Israëlische wet verbiedt ‘wraakporno’, hoe zit dat bij ons?

porno.jpgIsraël heeft het uploaden van seksueel getinte foto’s en filmpjes zonder toestemming van de personen in beeld verboden, om ‘wraakporno’ tegen te gaan, las ik bij Tweakers. Wie seksueel expliciete afbeeldingen van een ander publiceert, is strafbaar als hij geen toestemming heeft. Daarmee wil men het fenomeen ‘revenge porn’ oftewel wraakporno aan banden leggen: het publiceren van expliciet privébeeld om zo de ex-partner terug te pakken. En hoe zit dat in Nederland?

In Nederland is geen aparte wetgeving tegen wraakporno. Er zijn twee sporen waarlangs een dergelijke publicatie kan worden aangepakt: smaad en portretrecht.

Van smaad is sprake als je opzettelijk iemands eer of goede naam aanrandt. Dat kan ook per foto: in 2008 werd een man veroordeeld voor het verspreiden van naaktfoto’s van zijn exvriendin via internet. Door deze foto’s te voorzien van haar naam, was het duidelijk dat zijn doel was haar reputatie te beschadigen.

Wel moet daarbij sprake zijn van een publiek aanbieden, zo leerden we afgelopen juli. Een filmpje met één persoon delen via WhatsApp is geen smaad; daarmee komt het filmpje niet “voor het publiek” beschikbaar en dat is een vereiste bij smaad.

Een ander discusiepunt is of de publicatie wel bedoeld is om iemands reputatie te beschadigen. Dat klinkt evident, maar in de Manon Thomas-zaak werd in hoger beroep bepaald dat daar geen sprake van was. Kennelijk is het voor een BN-er een compliment als je naakt over internet gaat?

Thomas kreeg wél gelijk op het punt van portretrecht. Wie herkenbaar in beeld is (wat ook zonder je gezicht mogelijk is, bv. omdat mensen je naam erbij zetten), kan zich verzetten tegen publicatie van dat beeld. Daarbij onderscheidt de wet twee situaties. Als de foto’s in opdracht van het model zijn gemaakt, dan is toestemming nodig. Zijn de foto’s zonder opdracht gemaakt (zoals bij straatkiekjes) dan is een belangenafweging nodig tussen nieuwswaarde en privacy (of ander portretrechtbelang).

Veel wraakporno is door het slachtoffer zelf gemaakt of door diens toenmalige partner, je mag dan veronderstellen dat dit in opdracht is gemaakt. De expartner mag dit dan niet publiceren zonder toestemming. Echter, als de partner de foto’s stiekem maakte dan zou je inderdaad spreken van een portret zonder opdracht, zodat het slachtoffer zou moeten aantonen dat de privacy zwaarder weegt dan de publicatiewaarde. Maar de nieuwswaarde van zulke foto’s lijkt me minimaal en de privacyschending maximaal, dus dat zou wel een héél uitzonderlijke situatie moeten zijn die publciatie rechtvaardigt.

Een aparte wet tegen dit fenomeen lijkt me dus niet echt nodig. Maar ja, het klinkt stoer.

Arnoud

8 reacties

  1. LOL wat hebben we weer een saaie wetten 😉

    Ik neem aan dat dit ook een beetje de charme van het vak is. Hoe kruis ik probleem x van klant met zoveel mogelijk wetten af. Of andersom, neen dat is niet van toepassing / valt binnen kader y dus mag wel.

    1. Het is vooral een filosofisch ding denk ik. Als je voor elk ding een wet gaat maken, dan heb je straks 31 duizend wetten. Daar wordt ook niemand gelukkig van. Algemene regels en dan uitrekenen hoe die uitpakken voor jouw situatie is dan beter, plus het is werkverschaffing voor de juristen die dat rekenwerk gaan doen.

      En nu ik toch rechtsfilosofisch ben: dit is in Angelsaksische landen nog erger dan bij ons. Die maken héél algemene wetten, en vertrouwen erop dat hun rechters dat verder uitwerken. REchters vullen daar dus veel meer de leemtes in de wet op dan bij ons. Bij ons zou het invullen moeten zijn van ‘redelijk’ bijvoorbeeld, in de VS mag een rechter bedenken dat ‘behulpzaam zijn bij’ een onrechtmatige daad zelf óók onrechtmatig moet zijn.

