Inloggen op een opgezegd abonnement: rekening volgt!

login-inloggen-pin-number-nummer-password-wachtwoordEen lezer vroeg me:

Ons bedrijf had een abonnement op een informatiedienst, dat we per 1 april hebben opgezegd. Echter onlangs kregen we een mail met een factuur voor extra gebruik ná 1 april, omdat uit hun logs bleek dat er nog medewerkers van ons bedrijf inlogden op de dienst. Moet ik dat betalen? Ik heb toch opgezegd, dan moeten zij toch de dienst ontoegankelijk maken?

Dit voelt als een dilemma. Enerzijds: er is opgezegd, dus hoezo kán er nog worden ingelogd. Anderzijds: waarom wérd er nog ingelogd nadat het bedrijf had opgezegd?

Natuurlijk behoort een bedrijf na opzegging ervoor te zorgen dat medewerkers niet meer zomaar gaan inloggen op een dienst, zeker niet als het gebruik van die dienst geld kost per minuut, megabyte of iets dergelijks. Na opzegging is die dienst niet meer beschikbaar, behoort men daar weg te blijven.

Het bedrijf heeft dat niet (adequaat) gedaan, waardoor mensen alsnog zijn gaan inloggen en de dienst gebruiken. Daarmee heeft het bedrijf kosten gemaakt, en zij zouden dit mogen opvatten als “kennelijk wilde u alsnog onze dienst gebruiken” dus dan is factureren zoals het ten tijde van het abonnement ging, een logische stap.

Echter, het lijkt me na opzegging van een informatiedienst primair de taak van de dienstverlener om deze ontoegankelijk te maken. Dat is zo standaard en gebruikelijk dat je dat wel mag verwachten van die leverancier. En als bedrijf zou je dan op die verwachting af mogen gaan, wat dus betekent dat je geen aparte stappen hoeft te nemen om inloggen vanuit je organisatie te verhinderen.

Wat vinden jullie?

Arnoud

25 reacties

  1. Als ik bij LinkedIn de betaalde dienst opzeg, wordt dit gewoon stopgezet. Het zou wel heel gemeen zijn om al die betaalde diensten dan beschikbaar te houden, voor het geval je erop klikt, en je dan weer doodleuk te factureren! Ja, die is goed!

    Alsof je je abonnement van een sportzaak opzegt, en een maand later nog eens binnen komt kijken (niet sporten), en je voor die maand alsnog gefactureerd wordt.

  2. Gezien het abonnement is beeindigd, mag je verwachten dat de dienst per opzegdatum ontoegankelijk is. Het is nogal makkelijk geld verdienen door de deur op te laten. Zeker bij grotere bedrijven waarbij niet alle werknemers op de hoogte zijn van het beeindigen, is het denkbaar dat er ingelogd blijft worden.

    Als ex-werknemer bij een dergelijke dienstverlener, werd de software bevroren per opzegtermijn en kon niet meer worden ingelogd. Meermaals werd een abonnement heropend omdat de verantwoordelijke toch iets over het hoofd had.

    Ik zou zeker een dialoog aangaan, met de insteek om niet te betalen.

  3. Als klant snap ik dat je van de leverancier verwacht dat zij zorgen dat de dienst ontoegankelijk is. Ik weet ook hoe lastig het is om aan een groep medewerkers te communiceren dat het vanaf nu “anders” gaat en hoe groot de kans is dat dat niet meteen 100% goed gaat.

    Maar als leverancier snap ik ook hoe lastig het is de dienst te blokkeren. Niet zozeer vanuit technisch oogpunt, maar je wil in je pay-per-use of misschien zelfs freemium model de drempel naar betaald gebruik zo laag mogelijk leggen. De hamvraag is dan ook: was er een drempel? Kreeg een medewerker die na 1 april inlogde een waarschuwing die hij moest accorderen? (Of, indien er een account werd gedeeld: kreeg de eerste medewerker zo’n waarschuwing ?)

    Ze hadden overigens ook even kunnen bellen “joh klopt het dat jullie toch gebruik willen blijven maken van…”. Maar ja, dat hangt een beetje van de dienst af.

