel filmt. En dat is soms echt nog een uitdaging, hoewel een handige knutselaar vast wel iets interessants in elkaar kan zetten. Want we weten alleen maar van de camera’s die zijn ontdekt, niet van de camera’s die nog steeds verborgen zijn. Wie weet zit er wel eentje in de ventilator van het Ius Mentis hoofdkantoor verstopt! 😉

  6. Die Zweedse formulering lijkt me de zaak al goed te dekken. Ik zou er nog wel aan toevoegen “tenzij er groter algemeen belang mee is gediend.” Peter R. de Vries mag dan zeker wel Joran van der Sloot filmen. Wat betreft de zoen van de adviseur en de journalist: ik zou zeggen wel als onderdeel van een verhaal dat ze ook vertrouwelijke informatie aan die journalist heeft doorgespeeld of dat de journalist zich door de relatie als propagandist voor de premier heeft laten gebruiken, nee als het alleen om de foto an sich gaat.

  7. Marc Langheinrich noteert in zijn essay over ‘Privacy by Design-Principles of Privacy-Aware Ubiquitous Systems’ in 2.1 A Brief History het volgende: “Privacy has been on people’s mind as early as the 19th century, when Samuel Warren and Louis Brandels wrote the influential paper ‘The Right to Privacy’, motivated largely by the adventof modern photography and the printing press. Brandels defined privacy as ‘The right to be let alone; arguing against nosy reporters who would take pictures of people without permission. L’histoire se repête.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.