Mag ik alles zeggen als ik er “ik vind” voor zet?

eerlijke-vinderVrijheid van meningsuiting is een groot goed, maar ook een erg lastig onderwerp. Je mag bijna alles zeggen maar er zijn grenzen. Eén merkwaardige kronkel die ik daarbij nog wel eens tegenkom, is dat mensen redeneren “als ik er ‘ik vind’ voor zet, dan is het een mening en die zijn altijd legaal”. Nou nee. Het klopt wel dat er onderscheid wordt gemaakt tussen opinie en feitelijke mededeling, maar zó eenvoudig is het niet.

De uitingsvrijheid of vrijheid van meningsuiting is in Europa niet onbegrensd. In de VS wel: daar mag je alles zeggen, en alleen als je direct en concreet oproept tot geweld kun je in de problemen komen. Natuurlijk kennen ze ook daar smaad en laster, maar die zijn een stuk lastiger te bewijzen dan hier. Wanneer het waar is, mag je het in de VS zeggen. Met name uitgesloten zijn “pure opinies”, zoals mensen eikels vinden. Pas als er feiten in het verhaal terugkomen, wordt het mogelijk een claim wegens ‘defamation’ (smaad) te construeren.

Wellicht dat “zet er ‘ik vind voor’ en alles mag” op die regel is gebaseerd. Maar dat klopt niet – niet hier en niet in de VS. Het gaat om meer dan alleen die twee woorden. Ik heb een hekel aan de frase “omstandigheden van het geval” omdat ze geen duidelijkheid geven, maar bij discussies over uitingsvrijheid ontkom je er niet aan. Zo is het relevant of iemand zich als columnist presenteert of als feitelijk nieuwsbrenger. Een columnist mag meer dan de Consumentenbond, bijvoorbeeld. Bij een column weet je dat je satire of absurditeiten gaat krijgen, bij een recensie van de Consumentenbond verwacht je dat die gewoon klopt.

Het verweer “maar ik zei er ‘ik vind’ voor” was in deze rechtszaak geen argument. Twee makelaars hadden ruzie, en de een had daarbij opmerkingen gemaakt in de trant van “heeft zich in mijn visie schuldig gemaakt aan oplichting en paulianeus handelen”. Daarop stapte de ander naar de rechter. Het verweer “ja maar er stond toch ‘in mijn visie'” hielp niet echt:

Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is de beperking “in mijn visie” een uiterst lichte relativering die niet of nauwelijks afbreuk doet aan de ernst van het verwijt oplichting en paulianeus handelen. Er is door [gedaagde] geen algemeen belang aangevoerd voor het geven van de kwalificaties “oplichting” en “paulianeus handelen”.

Enkel er ‘ik vind’ voor zetten, is dus niet genoeg. Je zult ook inhoudelijk moeten onderbouwen waarom je die mening zo presenteert, zeker als je kwalificaties hanteert die naar het strafrecht neigen. Er moet voldoende basis in de feiten zijn, zoals dat dan juridisch heet. Dat is niet hetzelfde als “bij de strafrechter gaat meneer veroordeeld worden voor wat ik zeg” – je mag mensen oplichter noemen terwijl ze zijn vrijgesproken van het delict oplichting, als er maar genoeg feiten waren om te mógen vinden dat iemand je opgelicht heeft.

Of het zódanig overdrijven dat geen mens het meer serieus kan nemen, natuurlijk. Hoewel dat nog best moeilijk blijkt soms. Menig artikel uit De Speld wordt voor waar rondgetwitterd, en er lopen nog stééds kettingbrieven rond met “bij duizend keer doorsturen geeft Bill Gates een miljoen aan die of die”.

Arnoud<br/> PS: Meer weten over dit onderwerp? Op 4 september geef ik een training Uitingsvrijheid.

