Marktplaatsoplichting is geen oplichting???

Het niet leveren van spullen via Marktplaats terwijl daarvoor door slachtoffers wel is betaald, is niet altijd oplichting, las ik bij Webwereld. En dat terwijl de man met voorbedachten rade niet van plan was te leveren. Willens en wetens adverteren en mensen laten betalen terwijl je de spullen niet hebt, lijkt mij vrij evident oplichting maar dat is dus niet de Nederlandse wet. Je moet een “listige kunstgreep” of “valse hoedanigheid” aannemen, en “hoi ik heb een iPhone te koop” zeggen terwijl je die niet hebt, is niet listig en niet vals. U mag nu allemaal even hardop dafuq zeggen, dat doe ik ook.

Dit is niet een gekke rechter die internet niet begrijpt, maar een op zich gebruikelijke toepassing van de vaste rechtspraak van de Hoge Raad: wie niet levert, pleegt wanprestatie en dat moet de koper dus maar bij de burgerlijke rechter oplossen. En dat je niet weet wie je verkoper is, tsja dat is jouw probleem:

[Consumenten] kunnen immers het risico op moedwillige wanprestatie afwenden door hun aankoop te doen bij een (web)winkel waarvan de betrouwbaarheid is gebleken en/of die de mogelijkheid biedt tot betaling bij levering of op een later tijdstip.

Kortom, het is juridisch gewoon je eigen domme schuld dat je niet koopt bij een betrouwbare webwinkel en/of dat je vooruit betaalt terwijl dat wettelijk gezien helemaal niet hoeft. Dat je niet of nauwelijks kúnt weten of een webwinkel betrouwbaar is en dat je in de praktijk vrijwel altijd vooruit móet betalen, tsja luister eens dáar kunnen we geen rekening mee houden in de rechtspraak.

Er is echt meer nodig, want de wet eist een listige kunstgreep (een oplichtingstruc) of een valse hoedanigheid. Nou zou ik dus zeggen, het is evident listig en vals om dingen aan te bieden terwijl je volstrekt niet van plan bent ze te leveren – sterker nog terwijl je van plan bent virtueel hard weg te rennen zodra je het geld hebt. Maar nee, aldus ons hoogste rechtscollege:

De enkele omstandigheid dat iemand zich in strijd met de waarheid voordoet als een bonafide huurder die in staat en voornemens is het gehuurde goed na ommekomstvan de overeengekomen huurperiode terug te geven aan de verhuurder, levert niet op het aannemen van een valse hoedanigheid noch een listige kunstgreep in de zin van art. 326 Sr.

Ja, ik ben sarcastisch maar ik kan me dus écht kwaad maken over dit soort dingen. Iedereen wéét wat het probleem is, je voelt op je klompen aan dat de handelaar niet bona fide is maar toch willen we dat gewoon niet strafbaar maken. Die lagere rechters kan ik het niet verwijten: als ze wél zouden veroordelen dan gaat men gegarandeerd in hoger beroep en volgt alsnog vrijspraak. Tijd dus om hiermee opnieuw naar de Hoge Raad te gaan – of beter nog, naar de wetgever zodat die de definitie van ‘oplichting’ kan aanpassen. Want het loopt echt de spuigaten uit op dit moment.

Arnoud

27 reacties

  1. Waarom wil de wetgever dit soort zaken niet strafbaar stellen? Het enige wat ik me kan bedenken is dat ze het niet leuk vinden dat bij dit soort transacties geen btw betaald wordt en dat ze daarom dit soort handel zoveel mogelijk willen tegenwerken.

  2. Voor dit specifieke geval kan ik je frustratie best begrijpen, maar aan de andere kant: ergens moet er toch ook een ‘eigen schuld, dikke bult’ grens zijn. Als ik hier schrijf “Ik verkoop een iPhone, stuur 300€ naar (rekeningnummer) met je adres als aanmerking” dan moet je wel èrg dom zijn om mij 300€ over te maken. Zoals je zegt: je voelt het op je klompen aan dat het oplichting is — waarom maak je dan toch geld over? Datzelfde geldt voor marktplaats. Je wéét dat marktplaats vol met oplichters staat. Waarom maak je dan willekeurig geld over, zonder verder contact?

    1. Toch ken ik mensen die op zo’n manier opgelicht zijn (voor reallistischere prijzen). Als iemand een verhaal erbij vertelt dat hij die iPhone heeft gewonnen, hem niet nodig heeft en in geldnood zit, dus hem het liefst vandaag voor een lage prijs kwijt wil, dan gaan de dollartekens in de ogen van veel mensen glinsteren.

