Recht vergeten te worden geldt niet bij strafrechteljke veroordeling

google-homepage-patent.pngHet recht om vergeten te worden, dat gebruikers irrelevante en verouderde informatie uit zoekmachines laat verwijderen, geldt niet voor een zware crimineel die daarom vroeg. Dat meldde Tweakers vrijdag naar aanleiding van een kort geding te Amsterdam. De man wilde dat Google verschillende links die verwijzen naar websites (waarop informatie staat over de veroordeling van de man in 2012 voor een ernstig misdrijf) zou verwijderen.

Het Google-arrest van mei dit jaar heeft veel losgemaakt. Moeten zoekmachines vergeten? Wat te doen met oude resultaten die hoog in de zoekresultaten komen te staan? Ik heb me er al eens kwaad over gemaakt maar dit vonnis is weer een interessante nieuwe toevoeging.

De man kwam in mei 2012 in een SBS-programma (Peter R. de Vries) aan bod. Hij was te zien in gesprek met een vermeende huurmoordenaar en besprak hoe een concurrent vermoord kon worden. Later werd hij hierom veroordeeld voor poging tot uitlokking van huurmoord.

De zaak gaf enige ophef in de media, en leidde onder meer tot een boek waarin een personage met de naam van deze man opgevoerd werd als opdrachtgever van een huurmoord.

“Google Search is een door Google Inc op het internet aangeboden zoekmachine.” (sic) Via Google was er op de naam van deze man behoorlijk wat informatie te vinden, inclusief een autocomplete suggestie van Google “peter r de vries”. Google had op verzoek een aantal pagina’s verwijderd maar onder meer de pagina’s over dat boek laten staan. Ook weigerde men de autocompletesuggestie aan te passen.

De rechtbank concludeert allereerst dat Google Inc en niet Google Nederland de veranwoordelijke partij is. Dat bevreemdt me een beetje want in dat Europese arrest werd juist bepaald dat dat onhandig is en dat daarom de Spaanse dochter in die zaak aansprakelijk was.

De rechter stelt voorop dat “terughoudendheid is geboden” bij vorderingen als deze. Zoekmachines als Google Search vervullen immers een belangrijke maatschappelijke functie.

Natuurlijk is ook privacy een belangrijke maatschappelijke functie, en moet ook Google daar rekening mee houden. Echter, zoals de rechtbank het formuleert, het arrest beoogt personen niet te beschermen tegen alle negatieve berichten op internet, maar alleen tegen het langdurig ‘achtervolgd worden’ door berichten die ‘irrelevant’, ‘buitensporig’ of ‘onnodig diffamerend’ zijn.

Wanneer iemand voor een ernstig strafbaar feit wordt veroordeeld en dit publiciteit geeft, dan is niet snel voldaan aan deze eis. In ieder geval niet in deze zaak, want het gaat om zakelijke berichtgeving en fictie-verhalen, geen ‘scheldpartijen’ (aanhalingstekens in origineel).

Aangenomen moet dus worden dat eiser recentelijk een ernstig strafbaar feit heeft gepleegd. Dat heeft tot veel publiciteit aanleiding gegeven, onder meer een televisie-uitzending, diverse perspublicaties en een op de gebeurtenissen gebaseerd, deels fictief, boek. Thans heeft eiser de gevolgen van zijn eigen handelen te dragen.

De algemene eis dat zijn naam niet meer gevonden mag worden, wordt afgewezen. De beslissing om iets al of niet te tonen, moetafhangen van de informatie die gekoppeld is aan de zoekopdracht. Categorisch een naam bannen kan dus niet.

Ook de zin “Sommige resultaten zijn mogelijk verwijderd” hoeft niet weg. Verrassend voor mij: Google zegt dat ze dit altijd tonen bij zoekopdrachten naar personen, ongeacht of er verwijderverzoeken zijn ingediend. Dat is netjes, want dan kun je uit die melding niet afleiden of iemand its wilde laten verwijderen.

Het verwijderen van de autocomplete-functie hoeft ook niet. Dit is een automatische suggestie, en niet onlogisch gezien wat er bekend is. Er wordt dus niets nieuws gemeld.