31 reacties

  1. Een columnist mag meer dan de Consumentenbond, bijvoorbeeld. Bij een column weet je dat je satire of absurditeiten gaat krijgen, bij een recensie van de Consumentenbond verwacht je dat die gewoon klopt.
    Ik had het mooier gevonden indien je De Speld had vergeleken met De Telegraaf. Bij De Speld wordt echt alles in het absurde getrokken, maar lijkt het nog een beetje nieuws. Van de Telegraaf wordt in het algemeen correct, kloppend nieuws verwacht. Leuk wordt het echter indien de “echte” nieuwsmedia niet doorhebben dat ze nieuws op een satire-website aanzien als waar en dit blindelings overnemen. Zoals een niet nader te noemen Amerikaanse TV-zender die na een vliegtuigramp met een Asiatisch vliegtuig de volgende namen van de bemanning noemde: “Captain Sum Ting Wong,” “Wi Tu Lo,” “Ho Lee Fuk,” and “Bang Ding Ow.” Tja, die zitten nu flink in de problemen in de USA. Ze worden nu zelfs van racisme beschuldigd…

  2. Pas als er feiten in het verhaal terugkomen, wordt het mogelijk een claim wegens ‘defamation’ (smaad) te construeren.
    Ik neem aan dat dat alleen geldt als de feiten niet kloppen?

    Zodra al je feiten kloppen, kan iets dan toch nog smaad en/of laster zijn?

    1. Je kunt nog altijd voor smaad of laster civielrechtelijk aangeklaagd worden. Je wint het vast, maar dan ben je wel enkele duizenden euro’s armer… (Okay, kun je na de winst claimen op de tegenpartij.) En ja, feiten kunnen smadelijk zijn. Als ik jou een alcoholist noem, maakt het niet uit of jij nu wel of niet een liter Jenever per dag drinkt. De opmerking is nog steeds smaad. Ik mag wel melden dat jij dan een drankprobleem hebt, maar ik mag jou geen dronkenlap noemen. Smaad gaat niet om feiten maar of de goede naam van iemand wordt aangetast. Het gaat uiteindelijk of de opmerkingen die je maakt schade opleveren aan het onderwerp. Als je schade veroorzaakt, moet je deze vergoeden. Maar wat een goede naam nu precies waard is?…

  3. @Wim en @lezer uit de link van Wim:

    Een puur feitelijke mededeling kan geen smaad zijn.
    Dus het gaat er volgens mij dan om dat er een waarde oordeel aan gekoppeld wordt? Dus je mag wel zeggen dat iemand een elke week 7 flessen jenever koopt maar misschien niet zeggen dat die persoon een dronkelap is?

    Een goede naam kan toch niet aangetast worden door een feitelijke mededeling? Althans, de goede naam kan wel aangetast worden maar dan is die goede naam blijkbaar onterecht.

    1. Ik formuleerde daar denk ik niet helemaal handig. Een feit moet natuurlijk wel waar zijn, een leugen is al heel snel smaad (en laster, als je wist dat het een leugen was). Een waar feit zonder waardeoordeel lijkt me vrijwel onmogelijk tot smaad te bepleiten. Of nou ja misschien bij nadragen van iets heel ouds en irrelevants: Wim is een dief, want op zijn twaalfde stal hij een potlood van zijn klasgenoot. Die zin voelt (ook als de diefstal waar was) toch niethelemaal relevant/netjes om nu over te beginnen, Wim is geen twaalf meer en wat doet het er nu nog toe?

      1. Bovendien, ik heb dat potlood later weer teruggegeven, plus een vlakgommetje ter compensatie. 🙂

        Maar goed, er zit natuurlijk ook verschil tussen “Wim is een dief” en “Wim heeft ooit een potlood gestolen”. In de eerste zin word ik benoemd en in de tweede wordt alleen een feit naar voren gebracht. De benoeming is beledigend, maar feiten zijn gewoon feiten. De vraag is alleen of het noemen van de feiten relevant zijn voor de discussie. En ja, als het gaat om jeugdzondes, dan wel. Maar bij een sollicitatiegesprek niet echt…

  4. @OP:

    In de VS mag je wel meer niet zeggen, hoor. Als het al eens op een medium is vastgelegd, dan mag je het niet zomaar herhalen, want dan zit er copyright op. Een kwaad briefje van een conservatief oud mannetje naar de betreffende autoriteiten is voldoende om iets als obsceen aangemerkt te krijgen. En ene meneer Snowden heeft nu onderdak gezocht in Rusland, toch niet echt een bolwerk van vrije meningsuiting, omdat je in de VS nu eenmaal het niet mag zeggen als de overheid zijn eigen wetten breekt.

