Betaalde iOS-applicaties blijven bruikbaar nadat gebruiker geld terug vraagt

itunes-cancel-installatieHuh. Het is sinds kort mogelijk om tot 14 dagen na aankoop van een iOS-app het betaalde geld terug te krijgen, las ik bij Tweakers. Sinds begin deze maand kun je binnen 14 dagen je app-aankopen bij Apple ongedaan maken en je geld terugkrijgen. Logisch, en dat past ook binnen de Europese consumentenwetgeving, maar die vereist echt niet dat de app daarna blijft staan. Mis ik iets?

De nieuwe consumentenwetgeving van juni vorig jaar bepaalt dat je in principe ook software-aankopen moet kunnen retourneren. Een app is “digitale inhoud die niet op een materiële drager is geleverd” onder de wet, en dat valt onder het retourrecht. Net als muziek, films en dergelijke die je online koopt.

Nou ja, bijna, want in de wet staat dat een winkel het retourrecht mág uitzonderen (art. 6:230p BW) als

de nakoming is begonnen met uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de consument en de consument heeft verklaard dat hij daarmee afstand doet van zijn recht van ontbinding.

Dat betekent dat je als leverancier weinig meer hoeft te doen dan bij de downloadknop een tekst opnemen à la “Ik geef uitdrukkelijke toestemming voor installatie en doe afstand van mijn recht van ontbinding”. En dergelijke teksten zie je dan ook steeds vaker opduiken bij downloadstores. Waarom doet Apple dan niet zoiets? Ik zou het werkelijk niet weten.

Of zou het hem zitten in de technische complexiteit van het deïnstalleren van iemands app? Dat kan het toch haast niet zijn. Ook dat mensen het raar zouden vinden (zoals in het Amazon 1984-debacle) lijkt me sterk: iedereen snapt dat als je een aankoop annuleert, het product terug moet. En bij digitale producten betekent dat dan ‘weg van je apparaat’. Toch? Wat mis ik hier?

Arnoud

19 reacties

  1. Ik denk dat ze gewoon voorzichtig zijn en niet perongeluk data van de gebruikers weg willen gooien. Stel dat een gebruiker een app koopt voor boodschappenlijstjes en hij maakt zo’n lijstje erin en vraagt dan zijn geld terug, dan wil de gebruiker die app mischien wel weg hebben, maar pas nadat hij het boodschappenlijstje ergens anders heeft opgeslagen.

    Op het moment dat Apple dan de app resoluut zou weggooien is hij zijn lijstje kwijt en heeft Apple er een ontevreden klant bij (vergelijkbaar met http://blog.iusmentis.com/2015/01/09/ik-wil-mijn-data-van-mijn-kapotte-mobiele-telefoon/). Het lijkt mij overigens wel de deur openzetten naar apps die zelf gaan controleren of de app nog wel gekocht is en dus alleen werken icm een internetverbinding.

  2. Ik vraag me af of de wetgever dat wel heeft bedacht: dat je afstand doet van recht op ontbinding. Het is juist aan de leverancier om te zorgen dat een app na ontbinding niet meer is te gebruiken.

    Ik denk dat Apple nog wel met een oplossing komt. Zoiets van een check of je wel betaald hebt, en dus niet ontbonden, voordat de app gaat werken. De app wordt dan dus niet verwijderd van je device (zou het alleen op iPad & iPhones gaan, of ook om je Macbook b.v), maar bij starten wordt je bij een ontbinding van de aankoop doorgestuurd naar de AppStore om te betalen.

  3. Naar mijn weten is er niets geregeld over hoe het moet na ontbinding van een ‘koopovereenkomst’ met betrekking tot digitale inhoud. Volgens mij komt dat omdat Opstelten niet zoveel verstand lijkt te hebben van het digitale tijdperk. De richtlijn consumentenrechten is dan ook voornamelijk geimplementeerd in boek 6, in lijn met de richtlijn. De richtlijn heeft echter uitdrukkelijk bepaald dat een overeenkomst met betrekking tot digitale inhoud GEEN koopovereenkomst wordt genoemd. Toch heeft Opstelten, onder druk van Europa want we waren nogal laat met implementeren, de regels met betrekking tot digitale inhoud in het kooprecht geplaatst. Hierdoor viel zelfs streaming hieronder (waarvoor dus ook ontbinding mogelijk is/was) waar hij inmiddels een herstelwet op los aan het laten is.