    1. Is niet helemaal hetzelfde. Die krant wordt je ongevraagd door de bus geduwd. Je kunt zo’n digitale dienst ermee vergelijken, dat de vaste abonnees dagelijks naar een uitgiftepunt moeten gaan om daar hun krant op te halen. In jouw geval geldt het BW-artikel van ongevraagde toezending. Naar een uitgiftepunt gaan betekent vragen.

  4. Dit hangt nogal af van de specifieke casus.

    Stel: 1) Ik gebruik een dienst om adresinformatie op te vragen bij bedrijven en OpenKvK.nl zou de dienstverlener zijn. 2) Ik heb een bookmark naar https://openkvk.nl/34216164 omdat ik die gegevens vaak nodig heb en daar (al dan niet) per ongeluk op klik. 3) Het systeem mij automatisch inlogt obv cookie oid

    Dan zou ik het uiterst dubieus vinden om daar geld voor te rekenen. Sterker nog, ik zou kunnen betogen dat er geen sprake is van wil én wilsuiting. Als het een dienst is die je niet automatisch inlogt (of zelfs met een OTP oid) en het een softwarepakket is om je boekhouding te doen en de gebruiker vrolijk doorgaat met facturen inboeken, dan kunnen we het er over hebben.

  5. Wanneer heb je dan als werkgever je personeel adequaat geïnformeerd? Bij een vorige werkgever kregen wij van te voren een e-mail dat abonnementen afliepen enige tijd van te voren en de dag voor beëindiging. Een paar dagen vrij betekende echter al eeen overvolle mailbox, waarbij info mails de laagste prioriteit krijgen en je eerst klant verzoeken af gaat werken.

    Bepalen of een bedrijf adequaat heeft gehandeld is subjectief en nauwelijks controleerbaar/te handhaven. Een leverancier die je account blokkeert werkt feilloos. Waarom dan die verantwoordelijkheid bij de (ex-)klant leggen? Naar mijn mening zou die altijd bij de leverancier moeten liggen. Als die zijn werk doet kan het niet meer per ongeluk fout gaan.

  6. Het rekenen van geld in dit geval komt neer op het afdwingen van een contract dat al is opgezegd. Dat lijkt me niet de bedoeling. Wat mij betreft ligt de verantwoordelijkheid voor het afsluiten dus inderdaad bij de dienstverlener.

    1. Het rekenen van geld in dit geval komt neer op het afdwingen van een contract dat al is opgezegd.

      Dat een contract al is opgezegd betekent dat nog niet dat er geen facturen meer kunnen volgen op dat contract. Dat heeft niks met afdwingen van een contract te maken.

      1. Misschien te slordig van me geformuleerd. Facturen kunnen er inderdaad komen, maar dat zijn dan facturen samenhangend met betaalverplichtingen die reeds zijn ontstaan toen het contract nog liep. Waar het mij om gaat is dat betaling een contractuele verplichting is – contractant A levert een dienst, contractant B betaalt een bedrag. Als contractant B dan het contract opzegt, is er geen grond meer voor A om B verder te laten betalen, ook niet als A de dienst blijft leveren.

    2. Andre, je kunt een brief aan je verhuurder gestuurd hebben waarin je per 1 juni je garagebox opzegt. Maar als je je sleutels niet inlevert en je auto laat staan mag de verhuurder jou de ‘schade’ in rekening brengen die ontstaat omdat jij je niet aan jouw verplichtingen houdt. (Sleepauto, slotenmaker, nieuw slot en eventueel extra huur.)

      1. Dat is een schadevergoeding. Heel wat anders dan een factuur voor een dienst. De verhuurder mag dan ook geen extra huur in rekening brengen, (maar hij mag wel een claim indienen voor misgelopen inkomsten omdat hij de garagebox niet kon verhuren aan iemand anders).

        1. Willem, wat is het, volgens jou zo grote, verschil tussen en factuur voor een dienst en een factuur voor een schadevergoeding? Je geeft zelf al aan dat “misgelopen huurinkomsten” op de rekening gezet mogen worden.

          Mijn voorbeeld was vooral bedoeld als illustratie dat verplichtingen uit een contract kunnen doorlopen na opzegging. Hoe dat bij diensten die via Internet geleverd worden precies zou moeten uitpakken, zou ik niet weten, daar is nauwelijks jurisprudentie over.

