Er zit een nieuwe EULA in mijn update!

apple-app-store.pngEen lezer vroeg me:

Steeds vaker zie ik bij apps dat de EULA ineens wordt veranderd bij een update. Je moet dat dan accepteren anders werkt de app niet meer. Mag dat zomaar? En kunnen ze dan álles anders doen met die voorwaarden?

Nee, dat kan niet zomaar, maar het kán wel. Hier is wettelijk nog maar weinig voor geregeld helaas. EULA’s zijn contracten, en daarmee in principe gewoon rechtsgeldig als algemene voorwaarden. (Soms roepen mensen wel eens “EULA’s mogen niet tegen de wet zijn”, maar dat blijkt zelden een probleem.)

Hoofdregel uit de wet is “contract is contract”, oftewel een partij mag niet zomaar eenzijdig dingen aanpassen, hoe graag hij dat ook wil. In veel algemene voorwaarden wordt echter een aanpassingsclausule opgenomen, waarin dan weer wél staat dat men eenzijdig het contract mag openbreken of veranderen. Dat is toegestaan, maar het is bij consumenten wel vermoedelijk onredelijk bezwarend (art. 6:237 sub c BW) om dan géén opzegrecht te geven.

Heel formeel betekent dit dat er eigenlijk in de AV moet staan “Wij mogen wijzigen maar dan mag u opzeggen”. Als dat er niet zo staat, dan kan de wederpartij de wijziging afwijzen maar niet zomaar opzeggen. Hij kan alleen verlangen dat zijn oude contract wordt gehandhaafd. Een bedrijf dat een héél goed verhaal heeft waarom haar mogelijkheid eenzijdige wijzigingen wél redelijk zijn, kan er echter mee wegkomen. En in zakelijke contracten is het in principe gewoon toegestaan om eenzijdig het contract te wijzigen, mits dat in de voorwaarden staat natuurlijk.

Samengevat: als je die nieuwe voorwaarden niet leuk vindt, dan mag je de app weggooien en zit je nergens aan vast. Maar hoewel dat opzegrecht handig is bij traditionele contracten voor dienstverlening (waar het voor bedacht is), heb je daar niet zo veel aan bij apps en andere software. Daar zou het handiger zijn als de oude versie door bleef hobbelen wanneer je de voorwaarden van de nieuwe afwijst.

Tijd voor een nieuwe regel op de zwarte lijst voor algemene voorwaarden denk ik.

Arnoud

26 reacties

  1. Of je blijft natuurlijk de oude (niet bijgewerkte app) gebruiken… Updaten is niet verplicht tenslotte. Zo gebruik ik zelf nog steeds Adobe CS4 omdat ik die “tot in het oneindige” mag gebruiken en ik bij Adobe CS6 jaarlijks flink moet dokken, nee dank U, ik ben al tevreden met de oude versie 😉 (hopelijk komt de concurentie binnenkort overigens eindelijk met een volwaardig alternatief voor dit pakket, al vrees ik dat ze deze geldslurpende constructie eigenlijk best wel tof vinden)

    1. Hmm ja adbobe cs4 is ook duidelijk een app zoals in de volksmond een app wordt genoemd. Op een mobiele telefoon kun je de nieuwe voorwaarden niet weigeren en doorgaan met de oude versie. De oude versie wordt eerst bijgewerkt en verwijderd en DAN pas krijg je de nieuwe voorwaarden te zien. De oude versie is ook niet meer uit de app store te downloaden. Het enige dat je ziet voor het bijwerken is of je de rechten die het verlangt toe staat.

      @Arnoud: Tevens kun je die (nieuwe) voorwaarden meestal niet simpel opslaan, dus zijn ze dan uberhaupt wel geldig? (klok klepel enzo 😉 )

      1. Goed punt. Nieuwe AV moeten op dezelfde wijze worden terhandgesteld als de originele. Dus die moeten ook op te slaan zijn voor latere kennisneming, en inderdaad dat gaat bijna altijd fout bij apps.

        (Ik heb wel horen verdedigen dat je in de AV kunt opnemen dat nieuwe AV op andere wijze ter hand gesteld mogen worden. Maar het lijkt mij dat art. 6:234 BW dwingend recht is, ook voor updates aan de AV.)

      1. Maar als je voor 0,89 euro een licentie koopt, en je krijgt de gelegenheid dat contract op te zeggen als de appbouwer na 6 maanden de licentievoorwaarden wil aanpassen, dan zou je dus je geld terug moeten krijgen (mits je ook de app verwijdert en je accounts opzegt). In de ‘koop’ van je app wordt nooit gesproken over een duur van een contract, en dat is bij software eigenlijk ook nooit het geval.

