GSM-tracker onder iemands auto hangen is aftappen van GSM-masten, wtf?

haicom-tracker-gps-gsmSoms gaan mijn juridische tenen echt zó krom staan bij het lezen van een vonnis, dat wil je niet weten. In een vonnis van medio april werd een man strafrechtelijk veroordeeld voor het inzetten van een “heimelijk geplaatst track&trace-systeem” dat hij onder iemands auto had gehangen.

De man had eind 2012 een Haicom GPRS tracker gekocht, een GPS/GSM-combinatie die zijn locatie periodiek doorbelt zodat live tracking van waar het apparaat zich bevindt, mogelijk wordt. Hij had dit apparaat bevestigd onder de auto van een ander, met als doel te achterhalen waar deze ander zijn boot had verstopt. Ik neem aan door te zien waar die meneer heenrijdt en dan na te gaan of dat een loods voor een boot is.

Toen de eigenaar het ding ontdekte, deed hij aangifte waarna de plaatser werd vervolgd. Maar er is in het strafrecht geen artikel dat het wederrechtelijk continu vaststellen van iemands locatie verbiedt. Nou ja misschien stalken, het opzettelijk en wederrechtelijk stelselmatig inbreuk maken op iemands persoonlijke levenssfeer. Maar dat was niet ten laste gelegd. Dus wat nu?

De officier had artikel 139d Strafrecht van stal gehaald. Volgens dit artikel is het strafbaar om een gesprek, telecommunicatie of andere gegevensoverdracht af te tappen of op te nemen als je daar niet toe bevoegd bent. Oké, maar welke gesprekken of telecommunicatie worden (wordt? Ruud, help) er afgeluisterd als je een GPS/GSM-tracker plaatst?

Je wilt misschien je schoenen uitdoen als je ook last hebt van krommende juridische tenen, want dit is dan wat de rechtbank zegt:

Door een SIM-kaart in het track&trace-systeem te plaatsen heeft verdachte dit systeem zodanig ingericht dat hij door middel van een geautomatiseerd werk, te weten een computer, via de door de leverancier meegeleverde software kon inloggen en vervolgens kon beschikken over de gegevens die via gsm-masten werden overgedragen.

Oftewel: er wordt wederrechtelijk telecommunicatie met de GSM mast afgetapt. Meneer krijgt via een GSM (gprs) verbinding data binnen over de locatie van een GPS-apparaat, en dat mag niet. Want, eh, ja want. Want. Ja. Eh.

De rechtbank is van oordeel dat in het onderhavige geval het door middel van een geautomatiseerd werk (computer) oproepen van alle door het technisch hulpmiddel (track&trace-systeem) opgevangen signalen uit de ether (interceptie) dient te worden aangemerkt als aftappen.

Want ja eh dat is aftappen. Hùh.

Ik snap hier werkelijk niets van. De GSM-communicatie is legaal, want meneer heeft zelf de SIM-kaart gekocht en het abonnement (prepaid?) geactiveerd. Dat men vervolgens ongewenste/ongepaste/strafbare data over die verbinding transporteert, maakt het nog geen áftappen van die verbinding. Net zo min als wanneer ik een strafbare uiting per mail verzend.

Als je zegt, maar hij mócht die GPS-data niet overdragen: prima, maar waar staat dat in de wet? Plus, dan nog tápt hij deze niet. Dat gaat inherent over het meeluisteren/meekijken bij andermans dataoverdracht.

Dus nee. Hier klopt echt weinig van. (Ik denk wel dat dit soort track&trace strafbaar is, maar dan als stalking dus.) Het voelt als, dit moet niet legaal zijn dus laten we de wet zo uitleggen dat het niet legaal is. En dat is écht verkeerd.

Waarmee niet gezegd is dat de rechtbank de ballen verstand heeft van techniek – ze weten er meer van dan de politie want die schrijft consequent “gsp” als ‘ie “gps” bedoelt. Maar dat terzijde.

Arnoud

53 reacties

  1. met het oogmerk dat daardoor een gesprek, telecommunicatie of andere gegevensoverdracht of andere gegevensverwerking door een geautomatiseerd werk wederrechtelijk wordt afgeluisterd, afgetapt of opgenomen, een technisch hulpmiddel op een bepaalde plaats aanwezig doet zijn.

    Ok ik doe een poging. -hij doet een geautomatiseerd werk (GPS tracker) op een bepaalde plaats (onder de auto) aanwezig zijn. -zijn oogmerk is het opnemen en verwerken van gegevens (de locatie van de auto). -Dat is wederrechtelijk (want hij stalkt die meneer).

    Disclaimer: Ik heb rechten gestudeerd aan de isumentis blog uni 😉

    Zo nu doe ik weer mijn schoenen aan 🙂

    1. Mijn opleiding is dezelfde als die van jou en ik kom op een vergelijkbare conclusie. Het zal wel aan de docent hier liggen 😉

      Met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de vierde categorie wordt gestraft hij die met het oogmerk dat daardoor een gesprek, telecommunicatie of andere gegevensoverdracht of andere gegevensverwerking door een geautomatiseerd werk wederrechtelijk wordt afgeluisterd, afgetapt of opgenomen, een technisch hulpmiddel op een bepaalde plaats aanwezig doet zijn.

      Als ik het artikel lees dan ben ik het met de rechter eens dat er wederrechterlijk gegevensverwerking wordt opgenomen door een technisch hulpmiddel ter plaatse. Hij neemt immers de locatiegegevens van de auto op. Er staat nergens in het artikel dat het om gegevens van iemand anders moeten zijn.

      Zou je bij stalking niet met het probleem zitten dat het langduriger moet zijn dan een eenmalige actie?

      1. Bij stalking zou ik zeggen dat als je meer dan één rit vastlegt met zo’n apparaat, je stelselmatig bezig bent zijn privacy te schenden. Maar je kunt ook zeggen, het meer dan 10 seconden kijken is al stelselmatig.