  7. Met Dennis eens dat het van het specifieke geval afhangt. Is het voor de leverancier makkelijk om toegang tot de dienst af te sluiten en heeft hij dat nagelaten? Heeft de klant redelijke maatregelen genomen om afname van de dienst te staken? Wat zijn de maatschappelijke gebruiken bij dit soort dienstverlening? Misschien dat een rechter een deel van de rekening als schadevergoeding zal toewijzen…

    1. Er moet toch minimal een overeenkomst ten grondslag liggen aan een factuur. De eerdere overeenkomst is opgezegd. Er bestaat dus geen overeenkomst meer en dus is er ook geen basis voor het versturen van een factuur. In een overeenkomst regel je namelijk ook de prijs. Deze is vaak afhankelijk van meerdere factoren die juist in een overeenkomst worden vastgelegd. Geen wilsovereenkomst, geen contract, dus ook geen rekening. Bij betaling van de rekening loopt de gebruiker juist weer het risico van het aanvaarden van een overeenkomst (zoals bij acquisitie spam).

      1. Ik kan je een factuur voor een schadevergoeding sturen, daar is geen voorafgaande overeenkomst voor nodig. (Wel een onrechtmatige daad van jouw kant.) Ik weet niet wat er precies in de casus die Arnoud noemt speelt, wat voor soort dienst het betreft, wat de argumentatie van de leverancier achter de factuur is… Er kan best een basis voor een betalingsplicht zijn.

  8. De expliciete verklaring moet het in beginsel winnen van een gedraging. Er is opgezegd, dus er bestaat geen overeenkomst meer. Daarmee ontbreekt de rechtsgrond voor deze vordering. Ik vind ook dat de dienstverlener in deze een onderzoeksplicht heeft en daarin tekort is geschoten.

  9. Ik vraag mij af of het hier om een totale opzegging ging of om een aanpassing van een betaalde service naar de gratis service. In geval van een betaalde service zou de account volledig geblokkeerd moeten zijn, want zo is nu eenmaal afgesproken met de klant. Als de klant daarna alsnog inlogt dan is dat eigenlijk computervredebreuk, een strafbaar feit. Er was immers afgesproken dat de klant niet meer zou inloggen. Dan is een factuur nog vriendelijker dan een aangifte…

    Bij overgang van betaald naar gratis, zoals b.v. bij LinkedIn, wordt afgesproken dat bepaalde diensten vervolgens niet meer geleverd worden. Maar andere delen weer wel, dus is er geen sprake van computervredebreuk als de gebruiker gewoon inlogt. Pas als de gebruiker deze bepaalde diensten alsnog probeert te gebruiken is er dus sprake van een probleem. Dit had de provider namelijk moeten blokkeren, maar die heeft dat verzuimd. Een cadeautje van de provider dus. Echter, als de klant op de site wordt gewaarschuwd dat het abonnement weer wordt geactiveerd als ze van de betaaldiensten gebruik maken dan is dat weer gewoon een factuur waard. Dan is er immers een nieuw abonnement gestart. Ik vraag mij af of de klant hiervoor was gewaarschuwd.

  10. Geen idee, wat ik hiermee moet. Ik heb toevallig zoiets soortgelijks aan de hand. Bij de Groene Amsterdammer kun je voor € 4,50 een weekabonnement nemen, waarmee je een week lang kunt grasduinen in hun archief en het lopende nummer en de drie daaraan voorafgaande als PDF kunt downloaden. Op 8 mei heb ik zo’n abonnement afgesloten en vorige week kon ik er nog steeds in. In hun mail staat, dat het abonnement automatisch stopt. Beroep op het BW-artikel, dat je iets wat je ongevraagd toegezonden wordt, gehouden mag worden, lijkt me lastig in deze, want je meldt je actief aan en downloadt het PDF-bestand. Van de andere kant lijkt het me een truc om mensen langer te binden, want ik kan me niet voorstellen, dat een ICT-afdeling een automatische stop niet kan inregelen. Nog een, misschien niet onbelangrijk detail: bij de betaling van het abonnement, ging het bedrag van € 4,50 naar een stichting Derdengelden. Wat te doen? Donderdag de volgende downloaden of vragen de inlog ontoegankelijk te maken?