    1. Opzeggen is opzeggen, dus ja dan eindigt je licentie maar ook de rest van het contract. Of je dan je geld terug moet krijgen, betwijfel ik. Opzeggen kan ook gewoon beëindigen per nu zijn. Het impliceert niet per se dat je alles ongedaan gaat maken. Je zou kunnen zeggen, de 89 cent was voor een eeuwig recht en daarin word ik nu te kort gedaan, dus geef me maar een déél van het geld terug. Maar gezien het bedrag voelt dat te triviaal om juridisch te gaan bevechten.

  2. Kun je in dit geval iets met een beroep op non-conformiteit, met de redenering dat je als consument een app koopt, dat die app het toch minstens een jaar blijft doen? Of gaat je dat niet lukken omdat je software technisch gezien niet gekocht hebt (Of wel? usedsoft?)

    Ergens voelt het onredelijk dat een appbouwer dit mag doen…

    1. Bij een licentie voor onbepaalde duur heb je een eigendom op het gebruiksrecht (zo interpreteer ik usedsoft) en kun je conformiteit eisen en schade claimen. Je moet je klacht bij de leverancier (appstore?) indienen.

        1. Maar belooft de app ook eeuwigdurend gebruiksrecht? Ik weet dat er software is die met een levenslange licentie komt op de upgrades maar die zullen de EULA niet snel veranderen. Bovendien raak je het recht niet kwijt, alleen komen er voorwaarden bij waar je je opeens aan moet houden. Zie het als een weg waar je eerst 80 mocht rijden en de wegbeheerder besluit de maximum snelheid naar 50 te reduceren. Je kunt dan nog steeds de weg gebruiken, alleen minder efficient… De nieuwe voorwaarden verhinderen je niet om de app te blijven gebruiken. Alleen zijn de regels omtrend de app iets veranderd, mogelijk wegens vernieuwde omstandigheden of aangepaste wetgeving.

          1. Ik denk dat Arnoud met eeuwigdurend een te sterke term gebruikt. Maar als ik een spelletje voor een smartphone koop en er staat niet bij dat het spel maar een beperkte tijd houdbaar is, dan verwacht ik dat het spelletje het blijft doen totdat ik de smartphone weggooi. (Jouw analogie met een weg gaat niet op, want de overheid is de eigenaar van de weg en mag de voorwaarden bepalen waarop jij toegang krijgt tot de weg.)

            Als je het gebruiksrecht als een eigendom ziet dan levert een na de koop toegevoegde beperking aan het gebruiksrecht schade op voor de verkoper. (Een auto met deuk is minder waard dan een auto zonder.) Als de koper in vrijheid kan beslissen of hij de gewijzigde licentie wel of niet accepteert zie ik geen problemen… Als het accepteren van gewijzigde voorwaarden een conditie is voor het herstel van een non-conformiteit (of zelfs het voortzetten van het gebruik) dan maakt de leverancier misbruik van zijn machtspositie. (Het woord “afpersing” borrelt op, maar ik wil weten of dat de juridisch correcte term is.)

            1. Jouw analogie met een weg gaat niet op, want de overheid is de eigenaar van de weg en mag de voorwaarden bepalen waarop jij toegang krijgt tot de weg.
              Het idee erachter gaat natuurlijk wel op. De wegbeheerder kan namelijk de regels bepalen voor het gebruik ervan, en deze af en toe wijzigen. Als er dan genoeg protest is draaien ze het nog wel eens terug, maar vaak is er weinig aan te doen. Naast b.v. de verlaging van de maximum snelheid zou de wegbeheerder b.v. ook extra regels kunnen bepalen waar je dan aan moet houden. Denk b.v. aan een verbod voor auto’s met een dieselmotor van 25 jaar of ouder. Of een wegversmalling, een inhaalverbod of extra stoplichten. Dat zijn beslissingen in het belang van de wegbeheerder die jou niet verhinderen om van de weg gebruik te maken.

              En dat geldt ook voor de App ontwikkelaar. Die zal mogelijk redenen hebben om de algemene voorwaarden aan te passen. De extra regels in de voorwaarden tasten jou niet in je recht aan om de app te blijven gebruiken, alleen zijn er dus extra voorwaarden aan verbonden. Als je daar niet mee akkoord gaat dan is het net als met de autoweg: dan moet je er niet over rijden en erover gaan klagen bij de wegbeheerder. Zijn er genoeg klachten dan is de kans aanwezig dat de boel weer wordt teruggedraaid.

              De appmaker geeft jou een licentie om een applicatie te gebruiken, maar mag nog steeds bepalen hoe jij deze mag gebruiken.