        En je kunt zeggen, hij neemt de autolocatie op inderdaad. Maar het opnemen is de gegevensverwerking. Het is niet dat hij de TomTom beluistert en dat doorgeeft. Dát zou ik aftappen noemen. Het gaat erom dat er al iets is van communicatie, gesprek, gegevensoverdracht of verwerking en dat jij daar een kopie van maakt of live meeluistert. Een stealth app die jouw telefoon z’n gps-locatie opneemt en doorgeeft zou ik denk ik wel hieronder vinden vallen. Dan sta je wederrechtelijk (want stiekem) mee te luiteren met wat andermans gps-ontvanger aan het verwerken is.

        Stel hij had geen kastje opgehangen maar een vriendje op de motor er achteraan gestuurd. En dat vriendje houdt een GSM-verbinding open met het thuisfront en zegt live waar hij is de hele tijd. Is hij dan ook iets aan het aftappen? Waarom is het alleen maar ‘achtervolgen’ als er een vriendje op de motor zit, en is het ‘aftappen’ als het vriendje geautomatiseerd wordt en onder de auto hangt? Of stel het vriendje verstopt zich in de kofferbak en kijkt op de gps van zijn telefoon waar hij is.

        1. Maar… hij neemt de locatie van de auto niet op. Hij neemt de locatie op van de GPS tracker. Dat die tracker toevallig een locatie registreert die overeenkomt met de locatie van de auto doet niet ter zake. De tracker zegt niet de auto is hier, de tracker zegt ik ben hier.

        2. En je kunt zeggen, hij neemt de autolocatie op inderdaad. Maar het opnemen is de gegevensverwerking.

          Of is het uitlezen van de GPS-module al een gegevensverwerking, en wordt die vervolgens opgenomen (ook een gegevensverwerking overigens)? Daar vind ik wel wat voor te zeggen; in ieder geval een stuk meer dan het aftappen van gsm-mast-gegevens 🙂

          Waarom is het alleen maar ‘achtervolgen’ als er een vriendje op de motor zit, en is het ‘aftappen’ als het vriendje geautomatiseerd wordt en onder de auto hangt?

          Omdat voor het voldoen aan de delictsomschrijving van 139d de opname/afluistering/aftapping door een geautomatiseerd werk moet plaatsvinden. Daar is bij het bellende vriendje op de motor geen sprake van.

          1. Vooruit, dan pakken we het uitlezen van het GPS-signaal als startpunt. Maar wie of wat luistert/tapt hij af daarmee? Iedereen mág GPS ontvangen, dat is het hele punt. Het is zijn eigen GPS-ontvanger. Er is geen signaal of gegeven bij een ander waar hij zich toegang tot verschaft. Een draadje vanaf de TomTom in de auto om zo de GPS-ontvangst te registreren: ja, dat is aftappen. Maar dit is niet de TomTom van het slachtoffer die wordt getapt, dit is een eigen apparaat dat onder de auto van het slachtoffer hangt en legale signalen ontvangt. Dat pást niet bij de term ‘aftappen’.

            En dat vriendje heeft toch ook een geautomatiseerd werk, namelijk de telefoon? Waarom tapt die dan niet af door via het GSM-netwerk locatiegegevens door te geven?

            1. Vooruit, dan pakken we het uitlezen van het GPS-signaal als startpunt. Maar wie of wat luistert/tapt hij af daarmee? Iedereen mág GPS ontvangen, dat is het hele punt. Het is zijn eigen GPS-ontvanger. Er is geen signaal of gegeven bij een ander waar hij zich toegang tot verschaft. Een draadje vanaf de TomTom in de auto om zo de GPS-ontvangst te registreren: ja, dat is aftappen. Maar dit is niet de TomTom van het slachtoffer die wordt getapt, dit is een eigen apparaat dat onder de auto van het slachtoffer hangt en legale signalen ontvangt. Dat pást niet bij de term ‘aftappen’.

              Klopt, maar 139d dekt toch meer dan alleen aftappen? Het gaat om [gesprek, telecommunicatie, andere gegevensoverdracht of andere gegevensverwerking] die wederrechtelijk wordt afgeluisterd, afgetapt of opgenomen. Niet alleen het aftappen van iemands telefoonlijn, maar ook het opnemen van een face to face gesprek of een gegevensverwerking kan dus strafbaar zijn.

              Iedereen mag inderdaad GPS ontvangen, net als dat iedereen geluidsgolven mag registreren. Toch zijn beide op grond van dit artikel in sommige gevallen verboden:

              Stel ik plaats opnameapparatuur in iemands slaapkamer om stiekem zijn of haar slaapkamergesprekken op te nemen. Volgens mij valt dat onder de delictsomschrijving van 139d. En waarom? Opnemen van geluidsgolven in het algemeen mag, maar het opnemen van DIE geluidsgolven is wederrechtelijk omdat het onder meer het recht op prive-leven van de slaapkamereigenaar aantast (art 8 evrm), en daarom verboden op grond van 139d.

              Zo is ook het ontvangen en opnemen van gps-signalen met een tracker volledig legaal, maar zodra die opnames inbreuk maken op iemands prive-leven, kunnen ze aangemerkt worden als een opname van gegevensverwerkingen die wederrechtelijk is, en dus ook verboden worden op grond van 139d.

              En dat vriendje heeft toch ook een geautomatiseerd werk, namelijk de telefoon? Waarom tapt die dan niet af door via het GSM-netwerk locatiegegevens door te geven?

              Hm ja, kan. Ik zou aanvoeren dat de opname niet door het geautomatiseerde werk is verricht, maar dat de telefoon alleen gebruikt is om wat het vriendje onthouden heeft door te bellen, maar ijzersterk is dat ook niet.

