Tweedehands doorverkopen van ebooks, mag dat?

scanbook.pngEen lezer vroeg me:

Ik heb een aantal ebooks gekocht waar ik geen interesse meer in heb. Deze wil ik nu doorverkopen net als mijn tweedehands papieren boeken. Maar mag dat eigenlijk wel?

Ebooks doorverkopen is problematisch: het verkopen van auteursrechtelijk beschermd materiaal wordt gezien als een nieuwe openbaarmaking, oftewel inbreuk. Papieren boeken mag je echter wel doorverkopen: dit heet “uitputting”. Wie een exemplaar van een werk op de markt brengt, kan zich niet langer verzetten tegen verdere verspreiding van dat exemplaar.

Ebooks zijn geen ‘exemplaren’, geen stoffelijke dingen zoals papieren boeken. Lang werd dan ook aangenomen dat dit gewoon niet mag, aangezien uitputting alleen geschreven was voor stoffelijke exemplaren. Maar in 2012 kregen we het Usedsoft-arrest van het Hof van Justitie, dat bepaalde dat digitale downloads van software ’tweedehands’ mochten worden doorverkocht. De redenering was kort gezegd dat uitputting ook hóórt te gelden voor digitaal.

Hoewel de redenering werd gedaan in de context van software, denk ik dat deze uitspraak echter breder is dan alleen het software-auteursrecht. De basis voor het arrest is immers de algemene regel van de uitputting van het auteursrecht uit de Auteursrecht-richtlijn (2001/29) en niet een software-specifieke richtlijn. En men spreekt vervolgens wel van het distributierecht zoals dat volgt uit de softwarerichtlijn (2009/24, de opvolger van 91/250) maar ik kan daar weinig écht softwarespecifieks aan ontwaren.

De eis uit de Usedsoft-uitspraak is wel dat de verkoper en koper kunnen bewijzen dat echt het enige exemplaar is overgedragen. De verkoper moet dus kunnen bewijzen dat zijn kopie (of kopieën) is gewist, en de koper moet bewijzen dat hij het legaal tweedehands heeft gekocht. Oh, en de auteursrechthebbende mag een audit uitvoeren om te zien of echt aan deze eis is voldaan. Het zou handig zijn als tweedehands-ebook-platforms hier middelen voor voorzien, ongeveer zoals Usedsoft dat doet bij softwarelicenties.

Sommige ebookdiensten (zoals Adobe) hebben gekoppelde DRM (kopieerbeveiligingen). Het is dan buitengewoon lastig om een gekocht ebook tweedehands door te verkopen, aangezien het bestand zelf versleuteld is en de sleutel alleen beschikbaar is bij de originele koper. Ik weet van geen officiële manier om zo’n sleutel of code over te dragen aan een ander.

Natuurlijk zijn er cracks en trucs om de DRM eraf te slopen, maar het is onrechtmatig om die te gebruiken (art. 29a Auteurswet). En het is onduidelijk of deze onrechtmatigheid blijft bestaan als je de DRM eraf haalt voor een legale tweedehands verkoop. Het lijkt logisch maar het stáát er niet dat het mag.

Sterker nog, lid 4 van dat wetsartikel bepaalt expliciet dat de minister een algemene maatregel van bestuur kan invoeren om te regelen onder welke voorwaarden men DRM mag kraken voor legitieme doelen als toegankelijkheid voor gehandicapten, onderwijs of thuiskopiëren. Oftewel dit mag niet totdat die AMvB er is. Maar de uitputting (artikel 12) wordt daar niet genoemd, net zo min als citeren trouwens.

Ik heb zelf ook een aantal ebooks via Adobe gekocht, en maak me af en toe best zorgen wat er gaat gebeuren als men besluit de stekker uit die dienst te trekken. En het voelt onrechtvaardig dat alles dat ik daartegen kan doen, onrechtmatig is.

Arnoud

44 reacties

  1. En als je nou al die legaal aangeschafte eBooks op een iPad zet en alles als een geheel verkoopt? Op voorwaarde dat je geen eigen kopieën achterhoudt, lijkt mij dat volgens de huidige rechtspraak – vooral die van Usedsoft – rechtmatig te zijn. De waarschuwing van Arnoud om hier voorzichtig mee om te gaan, is echter geheel terecht. Niet iedereen is kapitaalkrachtig genoeg om het ingenomen standpunt tot het Europese Hof van Justitie uit te laten zoeken.

