Gemeente mag binnenkort mobiele camera’s en drones inzetten voor toezicht

dome-camera.jpgDe Tweede Kamer heeft een wetsvoorstel van Minister Opstelten aangenomen waardoor een gemeente voortaan zelfstandig kan bepalen of er mobiele camera’s, waaronder drones, ingezet mogen worden. Dat meldde Security.nl onlangs. Het toezicht moet wel proportioneel zijn want “in het algemeen kan worden gesteld dat -vanwege de ruimere mogelijkheden en de inherente privacygevaren- de inzet van rijdende en vliegende camera’s als een zwaarder middel kan worden aangemerkt dan de inzet van statisch opgestelde camera’s.” Eh ja, juist.

Gemeentes mogen opsporingsmiddelen zoals camera’s alleen inzetten als daar een wettelijke bevoegdheid voor is. Dit omdat camera’s raken aan de privacy van de burger, en de overheid mag die alleen schenden als dat wettelijk geregeld is (én de schending gerechtvaardigd en proportioneel is voor het doel). De huidige wet (art. 151c Gemeentewet) bepaalt dat gemeentes cameratoezicht mogen hanteren, maar alleen “aangebrachte” camera’s, oftewel camera’s die ergens hangen en vaste plekken filmen.

Het wetsvoorstel van Ivo “Drone” Opstelten verruimt dit: de eis dat de camera “vast” moet zijn, wordt geschrapt. Daarmee zijn tijdelijk opgehangen camera’s toegestaan als middel ter observatie van de burger, maar ook volledig losse camera’s zoals een agent met helmcam of een drone die over de gemeente vliegt.

De procedure wordt dat de burgemeester (na toestemming hiervoor van de gemeenteraad) een gebied aanwijst waarbinnen camera’s mogen worden ingezet. Dit is simpeler dan hoe het nu is: nu moet in het besluit worden vastgelegd wáár de vaste camera’s komen te hangen. Dat is voor vaste camera’s logisch maar bij mobiele camera’s werkt dat natuurlijk niet. De eis van borden die het gebied markeren (“Let op: mobiel cameratoezicht”) blijft wel gehandhaafd. Ook mogen nog steeds alleen getrainde politieagenten de camera’s uitkijken.

Cameratoezicht blijft een lastig onderwerp. Je ziet dat ook terug in de stukken bij dit wetsvoorstel: onduidelijk is of het werkt, maar ook onduidelijk is of het niet werkt. En aangezien er toch behoefte aan is, en de burger er niet al te moeilijk over doet, moeten we het dan toch maar doen in het kader van criminaliteitsbestrijding. En dan krijg je dit soort zinnen:

De inzet van cameratoezicht in de publieke ruimte en het vastleggen van de beelden in het belang van de handhaving van de openbare orde draagt bij aan de veiligheid in de publieke ruimte en bevordert het zichtbaar maken van overlast, geweld en criminaliteit waardoor een effectievere bestrijding mogelijk wordt.

Maar waar dat op gebaseerd is?

Arnoud

15 reacties

  1. Dus als de gemeente bij al haar gemeente grenzen een bordje hangt dat er camera toezicht is/kan zijn dan is het goed? Want daar gaat het natuurlijk naar toe. En daarna is het ook wel makkelijk om de bouwbesluiten te controleren met de drones want die hangen er toch. Vervolgens is de stap naar foutparkeerders ook snel gemaakt…..

    1. Foutparkeerders worden al door middel van mobiele camera’s (rondrijdende auto’s met een camera op kentekenhoogte) gecontroleerd, op de plekken waar dit mogelijk is. Een drone zou hieraan niet veel toevoegen.

      Maar als een drone (na goedkeuring) tijdens het rondvliegen evidente overtredingen flagt, waarna deze gecontroleerd worden door een wijkagent, zie ik het probleem niet zo.

      Daarmee is niet gezegd dat ik de drones zelf goedkeur. Het filmpje van De Speld moet natuurlijk niet gebeuren: http://www.speld.nl/2013/09/04/drone-gaat-burgers-realtime-corrigeren/

    2. Nee, de gemeente mag niet zomaar haar hele grondgebied controleren want het toezicht moet gerechtvaardigd en proportioneel zijn voor het doel wat ermee bereikt wordt. Hier even op inhakend: in Arnouds blogpost klinkt door dat de effectiviteit van cameratoezicht nooit is bewezen. Hoe kun je als gemeente dan “gerechtvaardigd en proportioneel” een dronegebied aanwijzen?