              1. Ik begrijp de ophef en dat men het tenenkrommend vindt, echter de uitleg van Rien B is toch zeker de beste gedachte achter de uitleg van de rechter. Het is nl. onrechtmatig verkregen bewijs door idd inbreuk te maken op iemands privacy art. 8 evrm. De rechter heeft gemeend het wetsartikel wat ruimer uit te leggen waar ik mij wel in kan vinden. Wat hij enigszins achterwege heeft gelaten is het feit dat hij ook van mening is geweest dat het heimelijk volgen van iemand dan op deze manier moest worden aantoont. Het is zeer zeker geen rechterlijke dwaling zoals andere het noemen. Maar een meer een ander inzicht.

                1. Een schending van artikel 8 EVRM levert geen strafbaar feit op; niets is strafbaar tenzij in het wetboek van strafrecht staat van wel. En in het strafrecht is het ook zeer ongepast om een wetsartikel op te rekken. Je moet kunnen weten wat strafbaar is, en niet verrast worden door “tsja, er stáát wel doodslag maar iemand bijna dood slaan vinden we eigenlijk hetzelfde” bijvoorbeeld. (Dit is anders in het civiele recht.)

                  Dit nog afgezien van dat het technisch niet klópt wat de rechtbank zegt. Iets aftappen noemen dat geen áftappen is, kan gewoon niet. Stel nu dat ze hadden gezegd, diefstal van locatiegegevens. Dat was toch óók onzin geweest? Dan had “de rechtbank vindt dat gegevens afkomstig van gsm-masten worden weggenomen en toegeëigend” toch ook geen argument kunnen zijn?

                  1. Een schending van artikel 8 EVRM levert geen strafbaar feit op; niets is strafbaar tenzij in het wetboek van strafrecht staat van wel. En in het strafrecht is het ook zeer ongepast om een wetsartikel op te rekken. Je moet kunnen weten wat strafbaar is, en niet verrast worden door “tsja, er stáát wel doodslag maar iemand bijna dood slaan vinden we eigenlijk hetzelfde” bijvoorbeeld. (Dit is anders in het civiele recht.)

                    Klopt, maar die schending van art. 8 EVRM kan mogelijk wel voldoende zijn om het bestanddeel ‘wederrechtelijk’ uit art. 139d. Sr. in te vullen. Wederrechtelijk in die context is immers veel breder dan ‘in strijd met de strafwet’, het ligt dichter bij ‘de grenzen van het maatschappelijk betamelijke ver overschrijdend’ (vgl. HR Dreigbrief). Daar rek je het artikel m.i. niet mee op.

                    Dit nog afgezien van dat het technisch niet klópt wat de rechtbank zegt. Iets aftappen noemen dat geen áftappen is, kan gewoon niet.

                    De redenering en terminologie van de rechtbank raakt in dit vonnis kant noch wal, dat ben ik met je eens. Echter, als de rechtbank nou niet over aftappen had gerept, niet in was gegaan op gsm-masten, ethers en andere dingen waar ze geen verstand van hebben, en het gewoon het “opnemen van locatiegegevens door middel van een sneaky geplaatst loggingkastje, ernstig in strijd met het maatschappelijk betamelijke” had genoemd, dan zie ik niet in waarom veroordeling voor 139d zo vreemd is.

                    1. Echter, als de rechtbank nou niet over aftappen had gerept, niet in was gegaan op gsm-masten, ethers en andere dingen waar ze geen verstand van hebben, en het gewoon het “opnemen van locatiegegevens door middel van een sneaky geplaatst loggingkastje, ernstig in strijd met het maatschappelijk betamelijke” had genoemd, dan zie ik niet in waarom veroordeling voor 139d zo vreemd is.

                      Het is vreemd omdat het niet past in de woorden van het artikel. Je kunt niet zomaar een term compleet anders definiëren. Stel dat 350 Sr (vernieling) ten laste was gelegd. Dan kun je toch niet als rechtbank zeggen, “een sneaky geplaatst loggingkastje, ernstig in strijd met het maatschappelijk betamelijke, vernielt de auto waar deze aan opgehangen is”?

                      Ik blijf zitten met “gegevensverwerking afluisteren/aftappen/opnemen”. Wat deze lezing ervan maakt, is dat het registreren van gegevens strafbaar is wanneer de gegevens een privacyschending opleveren. Terwijl het artikel volgens mij echt bedoeld is om andermans gegevensverwerking af te tappen. Spyware op jouw telefoon die me doorseint waar jij bent. Een microfoontje onder je bureau.

                      1. Dus het microfoontje onder het bureau is wel aftappen, omdat dat een (in 139d expliciet genoemd) ‘gesprek’ opneemt van iemand anders; Het GPS-kastje neemt weliswaar de locatie op van iemand anders, maar de locatie van een auto is slechts een gegeven, maar geen ‘overdracht’ of ‘verwerking’ van dat gegeven. En een gegeven an sich kan niet worden afgetapt. En als we creatief zijn en het opnemen van gps-gegevens een verwerking noemen, dan ben je er ook niet, want dan is de gegevensverwerking niet van iemand anders maar van de eigenaar van het gps-kastje, en die kan niet door zichzelf worden afgetapt…

                        Zoiets? Ok… kan ik het wel mee eens zijn.

            2. Het is zijn eigen GPS-ontvanger.

              Maakt het daarbij nog iets uit dat hij wel de eigenaar, maar niet de houder van de ontvanger is? Als ik van NSA B.V. een telefoontoestel huur, blijft het verhuurbedrijf de eigenaar, maar het zou wel heel vreemd zijn als ze daardoor ook alle gesprekken die ik voer mochten afluisteren.

        3. Een stealth app die jouw telefoon z’n gps-locatie opneemt en doorgeeft zou ik denk ik wel hieronder vinden vallen. Dan sta je wederrechtelijk (want stiekem) mee te luiteren met wat andermans gps-ontvanger aan het verwerken is.

