Een lezer vroeg me:
Laatst kwam ik bij een webwinkel de optie tegen om via het bedrijf Afterpay achteraf te betalen per acceptgiro. Van de site begrijp ik dat Afterpay het geld meteen betaalt aan de winkel en het dan zelf gaat incasseren bij jou. Maar heb ik dan een overeenkomst met Afterpay of met de webwinkel? En wat gebeurt er als ik het product wil retourneren (Wet koop op afstand) of ontevreden ben over wat de winkel doet, moet ik dan nog steeds die betaalovereenkomst met Afterpay nakomen?
Als je bij een webwinkel iets koopt, dan heb je een koopovereenkomst met de webwinkel. Je moet dus aan de winkel betalen. Dat de winkel de betaling via een derde laat lopen, verandert daar in principe niets aan. De winkel blijft de partij die moet leveren en moet zorgen voor een goed product, en de consument blijft zijn recht van retour en zijn aanspraak op een conform product behouden.
De juridische constructie die Afterpay gebruikt, heet de cessie, art 3:94 BW. De winkel draagt zijn vordering op naam (zoals dat heet) over aan Afterpay, Afterpay betaalt een vergoeding en mag vervolgens de vordering incasseren, desnoods bij de rechter. Wie juridisch Latijn spaart: de winkel heet de cedent, Afterpay heet de cessionaris en de consument is de cessus. (Ja, heb ik ook moeten opzoeken.)
Een vordering overdragen mag, hoewel dat wel gemeld moet worden aan de partij die moet betalen, de cessus dus. Daarbij zijn er twee smaken: de “openbare cessie” en de “stille cessie”. Hier zitten genuanceerde juridische verschillen tussen, maar in beide gevallen komt het erop neer dat de verkoop op schrift gesteld moet worden en dat de debiteur gemeld moet worden dat de vordering is overgedragen. Een belangrijke in beide gevallen is overigens nog dat bij het sluiten van de overeenkomst de mogelijkheid van cessie gemeld moet zijn, formeel moet de debiteur instemmen met de cessie. Maar wie zelf Afterpay kiest, weet (moet weten) dat er een cessie gaat plaatsvinden.Cessie van een geldvordering mag eigenlijk altijd, tenzij afgesproken is van niet (art. 3:84 lid 1 en 2 BW).
In de normale situatie gaat dit goed. De winkel verkoopt zijn geldvordering op jou aan Afterpay, waardoor de winkel dus zekerheid heeft over zijn inkomsten. Afterpay heeft nu het incassorisico (hoewel ze een kredietcheck doen en mensen weigeren die daar negatief uit komen) maar krijgt een bedragje per transactie bij wijze van compensatie voor dit risico.
Maar als de overeenkomst wordt opgeschort (of ontbonden, via de Wet koop op afstand bijvoorbeeld) dan kan de cessionaris niet zomaar meer doorgaan met de incassoprocedure, art. 6:145 BW (zie ook Wibier p. 33). Logisch ook, want het doet gek aan dat een winkel bij opschorting géén geld meer mag vorderen maar een koper van diezelfde vordering nog wel. Je hebt dus weliswaar een betaalverplichting aan Afterpay maar de koopovereenkomst blijft gesloten met de winkel.
Arnoud
Factoring is ook zoiets, toch? Maar dan meer in de business-to-business sfeer?
Klopt deels Ruud. Afterpay, Klarna, Directpay (white label) allemaal factoringmaatschappijen DirectPay biedt zowel b2c als b2b factoring voor de e-commerce markt.
Zou je nader willen toelichten waarom de mogelijkheid van een cessie gemeld zou moet zijn bij het sluiten van de overeenkomst? Ik kom namelijk nergens tegen als eis. art. 3:94 BW. En mag de verkrijger een vergoeding eisen wanneer de schuldenaar verlangt om een gewaarmerkt uittreksel van de akte en haar titel te verstrekken?
Je hebt gelijk, toestemming is geen vereiste. Een vordering is overdraagbaar tenzij in de wet staat van niet (zie 3:84 lid 1 BW) of afgesproken is van niet (3:84 lid 2). Staat er dus niets in de overeenkomst of algemene voorwaarden dan mag de vordering worden gecedeerd aan Afterpay.
Vreemd dit. Ik zou zwéren dat ik dat ergens gelezen had, daarom schreef ik het zo op. Maar de wet is duidelijk en ik snap niet hoe ik dat kon missen.
Maar hoe zit het nu als de schuldenaar een gewaarmerkt uittreksel van de akte en titel wenst (art. 3:94 lid 4 BW) mag hier een vergoeding worden gevraagd of verhinderd art. 6:96 BW dat. Ik vermoed het laatste.
Waarin specifiek art. 6:96 BW? Hoe relateren kosten voor afschrift akte aan vermogensschade?
Mij lijkt dat als je verplicht bent iets te doen, je er geen kosten voor mag rekenen. Beetje gekke plicht als je deze afhankelijk mag maken van een zelf te kiezen bedrag. Maar ik kan zo nergens vinden of dit mag of niet.
In ieder geval mag de consument betaling opschorten totdat dat afschrift is geleverd, omdat hij zich dan op art. 6:37 BW kan beroepen: er is redelijke twijfel over aan wie hij moet betalen (Goederenrecht nr. 281). Dus volgens mij kom je er dan al vrij snel: u vraagt kosten voor een afschrift? Oké, dan schort ik op tot u eerst de akte levert en praten we daarna verder. En ‘daarna’ betaal je de kosten voor het afschrift niet. Gaan ze procederen over €2,50 kopieerkosten?