      1. Simpelweg door als burgemeester je gemeenteraad te overtuigen. Als die in een smeuiig verhaaltje over onveiligheid tuinen…

        Het is het kabinet ook gelukt dit door de Tweede Kamer te sluizen – ook dáár zou men af horen te vragen hoe/of effectief zulk toezicht zou zijn. En ik verwacht helaas een minder kritisch oog van gemeenteraden.

  2. Met name bij evenementen waarbij vaak tienduizenden bezoekers zijn is het erg wenselijk om een overzicht te hebben vanuit de lucht. Nu wordt er vaak een helikopter ingezet maar dat is relatief duur. Een drone kan een alternatief zijn maar heeft wel beperkingen.

    Verder is het uitrusten van agenten met camera’s zeker op uitgaangsavonden wel verstandig. Steeds vaker zien we met telefoons opgenomen video’s van agenten die zijn bewerkt om een bepaald beeld te geven in de media. Het lijkt niet verkeerd dat er ook een beeld is van de situatie gezien vanuit de politie.

      1. Drones die de overheid gebruiken moeten ook langer in de lucht zien te blijven. Een consumenten-drone werkt op batterijen en kan misschien een kwartier tot een half uur in de lucht blijven voor deze opnieuw opgeladen moet worden. Duurdere modellen kunnen worden uitgerust met een brandstof-cel om de motoren mee aan te sturen, wat betekent dat ze langer in de lucht kunnen blijven. Dit zijn dan ook de duurdere drones. Je moet dan denken aan de Scarabot die vanaf 7.000 euro te koop is. Heb je wel een compleet systeem voor, dat 60 minuten kan vliegen. Een ander probleem is natuurlijk dat je ervaren mensen moet hebben om de drone te besturen en te repareren. Hoewel software al veel van de besturing kan uitvoeren is er toch nog iemand nodig die moet opletten dat de drone nergens tegenaan vliegt. Mocht dat wel gebeuren en de drone crasht, dan moet een ervaren monteur de boel weer opknappen. Goedkoop zal het inzetten van drones dan ook niet zijn, maar het personeel die de besturing en reparaties regelen hoeven geen getrainde agenten te zijn. En dat scheelt weer een beetje.

    1. Ze zullen het niet erg vinden als er eens eentje kapot gaat, want dan mogen ze hem vervangen door een nieuwer model. Naast dat je belastinggeld verspilt, bereik je ook nog het tegengestelde effect.

  3. Ja, dat zal de politiek of de ambtenaardij niet boeien; het is toch het geld van de ander. Maar we zullen wel in opstand moeten komen, anders wordt het steeds gekker. Vroeger kwam de bevolking in opstand door de middelen, waarmee ze geknecht werden, te vernielen. Als één persoon af en toe zo’n ding vernielt, heeft die ene persoon een probleem. Als grote aantallen dit doen, dan heeft de overheid een probleem.

  4. Ik vraag me nog steeds af wat er gebeurt als zo’n drone boven een mensenmassa naar onder dondert vanwege motorproblemen, onkundige besturing of omdat iemand een blikje tussen de wieken goeide.

  5. Deze post valt mooi samen met dit artikel: Australische atleet verwond door “gehackte” camera drone. Nu natuurlijk de vraag wie er in Nederland voor op zal draaien als zo’n gemeente-drone ergens tegenaan knalt en iemand verwondt of schade veroorzaakt. Stel dat zo’n drone onverwacht door mijn dubbele ramen mijn huiskamer in vliegt, kan ik dan de Gemeente strafrechtelijk en/of civielrechtelijk (laten) vervolgen? Is de gemeente hier wel voor verzekerd? Zullen de drones wel beveiligd zijn tegen dit soort hack-pogingen?

    En als zo’n drone in mijn achtertuin landt en er komt niemand langs om hem op te eisen, is hij dan van mij? Mag ik hem dan uit elkaar halen om er een ander speeltje van te maken? 🙂

    Ik zie nog interessante rechtzaken ontstaan over de toepassingen van drones.

  6. bij evaluaties van camera’s wordt vaak alleen gelet op de preventieve effecten. De opsporingseffecten worden eigenlijk nooit belicht, dit terwijl de maatschappij hier heel veel aan heeft (al mag de kwaliteit van de camerabeelden soms wel omhoog). Camera’s zijn heel handig om verdachten op te sporen maar ook om verdachten uit te sluiten van betrokkenheid bij misdrijven. En het opsporen van getuigen of zogenoemde stille getuigen (zoals passerende auto’s). Als er in een gebied veel misdrijven worden gepleegd, dan kan het heel zinnig zijn om op strategische punten (zoals rij-routes) een mobiele camera te plaatsen. Aangezien misdrijven zich na een tijdje gaan verplaatsen, is het heel handig dat die camera ook weer verplaatst kan worden. Dus lijkt mij prima.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.