          Volgens mij is het enige verschil tussen dit voorbeeld en de echte zaak dat het niet iemand anders z’n ontvanger was. In 139d wordt helemaal geen onderscheid gemaakt tussen je eigen of andermans ontvanger.

          Stel dat de automobilist een GPS ontvanger thuis heeft liggen en de verdacht plaatst die onder de auto en tapt deze af? Is het dan wel aftappen en wat is dan het verschil (behalve gevoelsmatig).

      2. Ik ben nu ook aan het twijfelen. Het probleem zit volgens mij in de zinsopbouw van het wetsartikel. Ik kan de zin op twee manieren lezen:

        …dat daardoor een … gegevensverwerking door een geautomatiseerd werk wederrechtelijk wordt afgeluisterd, afgetapt of opgenomen, een technisch hulpmiddel op een bepaalde plaats aanwezig doet zijn.

        en

        …dat daardoor een … gegevensverwerking door een geautomatiseerd werk wederrechtelijk wordt afgeluisterd, afgetapt of opgenomen, een technisch hulpmiddel op een bepaalde plaats aanwezig doet zijn.
        In het eerste geval wordt een of andere automatische gegevensverwerking afgeluisterd. In het tweede geval wordt een (niet per se automatische) gegevensverwerking door een apparaat opgenomen. De vraag is dus: is het ’technische hulpmiddel’ hetzelfde apparaat als het eerder genoemde ‘geautomatiseerd werk’?

        Ik neig zelf naar de uitleg dat het technisch hulpmiddel een ander apparaat betreft dan het geautomatiseerd werk dat gegevens verwerkt. In deze betekenis heeft Arnoud dus gelijk. Maar ik vind het ijs wel aan de dunne kant.

  2. Hij tapt de gegevens van de locatie van de auto af. Het komt bij mij over als het track systeempje volledig legaal is om onder een auto te plaatsen. Het verwerven van deze data (gegevensoverdracht) is echter illegaal, en dat ziet de rechter als tappen?

    1. Nee, hij tapt niets af, want hij heeft de tracker zelf gekocht, hij heeft de simkaart zelf gekocht en geactiveerd, en hij kan dus de data die eraf komt geheel legaal zelf binnenhalen. Van aftappen is totaal geen sprake, tenzij elke vorm van communicatie wordt gezien als aftappen. Dus dan zou ik nu een reactie aan het aftappen zijn, heb ik het uitvoerig met mijn vriendin afgetapt en ben ik mijn geplande vergadering van 10:00 dus ook aan het aftappen… Tenen krulden nimmer zodanig als vandaag na het lezen.. euh aftappen van Arnoud’s blog.

    2. De rechter in deze situatie is een volkomen idioot, want als het opvragen van die gegevens van dat apparaatje al aftappen is, dan nog is dat in dit geval de verdachte zijn eigen apparaat, waar staat staat in de wet dat je niet jezelf mag aftappen? Helaas kunnen dit soort rechters niet terug worden gestuurd naar school om een cursus logica te volgen. We kunnen slechts hopen dat de rechters bij het gerechtshof intilligenter zijn. Het zou diep droevig zijn als deze uitsp[raak ongewijzigd bij de hoge raad komt 🙁

      Dit zijn het soort uitspraken waardoor mensen het vertrouwen in de rechtspraak verliezen. Rechters die uitspraken doen op een gebied waar mensen genoeg verstand van hebben om te zien dat ze de plank volledig misslaan. En wat ik hier nog veel erger vind is dat er van het vonnis af druipt dat er gezocht is naar een stok om mee te slaan en dat de rechter hierin meegaat.

      Overigens werkt de hysterie vorming van de overheid inzake terrorisme om allerlei privacy beperkingen door te drukken ook goed, zie ik in het vonnis. Enkele bedrijven gesloten omdat de tracker wel eens een bom kon zijn …

      1. Nou ja, ik vind dit wel een beetje overdreven. Rechters zijn ook maar mensen.

        Natuurlijk is een rechterlijke dwaling bij een strafzaak heel pijnlijk, maar dat verandert niets aan het bovenstaande.

        Ik maak mezelf meer zorgen over de mogelijkheid dat de rechter wist dat het betreffende wetsartikel niet paste, maar desondanks heeft doorgezet uit rancune jegens de verdachte.

        1. Nee, rechters zijn geen mensen (en dat bedoel ik niet cynisch). Rechters bekleden het ambt waaraan wij als simpele burgers de functies van beslisser, bewaker van onze rechten en bewaker van de rechtsstaat hebben toevertrouwd. Dat ambt moet geen beslissingen nemen zonder te weten waaróver het beslist. Dit soort kulredeneringen (en dan nog wel in het strafrecht!) zou wat mij betreft reden kunnen zijn om iemand uit z’n functie te ontheffen.

          1. Rechters mogen dus geen fouten maken? Tja. Lijkt me niet realistisch, zeker gezien de steeds hoger wordende werkdruk.

            Dat gezegd hebbende denk ik niet dat dwaling zonder gevolgen mag blijven. Of die gevolgen op individueel of organisatorisch niveau moeten gebeuren, hangt van het geval af. Maar ontslag vind ik overdreven.

            1. Mijns inziens betreft dit geen fout (als in: een onjuiste beoordeling van de feiten of een onjuiste beoordeling van het recht); dat zou m.i. een ‘vergeefbare’ fout zijn. Wat hier is gebeurd is dat een rechter zonder te weten waar het inhoudelijk over gaat (zonder kennis van de werking van het GSM/GPRS netwerk) oordeelt op basis van dat niet aanwezige inzicht. Dit raakt aan de essentie van het ambt: integer zijn en niet oordelen op basis van aannames / onkunde / geruchten. Deze rechter had zich zijn eigen beperkingen moeten realiseren en zich moeten verschonen. “Sorry, ik begrijp niet waar het over gaat.” Door dit niet te doen heeft hij aan de essentie van rechtspraak en van het ambt van rechter niet geïnorporeerd te hebben. En dat betekent wat mij betreft: opzouten.