      Je krijgt dan weer wel hele specifieke uitspraken die vervolgens als wet worden rondgeparadeerd. En daarom is het genre “Tien idiote wetten waarvan je niet wist dat ze bestonden” met onder meer “Je mag je kameel niet zoenen op een kruispunt” zo populair. Dat is dan een door een rechter uitgesproken regel ter invulling van “Je mag het verkeer niet hinderen” in een casus waarin die kameel een rol speelde.

    1. Het ging niet zozeer om de techniek als wel om het aantal mensen dat de foto’s ontving. In 2008 was dat een groep van meerdere mensen (diverse chats) en in de 2013-zaak ging het om één ontvanger.

      Ik zag nog wel in het 2008-vonnis dat de rechter nadrukkelijk de ‘voorwaardelijke kans’ opvoert:

      Met het uit handen geven van afbeeldingen van [slachtoffer] aan een derde via MSN Messenger is er een aanmerkelijke kans gecreëerd op verdere verspreiding via internet, in het bijzondere via een P2P netwerk. … Door toch de bestanden met afbeeldingen te verzenden via MSN Messenger naar derden heeft hij deze aanmerkelijke kans bewust aanvaard en dus opzet gehad op deze verdere verspreiding, ook via het P2P netwerk.

      Hier zegt de rechter dus, je kunt weten dat als je dit doet mensen het verder gaan verspreiden. En daarom reken ik jóu aan dat andere mensen dit hebben gedaan. Dat miste ik wel in het WhatsApp-vonnis. Ook daar gaat deze redenering wat mij betreft prima op.

  2. Kan dit vallen onder aanranding of ontucht?

    Wetboek: Hij die door geweld of een andere feitelijkheid of bedreiging met geweld of een andere feitelijkheid iemand dwingt tot het plegen of dulden van ontuchtige handelingen, wordt, als schuldig aan feitelijke aanranding van de eerbaarheid, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste acht jaren of geldboete van de vijfde categorie.

    Wikipedia: Voor aanranding zou het niet noodzakelijk zijn dat er fysiek contact plaatsvindt. Wanneer een naakt persoon of een vrouw die topless is zonder zijn of haar toestemming gefotografeerd wordt, bijvoorbeeld op een strand of in een doucheruimte, al of niet met een verborgen camera, dan wordt soms geredeneerd dat deze gekwetst wordt in zijn of haar seksueel schaamtegevoel, wat de handeling ontuchtig zou maken.

    Kan dit vallen onder sexuele intimidatie?

    De PvdA wil niet langer tolereren dat vrouwen op straat seksueel geïntimideerd worden en dat dit onbestraft blijft. Daarom moet net zoals in Frankrijk is gebeurd, seksuele intimidatie als misdrijf worden opgenomen in ons wetboek van Strafrecht.

    Kan dit vallen onder belediging?

    Wetboek: Elke opzettelijke belediging die niet het karakter van smaad of smaadschrift draagt, hetzij in het openbaar mondeling of bij geschrift of afbeelding, hetzij iemand, in zijn tegenwoordigheid mondeling of door feitelijkheden, hetzij door een toegezonden of aangeboden geschrift of afbeelding, aangedaan, wordt, als eenvoudige belediging, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie maanden of geldboete van de tweede categorie.

    Wie seksueel expliciete afbeeldingen van een ander publiceert, is strafbaar als hij geen toestemming heeft.

    Prima wetgeving. Zou ook de minder legale amateur porno aan banden leggen. Ik zou graag zien dat een ieder die porno plaatst op het internet toestemming heeft van de modellen, en dat de leeftijd geverifieerd word en aanwezig is bij de fotograaf/plaatser. Dan alleen nog maar professionele modellen en geen “onschuldige” meiden van een jaar of 16 met een (gehackt) selfie.

    1. Verder vond ik nog in de grondwet:

      Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer. De wet stelt regels ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer in verband met het vastleggen en verstrekken van persoonsgegevens. Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam.

  3. sluit dan meteen alle porno af dat is een goede stap voor de toekomst, jongere kinderen die perongeluk op dat soort sites komen krijgen een “verkeerd seks beeld” en mensen die naar porno kijken zijn gewoon zielig XD porno had nooit toegestaan mogen worden vind ik. ik heb laatst gelezen dat er in nederland een porno filter komt die alle zoek resultaten zal uitsluiten ik ben daar helemaal voor 🙂 hadden ze veeeeeel erder moeten doen dan verbieden en bezuinige ze eindelijk op iets goeds 😀

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.