      Dat zijn hele dure lessen! Voordat ik zaken doe op Marktplaats google ik altijd even de persoon die verkoopt. Als je helemaal niets kunt vinden: verdacht. Als je gewoon iemand vindt met een normaal Facebook / Linkedin profiel waarvan alles lijkt te kloppen, dan heb je al minder snel de kans dat je met een oplichter te maken hebt. Maar dan nog haal ik alle artikelen boven de 50 euro gewoon zelf op.

      1. @Arnoud kun je een kopie van LJN ZD1177 online zetten ? ik kan het ergens meer vinden tenminste, zodat niet helemaal duidelijk is of die toepasselijk is, elders heb ik wel dit gevonden;

        De enkele omstandigheid dat iemand zich in strijd met de waarheid voordoet als een bonafide partij levert niet op het aannemen van een valse hoedanigheid noch een listige kunstgreep in de zin van art. 326 Sr. Alleen het vorenoverwogene brengt mee dat een bewezenverklaarde feit niet kwalificeert kan worden als “oplichting”, de nadruk ligt dus op “De enkele omstandigheid”….. ….Art. 326 Sr is niet in het leven geroepen om kopersbedrog af te dekken. Daarvoor biedt het civiele recht voldoende mogelijkheden (colportagewetten, misleidende reclame, acties wegens wanprestatie, consumentenrecht)).

        dat is op zich prima, als er 1 slachtoffer was, kun je die makkelijk terugsturen naar handelszaken, maar de rechter vindt ook dat de feiten samen ook niet genoeg of onvoldoende bewezen zijn en dat is erg opmerkelijk, bovendien kan het strafrecht goed gecombineerd worden met een schadevergoeding aan slachtoffers, dat recht is niet enkel voorbehouden aan geweldslachtoffers. in een zaak uit 2003 kreeg een dader naast het teruggeven van een gestolen goed van 100 euro ook nog een boete van 1000 euro en gevangenisstraf, in totaal was er voor 80duizend euro schade, deze rechter zou dat soort figuren dus vrijspreken.

        ik heb er geen woorden voor 🙁 behalve dat de zon buiten schijnt 🙂

  3. Toch lees je regelmatig dat een ‘marktplaatsoplichter’ is veroordeeld. Kunnen al die mensen die bakstenen onder rembours opsturen en pakken meel in plaats van iPhones dan gewoon vrijgesproken worden, als ze maar lang genoeg procederen?

    Neem nou een zaak als deze: http://www.om.nl/actueel/terugkijken/@152024/oktober/

    De ‘oplichter’ is hier veroordeeld tot 240 uur werkstraf en nog een aantal andere zaken, terwijl hij gewoon zijn eigen achternaam en rekeningnummer op Marktplaats gebruikte, om werkelijk van alles te koop aan te bieden. Meen je nu daadwerkelijk dat als deze man in hoger beroep gaat met jouw artikel in de hand, hij vrijspraak krijgt?

    Edit: Hier nog zo’n stuk onverlaat: http://www.omroepbrabant.nl/?news/143772932/Marktplaatsoplichter+veroordeeld+tot+celstraf.aspx Hier werd de man ook veroordeeld tot terugbetaling, terwijl hij echt nooit alles zou hoeven vergoeden als iedereen er een civiele zaak van zou moeten maken. Want 50 euro voor een paar playstationspellen ga je niet voor naar de rechter, toch?

    Je loopt nog wel het risico dat iemand een keer zo’n Big Frank stuurt om zijn geld terug te halen natuurlijk 🙂

    1. Zonder vonnis is het moeilijk inschatten waarom hij nu uiteindelijk werd veroordeeld. Wellicht dat hij wel slinkse trucs toepaste om zo mensen te misleiden en daarmee op te lichten.

      Het gekke is dus dat je kennelijk beter gewoon je eigen naam kunt noemen en gokken dat de wederpartij niet gaat procederen over je wanprestatie.

      1. Als je met vooruitbetaling een iPhone op Marktplaats koopt van iemand die je alleen kent onder Arnoud of iPhoneHenkie, zonder te vragen naar hun volledige NAW-gegevens, dan zie ik dat gewoon als een belastingheffing voor domme mensen.

          1. Adviseren ze dat voor wanneer je advertentie op publiek internet staat, of ook wanneer je met een potentiele koper gaat mailen?

            Ik denk dat iPhoneHenk niet zoveel iPhones verkoopt, als ie alleen maar iPhoneHenk blijft heten als ik hem mail.