              Het gaat me dus niet zozeer om de fout zelf, of de consequenties daarvan, maar om het gebrek aan zelfkennis van de rechter (of het onterechte teveel aan zelfvertrouwen). De karakteristieken van de mens passen in dit geval niet op de vereisten van het ambt.

    3. Een GPS tracker tapt geen locatie af, een tracker stelt een locatie vast. Dat is een fundamenteel verschil. Ook stelt een tracker geen locatie vast van een voertuig of ander object, maar de locatie van zichzelf.

      Als een tracker zou aftappen, dan volgt daaruit direct dat als de tracker van het voertuig zou worden verwijderd de tracker niet meer zou functioneren en geen locaties meer kan doorgeven. Niets is echter minder waar; de tracker doet nog steeds precies wat het bedoelt is om te doen, nl het vaststellen van zijn eigen locatie.

  3. Ik zeg: een Cup-a-Soup momentje van de rechter. Je kent het wel: het is 16:00 uur, je wilt naar huis. Gisteren nog lang wezen dineren, dus je ogen vallen bijna dicht. Komt er weer zo’n moeilijk technisch verhaal langs, terwijl je nog niet eens om kan gaan met zo’n tablet computer. iPad heet dat toch? Of iPod, weet niet meer. gaap Laat m maar lekker in beroep gaan, bij het gerechtshof hebben ze toch altijd meer tijd voor dit soort geneuzel. Next.

    1. Citaatje uit dat andere artikel: “Een van de rechters kijkt wat zorgelijk: ‘Maar als het apparaatje niets vraagt, hoe weet de satelliet dan dat–ie niets moet sturen?’”

      Ik hoop dat dit een sarcastische opmerking is van de schrijver. Hij gaat er blijkbaar vanuit dat je PSG^w GPS satelieten moet bevragen om je locatie door te geven. Hij heeft dus duidelijk geen benul hoe plaatsbepaling met GPS werkt en dat de satelieten continu ongevraagd signalen verzenden en het kastje met behulp daarvan de positie berekent. En zoals Arnoud elders al zegt: Het opvangen van signalen uit de ether is niet verboden. Binnendringen is niet nodig om een GPS signaal te ontvangen.

      De GSM mast verzend ook standaard zijn ID en als je een geldig abonnement hebt maak volkomen legaal verbinding. Het benoemen van het opvangen van die signalen als aftappen is absurd. Het gaat immers om jouw eigen verbinding, aftappen lijkt mij toch minstens te vereisen dat jij niet een van de bedoelde eindpunten van de verbinding bent? Of tap ik nu elk telefoongesprek dat ik voer af? Kortom, als het gerechtshof geen gehakt maakt van deze uitspraak ben ik zeer verbaasd (en zeer bezorgd over de rechtstaat)

  4. Nou ja misschien stalken, het opzettelijk en wederrechtelijk stelselmatig inbreuk maken op iemands persoonlijke levenssfeer. Maar dat was niet ten laste gelegd. Dus wat nu? De officier had artikel 139d Strafrecht van stal gehaald.

    Was dat dan wel ten laste gelegd?

    Daarnaast: is dit niet het verwerken van persoonsgegevens? Het is weliswaar mogelijk dat er ook iemand anders met die auto rijdt, maar meestal zal het toch de eigenaar zijn. Je verzamelt dus gegevens die redelijk sterk aan een persoon te koppelen zijn.

    1. 139d was dus wél ten laste gelegd. Dat was van stal gehaald ipv stalking, wat volgens mij de juiste keuze zou zijn geweest.

      Zonder grond iemands persoonsgegevens verwerken is geen strafbaar feit. In enkele gevallen kan een bestuurlijke boete opgelegd worden door het Cbp, maar hier zie ik daar geen grond voor.

    2. Het verwerken van persoonsgegevens is toch iets wat niet meestal niet onder het strafrecht valt? Dat is toch of civielrechtelijk als het de persoon zelf is die verhaal gaat halen, of bestuursrechtelijk als het CBP ingrijpt?

  5. Ook leuk om te weten. Dus ik voer dagelijks strafbare feiten uit, wanneer ik mijn Google Maps op mijn telefoon de precizie van mijn GPS bepaling laat verbeteren met behulp van GSM/Wifi signalen? Echt, wat was/waren die rechter(s) denkende?

    En trouwens vind ik dat eigenlijk die hele zaak geseponeerd zou moeten worden wanneer de politie steevast gebruik maakt van termen als GSP, terwijl de kern van de zaak draait om de afkortingen GSM/GPRS/GPS. Want de aanname wat GSP eigenlijk een verkeerd geschreven GPS was, is er maar een.

    Maar goed, deze meneer wordt dus in hoger beroep vrijgesproken. En dat alleen vanwege de blunder dat hem niet het juiste ten laste is gelegd. :/

    1. En trouwens vind ik dat eigenlijk die hele zaak geseponeerd zou moeten worden wanneer de politie steevast gebruik maakt van termen als GSP, terwijl de kern van de zaak draait om de afkortingen GSM/GPRS/GPS.

      Hoewel ik vind dat politie en OM zorgvuldig moeten werken, zie ik echt geen enkele reden om hiervoor zaken te seponeren. Dit heeft werkelijk niets te maken met wat die man heeft gedaan.

      1. Maar de rechter baseert zich dus op een onderzoek van de politie, waarbij de rechter moet concluderen dat iets is afgetapt. En moet bepalen of dat vermeende aftappen strafbaar was. Daarbij speelt van groot belang WAT er was afgetapt. En juist dat is dus niet duidelijk. Wat was er dan afgetapt? De GPS? De GSM, de GPRS ? Het is niet zomaar een spelfout of een verkeerde dt achter een werkwoord, maar iets van wezelijk belang van de zaak. Nu neemt de rechter maar aan dat de politie GPS bedoeld zal hebben, waar GSP stond.