Ook afgezien daarvan valt niet aanstonds in te zien dat de gebruiker van Google Search de autocomplete-suggestie zal opvatten als (betrouwbare) informatie die iets toevoegt aan de links waarnaar de gebruiker wordt verwezen.

Alles bij elkaar geen grond om het verzoek af te wijzen. Logisch, gezien deze feiten. Maar het zet wel de toon: iedereen die nu bij de rechter een verwijdering wil gaan eisen, komt in de schaduw te staan van dit vonnis en dat geeft toch een vervelende achterstand.

Arnoud

19 reacties

  1. Is de belangrijkste zin uit het vonnis niet?

    De veroordeling voor een ernstig misdrijf zoals het onderhavige en de negatieve publiciteit als gevolg daarvan zijn in het algemeen blijvend relevante informatie over een persoon.

    Hoewel ik het eens ben met dit vonnis, vind ik dit toch een rare zin en verbaas me er over dat een rechter dit vindt. Ik dacht altijd dat je na het uitzitten van je straf weer zo veel mogelijk gewoon mocht deelnemen aan de maatschappij.

    1. Je hebt ook landen waar je niet in komt als je een gevangenisstraf van meer dan x maanden hebt uitgezeten, ongeacht of dat 1, 5 of 15 jaar geleden was (en je wellicht je leven gebeterd zou hebben). Dus dergelijke dingen kunnen je blijvend achtervolgen ja.

    2. Het gaat volgens mij specifiek om “ernstig misdrijf” in combinatie met dat het publiciteit gaf. Iemand een veroordeling nadragen is in het algemeen niet de bedoeling maar als je de maatschappij schokt, dan is het logisch (en pech voor jou) dat dat blijft hangen. Dat Volkert van der G. in de geschiedenisboekjes komt als moordenaar van Pim Fortuijn is niet meer dan logisch.

      1. @Jean-Paul: Dat andere landen zulke mensen niet in hun land willen hebben, kan ik me voorstellen. Deze landen hebben een plicht naar hún burgers toe. Dat is, m.i., niet te vergelijken met de verantwoordelijkheid die je hebt als land naar je eigen burgers.

        @Arnoud: Hoewel ik het met je eens ben over Volkert van der G vind ik de daad van deze man (hoe verwerpelijk ook) niet te vergelijken. Deze daad heeft niet de maatschappij geschokt en wat mij betreft wordt de lat dan ook te laag gelegd om te stellen dat je daar dan maar de rest van je leven (publiekelijk) last van moet hebben.

  2. Als ik het goed lees dan moet je dus eigenlijk meer kijken naar woorden als “langdurig” en “buitensporig”. 2 jaar na een veroordeling is niet langdurig en buitensporig.

    De meest interessante vraag wordt dan: na hoeveel tijd wordt het wel “langdurig” en “buitensporig”.

    1. Ik ben een leek op het gebied van psychologie, maar ik heb ergens gehoord dat allerlei processen zoals het leren omgaan met een nieuwe omgeving (zoals bij migratie, of bij het in/uit de gevangenis(*) gaan), het aanleren van nieuwe vaardigheden, maar ook zoiets als rouwverwerking, een duur van zo’n 5 jaar hebben. Ik zou alles langer dan 5 jaar dan ook aanmerken als “langdurig”.

      Ik vind het wel slecht dat zoiets mogelijk in de weg komt te staan van een gezonde integratie van zo’n ex-crimineel in de samenleving.

      (*) Een gevangenisstraf van meer dan 5 jaar heeft daarom ook geen extra bestraffend effect vgl. met een gevangenisstraf van 5 jaar.

      1. Je kunt je afvragen wat er meer in de weg zit, de zoekresultaten of de mensen die zo’n zoekresultaat lezen en denken “crimineel!!!”. In mijn ogen is het een maatschappelijk probleem dat mensen met een verleden moeilijk te re-integreren zijn. Natuurlijk helpt het niet dat dit soort informatie tegenwoordig makkelijker gevonden wordt, maar als we willen zorgen dat mensen die hun leven gebeterd hebben weer een normaal leven kunnen leiden, dan moeten we zorgen dat we deze mensen ook als normaal accepteren ook al weten we dat ze in het verleden iets gedaan hebben. Het verbergen van de feiten is in mijn ogen geen juiste oplossing. Ik zal niet claimen dat ik als ik weet dat m’n buurman 10 jaar geleden een ernstig misdrijf heeft begaan op dezelfde manier met hem zal omgaan. Misschien ook iets om te overwegen voordat je die bank beroofd.