    Nou snap ik dat je het in dit stukje over smaad hebt, alleen in dat zinnetje waarin je aangaf dat de VS zo’n fijn land zijn, kwa vrijheid van meningsuiting, daar trok je de boel nou net even te algemeen.

  5. Misschien mis ik iets, maar het ‘recht op vrijheid van meningsuiting’ gaat mijns inziens alleen over het feit dat de overheid je niet mag beletten je mening te verkondigen. Dit geld niet voor communicatie tussen private partijen, daar gelden alleen regels met betrekking smaad, racisme, etc. Een private persoon of instelling mag gewoon regels en beperkingen stellen aan communicatie binnen de omgeving waar zij verantwoordelijk voor zijn, zoals huis of kantoor maar ook internet forum, zonder dat daarmee het recht op vrijheid van meningsuiting van anderen wordt beperkt.

    1. Klopt. Indien iemand in mijn huis een rotopmerking maakt, mag ik hem mijn huis uit zetten. Als ik ook compensatie wil ontvangen dan heb ik echter algemene voorwaarden nodig en dient mijn bezoeker accoord gegaan te zijn met die voorwaarden voor hij mijn huis betrad. Zoniet, dan zijn ze niet bindend. Daarnaast staan diverse voorwaarden op een zwarte lijst waardoor ik b.v. geen 10.000 euro kan claimen bij iedere bezoeker die een rotopmerking maakt in mijn huis… Zo ook voor forums en zelfs deze site. Wie zich niet houdt aan de regels kan worden verbannen. Meer niet. Werkgevers kunnen onder voorwaarden worden ontslagen voor als ze verkeerde meningen uiten, hoewel de wet nog best veel toelaat voor werknemers om te zeggen. Een chauffeur van een Pepsi Cola bestelbus mag b.v. rustig een blikje Coca Cola in dat busje drinken zonder ontslag te vrezen. Hij kondigt er eigenlijk wel mee aan dat hij de concurrent beter vindt.

    2. Nee, dat klopt niet. Een private persoon of instelling mag daar in principe ook geen beperkingen voor opleggen, tenzij er zwaar wegende belangen voor zijn. Een forum mag in principe van alles bepalen maar dat heeft niet te maken met dat vrijheid van meningsuiting daar beperkt wordt maar omdat het zíïn forum is. Als ik een forum start mag ik daar iedereen verbannen die het woord dus gebruikt, net als ik iedereen de toegang tot mijn huis mag ontzeggen als ze een rode broek aan hebben. Dat mag omdat het mijn forum/huis is.

      Ik hoef niemand toestemming te geven om mijn eigendommen (kan een forum een eigendom zijn?) te gebruiken om zijn mening te verkondigen. Zo hoef ik mijn buurman niet toe te staan dat hij een bord met zijn mening in mijn tuin plaatst.

      Ook bedrijven mogen niet zomaar de vrijheid van meningsuiting inperken maar je mag wel stellen dat je geen schade mag toebrengen aan dat bedrijf. Maar of dat een inperking is van de vrijheid van meningsuiting betwijfel ik.

      1. Sowieso mag een bedrijf de vrijheid van meningsuiting inperken indien bepaalde meningen schade opleveren voor het bedrijf. Zo zul je op het Pepsi Cola forum niet snel opmerkingen mogen maken dat Coca Cola beter smaakt. Of op de Bonduelle forum commentaar geven dat een biefstukje lekkerder is dan tofu. Met diezelfde regels kan Facebook foto’s met vrouwelijke tepels weren van hun website, terwijl mannen wel topless op de foto kunnen. En dat terwijl dit feitelijk een vorm van discriminatie is. En Apple kan hun kritische regels handhaven om alles wat ook maar enigszins met erotiek te maken heeft te weren uit hun appstore. Deze bedrijven willen geen associatie met erotisch materiaal. Tumblr, daarentegen… Of zoals een chique restaurant mannelijke gasten mag weigeren omdat ze geen stropdas dragen, of vrouwen omdat ze geen rok dragen. Zelfs een strandrestaurant kan klanten weigeren indien ze alleen in zwemkleding komen eten, hoewel dat hen vast veel klanten zal kosten.