        1. GSP wordt gebruikt bij de beschrijving van de HI-COM HI-602X GPRS Tracker. Je kan vrij eenvoudig vaststellen (door de productspecificaties te lezen) dat het dan om GPS gaat en niet om GSP. Seponeren lijkt me dus ook volledig overbodig. Dit is zo’n overduidelijke typo.

          1. Wie kan dat vrij eenvoudig vaststellen? De rechter mág dat niet doen. Wel had de rechter vermoed ik eventueel aan de OvJ kunnen vragen wat er in hemelsnaam met GSP werd bedoeld. Ik weet echter niet of dat soort pro-activiteit wenselijk is in een strafrechtelijke zaak. De OvJ, die aan het einde van de dag niet de cel in hoeft, niet zijn baan kwijtraakt, niet een strafblad overhoudt, mag in dit soort gevallen ook wel gewoon wat beter zijn huiswerk doen.

  6. als ik het vonnis nog eens lees, denk ik niet dat de rechter in kwestie helemaal stom is: de tracker in kwestie maakt namelijk ook gebruik van de locatiegegevens van GPRS zendmasten om nog beter z’n lokatie te kunnen bepalen. In die zin ben je inderdaad gebruik aan het maken van gegevens die door die zendmasten worden uitgezonden. (wat nl-x dus ook zegt hierboven) Waar de rechter echter mee de mist in gaat is het op één hoop gooien van alle gegevens die door zo’n mast uitgezonden worden. Je kunt namelijk onderscheid maken tussen lokatiegegevens en daadwerkelijker communicatie. Navigatiesystemen maken immers ook gebruik van de lokatiegegevens van GPRS-masten om zong beter hun lokatie te kunnen bepalen.

    Verder is er in de overweging iets niet mee overwogen:

    Door een SIM-kaart in het track&trace-systeem te plaatsen heeft verdachte dit systeem zodanig ingericht dat hij door middel van een geautomatiseerd werk, te weten een computer, via de door de leverancier meegeleverde software kon inloggen en vervolgens kon beschikken over de gegevens die via gsm-masten werden overgedragen.
    Als ze daar nou
    Door een SIM-kaart in het track&trace-systeem te plaatsen heeft verdachte dit systeem zodanig ingericht dat hij door middel van een geautomatiseerd werk, te weten een computer, via de door de leverancier meegeleverde software kon inloggen en vervolgens kon beschikken over de gegevens die door het apparaat via gsm-masten werden overgedragen.
    van hadden gemaakt…

    1. Maar welke gegevens die hij opvangt van GSM/GPRS zenders mag hij niet opvangen? Hij heeft keurig een simkaart met abonnement, plus die signalen komen uit de vrije ether en hij verricht geen bijzondere inspanningen. Hij breekt niet in bij KPN of andere telecomboeren. Hij heeft geen sim gekloond om gratis te bellen.

      En trouwens, lokatie van GPRS masten? Volgens mij werkt dat apparaatje heel simpel: via GPS de locatie bepalen, via GPRS dataverbinding dit doorgeven. Ik zie in de technische specs nergens dat hij de locatie verbetert door naar GPRS locatiedata te kijken.

      1. Naar mijn weten wordt zo’n positie in mobiele apparaten accurater gemaakt door te kijken naar WiFi accesspoints in de buurt, niet de GPRS masten. Smartphones doen dat bijvoorbeeld. En dan lijkt het me ook nog sterk dat zo’n GPS tracker daarvoor slim genoeg is. Die gebruikt dus puur GPS.

        1. Van GPRS-masten is beter te bepalen waar deze zich bevindt dan een wifi-access point, omdat laatstgenoemden over het algemeen niet in kaart zijn gebracht (Google’s Streetview even buiten beschouwing latend) en de ontvangst ervan nog weleens te wensen over laat en de werking ervan beinvloed kan worden door de particuliere eigenaar. Een GPRS-mast staat op een vaste lokatie, wisselt niet zomaar van eigenaar en komt daar op een enkele uitzondering na niet meer vandaan. Komt nog bij dat er zich op ’s Heeren wegen gemiddeld meer GPRS-masten zichtbaar zijn dan wifi-AP’s, en je hebt dus een meer betrouwbare manier van lokatiebepaling. Voor GPS is een zichtverbinding nodig en willen de signalen in de stad nog weleens reflecteren tussen hoge gebouwen; GPRS heeft daar geen last van.

          Tomtom richt zich bijvoorbeeld ook op GPRS-masten om nog nauwkeuriger zijn plaats te kunnen bepalen.

          1. Mijn Macbook Pro heeft geen GPS en geen GPRS, echter het ding weet griezelig nauwkeurig waar het is op het moment dat de WiFi antenne aan staat (hoeft niet verbonden te zijn met een netwerk).

            Ik denk dat je schromelijk onderschat hoe goed ieders WiFi routertje inmiddels in kaart is gebracht en hoe deze informatie wordt gebruikt door allerlei software.

            Mobiele telefoons maken gebruik van alle drie: GPS, GSM zendmasten EN zichtbare WiFi accesspoints.

            Maar als je dan de logica van deze zaak volgt, is dat dus illegaal onder artikel 139d van het WB strafrecht. Zullen we dan ook maar gelijk Apple, Google enzovoort gaan aanklagen? Inclusief de bedrijven die deze WiFi inventarisaties doen. En daarnaast kunnen er dan waarschijnlijk ook nog wat zaken wegens heling worden gedaan voor het verkopen van gestolen informatie. 🙂

  7. Volgens berust dit volledig op gegevens die de gsm-masten ongevraagd uitzenden, net zoals de namen van wifi-hotspots. Het verzamelen van hotspotnamen is toch ook toegelaten, of niet?