  2. Maar dan draag je toch je strikt persoonlijke Apple account over aan iemand anders? Lijkt me een overtreding van de voorwaarden voor het aanmaken van een account bij Apple, die dat account (en de ipad met de boeken) dan dus op inactief mag (en kan?) zetten.

    1. Dat speelde in de Usedsoft-zaak ook. Van die softwarelicenties werd gezegd dat ze strikt persoonlijk en niet overdraagbaar waren. Maar het Hof van Justitie oordeelde anders: uitputting is niet iets dat je opzij kunt zetten door “strikt persoonlijk” bij de verkoop te zeggen. Net zo min als de Ikea je kan verbieden je bankstel te verkopen door te zeggen “Dit is jouw strikt persoonlijke aanschaf en jij mag de eigendom niet aan anderen overdragen”.

      De facto kunnen ze zeker de boel uitschakelen, en dat is het manco aan deze zaak. Maar zo gaat het wel vaker: je hebt als consument vaker je recht dan je het krijgt.

  3. “Ik heb zelf ook een aantal ebooks via Adobe gekocht, en maak me af en toe best zorgen wat er gaat gebeuren als men besluit de stekker uit die dienst te trekken. En het voelt onrechtvaardig dat alles dat ik daartegen kan doen, onrechtmatig is.” Ik heb persoonlijk besloten om in deze burgerlijke ongehoorzaamheid uit te oefenen. Al mijn ebooks (wel 3!) zijn gestript van drm zodat ik ze altijd kan lezen en niet meer afhankelijk ben van authorisatie server. En al mijn films en muziek speel ik vanaf een server thuis, zodat mijn CDs, DVDs en Blurays niet beschadigen. Onrechtmatig handelen is civiel rechtelijk, toch? In dat geval wens ik ze veel succes met het aantonen van schade.

      1. Nou ja, auteursrechtschending is en blijft een onrechtmatige daad zoals altijd. Ook daar moet je schade bewijzen. Wel wordt er vaak makkelijk over gedaan, zie de vele discussies over schade harken bij auteursrechtclaims.

        Wel bijzonder (en wettelijk anders) is de proceskosten. Je moet de volledige advocaatkosten van je wederpartij betalen in plaats van het normale forfaitaire tarief.

        1. Oh, ik dacht dat auteursrechteninbreuk ook strafrechtelijk vervolgd kon worden:

          (http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/22236/ derde paragraaf)

          Het Openbaar Ministerie heeft de mogelijkheid om bij opzettelijke inbreuken over te gaan tot strafrechtelijke vervolging. Sommige inbreuken worden zelfs als misdrijf beschouwd. Naast een geldboete van maximaal € 78.000,- kan de rechter een gevangenisstraf opleggen van ten hoogste vier jaar.

          Of zit ik hier nu dingen door elkaar te halen?

          1. In theorie bestaat die optie. In de praktijk wordt hij zelden tot nooit gebruikt, omdat het OM heeft bepaald dat zij alleen vervolgen bij grootschalige commerciële namaak (dvd-piraterij) of banden met georganiseerde misdaad of terrorisme. Het aantal strafzaken over auteursrecht de afgelopen jaren is volgens mij op één hand te tellen.

        2. Welke kosten van een advocaat? Als ze me ooit beschuldigen van het maken van die kopiën zal ik onmiddelijk toegeven en aangeven bereid te zijn de schade van nul euro te vergoeden.

          Overigens wat is mijn onrechtmatige daad? Als ik de wet lees, is dat niet het kopieren dat mag volgens de thuiskopie regeling, maar het omzeilen van de beveiliging. Immers het kopieren van het bestand met beveiliging is gewoon toegestaan. Ik mag van DRM ebook gewoon een kopie maken op externe schijf als backup, zolang ik de DRM maar intact houdt.

          Wat kan dan ooit de schade zijn van omzeilen van de DRM als ik het produkt verder niet verspreid? En wie is de winnaar van een rechtzaak als het twistpunt niet is of er inbreuk is gepleegd, maar wat de schade is? Het zou te zot voor woorden zijn als een rechter schade ziet voor de auteur bij het kopieren van legaal gekochte media voor eigen gebruik, als er op alle opslagmedia een vergoeding zit voor dit gebruik!