              1. Wim, als jij een boek koopt, wie wordt dan eigenaar van het exemplaar? Koop jij dan ook tegelijkertijd het auteursrecht?

                Ik geef toe dat de applicatiebouwer auteursrechthebbende op de app is, maar het gebruiksrecht dat hij mij verkocht heeft is een apart eigendomsrecht voor mij en als de app-bakker mij extra beperkingen aan het gebruik wil opleggen kan dat betekenen dat de app voor mij minder waard wordt –> schade. (Hoe zou jij het vinden als jij je auto na de eerste grote beurt terugkreeg met de mededeling: “we hebben er nieuwe firmware op gezet die voorkomt dat je de auto buiten de Benelux kunt gebruiken.”) Waarom pik je dat niet van je autoleverancier, maar wel van softwarebakkers?

                1. Ah, maar het verschil is dat je bij een boek de fysieke materie koopt. Bij software koop je alleen een recht om het te gebruiken. Wegenbelasting betaal je ook voor het recht om over de snelweg te kunnen rijden met je auto. Bij software koop je hooguit nog wat fysieke materie om de software eenvoudiger bij jou thuis geleverd te krijgen, hoewel ook dat steeds meer lijkt te verdwijnen. (Spelletjes koop ik tegenwoordig al via Steam en software die ik gebruik is in 90% na aankoop te downloaden.) Als de appbouwer jou een eeuwigdurend gebruiksrecht heeft gegeven dan kan hij dat niet meer ongedaan maken. Ik denk ook niet dat er app makers zijn die dat zullen proberen. Hooguit dat ze stoppen met updates voor product X en ze een nieuw product Y op de markt brengen.

                  Komen Appmakers dan steeds met hele vreemde, nieuwe voorwaarden?

                  Je voorbeeld met die auto is in de software-wereld overigens wel een bestaand probleem. Bepaalde encryptie-technologie mag b.v. niet naar Iran en Noord-Korea worden gebracht. Een Appmaker kan b.v. software op de markt brengen en later een update willen uitvoeren waarin deze encryptie-techniek in zit. Dan mag deze van de wetgever dus niet meer aan bepaalde landen worden geleverd en moet de appmaker dus zijn voorwaarden hiervoor aanpassen. Geen updates meer voor Iran of Kim.

                  Die autodealer zou dus ook kunnen bepalen dat mijn auto niet naar Iran mag omdat er een export-beperking op zit. Je kunt je auto dan nog steeds naar Iran brengen, maar je autodealer zal dit niet ondersteunen en jou daar niet meer van dienst zijn. (En je hebt bij thuiskomst mogelijk wat uit te leggen.)

                  Het lijkt mij ook heel normaal dat de voorwaarden door omstandigheden worden veranderd. Stel dat je appmaker door een groter bedrijf wordt opgekocht en men flinke reorganisaties gaat uitvoeren. Ook dat heeft gevolgen voor de algemene voorwaarden. De nieuwe eigenaar zal deze niet zomaar mogen wijzigen, maar kleine aanpassingen zoals de bedrijfsnaam, postadres en andere administratieve zaken zullen wel aangepast moeten worden want het oude bedrijf bestaat niet meer. Je levenslange rechten moeten wel levenslang zijn, maar je updates komen nu niet meer van fabrikant X maar van fabrikant Y. Je moet dus als gebruiker ook beseffen waarom een EULA aangepast kan worden en als het triviale zaken betreft, waarom zou dat niet mogen?

                  1. “Als de koper in vrijheid kan beslissen of hij de gewijzigde licentie wel of niet accepteert zie ik geen problemen…” [*] Wim, mijn vraag is wat een bedrijf moet doen met app-kopers die “opeens” hun app niet meer kunnen gebruiken (door gewijzigde voorwaarden, etc.) Jouw suggestie lijkt op “de inkomsten uitkeren als bonus voor het management en de gedupeerde kopers maar laten rotten.”

                    [*] Citaat uit eigen werk, om beschuldigingen over zelf-plagiaat te voorkomen.

                    1. Maar wat staat er dan in de algemene voorwaarden waardoor je als gebruiker dus de voorwaarden zou willen weigeren? Kijk, als Microsoft wordt opgekocht door Google dan zal dat sowieso voor alle gebruikers gevolgen hebben. De voorwaarden moeten aangepast worden omdat het product nu van Google is. Google zou daarbij kunnen besluiten om de voorwaarden aan te passen zodat je opeens meer mag doen met de software, niet minder. Wil je dat ook weigeren? Als een appmaker extra beperkingen aan een algemene voorwaarden toevoegd dan heb je gelijk. Maar dat is volgens mij in de meeste gevallen niet het geval.