    Op mijn Android-telefoon maak ik gebruik van het programma Llama, dat aan de hand van de gsm-mast-id’s ziet, of ik thuis, op m’n werk of in de bioscoop ben, en vervolgens geheel automatisch het bijbehorende profiel inschakelt, bijvoorbeeld zonder geluid, een donkerder beeldscherm etc.

    Op het tabblad Recent kan ik zelfs de wisselende id’s van de laatste 50 gedetecteerde masten zien: de laatste id was 763940:272:2. Als daar in mijn thuiszone nieuwe id’s bijkomen, hoef ik alleen even Learn aan te tikken om die id’s aan mijn thuiszone toe te voegen.

  8. De persoon werd niet gevolgd, wel het voertuig. Dat de persoon in kwestie de bestuurder was doet daar niets aan af. De aanname is dat de bestuurder de bedoelde persoon was. Feitelijk gezien stond dat niet op voorhand vast. Anders zou het worden als die GPS tracker op de persoon geplakt zou zitten. Dus ik vind het verzamelen van persoonsgegevens wel ver gaan.

    Stalken is ook ver gezocht. Dat zou wel heel erg Nederland op haar smalst zijn. Genoeg huiselijk geweld voorbeelden waarbij nog niet over stalken wordt gesproken als bij wijze van spreke de verdachte met een slaapzak voor het huis van het slachtoffer ligt.

    1. Is de locatie van jouw auto een persoonsgegeven? Volgens de Wbp wel, want jouw identiteit kan indirect worden herleid uit de positie van jouw auto. Niet op afstand natuurlijk. Als er toevallig iemand anders achter het stuur zit, dan betreft het diens persoonsgegevens.

  9. Kom een beetje laat binnen en snap de ophef, maar misschien bedoeld de rechter dit: De locatie (een gegeven) van de auto en dus diens berijder zijn locatie is getapt. Ik tap gegevens af door geautomatiseerd iemands positie uit te lezen (aangezien de auto niet zichzelf kan besturen). Er worden dus wel zeker gegevens afgetapt, namelijk locatie gegevens.

    Is het tappen als ik een heel dun laagje over iemand zijn telefoon heen leg zodat ik kan zien welke nummers gebeld zijn doordat ik de toetsaanslagen meet?

  10. Leuk artikel en discussie. Compliment!

    Ik dacht dat de rechter wél een interpretatiefoutje maakte, doch het juiste artikel te pakken had. Het afluisteren van signalen van GSM-masten met een apparaat dat jouw eigendom is en waarvoor die signalen bedoeld zijn, of je eigen telefoonverbinding aftappen is niet strafbaar. Waar zit dan dat aftappen?

    Ik leg de koppeling met een richtmicrofoon, of een afluistermobieltje achtergelaten in een woonkamer. Daarmee wordt een telefoongesprek afgevangen en een huiskamergesprek. Bij dat telefoongesprek is de verbinding zelf niet afgetapt. Bij dat huiskamergesprek is de verbinding analoog of niet aanwezig. Het lijkt me raar als een rechter dan redeneert: U heeft uw afluistermobieltje en de zendmasten afgetapt. Of: U heeft uw eigen richtmicrofoon afgetapt. Ik denk dat terecht daar aandacht aan wordt geschonken door Arnoud.

    Wat afgetapt wordt is het huiskamergesprek en dit wordt verward met een digitale verbinding en zendmasten. Een locatie tracken van een auto is geen telecommunicatie, maar misschien een gegevensverwerking. De GSM-tracker was het “technisch hulpmiddel”, niet de gegevensverwerking zelf. Door de GSM-masten bij het afluisteren te betrekken wordt dit onderscheid vaag. Je luistert de locatie af van de auto, niet stiekem de GSM mast.

    Ook denk ik een antwoord te hebben gevonden op poortscan informatie beschikbaar stellen aan het publiek. Als hier een slecht ingerichte firewall bij zit en ik lees: wordt gestraft hij die, met het oogmerk dat daarmee een misdrijf wordt gepleegd: een computerwachtwoord, toegangscode of daarmee vergelijkbaar gegeven waardoor toegang kan worden gekregen tot een geautomatiseerd werk of een deel daarvan, verkoopt, verwerft, verspreidt of anderszins ter beschikking stelt of voorhanden heeft. dan lijkt mij voorzichtigheid in deze zeer geboden.

  11. > worden (wordt? Ruud, help)

    Tja, weet ik ook niet, moeilijk inderdaad. Jan Renkema wijdt er in de rode Schrijfwijzer 2002 in 4.5.6 vanaf blz. 194 5,5 pagina aan en dan staat dit specifieke geval er zo te zien nog niet eens bij.

    Was Nederlands maar Chinees, dan was de vraag er helemaal niet. In het Esperanto en Interlingua ook niet trouwens.

  12. “Oftewel: er wordt wederrechtelijk telecommunicatie met de GSM mast afgetapt. Meneer krijgt via een GSM (gprs) verbinding data binnen over de locatie van een GPS-apparaat, en dat mag niet. Want, eh, ja want. Want. Ja. Eh.”

    Maar de volger tapt zijn eigen apparaat af. Je zou je hoogstens kunnen afvragen, of je iets aan het eigendom van een ander mag veranderen zonder diens toestemming, in dit geval een zendertje onder de auto plakken. Hij had zich beter op helderziendheid kunnen beroepen.