  11. Het technisch onmogelijk maken is niet altijd triviaal. Een aardig vergelijk is misschien kabeltelevisie. Als je dat opzegt blijft het signaal toch een bepaalde tijd (soms maanden) actief, omdat afsluiten op locatie dient te geschieden. Ik vind het niet juist om dan als afnemer toch maar kabeltv te blijven kijken, onder het mom van “de leverancier had het maar af moeten sluiten”. Primair ligt wat mij betreft de verantwoordelijkheid bij de handelende partij: hij die expliciet een actie ondernam om een opgezegde dienst toch te gebruiken, had de verantwoordelijkheid om dat na te laten of te zorgen dat zijn medewerkers dat nalaten.

    Niettemin, als je iets relatief eenvoudig technisch kunt afdwingen haal je de menselijke factor en potentiële misverstanden uit de vergelijking. De leverancier had toegang dus gewoon onmogelijk moeten maken, omdat hij in dit geval waarschijnlijk wel de mogelijkheid heeft om toegang eenvoudig te blokkeren en daarom enig misverstand bij voorbaat al uit te sluiten. En inderdaad, zoals hierboven gemeld, om bij waarneming van dat gebruik te informeren of dit de bedoeling was in plaats van direct over te gaan tot facturatie.

    Wellicht zou het hier het meest passend zijn om beide partijen de helft van de kosten voor hun rekening te laten nemen, waarbij de afnemer zich inspant om vervolggebruik uit te sluiten, en de leverancier zich inspant om dat lastig/onmogelijk te maken.

    1. Omdat we de exacte toedracht niet weten is het ook lastig te bepalen of in dit geval de toegang wel of niet snel was af te sluiten. Misschien moet je het vergelijken met een huurhuis. Je zegt de huur op maar blijft daarna nog enkele weken in je oude woning hangen zonder de huur te betalen, wat mogelijk is omdat je nog een sleutel hebt. Zolang het huis leeg is en er geen nieuwe huurders zijn kun je nog best goed vertoeven in je oude woning… Of een huurauto. Je huurt hem voor een dag maar je brengt hem pas na 4 dagen terug. Is het dan terecht dat je maar 1 dag huur betaalt?

      1. Als jij de huurauto pas na het weekend terugbrengt, betaal jij extra huur. Maar als de verhuurder (als extra service) de auto bij jou voor de deur parkeert en pas na vier dagen ophaalt hoort hij je niet meer dan de ene dag dat je de auto gehuurd hebt in rekening te brengen.

        Tja, kabelTV… Het zou me niet verbazen als er nog steeds signaal op mijn aansluiting staat, Maar ik heb nooit om levering gevraagd.

        1. Yep. Bij huurauto’s moet je gewoon direct de auto terugbrengen of blijf je huur betalen. Wat logisch is want zolang je er gebruik van maakt mag de verhuurder ervoor factureren. Nou ja, het zou kunnen dat door bepaalde omstandigheden de huurauto niet teruggebracht kan worden. B.v. omdat het verhuurbedrijf onverwacht de poort een week dicht houdt. Dan zou het onredelijk zijn om een extra week huur in rekening te brengen…

          En kabelTV? Heb ik te weinig ervaring mee omdat ik al heel lang gewoon bij dezelfde maatschappij zit, lekker analoog. 🙂

  12. De overeenkomst is opgezegd. Er kan dus geen facturering op basis van enige overeenkomst plaatsvinden. De enige rechtsgrond van de verplichting een geldsom te betalen zou hier dus een verbintenis uit de wet zijn. Een voor de hand liggende is de zgn. ongerechtvaardigde verrijking (ook denkbaar is de onrechtmatige daad). Of het bedrijf verrijkt is, of dit ten koste gegaan is van de informatiedienstverlener, en of het redelijk is dat het bedrijf de daardoor geleden schade vergoedt, zijn allemaal bestandsdelen die de informatiedienstverlener moet stellen. Ik denk dat een belangrijk deel van het antwoord afhankelijk is van de aard en omvang van het gebruik dat na opzegging heeft plaatsgevonden. En misschien kan de vragenstellen vertellen om wat voor informatiedienst het überhaupt gaat?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.