        Bedenk verder, op mijn persoonlijke forum mag ik de vrijheid van meningsuiting compleet beperken en wie het daar niet mee eens is, heeft pech. Op de vraag of een forum zoals “Blood and Honour” bepaalde bevolkingsgroepen mag weren, puur op basis van huidskleur of afkomst is onduidelijk want dit is duidelijk een vorm van discriminatie. Desondanks, het betreft eigenlijk een persoonlijk forum, hun forum, hun regels. Ze hebben nu eenmaal bepaalde vrijheden voor hun toelatings-systeem.

        En dat is eigenlijk het gehele idee: als de regels voor een forum, website of kroeg te streng zijn dan is de kans groot dat dit het bezoekers-aantal behoorlijk zal doen dalen. De uitzondering hierop zijn sites die een streng beleid voeren, maar daarnaast wel veel bieden voor de bezoekers. En dat zie je weer terug bij Apple en Facebook.

        1. Maar volgens mij is dat allemaal geen beperking van de vrijheid van meningsuiting. Het is slechts dat iemand niet wil dat je zijn infrastructuur gebruikt om deze mening te verkondigen.

          Als ik iemand verbied om in mijn tuin zijn mening te verkondigen is dat geen beperking van zijn vrijheid van meningsuiting. Hij mag immers die mening overal verkondigen maar niet in mijn tuin. Dit zelfde geldt voor al je andere voorbeelden. Pepsi kan er helemaal niets tegen doen als ik op het Coca Cola forum zeg dat Pepsi ik Pepsi vies vind. Op hun eigen forum mogen ze alle regels stellen die ze willen. Als zij verplichten dat je elke post begint met Pepsi is het lekkerste op de wereld mogen ze dat juridisch en ze mogen iedereen verbannen die dat niet doet.

          1. Klopt. Maar lang niet iedereen ziet het zo. Arnoud mag hier ook iedereen verbannen wiens naam twee letters of korter is. En zoals gezegd, het “Blood and Honour” forum mag technisch gezien iedereen verbannen wiens naam joods, arabisch or chinees klinkt. Ze mogen een compleet racistisch toelatingsbeleid hanteren voor hun forum zonder dat daar veel aan kan worden gedaan. Tja, en met dat laatste voorbeeld trap ik op best veel tenen. Maar goed, een website mag geen racistische opmerkingen plaatsen, maar de toelating mag wel discriminerend zijn.

            1. Ik ken het Blood and honour forum niet. Maar als het een Nederlands forum is (en we hebben het hier toch over NL recht) dan mogen ze geen racistisch toelatingsbeleid hanteren. Discriminatie is gewoon verboden.

              Maar nogmaals dat heeft helemaal niets met de vrijheid van meningsuiting te maken. De NS mag mij ook verbieden dat ik hun omroepsysteem gebruik om mijn mening te verkondigen maar ze kunnen het niet verbieden als ik gewoon in mijn tuin mijn mening verkondig. Vrijheid van meningsuiting gaat er om dat iemand/de overheid je kan verbieden om je mening te verkondigen maar het gaat er niet om dat je dat op elke mogelijke manier mag doen.

              1. Blood and honour heeft een Nederlandse variant genaamd ‘Stormfront’, maar is van oorsprong Brits. Het zijn neo-Nazi websites die dus erg strict kunnen zijn in wie ze toelaten. En ze balanceren letterlijk op de rand van het toegestane, en soms vallen ze eraf en beginnen ze opnieuw. En hoewel ze geen racistische uitlatingen mogen maken, mogen ze wel degelijk voorwaarden stellen aan wie er allemaal lid worden. En ja, die voorwaarden kunnen racistisch zijn, zolang ze het maar niet benoemen in hun voorwaarden. Indien zowel ‘Achmed’ als ‘Piet’ lid willen worden zal Achmed zeer waarschijnlijk meteen worden verbannen en Piet wordt verwelkomd. (Tenzij het Zwarte Piet is…) Nee, in hun AV mogen ze niet melden dat ze racistische toelatings-eisen hebben, maar desondanks kunnen ze wel een racistisch beleid uitvoeren.