          1. De kosten van de advocaat die jou een brief met onthoudingsverklaring stuurde. Twee uurtjes schrijven, uurtje met jou bespreken en dossier op orde brengen nadat jij hem netjes retourneerde. (En in die verklaring staat dat je vanaf nu 1000 euro per gekopieerd ebook zult betalen als boete. Wil je dat bespreken? Prima, maar wel nog meer uurtjes betalen.)

            1. Ok, ik had begrepen dat de winnaar van een zaak alle werkelijke kosten vergoed krijgt. Maar als je het zo stelt kunnen ze dus feitelijk boetes heffen door voor een standaard brief een dure advocaat in te schakelen en die rekening door te sturen, ongeacht of er een rechtzaak van komt?

              1. Te laat voor een edit: “Meneer hierbij de rekening van onze dure advocaat, wilt u die even voldoen? Als u dat niet doet maken wij er een rechtzaak van en wordt die nog hoger!” Klinkt behoorlijk als afpersing als je het mij vraagt.

            2. Je bent niet verplicht tot het aangaan van een onthoudingsverklaring? (TOCH?)

              De rekening hoort niet hoger te komen dan het sturen van de brief met “cease and disist”. (Tenzij er besloten wordt tot direct te dagvaarden.)

              1. Verplicht niet. Maar teken je ‘m niet, dan is dat een argument waarom een rechtszaak nodig zou zijn. Immers je wekt de indruk dat je van plan bent te gaan doen wat in die verklaring verboden werd. En als het bij de rechter komt en je verliest, dan krijg je dus die proceskostenvergoeding.

  4. @Elroy Bij auteursrechtinbreuk hoeft schade of financieel nadeel niet aangetoond te worden! Slechts de auteursrechtinbreuk en dat iemand/een bedrijf bereid was ervoor te betalen. Wat jij waarschijnlijk bedoelt, is, dat niet aangetoond kan worden dat je – mogelijk/eventueel – auteursrechtinbreuk pleegt.

    1. Zelfs als ze om wat voor reden dan ook mijn huis binnenvallen en het wel ontdekken; wie/welk bedrijf is bereid te betalen voor een kopie dat ik in eigen bezit houdt en niet openbaar maak! (Oftewel te betalen voor niets) Ik zal daar onmiddelijk aankloppen met het verzoek of ze wat dvds voor mij willen kopen…

      De redenatie die jij noemt gaat op als je iets openbaar maakt, dan zullen er partijen zijn die het gratis bij jou kunnen krijgen maar er zijn er ook die bereid zijn om het legaal te kopen.

  5. Ik huiver nog steeds van die keer dat Amazon besloot dat ze een aantal eboeken niet hadden mogen verkopen en deze dus uit hun systeem haalden. En daarbij ook van de diverse Kindle ereaders waar die boeken op stonden en waar men zelfs had betaald voor die boeken. Zomaar, POEF! Weg. En dit is het grootste probleem met electronische leveringen en toepassingen waarbij je data in een Cloud aanwezig is. Het wordt dan nooit jouw eigendom omdat die provider ermee kan doen wat ze willen. Je betaalt voor een beperkt gebruiksrecht in plaats van dat je eigenaar wordt van een product. Eigenlijk zou je het geen “kopen” meer mogen noemen. Maar huren is het ook niet echt. Het zorgt er in ieder geval voor dat ik mijn boeken liever in papieren vorm heb…

    1. Dat ging om “1984” het kon niet toepasselijker 😉 Het is de directe aanleiding geweest dat het bij mij op 3 ebooks is blijven steken en ik weer terug ben gegaan naar papier. En de directe aanleiding om de DRM van die drie boeken te verwijderen. Gelukkig had ik nog geen Kindle gekocht en gebruikte ik nog mijn tablet.

      1. Ja, “1984” en “Animal Farm”, zo’n 5 jaar geleden. TechDirt heeft er een artikel voor wat ik even heb opgezocht. Ze hebben wel de prijs van die boeken terugbetaald. En Amazon beweert dat ze sindsdien geen boeken meer van Kindles kunnen verwijderen als ze legaal zijn aangeschaft. Het probleem met de boeken van Orwell was vooral dat ze geen onderdeel waren van het public domain omdat de boeken in 1945 en 1949 waren geschreven. Animal Farm zal daardoor pas volgend jaar vrijkomen en op 1984 moet je nog even wachten. Maar het probleem is veel groter dan dat! Amazon schijnt soms ook complete accounts te wissen van gebruikers zonder daar een duidelijke reden voor op te geven. Het vermoeden is dat ze een adres van een Britse vriend had gebruikt om in het VK eboeken te bestellen in plaats van via de Noorse Amazon winkel. Door buiten haar territorium te ‘shoppen’ kon ze deze goedkoper inkopen maar daar was Amazon dus niet blij mee. En dit is waarom ik bij Amazon alleen fysieke zaken koop, zoals papieren boeken. Ten minste, als ze niet elders te vinden zijn.