(Als ze €250 vragen aan kosten afschrift akte, dan is dat onredelijk en dat mag niet, 6:2 BW.)
Ik ben bij de tandarts voor een behandeling geweest. De rekening zou naar mijn zorgverzekering verstuurd worden. Enig moment daarna ontvang ik van de cessionaris een gespecificeerde rekening met daarbij een bewering dat zorgverzekering niet alles heeft vergoed. Als ik de originele documenten wil dan moet ik vijftig cent per document betalen.
Op de achterkant staan hun algemene voorwaarden. Hierin staat dat deze van toepassing zijn, dat ik na 30 dagen in verzuim raakt en dat ik binnen 14 dagen mijn bezwaren kenbaar moet maken. (Bij mijn beste weten zijn er nooit algemene voorwaarden van toepassing verklaard, laat staat voorwaarden van derde.)
De wettelijke regeling die een burger recht gegeven op inzage op de verwerking van hun persoonsgegeven omvat ook een regeling omtrent de kosten die hiervoor in rekening mogen worden gebracht.
De werkzaamheden als de kosten drukken op de winst van de cessionaris. Als deze die niet hoeft op te sturen dan heeft hij minder arbeidskosten en portokosten. Echter, deze handeling heeft als doel “verkrijging van voldoening buiten rechte”. (Er is nog geen spraken van verzuim, maar dat ter zijde.)
Nu zal de winkelier natuurlijk wel extra kosten hebben bij deze manier van betalen dus mag hij deze doorberekenen aan de klant? Immers, als je via webwinkels bestelt mag je ook achteraf betalen. Dat is een standaard recht, toch? Maar ja, als het dan extra gaat kosten…
Misschien, maar ik denk van niet. Tegenover de extra kosten staat namelijk dat de klant van het gedoe en het risico af is. Als ze het niet zo zouden doen, moesten ze zelf een kredietcheck doen (of niet, maar dan meer risico) en in voorkomend geval zelf herinneringen, aanmaningen en duimschroeven sturen, en uiteindelijk een incassobureauoverdracht doen. Dat kost ook allemaal geld.
Dus de winkel denkt: dan maar iets minder marge, maar wel het geld meteen en zeker binnen. Dat is het wel waard.
Maar winkeliers hebben maar weinig risico’s als ze gewoon de voorkeur geven aan het vooruitbetalen. Een extra euro per bestelling zou klanten kunnen ontmoedigen om te kiezen voor achteraf betalen via deze service. Maar goed, het hangt ook af van hoeveel er voor deze service wordt berekend. Als dit tweedelig is, een vast bedrag plus een percentage, dan zorgt het vaste deel ervoor dat webwinkels liever geen kleine bestellingen willen en dus meer gaan stunten met “koop voor 100 euro en krijg 5 euro korting” of zo. Als het percentage daarentegen hoog is, is het voor webwinkels al lastiger om korting te geven omdat hun winstmarge al wat kleiner is.
Wim ten Brink schreef:
Klopt, maar dan ligt omgekeerd het risico van niet leveren natuurlijk wel bij de klant. Webwinkels zijn in opkomst, maar er zit ook kaf onder het koren. Dus klanten zullen bij een onbekende winkel niet graag vooruit betalen en dat betekent weer minder klandizie voor de winkel. (Los van eventueel verplicht achterafbetalen aan moeten bieden, dat weet ik niet.)De hoofdregel is gelijk oversteken. Hiervan mag worden afgeweken, doch is bij B2C meer dan 50% vooruit onredelijk bezwarend. Betalingskosten mogen in redelijk worden doorberekend aan de klant. Er is een wetswijziging nodig om deze trend tegen te gaan.
Dat cessie altijd mag, zegt mogelijk ook iets over securitisatie van hypotheken, waar ik het hier over had?
Dus dat banken hypotheekvorderingen altijd mogen doorverkopen en laten bundelen e.d., tenzij in de oorspronkelijke hypotheekakte staat dat dat niet mag? Ook geen plicht om het aan de schuldenaar te melden?
Arnoud,
Een belangrijke in beide gevallen is overigens nog dat (…) de (…) cessie gemeld moet zijn, (…). (…)
Wat tussen haakjes staat klopt niet, maar de rest is wel correct. Een cessie moet gemeld worden, omdat het onredelijk is om voor het eerst van een overdracht te horen bij de dagvaarding. Dit mag alleen ook na het sluiten van de overeenkomst.
De klassieke cessie heeft geen werking tussen de cedent (bedrijf) en cessionaris (derde), zolang de cessus (consument) niet op de hoogte is van de cessie. Een stille cessie heeft wel werking tussen de cedent en de cessionaris, maar niet tussen de cessus en de cessionaris. Wanneer de cessus aan de cedent betaald voordat cessionaris de cessus op de hoogte heeft gebracht van de cessie, dan kan de cessus de vordering van de cessionaris verrekenen met het bedrag dat hij aan de cedent heeft betaald, zodat de vordering van de cessionaris op de cessus tot nul is teruggebracht. (Volg je het nog?)
Wat is er bezwaarlijk aan mededeling van openbare cessie in een dagvaardingsexploot? Dat is niet gebruikelijk, maar gewoon acceptabel, net zoals in gebreke stellen bij exploot.
Het bezwaarlijke is dat er dan rauwelijks wordt gedagvaard. Gevolg van een dergelijk optreden zou moeten zijn dat de eiser veroordeeld moet worden in de (werkelijke) proceskosten. Een exploot is een document dat de gerechtsdeurwaarder langs brengt. Dat hoeft geen dagvaarding te zijn.