                Iden voor b.v. een vrouwen-forum voor lesbiennes, die in theorie alle mannen mogen weren. (Waarop mannen overigens gewoon registreren onder een vrouwennaam!) Je mag voor een prive-forum bepaalde groepen uitsluiten. Hoe jammer ook…

                1. Dat ze het doen (en er mee wegkomen) betekent nog niet dat ze het (juridisch) mogen. Je mag niet discrimineren. Als jij kan aantonen dat er wel 100 Piet’s worden toegelaten en in dezelfde periode alle Achmed’s worden afgewezen kan je aangifte doen bij Politie/OM. Of ze er iets mee doen is een tweede….

                  Er zijn in het verleden volgens mij ook disco’s aangeklaagd omdat ze geen allochtonen toelieten maar wel blanke Nederlanders.

                  Man/vrouw discriminatie is niet altijd discriminatie en is soms wel toegestaan. Zo mag je als disco/sauna/zwembad een vrouwenavond houden waar alleen vrouwen zijn toegestaan. Selecteren op ras is bij mijn weten nooit toegestaan.

                  Je mag best een afgesloten forum hebben waar je alleen op basis van introductie lid kan worden. In de praktijk kan daar een racistisch beleid achter zitten maar dat is lastig niet aan te tonen. Net als dat ik nooit een allochtoon in mijn huis hoef uit te nodigen. Maar als ik een feest geef waarbij ik zeg dat iedereen mag komen, mag ik geen allochtonen weren. Ook mag ik geen feest waar iedereen behalve allochtonen welkom zijn.

                  1. Discriminatie is juridisch niet toegelaten, maar ik mag in mijn huis ook bepalen wie ik wel en niet toelaat. En indien ik besluit om geen allochtonen in mijn huis toe te laten is er niemand die mij kan dwingen om toch allochtonen toe te laten. Ik mag alleen niet zeggen dat ik geen allochtonen toelaat, want die opmerking is discriminerend. Er zijn daarnaast ook disco’s vrijgesproken van discriminatie omdat ze konden aantonen dat hun beleid een specifieke reden heeft. Zo konden sommige disco’s bepaalde groepen uitzonderen simpelweg omdat enkelen uit deze groep kort ervoor veel schade hadden veroorzaakt binnen de betreffende disco’s. Een juwelier weigert momenteel allochtonen toe te laten nadat hij steeds weer door allochtonen was beroofd van zijn handelswaar. En daarnaast, een zaal waar een besloten feest wordt gehouden mag feitelijk iedereen buiten de zaal houden die er niet thuishoort. En als blijkt dat er alleen maar “Ariers” zijn uitgenodigd voor dat feest… Tja, daarom heet het een besloten feest.

          2. ‘Maar volgens mij is dat allemaal geen beperking van de vrijheid van meningsuiting. ‘

            @NP dat was mijn hele punt: het (grond)recht op vrijheid van meningsuiting slaat alleen op inperking daarvan door de overheid en niet op private personen/instellingen. Deze kunnen doen wat ze willen, binnen de grenzen van de wet.

            1. @Gijs: De discussie vertroebeld wat omdat er, m.i., 2 dingen vermengt wordt. Het ene is de mening en het 2e is hoe je het uit. Vrijheid van meningsuiting is wel een grondrecht maar dat betekent niet dat je dat op alle mogelijke manieren mag doen. Zo mag ik niet zo maar een groot bord lang de snelweg zetten. De overheid mag dat verbieden bijv op basis van verkeersveiligheid.

              De overheid mag echter niet verbieden dat ik die mening op internet zet, of een (klein) bord in mijn tuin of een poster op een publieke plakplaats.

              Dit is niet veel anders dan bij private partijen. Mijn school kan me niet verbieden dat ik op internet zet dat ik het geen leuke school vindt. Ze mogen wel verbieden dat ik dit op posters in hun gangen plak en/of deze posters maak met hun kopieermachine. Pas als ik schade toebreng aan de school of onwaarheden verkondig kunnen ze daar wellicht iets tegen doen.

              Ook een werkgever kan niet zo maar deze vrijheid inperken tenzij het in gaat tegen goed werknemerschap.