        1. […]omdat de boeken in 1945 en 1949 waren geschreven. Animal Farm zal daardoor pas volgend jaar vrijkomen en op 1984 moet je nog even wachten.

          Niet de publicatiedatum van het boek, maar de overlijdensdatum van de schrijver is hier van belang. Orwell overleed in 1950, dus je zult (in Europa) tot 2021 moeten wachten voordat zijn werken in het publieke domein terecht komen.

          1. Het auteursrecht op 1984 is in Australië verlopen. Als je daar een keer bent kan het boek legaal downloaden en lezen. De vraag is, hoe de situatie dan is als je terug naar Nederland komt. Redelijkerwijs zou je verwachten dat dit geen probleem is, je doet immers niets wat voorbehouden is aan de auteur binnen Nederland. Maar ik houd er maar mee op om redelijkheid te verwachten bij auteursrechten zaken.

                1. Veel landen hebben dat inmiddels opgetrokken naar minimaal life+50 op basis van Berne of TRIPS, ze hebben dat alleen niet allemaal tegelijk gedaan en ook niet allemaal met terugwerkende kracht. Het gevolg is dat auteursrechten nu overal belachelijk lang zijn, maar dat vooral werken van zo’n 50-60 jaar oud op veel plekken in het publieke domein zijn.

                  Jij zoekt naar landen die geen WTO lid zijn, dat zijn er niet zo heel veel.

          2. George Orwel is oorspronkelijk Brits dus is het Britse recht hier vooral van toepassing. Oorspronkelijk was het levenslang + 7 jaar, of 42 jaar sinds publicatie, welke maar het langst duurt. Na 1911 werd het levenslang + 50 jaar, often in 2000 was het dan afgelopen. In 1995 werd het echter levenslang + 70 met terugwerkende kracht dus duurt het tot 2020, mits het copyright in 1995 nog geldig was. (Dus voor werken na 1925.) Verder wordt de 70 jaar berekend op de eerste dag van het eerstvolgende kalenderjaar na het overlijden van de auteur, (of de laatst levende auteur als er meerdere auteurs waren) dus 2021. Grappig genoeg zitten er ook auteursrechten op de King James Bijbel en die mag je zonder toestemming van de Britse Kroon niet publiceren. Ook kunnen sommige andere werken een eeuwigdurend auteursrecht hebben, zoals de verhalen van Peter Pan, waarvan de royalties aan het Great Ormond Street Hospital gedoneerd moeten worden. Dit geldt binnen de gehele Europese Unie maar weer niet in de USA waar ze dit soort extra regeltjes niet accepteren en de verhalen van Peter Pan dus public domain zijn.

            Nu kennen de Britten weer iets onder de naam “Fair Dealing” wat iets beperkter is dan het Amerikaanse “Fair Use”.

            Wat ik wel weet is dat copyright-wetgeving wereldwijd een grote beerput is waar je niet in terecht wilt komen. Zo moet een Amerikaans bedrijf dat Peter Pan opnieuw gaat publiceren niet verwachten dat hij zijn boeken in Europa kan verkopen…

            1. Helaas Wim, dat is natuurlijk gewoon niet waar. Auteursrecht eindigt van rechtswege na 70 jaar (na overlijden auteur). Hoe nukkig de UK ook moge zijn, onder dit deel van de Auteursrechtenrichtlijn komen ze niet uit. In de UK hebben ze wel ooit een bill aangenomen die bepaalde rechten, ik meen naburige, behield voor het ziekenhuis, maar het auteursrecht is toch echt verlopen.

              1. In Frankrijk heeft men na WWI en WW2 het auteursrecht verlengd voor de duur van die oorlogen, met nog 25 jaar erbovenop voor auteurs die in die oorlogen “voor Frankrijk” zijn omgekomen; Het was de bedoeling die verlenging in de algemene verlenging van 20 jaar te absorberen, maar een Franse rechter heeft ze er gewoon weer bovenop geteld.