  4. @ Bart: maar in die zaken werd blijkbaar gebruik gemaakt van een valse naam. In die zaken is dus sprake van oplichting. In de onderhavige zaak gebruikte de oplichter 😉 zijn eigen naam. Geen oplichting, maar wanprestatie.

    1. In dat geval kun je nu Free Record Shop (of de mensen erachter) strafbaar stellen vanwege het verkopen van cadeaubonnen die ze sinds hun faillissement niet meer accepteren. Daarvan wist iedereen ook dat die nooit meer geaccepteerd zouden gaan worden, en FRS dus wanprestatie zou gaan leveren.

      Hoe toon je ‘moedwillig’ aan? Wie weet hebben al die marktplaatsverkopers die iPhones voor 250 euro aanbieden wel een geniaal businessplan liggen waarin ze de inkoopprijs van een iPhone op 150 euro hebben gesteld. Orders kwamen al binnen, alleen nog iemand vinden die een iPhone voor 150 euro aanbiedt, en daar zijn er ook zat van op Marktplaats.

      1. vanwege het verkopen van cadeaubonnen die ze sinds hun faillissement niet meer accepteren. Daarvan wist iedereen ook dat die nooit meer geaccepteerd zouden gaan worden, en FRS dus wanprestatie zou gaan leveren.
        Ik denk wel dat ze de hoop hadden dat ze op deze manier hun cashpositie zouden kunnen verbeteren en dus een faillisement afwenden.

        Never attribute to malice that which is adequately explained by stupidity.

  5. In een klassieker, Hoge Raad 8 december 1992, werden 4 dozen met zand aangeboden als zouden ze videorecorders bevatten. Dit werd gezien als poging tot oplichting. De parallel met internet is wel aardig, omdat de dozen in de kofferbak stonden en de beoogde klant ze nog niet gezien had (ze waren er dus niet, net als de boeken). Geen idee of deze “verkoper” zijn eigen naam gebruikte, maar volgens mij werd dit als listige kunstgreep gezien (ging overigens om de vraag of sprake was van poging tot oplichting: HR meende van wel).

    1. @Arno Lodder: De listige kunstgreep hier is natuurlijk dat iemand de moeite had genomen om een VCR doos te vullen met zand. Als hij gewoon niets had geleverd en onder eigen naam had gehandeld, was er blijkbaar niets aan de hand geweest.

  6. De bescherming van PayPal kent helaas zeer veel beperkingen als je hem echt nodig hebt. Ik persoonlijk zal niet snel een iPhone kopen via marktplaats en deze vooruit betalen. Zelfs als de verkoper een leeg doosje met track&trace gaat versturen…. maakt de ontvanger dit pakket ooit open voordat hij tekent voor ontvangst?

    Andersom kan natuurlijk ook. Wat als de ontvanger zegt dat deze een leeg pakket heeft ontvangen?

    1. Ik denk dat als je een lege doos ontvangt, en je dit pas achteraf meldt, dat je een probleem hebt. Op het moment dat de dader blijft ontkennen is er geen bewijs dat jij het product niet zelf eruit hebt gehaald. Hij heeft een track&trace dat is voor hem een stuk bewijs dat hij heeft geleverd. De politie denkt ook: had je het maar persoonlijk moeten afhandelen

      Misschien als er meerdere aangiftes zijn gedaan tegen diezelfde persoon maak je een kans maar als zijn strafblad leeg is nope.

    1. Juridisch is dat hetzelfde. Je leverde niet wat was afgesproken. Dat is op zich geen oplichting (het kán ook gewoon een foute greep uit het magazijn zijn), er is echt een truc of zo nodig. Ik zag ooit op de kermis een attractie met dure merkproducten waarop op de achterkant van de doos “Kloon” was geschreven met pen. Dát gaat hem niet worden.

  7. Ik heb ook een stukje geschreven naar aanleiding van deze problematiek. (klik hiervoor op mijn naam)

    De consequentie van het niet bestempelen als oplichting, is dat politie en justitie niets voor gedupeerden kunnen betekenen. (politie zou zelfs de aangifte kunnen weigeren). Deze gedupeerden dienen via civiele weg hun geld zien terug te krijgen. Eerste stap daarbij is het verkrijgen van de (echte) NAW-gegevens behorend bij het bankrekeningnummer. Die geeft de bank echter niet wegens privacy van hun klant…

    Hierdoor wordt dit stukje interessant: http://www.richardhak.nl/rechten/internetrecht/?p=afgeven-persoonsgegevens-naw

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.