              Dus mijn inziens is het niet alleen tegen de overheid maar ook tegen inperking van private partijen.

      2. Een bedrijf kan je net zo min als een andere burger verhinderen dat jij je mening uit, behalve bij smaad, laster en dergelijke. De enige situatie waarin dit kan spelen, is als het bedrijf macht heeft over jou (bv. omdat je een contract met ze sluit of er werkt) dan wel over de infrastructuur.

        Dat laatste is bij internet zéér relevant want vrijwel alle infrastructuur is privaat eigendom. Facebook mag zelf besluiten wat jij wel en niet mag zeggen, ik mag op deze blog reacties weren die me niet bevallen en Google kan zoekresultaten naar believen aanpassen. Nu zal het weinig mensen boeien wat ik doe op deze blog, maar als Facebook of Google dingen gaan weigeren of wegstoppen dan wordt het toch een beetje ongemakkelijk. Zonder Facebook kún je nauwelijks je mening uiten op een effectieve manier (een zeepkist in je voortuin is toch anders) en als je niet gevonden wordt in Google dan kun je als bedrijf wel inpakken.

        Er is sporadische pre-internet jurisprudentie die erop wijst dat je in extreme gevallen kunt eisen van een bedrijf dat ze je mening faciliteren, en wel in het geval dat je zonder dat bedrijf geen enkele effectieve mogelijkheid zou hebben om het publiek te bereiken. Stel het complete stadscentrum is privaat eigendom (een giga-winkelcentrum), of neem Schiphol dan wel de NS-stations, en als huisregel wordt daar gehanteerd dat het verboden is enige mening uit te dragen. Dan heb je het als politiek demonstrant best lastig, want je kunt dan nergens fatsoenlijk reclame voor je partij of standpunt maken. En dát voelt als een dusdanig fundamenteel bezwaar dat je dan tóch door die huisregel heen mag breken en alsnog mag flyeren of demonstreren daar.

        Natuurlijk, je kunt in ’t park gaan staan of bij de uitgang op de stoep maar dat is net zo effectief als “neem een wordpress.org account of ga bloggen op Punt.nl”. Theoretisch klopt het maar in de praktijk leest niemand dat.

        1. @Arnoud & @NP

          Klopt wat jullie zeggen, echter volgens mij (correct me if I am wrong, ik ben geen jurist) worden die uitzonderingen niet verboden dan wel toegestaan op grond van vrijheid van meningsuiting, maar op grond van andere (grond) wetten. En dan niet omdat deze boven de vrijheid van meningsuiting staan, maar omdat deze niet van toepassing is, tenzij de overheid partij is.

          Een actie op het station is m.i. lastig te verbieden voor de NS, aangezien recht tot demonstratie een grondrecht is en een station gezien wordt als openbaar, tenzij de veiligheid in gevaar wordt gebracht.

          In het facebook voorbeeld: de rechter zou wel facebook kunnen verbieden bepaalde zaken te weren ivm algemeen belang oid, maar de overheid kan geen wet maken die facebook verplicht om bepaalde meningen te verwijderen ivm vrijheid van meningsuiting.

          1. Juridisch gaat het om de kwestie of het grondrecht ‘vrijheid van meningsuiting’ horizontaal werkt, oftewel ingeroepen kan worden tegen andere burgers. Bij privacy is dat bijvoorbeeld evident het geval: ik kan jou verbieden mijn privacy te schenden. Bij onderwijs kan dat niet: ik kan alleen de overheid verplichten me toe te staan een school te beginnen of anderzijds te zorgen voor onderwijs voor mij.

            Vrijheid van meningsuiting heeft in het algemeen (vrijwel) geen horizontale werking, anders dan soms moeten dulden dat iemand zijn mening uit. Als ik door de stad loop, erger ik me rot aan mensen die me een abonnement op de zeehondjes willen aansmeren of een petitie dat ik de NRC zielig vind maar ik kan ze juridisch niet verbieden daar te staan en mij aan te spreken. (Ik zeg dan altijd “grápje zeker” want daar hebben ze geen antwoord op geleerd op de cursus.) Doen ze dat in mijn voortuin dan kan ik ze wél verbieden daar te gaan staan en hun mening over zeehonden te verkondigen.