                In hoeverre dat effect heeft als ik in Belgie die boeken on-line ga verkopen op grond van hun PD status, weet ik niet.

                Nu is de eerste wens van vrijwel elke auteur dat hij schrijft om gelezen te worden (inkomsten zijn natuurlijk ook belangrijk, maar dat is om het volgende boek te kunnen schrijven), en het meest dramatische effect van dergelijke lange auteursrechtstermijnen dat ze ervoor zorgen dat boeken op termijn minder gelezen worden, ze zijn immers minder makkelijk beschikbaar. Effectief is het dus een vorm van censuur. (Mijn eigen idee is dat de lange termijnen met name bedoeld zijn om uitgevers van boeken te beschermen tegen de concurrentie van een al te levendig publiek domein.)

                Dus, heb als Fransman niet het gore lef doodgeschoten te worden in een oorlog, want dan krijgen je boeken nog 25 jaar extra censuur…

                Nu vraag ik me af of ene Adolf H. op grond van dezelfde wetgeving ook niet 25 jaar extra auteursrecht op zijn verwerpelijk boek moet krijgen. De EU regels verbieden immers het achterstellen van onderdanen uit andere EU landen op eigen onderdanen… Ik geloof dat een van de argumenten voor het verlengen van het auteursrecht met 20 jaar in 1995 was dat daarmee de deelstaat Beieren ook nog eens zo’n 20 jaar langer dat werk uit de roulatie kon houden. (Terwijl juist een goede geannoteerde uitgave duidelijk kan maken wat hij van plan was, en wat het resultaat was.)

            2. “George Orwel is oorspronkelijk Brits dus is het Britse recht hier vooral van toepassing.” IANAL, maar volgens mij is het land van herkomst van de schrijver niet van belang, maar alleen het land waar de (vermeende) auteursrechtenbreuk plaatsvindt. De verhalen van Peter Pan zijn (voor zover ik kan nagaan) in Nederland in 2008 in het publieke domein gekomen. Het Britse parlement kan die termijn wellicht in Groot-Brittannië verlengd hebben, maar op het Nederlandse auteursrecht heeft dat geen invloed, toch? (Of er moet binnen de EU een afspraak zijn dat verlengde auteursrechten automatisch door andere lidstaten worden overgenomen, maar daar weet ik niks van.)

              1. IANAL2 maar het land van herkomst telt wel mee op het Internationale Internet en een eBook is natuurlijk iets dat op Internet gaat rondzwerven. In de UK zouden de auteursrechten in 1987 al afgelopen zijn, ware het niet dar nieuwe wetgeving daar 20 jaar bovenop gooide. In 1988 werd daarbij in de UK bepaald dat auteursrechten op sommige werken nog langer behouden zouden blijven, waaronder Peter Pan en de King James Bijbel. Er werd dus voor dit ziekenhuis dat de auteursrechten cadeau kreeg dus een uitzondering gemaakt. In Nederland geldt 70 jaar na de dood van de auteur en die overleed in 1937, dus sinds 2007 is Peter Pan hier dus in Public Domain. De Engelstalige versie, wel te verstaan! Niet de diverse vertalingen, waar dus andere auteurs aan hebben gewerkt. Maar publiceer je het als eboek dan is de kans aanwezig dat je publicatie in de UK komt en je dus alsnog een schadeclaim aan je broek krijgt. De GOSH legt het op hun eigen site nog even uit. Ze maken daarbij duidelijk dat ze alleen rechten hebben op de royalties en dus niet de volle rechten die bij auteursrechten behoren.

                1. Auteursrecht is een puur nationale zaak. In den beginnen erkenden veel landen nieteens auteursrechten op in andere landen geproduceerde werken. In internationale overeenkomsten is nu geregeld dat men dat wel doet en dat men minimale termijnen aan zal houden. Echter geld dan wal het auteursrecht uit het land waarin je bent en als dat korter is dan in het land van de auteur dan heeft die pech. Daarom is Animal Farm ook gewoon te downloaden van Project Gutenberg in Australië (en als legale bron dus bruikbaar voor nederlanders om te downloaden?).

                  Wel is het zo dat in sommige landen gekeken wordt naar de termijn in het oorsprongs land en als die korter is dan wordt deze kortere termijn aanghouden. Oftewel men geniet als buitenlander niet meer bescherming dan in eigen land.