    1. Is dat zo spannend, ontbinding van een digitale-inhoudsovereenkomst? De prestaties moeten ongedaan gemaakt worden (art. 6:271 BW). Dat betreft hier dus de prestaties van het betaalde geld (dat moet terug) en de verkregen app. Die moet on-verkregen worden, oftewel verwijderd. De app laten staan komt erop neer dat de prestatie in het geheel niet ongedaan gemaakt wordt, en dat gaat dan in tegen de bedoeling van het uitprobeerrecht. Gratis iets verkrijgen is niet de bedoeling.

      1. Ik vermoed dat de app alleen uit het iCloud account wordt verwijderd en niet van het apparaat. De app zou dat nog wel te gebruiken zijn maar kan bijvoorbeeld niet geupdate worden en als het apparaat gewiped of vervangen wordt dan zal de app niet opnieuw geinstalleerd kunnen worden.

      2. An sich is het niet zo spannend omdat er over en weer ongedaanmakingsverbintenissen ontstaan. Maar jij stelt de vraag of er een eis is dat het blijft staan, dat is er dus zeker niet. Het werkt hetzelfde als de ‘normale’ overeenkomst met betrekking tot een fysiek product. Het is alleen onduidelijk hoe dat in de praktijk in zijn werk moet gaan. Moet de consument uit zichzelf de app verwijderen (niet te controleren voor de aanbieder) of moet Apple de app onbruikbaar maken (wat wel te controleren is). Normaal gaat het om een product dat terug wordt gestuurd en dat verplaatst zich van de ene naar de andere plaats. Omdat het hier gaat om digitale inhoud is dat een stuk onduidelijker hoe dat in de praktijk eruit zou moeten zien omdat je eigenlijk een kopie krijgt en de aanbieder deze kopie niet nodig heeft om het opnieuw te kunnen verkopen. Dat gaat tot het oneindige in tegenstelling tot een product waar een beperkt aantal fysiek van aanwezig is. In dat geval kan het product opnieuw worden verkocht aan iemand anders terwijl bij digitale inhoud niet jouw licentie aan een ander wordt verkocht maar er oneindig veel nieuwe licenties worden gemaakt.

        Vraag mij dan ook af of apple bij het annuleren/ongedaan maken van de overeenkomst ook vraagt aan de consument of hij de app zelf verwijderd? In dat geval zou de consument zijn verplichting niet nakomen wanneer het niet wordt verwijderd (maar dan is het de vraag hoe apple daarachter moet komen).

  4. Als je je geld terugvraagt, doe je dat gewoonlijk omdat je ontevreden bent, en zou je dus de app uit eigen beweging ook al weggegooid hebben. Natuurlijk kan je vals spelen, en de app houden, maar dan geeft Apple je geen toegang meer tot updates voor die app.

    Maar de belangrijkste vraag voor mij is: omdat Apple de app voor je kan weggooien, moeten ze het dan ook doen? Denken we echt dat gebruikers zo slecht te vertrouwen zijn dat dit massaal gaat gebeuren? Volgens mij zal slechts een kleine minderheid hier gebruik van maken, net zoals een kleine minderheid nu ook jailbreakt om gratis aan software te kunnen komen.

  5. Of zou het hem zitten in de technische complexiteit van het deïnstalleren van iemands app? Dat kan het toch haast niet zijn.

    Weet je nog hoe (on)succesvol DRM was/is? Dit idee is in wezen ook een vorm van DRM.