            De rechter moet zo’n verbodseis van mij echter wel toetsen aan de vrijheid van meningsuiting, want HIJ is overheid. De toetsing is dan “is de beperking van de uitingsvrijheid legaal gezien het belang van Arnoud en zijn voortuin”. Antwoord is dan 99,9% van de gevallen ja, want er is genoeg plek buiten mijn voortuin om over zeehondjes te praten. Ben ik echter de grootgrondbezitter van het complete stadscentrum (de pier van Scheveningen, de Koopgoot in Rotterdam, Hoog Catharijne in Utrecht, of nóg groter) dan kun je je afvragen hoe groot de plek buiten mijn eigendom nog is. De rechter kan dan wel degelijk (in theorie) zeggen dat de vrijheid van meningsuiting van de zeehondjesmensen het wint van mijn eigendomsrecht.

  6. Mijn school kan me niet verbieden dat ik op internet zet dat ik het geen leuke school vindt.
    Oh? Als jij een leerling bent van die school, en de school kan aantonen dat die opmerking schade oplevert aan de goede naam van de school dan staat jou mogelijk wel een schorsing te wachten, tot de betreffende opmerking weer is verwijderd. Komt dit vaak voor? Nee, want veel scholen zijn wel bekend met het Streisand-effect. Of vinden het gewoon niet belangrijk genoeg. Maar het komt wel eens voor…

    1. Wim, de meeste van die voorbeelden zijn niet echt relevant. Als je een leraar uitscheldt, roep dat alle buitenlanders terug moeten naar hun eigen land, leerlingen pest, oproep tot geweld of tot criminele zaken dan wordt je inderdaad geschorst (en terecht). Maar dat is geen inperking van de vrijheid van meningsuiting. Veel van die dingen zijn gewoon strafbaar of anders maatschappelijk zeer ongewenst en het is de taak van een school om daar tegen op te treden.

      Alleen je laatste voorbeeld is twijfelachtig maar ik vindt nog wel dat er een verschil zit tussen ik vind mijn school niet leuk en XX can suck my dick en je moet je afvragen of een school niet de opvoedkundige taak heeft om daar iets van te zeggen. Daarbij is, voor zover ik kan zien, deze leerling niet geschorst maar is er alleen mee gedreigd.

      1. Maar als een leerling buiten de school overtredingen begaat, dan dient dat buiten de school weer afgestraft te worden. De betreffende leerlingen kunnen b.v. opgepakt worden en/of een boete moeten betalen. Zo ook indien een leerling een honkbal door het raam van zijn buurman gooit. Dan krijgt hij op zijn donder, mag hij de schade vergoeden en is de kwestie weer voorbij. Zinloos als de school dan ook nog eens een schorsing gaat toepassen voor zaken waar de school verder gewoon buiten staat. Okay, bij leerlingen pesten of leraren uitschelden is de school wel betrokken. Maar een leerling die zich racistisch uitlaat of loopt te vloeken buiten het “schoolgebied”… Daat heeft de school niets mee te maken! Toch?

        En nee, de primaire opvoedkundige taak ligt bij de ouders en de school begeleidt ze daar alleen bij. Maar de verantwoording ligt altijd bij de ouders. Te veel mensen proberen taken af te schuiven naar de scholen, maar het zijn de ouders die de verantwoording hebben.

      2. Als een scholier meent in het openbaar te moeten zeggen dat hij de school niet leuk vindt, zou dat voor mij geen reden tot schrosing zijn. Tenminste niet meteen. Als eerste zou de vordering komen hier konkrete voorbeelden te geven en duidelijk te maken, wat de betreffende scholier zelf heeft ondernomen om de situatie te veranderen. Heeft hij over dit probleem met de school(leiding) gesproken? Heeft hij met de ouders (bij minderjarigen) gesproken en hun verzocht iets te ondernemen? Nee, dan dus nu, en wel ook in het openbaar. Weigert de scholier dat, dan zou ik hem de kans bieden een andere school te zoeken waar hij het leuker vindt. Alleen al om vermoedelijk te ontdekken dat geen enkele school werkelijk “leuk” is zolang je als leerling verplicht bent aanwezig te zijn. Gaat het gezeir echter door, zonder dat er inhoud aan wordt gegeven, dan zou ook ik het middel van de schorsing overdenken. En wat het aanbod om te zuigen aangaat, ach, dat aanbod sla ik af. Heb geen zin mezelf strafbaar te maken door een relatie met minderjarige scholieren van mijn eigen scholl aan te gaan.