        1. Hoewel je natuurlijk theoretisch gelijk hebt dat het aan de mens ligt en niet aan het zoekresultaat, geldt dat voor heel veel dingen waarbij we de mens wel helpen om de eerste instincten te bedwingen. Zo zetten we onze fiets op slot terwijl we er eigenlijk voor moeten zorgen dat dieven niet meer stelen.

          Ik zie dus niet in waarom we die feiten na verloop van tijd niet zouden verbergen.

  3. Ik vond dit toch wel een opvallende uitspraak, in verband met artikel 16 van de Wet Bescherming Persoonsgegevens, waar strafrechtelijke persoonsgegevens genoemd worden onder de ‘bijzondere persoonsgegevens’, waarbij een “niet toegestaan tenzij” regime voor verwerking geldt. Ik zie dit niet echt terugkomen in het oordeel van de rechtbank. Zie ik dat over het hoofd, of interpreteer ik artikel 16 nu verkeerd?

    1. Artikel 16 Wbp verbiedt inderdaad iedere verwerking van zulke gegevens (tenzij) en het op internet zetten van een artikel met zulke gegevens erin is dus in principe niet toegestaan. Echter, specifiek voor journalistieke verwerkingen zegt artikel 3 lid 2 dat artikel 16 niet geldt “voor zover dit noodzakelijk is voor de doeleinden als bedoeld in het eerste lid.”

      Een journalist moet nog steeds wél de gewone artikel 8-afweging maken, dus toestemming of dringende noodzaak vanuit journalistiek perspectief. In dat kader zal de vraag al snel worden, is die naam nou echt relevant of had je ook gewoon initialen kunnen noemen? Maar de afweging is niet anders wanneer het gaat om strafrechtelijke gegevens.

      1. Dat alleen noemen van iniiialen is ook al zo’n door het internet achterhaalde maatregel. Dat was volkomen duidelijk met de arestatie van de hofstad groep en de moord op Van Gogh.

        In Nederland stonden overal de initialen en op CNN werd naam en toenaam genoemd, zowel op de website als op TV. Heel Nederland wist dus gewoon om wie het ging.

        Overigens speelt er nog iets voor mij; ik ben van mening dat er in dit land veel te licht wordt gestraft voor geweldsmisdrijven en veel te zwaar voor economische misdrijven. Het gevolg is dat de onderlinge verhouding daardoor naar mijn mening nog extremer fout is.

        Het kan best zijn dat de rechter vindt dat een moordenaar of verkrachter na 12 jaar minus 1/3 aftrek (nog zo iets idioots) weer vrij moet komen. Ik zelf hoef en wil echter met deze personen nooit meer iets te maken hebben en hun reintegratie interesseerd mij geen lor. De informatie over hun veroordeling blijft voor mij dus relevant ook na 10 jaar.

  4. Zo lang er voor de echte speurneuzen maar een mogelijkheid overblijft om alles te kunnen vinden. Met dat men al te makkelijke zoekmethodes dichtgooit, heb ik geen problemen, maar met wat moeite zou alles te vinden moeten zijn, ook op persoon. Het is toch mooi, dat je van een persoon, die zich nu als reïntegratiecoach presenteert, erachter komt, dat die in 1970 een lapswans was, die één van de slechts 100.000 werklozen was en dat ook nog verdedigde.

        1. Er is nogal verschil tussen de feiten uit de jaren dertig van de heer Schicklgruber en een “lapzwans”-feitje uit de jaren zeventig. Niemand zegt dat “alles” van 20 jaar oud irrelevant moet zijn. Maar het feitje dat je noemt, is van iets minder historisch belang dan de Tweede Wereldoorlog.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.