  6. Ik denk dat het Apple gewoon niets interesseert of de app blijft staan of niet, simpelweg omdat die app aan een ander bedrijf toebehoort. Okay, Apple verdient er ook iets aan bij dit soort verkopen maar ik denk dat ze deze net zo graag gewoon willen weggeven, mits de klanten maar Apple blijven gebruiken. Zolang de leveranciers hier niet over gaan klagen heeft Apple geen probleem. Oh, Apple zal natuurlijk gewoon beweren dat het verwijderen van de app een taak is van de gebruiker en dat de leverancier gewoon wordt doorgestuurd naar die gebruiker. Moeten ze het onderling dus uitvechten want Apple heeft geen zin om er tussen te zitten. De gebruiker gebruikt de software dan illegaal maar dat is niet een probleem voor Apple. Teveel moeite dus.

  7. Wat koop je nu eigenlijk in de app-store ? Een riedel bits (data), of een licentie om een stukje software te gebruiken ? Is die data een ‘goed’ dat Apple bij ontbinding terug kan eisen (of op eigen houtje mag wissen) ? Of kan alleen de verleende licentie worden ingetrokken ?

  8. Technische complexiteit kan het niet zijn. Bij de Google Play Store kun je je geld voor een app ook terug vragen binnen een bepaalde (korte) tijd. Dat heb ik een keer gedaan, en vervolgens verscheen er een scherm waarin stond of ik het zeker wist, want dat de app ook zou verdwijnen. Ja, ik wist het zeker (want de app miste functionaliteit die ik wel uit de beschrijving had gelezen). Vervolgens verdween de app van mijn telefoon en een paar uur later was mijn tegoed bij de Play Store weer op het oude niveau.

  9. “Een app is “digitale inhoud die niet op een materiële drager is geleverd” onder de wet, en dat valt onder het retourrecht.”

    Hoe immateriëler het product, hoe belangrijker de uitzondering op dat retourrecht toch? Denken die wetgevers niet na?

    1. ‘Denken die wetgevers niet na?’ Jawel, denken wel na maar wanneer Opstelten antwoorden moet geven dan weet je wel hoe laat het is. De hele implementatiewet staat hier: http://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/33520implementatiewetrichtlijn Daar staan dus alle stukken als voorbereiding op de implementatie. Veelzeggend vind ik zelf de laatste reactie van Opstelten bij de behandeling van het voorstel en antwoorden op vragen. Dat is hier na te lezen: http://www.eerstekamer.nl/9370000/1/j9vvhwtbnzpbzzc/vjjlcjgw64qm/f=y.pdf

    1. “I acknowledge that if I download this app within fourteen days of tapping ‘Buy”, I will no longer be eligible to cancel this purchase.”

      In plaats van dat ze de app gewoon verwijderen na geld terug te hebben gegeven, gaan ze deze kromme methode toepassen. Onder het mom van (de botte bijl) ‘misbruik’ gaan ze dus mensen die te vaak gebruik maken van hun rechten dwingen af te zien van diezelfde rechten voor alle aankopen daarna. Alsof je crimineel bezig bent door gebruik te maken van je rechten. Het komt nu eenmaal vaak voor dat een app niet is of kan wat je er van had gehoopt. Dat je bijvoorbeeld een hele serie aan soortgelijke apps moet uitproberen voordat je eindelijk die ene app vind die die ene functie wél heeft. Spreadsheets op ios 6.1.3 is een voorbeeld waar ik nog wel eens aan terug denk. Mag Apple eigenlijk wel dwingen (of van je verlangen) vrijwillig af te zien van je recht om te retourneren wanneer zij misbruik vermoeden?

      1. Alsof je crimineel bezig bent door gebruik te maken van je rechten.

        Het gaat hier alleen wel om een ‘recht’ dat Apple je helemaal niet hoeft te geven. Ze mogen immers het retourrecht in dit geval helemaal uitsluiten. Maar in plaats van die botte bijl toe te passen geeft Apple je (met een zekere beperking) dat recht wel… Daarnaast blijf ik (zoals ik al eerder zei) me afvragen of Apple wel data mág wissen op je iPad.

        1. Het recht op geld terug bij koop op afstand is verankerd in de EU wetgeving. Het is maar de vraag of Apple mensen daarvan afstand van kan laten doen. In de VS is dat vast wel mogelijk maar ik denk niet dat het aanklikken van zo’n popupje in de EU enige betekenis heeft omdat het conflicteert met het consumentenwet en regelgeving mbt koop op afstand.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.