        1. Het probleem is, vooral met minderjarigen, dat als een kind school niet leuk vindt dan kan hij niet zomaar naar een andere school. De schoolkeuze wordt namelijk opgelegd door de ouders en wordt daarnaast in grote lijnen ook door de scholen zelf bepaald. Zo heeft mijn zuster problemen met haar jongste zoon, die dyslectisch is en dus speciaal onderwijs nodig heeft. Alleen heeft de vorige school het probleem van dyslectie niet op tijd ontdekt en hem gewoon als een lastige leerling weggezet die niet wilde leren. Nu is hij 16 en heeft twee jaar leer-achterstand plus een hekel aan school. Tel daarbij op dat hij lijdt aan koemelk-allergie maar toch op school steeds etenswaren voorgeschoteld kreeg met koemelk erin verwerkt (kaas, roomijs, yoghurt, schoolmelk, etc.) heeft hij een deel van zijn schooltijd ook nog eens moeten doorbrengen op de toilet. Tja, “spijbelen”… (Totdat ook deze allergie eindelijk werd opgemerkt en hij nu een koemelk-vrij dieet kon volgen.) Mijn zus heeft hem graag op een andere school gehad maar hij heeft nu uiteindelijk het stempel “lastige, spijbelende leerling” gekregen. En daardoor weren veel scholen hem, ook al heeft mijn zus nu genoeg bewijs van de misstanden die zijn vorige school hebben veroorzaakt. Hij zit overigens al op een andere school, waar men gaat proberen de gemiste lesstof in te halen. Daarnaast wordt nu gestreden om een schadevergoeding bij de voorgaande school wegens de gemiste lesjaren door het falen van die school. Ga er niet van uit dat scholen “heilig” zijn, want veel scholen laten regelmatig steekjes vallen waar de leerlingen de dupe van worden…

          1. Ik kan me de situatie van je zus heel goed voorstellen. Een deel van mijn werk is het opvangen van ouders en kinderen die door de school of in de steek worden gelaten of zo massief in de “pushing-parents” hoek worden geschoven, dat een normale, bij de begaving van het kind passend, onderwijs niet eens meer mogelijk is. De combinatie van hoogbegaafdheid en problemen als dyslectie, dysorthographie, dyskalkulie (niet allemaal in een kind natuurlijk) en het daardoor deels best wel opvallend (of zoals hier wordt gezegd “origineel”) gedrag kom ik vaker tegen. Dat neemt niet weg, dat ik een leerling die in het openbaar zegt “ik vind de school niet leuk” duidelijk maak, dat DAT alleen geen oplossing is. Samen de wetten en verordeningen doorspitten en kijken wat zijn de rechten, het kind (en de ouders) sterk maken om hun rechten ook te vorderen, dat is mijn kant van het werk, maar het kind (en evt. ook de ouders) moet wel zelf aktief worden. Vanuit het summiere wat je verteld ontneem ik, dat dit bij jouw zus wel het geval is geweest, waarmee de verantwoordelijkheid in mijn optie inderdaad bij de school ligt die het moet accepteren dat iemand dan in het openbaar zegt “ik vind (die) school niet leuk!” Baserend op mij ervaringen zijn dat dan echter wel de scholen, die de discussie met de betreffende leerling(en) niet aan willen gaan.

  7. Ik las een andere uitleg van het principe van vrije meningsuiting die mij wel aanspreekt.

    Vrije meningsuiting betekent dat je alles eruit mag flappen zonder dat iemand dat vooraf controleert of verbiedt. Er komt geen filter of censor aan te pas.

    Het betekent echter niet dat je niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor je uitspraken.

    De betekenis is dus: Geen censuur vooraf, en niet: geen verantwoordelijkheid, geen gevolgen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.