            3. Er zijn natuurlijk excessen, maar het auteursrecht is in essentie toch gewoon een regeling om te zorgen dat iemand die iets maakt, daarvoor iets vergoed krijgt. Dat eenvoudige feit wordt vaak wel heel snel vergeten. Veel mensen steken veel werk in het schrijven, vertalen, redigeren, vormgeven en promoten van boeken. En die hebben recht op een billijke vergoeding voor hun werk. Protesteren tegen het auteursrecht is protesteren tegen het feit dat schrijvers, vertalers en uitgeverijmedewerkers beloond worden voor hun inspanningen.

              1. Het auteursrecht is in essentie een deal tussen makers en maatschappij: maak mooie werken, deel ze met de wereld en wij geven je een exclusief recht zodat je een billijke vergoeding krijgt. Dat is niet hetzelfde als “de auteur beslist te allen tijde over alles en iedereen rond zijn werk”, denk maar aan de wetteiljke uitzonderingen als parodie en citaatrecht.

                Maar bij die deal hoort óók dat je meewerkt aan nieuwe kanalen, nieuwe exploitatiemiddelen en dergelijke. Het is een weeffout in het auteursrecht dat rechthebbenden kunnen verhinderen dat nieuwe diensten als Napster een succes konden worden. Natuurlijk moest Napster betalen voor het gebruikte werk maar het is onjuist dat filmmakers kunnen zeggen “nee, ik wil niet op Napster”. Napster was innovatief en hoort daarom gesteund te worden.

                Verder is specifiek bij tweedehands verkoop van ebooks de situatie exact hetzelfde als bij fysiek: je verkoopt een boek, dat mogen mensen doorverkopen zonder dat jij wéér recht op geld hebt. Waarom in de e-wereld wél opnieuw een vergoeding en in de offline wereld niet?

              2. Er zijn niet “natuurlijk excessen”, de excessen zijn een groot deel van het auteursrecht geworden. Protesteren tegen auteursrecht is protesteren tegen deze excessen, jouw stroman-argument niettegenstaande.

  6. De vraag blijft in deze wat het toepassingsbereik van Usedsoft is. Vooral lagere rechterlijke instanties nemen momenteel aan dat de werking van Usedsoft beperkt is tot de Software Directive. E-books en digitale muziekbestanden worden echter beheerst door de Infosociety Directive. Het belangrijkste verschil tussen beide is dat Infosociety specifiek in de preambule stelt dat er geen sprake is van uitputting van het auteursrecht.

    Zo oordeelt Landgericht Bielefeld, in een zaak aangespannen door de Duitse “consumentenbond” aangaande overdraagbaarheid restricties van e-books en audiobooks, dat de Europese wetgever zich terdege bewust was van eventuele overdracht van digitale bestanden, maar bewust gekozen heeft dit niet onderhevig te maken aan uitputting. In dezelfde lijn heeft Landgericht Berlin zich uitgesproken over wederverkoop van “steam”games.

    Naar mijn inziens is analogische toepassing van Usedsoft op e-books en digitale muziekbestanden op dit moment dan ook niet mogelijk. Een mening die vooralsnog gedeeld wordt door nationale rechterlijke instanties. In de “nabije” toekomst is het echter goed mogelijk dat een van deze zaken de weg naar het HvJ vindt. Met de achterliggende “politieke” argumenten van het Hof in Usedsoft is de kans aanwezig dat de doctrine uiteindelijk ook van toepassing wordt op e-books en digitale muziekbestanden.

  7. Voor meer achtergrond zie twee advocaten (Bird&Bird resp. Freshfield) – en vooral oud studenten 🙂 Wieke During, Rekken en strekken met de UsedSoft-formule, AMI 2014/1, http://birdbuzznl.files.wordpress.com/2014/03/ami-2014-1-1.pdf Alsmede Mark Egeler Tijdschrift voor Internetrecht 6e jrg. nr. 5/6, december 2013 Uitputting in de digitale omgeving – In zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten zijn het afgelopen jaar belangrijke uitspraken gewezen omtrent de uitputtingsleer in de digitale omgeving. Na de uitspraak van het Europees Hof van Justitie in de zaak UsedSoft/Oracle, werd veelvuldig de vraag gesteld of uitputting van het auteursrecht op een werk ook mogelijk was bij andere digitale zaken dan computerprogramma’s. Dit was precies de echtsvraag die de District Court of New York moest beantwoorden. Deze rechtbank kwam in maart 2013 tot de conclusie dat het auteursrecht op digitale muziek niet was uitgeput na de eerste verkoop. Dat uitputting niet van toepassing is op e-books oordeelde in diezelfde maand het Landgericht Bielefeld, met verwijzing naar UsedSoft. In beide zaken is hoger beroep aangetekend. Wat waren de van de Amerikaanse en Duitse rechters? Welke rol speelt de zogenaamde forward-and-delete technologie en welke mogelijkheden biedt de UsedSoft uitspraak voor een verruiming van de uitputtingleer naar andere zaken dan software?