  13. Beetje laat in de discussie, maar de uitspraak kan imo niet gebaseerd zijn op art. 139d W.v.Sr. omdat de gegevens die worden verwerkt, eigendom zijn van/toebehoren aan degene die de gps-tracker heeft geplaatst. De relativiteit/de werking van dit artikel schuilt hem in het feit dat je pas wederrechtelijk bezig bent, op het moment dat jij een technisch hulpmiddel (al dan niet heimelijk) plaatst om daarmee gegevens etc. af te tappen, op te nemen etc. die NIET aan jezelf toebehoren (dat is namelijk het wederechtelijke, als daar sprake van zou zijn.) Het weten dat iemand zich op een bepaalde lokatie bevindt, is niet wederrechtelijk an sich of als zodanig strafbaar gesteld, weliswaar subjectief van aard, maar niet expliciet omschreven als zodanig- dus kent dit artikel in casu geen werking. Mobiele providers weten immers ook continu waar iedereen met een mobiel op zak, zich bevindt en dit wordt ook als ongeschreven feit binnen het maatschappelijk verkeer geaccepteerd. De overtreding “hinderlijk volgen” zou hier wellicht WEL van toepassing kunnen zijn, omdat de gedupeerde/het slachtoffer zich blijkbaar in zijn vrijheid van beweging belemmert ziet (art. 426bis W.v.Sr.) door de gps-tracker. De vraag is nu, kun je causaal stellen dat er sprake is van een juncto-werking m.b.t. art. 139d W.v.Sr. in relatie tot art. 426bis W.v.Sr. (een misdrijf voortvloeiend uit een overtreding) en dan luidt mijn oordeel in casu: NEE.

    De eigenaar van de gps-tracker is namelijk nog steeds de rechtmatige eigenaar van de gegevens die door dit technisch hulpmiddel (over “heimelijk” wordt niet eens gesproken in art. 139d W.v.Sr.) worden verspreid, maar op het moment van ontdekking m.b.t. de ‘doorlopende’ overtreding inzake art. 426bis W.v.Sr. (want zolang de tracker geplaatst is, wordt de overtreding begaan) had de gedupeerde direct de politie moeten inschakelen, want de overtreding betreft uiteraard een heterdaad, even uit mijn hoofd staat voor dit feit zelfs geen voorlopige hechtenis gerechtvaardigd, dus voor art. 426bis W.v.Sr. had de dader aangehouden moeten worden (om hier vervolgens voor te worden vervolgd.)

    Dan had nog moeten worden bewezen/met zekerheid te worden aangetoond, dat het niet om een dummy-tracker ging en het systeem VOLLEDIG werkzaam was (anders is er geen sprake van vrijheidsbelemmering, alleen een magneetje met antenne onder je voertuig is onvoldoende, de gegevens moeten ook echt verwerkt worden tot een concreet resultaat dat voor interpretatie op enige wijze vatbaar is, het is geen hinderlijk volgen in den lijve als tastbaar persoon bijv.- maar speelt zich op een afstand af), anders ga je nog richting een (onvoltooide/voltooide) poging tot een dergelijke overtreding- en dat gaat voor overtredingen nogal lastig natuurlijk. (Poging tot overtreding is niet mogelijk, correct?)

    Daarvoor zal men de computer moeten vorderen waarop de gegevens staan opgeslagen etc. (art. 126-nog iets W.v.Sv.) en dan is de vraag; is dat voor een deze overtreding of overtredingen in het algemeen uberhaupt rechtmatig/mogelijk/toegestaan? (Alleen als dit in het W.v.Sv. beschreven staat en coherent aan de strafmaat en de delictsomschrijving, of het een misdrijf of overtreding betreft etc.) Hier geldt de Mosckowitz regel van Max: deny, deny and deny. Wordt de computer vervolgens onrechtmatig gevorderd, om vast te stellen dat er echt getraced is door de gps-tracker, dan is al het bewijs afkomstig hiervan de welbekende “fruits of the poisonous tree”, ofwel: onrechtmatig verkregen, de dader gaat vrijuit want er is sprake van een niet-kwalificeerbaar delict en volgt er dus ontslag van alle rechtsvervolging. Pas als de dader de politie vrijwillig binnen zou laten en deze (op heterdaad) ook bezig zou zien met het bedienen van de gps-tracker in bijv. Google Maps op het scherm, zou er wellicht een probleem voor de dader kunnen ontstaan.

    Dus afhankelijk van de opstelling van de dader, was het nog niet eens zo zeker of deze in casu wel vervolgd had mogen worden en riekt dit inderdaad naar een rechterlijke dwaling, naar mijn mening. Weliswaar niet op de grote schaal die wij allen uit de media gewend zijn (Lucia de B., de heren uit Putten bijv.), maar toch- geen straf zonder schuld en zolang niet beschreven of onbewezen, geen schuld en dus geen straf.

    Resumerend: het plaatsen van het technisch hulpmiddel is weliswaar een cruciaal bestanddeel van de d.o. (delictsomschrijving), de wederechtelijkheid is in casu echter niet aanwezig, want de gegevens behoren de dader toe- het is niet strafbaar om te weten waar iemand zich bevindt (dus daar schuilt ook geen wederrechtlijkheid in- ook al ‘voelt’ het misschien niet fijn), maar het slachtoffer voelt zich wel in zijn vrijheid van beweging belemmert, dus werkt imo alleen art. 426bis W.v.Sr. en toon daarvan maar met voldoende bewijs aan dat deze in casu gepleegd is, want gps-tracken behelst meerdere onderdelen, die allen compleet (voltooid) moeten zijn (tracker op heterdaad vaststellen onder het voertuig van slachtoffer/gedupeerde door politie en achterhalen naar de rechtmatige eigenaar of gebruiker (detentor mag ook) dan tevens ook op heterdaad vaststellen dat de overtreding op de computer van de gps-eigenaar (lees: dader) wordt gepleegd (volledigheid, nodig om tot het delict te komen) dan wel voltooid is en dit alles in de heterdaad-sfeer i.v.m. dat het hier een overtreding betreft en geen misdrijf (of door een technisch hulpmiddel uit het W.v.Sv. vastgesteld in opdracht van de OvJ bijv. indien uberhaupt mogelijk voor een dergelijke overtreding.)

    Concluderend: het W.v.Sv. en het W.v.Sr. bieden imo nog geen voldoende mogelijkheden om een dergelijk feit voor vervolging vatbaar te maken. Dit is mijn uitspraak en daar zult u het mee moeten doen..!

    Graag uw rede en commentaar aub! 🙂

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.