      1. Het enige is wel dat de conformiteitsregeling expliciet een “roerende zaak” noemt, elektrociteit inbegrepen.

        Een gebruikslicentie eigendom noeme is tot daar aantoe, maar een gebruiksrecht op een app een roerende zaak? Pushing it 🙂

        1. Ja, het Europees Hof heeft in Usedsoft de staande praktijk van softwaremakers verworpen. Daarmee zijn nog niet alle barrières naar (effectuering van) een wettelijk recht op herstel van softwarebugs opgeruimd, maar ik zie het vonnis als steun voor wettelijke kopersbescherming waar het gaat om software. (Persoonlijk vind ik dat consumenten een recht horen te hebben op herstel van fouten in standaardsoftware, analoog aan de conformiteitseisen aan roerende goederen.)

  3. Tja, apps zijn lastig. Zeker als apps bestaan uit client/server technologie en je dus naast een licentie op de software ook een contract uitgaat om gebruik te maken van diensten van de aanbieder. Denk hierbij aan data-opslag in de cloud-omgeving van de app maker. Adobe doet dat bijvoorbeeld met hun Creative Cloud oplossing, waar ik ondertussen een bloedhekel aan heb gekregen. Kijk, zolang een app niet aan een server hangt kun je gewoon weigeren te updaten en zou alles gewoon goed moeten werken. Als de app voor wat voor reden dan ook met een server moet babbelen dan is er sprake van een contract over deze communicatievorm. De aanbieder mag de voorwaarden daarvan aanpassen en als je die weigert kan de communicatie worden verbroken en werkt de app niet meer. Maar of je als klant dan recht hebt om je geld terug te eisen? En dat is wat mij het meeste stoort bij de diverse app winkels. Je koopt iets en dan is het eigenlijk meteen definitief. Maar zowel de app maker als de eigenaar van de app store kunnen de app weer uit de appstore halen en blokkeren dat het nog op jouw systeem werkt. Zo heeft Amazon in het verleden op de Kindle diverse eBooks gewoon verwijderd van systemen waarop deze was geinstalleerd omdat er problemen waren met de auteursrechten. En ook Google en Apple kunnen heel makkelijk apps uit de store en van jouw systeem verwijderen indien daar een goede reden voor is. (Vaak gerelateerd aan malware of spyware.) Je bent dan je aankoop kwijt maar kennelijk krijg je niet je geld terug. Ten minste, niet van Amazon, Google of Apple, aangezien zij alleen maar tussenpersonen zijn. Kortom, je moet heel veel moeite doen om een paar euro terug te eisen van de app maker. Voor veel mensen is dat niet de moeite waard…

    1. Is het woord kopen dan niet misleidend, zo vraag ik me ineens af. Want: Gewone jan-met-de-petters, zoals ik, denken bij het woord kopen toch echt eerst aan ouderwetsch in een baksteenwinkel iets kopen, bijvoorbeeld een boek bij de Slegte of zo. De uitgever kan daarna tienmiljoen keer licenties intrekken, dat boek blijft dan gewoon bij mij op de boekenplank staan. Als je datzelfde boek ineens in digitale vorm koopt, mag de verkoper zonder waarschuwing of wat dan ook bij je “inbreken” om dat boek van je boekenplank te halen? Dan is het toch eigenlijk geen kopen, maar huren?

      1. werkbij, ik denk dat jij goed aangeeft waarom het Europese Hof aangeeft waarom het gebruiksrecht dat aan een software licentie gekoppeld zit verhandeld kan worden (alsof het een eigendom is). Het eenzijdig verwijderen van “gekochte” boeken (of het intrekken van DRM-sleutels) door de leverancier levert schade op aan de consument.

        Hoe een en ander juridisch opgelost (voorkomen) moet worden is een andere vraag.

  4. Als het straks inderdaad verboden zou zijn om eula’s aan te passen bij een update, wat let dan de maker om gewoon geen update uit te brengen maar een nieuwe versie van de app te maken met een een nieuwe eula en wat andere kleine aanpassing voor de show en vervolgens aan te geven dat over 3 maanden de servers alleen nog maar overweg kunnen met de nieuwe client.

    1. Een rechtszaak om je te dwingen “gevestigde verwachtingen” na te komen.

      Iemand die software koopt heeft naar mijn mening een gerechtvaardigde verwachting dat deze software drie tot vijf jaar economisch bruikbaar blijft. (Tenzij de leverancier expliciet iets anders aangeeft.) Als je dan binnen drie jaar te horen krijgt dat de leverancier er “de stekker uit trekt” heb je een reden tot klagen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.