    1. Spannende tijden … Als uitputting digitaal niet geld voor boeken en muziek, kan je er nu nog voor kiezen om deze op een fysiek medium te kopen. Maar je kan er op wachten dat er straks uitgevers komen die alleen nog maar digitaal gaan publiceren om onder uitputting uit te komen.

      En dan hebben de uitgevers er weer wat rechten bij gekregen die ze nooit hadden moeten krijgen. Louter omdat de wet de techniek niet bijhoudt en de lobby voor copyright maximalisme de politiek in de broekzak heeft. Dat lobbieën mag dan legaal zijn, maar het stinkt wel vreselijk. Niet dat dat verander, aangezien degenen die dat moeten doen degenen zijn die er nu profijt van hebben. (en ook dat stinkt vreselijk)

      1. Het netto resultaat van corrupte politiek is dat het publiek het respect voor de wet verliest. Politici die zich laten paaien met leuke baantjes en commisariaatjes na hun politieke carriere en daarvoor “special interest” wetgeving aannemen zijn een kankergezwel dat uiteindelijk het hele democratisch bestel omver zal trekken. Ikzelf beschouw de huidige auteurswetgeving als een typisch gevalletje van “special interest” wetgeving die al vele jaren geleden (als het dat ooit heeft gedaan) is opgehouden het publiek belang te dienen. Nog sterker geldt dit voor de octrooiwetgeving, die zo schadelijk is dat een aantal aspecten daarvan wat mij betreft geclassificeerd moeten worden als misdrijf tegen de menselijkheid.

        Waar we in dit soort situaties sterk voor moeten waken is dat we niet de zogenaamde “specialisten” om advies vragen. Zo zullen de meeste auteursrechtadvocaten niet makkelijk voor een verregaande hervorming van het auteursrecht pleiten, want zij hebben een groot belang bij het voortbestaan van het huidige barokke systeem — octrooispecialisten idem ditto, zij zijn de enigen die belang hebben bij het voortbestaan van het systeem. Omdat het een economische regeling betreft zul je eerst bij economen moeten aankloppen, en daar is al lang bekend dat het huidige systeem meer schaadt dan baat.

    2. Het hoger beroep in de zaak van het Landgericht Bielefeld is overigens vorige week gepubliceerd. Het Oberlandesgericht Hamm heeft de uitspraak van het Landgericht bevestigd.

      Kort door de bocht oordeelt het Oberlandesgericht Hamm, dat Usedsoft/Oracle enkel betrekking heeft op de Software Richtlijn. De Software Richtlijn moet volgens het Olg worden gezien als een lex specialis. Dientengevolge is er van toepassing van Usedsoft/Oracle op andere multimedia bestanden geen sprake.

      Niet geheel verwonderlijk is dat het Olg niet specifiek in gaat op een inhoudelijke uitleg (slechts zeer summier) van de InfoSoc Richtlijn. Nationale rechters lijken terughoudend en durven zich de vingers niet te branden aan een eventuele juridische doorbraak in digitale uitputting.

      Aanvullende informatie en de uitspraak van het Olg kunnen hier worden gevonden: Link

  8. Het digitaliseren van gedrukte media archieven kan een voorteken zijn van het ontstaan van een wereld, waarin de toegang tot de fundamentele feiten en de wetenschappelijke kennis verdeeld wordt in stukken — te lezen per stuk, maar ook betaald per stuk. U leert in deze tekst dat dat slecht nieuws is voor de democratie. Als voor de winst copyrighthouders hun zin krijgen is de democratische toegang van het publiek tot informatie belemmerd.” Tekst gedeeltelijk overgenomen van het: Nederlandstalig Marxistisch Internet-Archief

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.