Mijn werkgever wil dat ik mijn collega’s ontvriend na ontslag, moet dat?

facebook-unfriend-ontvrienden-blockenEen lezer vroeg me:

Ik heb ontslag genomen en ben mijn werk aan het overdragen. Echter mijn werkgever zegt nu dat ik op mijn laatste werkdag alle collega’s die ik op Facebook heb, moet ontvrienden. Kan hij dat werkelijk van me eisen?

Deze variant kende ik nog niet: collega’s in plaats van klanten/relaties, en Facebook in plaats van Linkedin.

De gebruikelijke vorm van deze vraag is dat je het contact op Linkedin met klanten of leveranciers moet verbreken, iets dat in principe verdedigbaar is als je een relatiebeding hebt. Geen contact met relaties meer mogen hebben betekent geen contact met relaties meer mogen hebben, en of je dat nu via WhatsApp, Linkedin of brief doet, is daarbij irrelevant. (Een collega is ook een ‘relatie’ bedenk ik me nu, dus vanuit die optiek is de vraag ergens wel begrijpelijk.)

Alleen: het moet wel gaan om zakelijke contacten met relaties. Logisch ook, want een arbeidscontract is een zakelijk contract. In twee zaken uit 2012 speelde de vraag of het bevriend hebben van klanten van de ex-werkgever op Facebook telde als overtreding van het relatiebeding. In beide zaken werd geoordeeld van niet, tenzij het gaat om een duidelijk zakelijke conversatie.

De kantonrechter overweegt daarbij dat conversaties via “social media” zoals Hyves, Twitter, Facebook, WhatsApp etcetera in beginsel beschouwd moeten worden als geschiedende in privésfeer van de betrokkenen – en dus vallende onder het grondrecht van vrije meningsuiting – tenzij daaruit duidelijk en ondubbelzinnig voor eenieder een zakelijk karakter blijkt.

Het lijkt me dan ook sterk dat het verzoek van de werkgever van de vraagsteller juridisch houdbaar is. Je kunt een ex-werknemer wel aanspreken op overtreding van een relatiebeding als hij dat doet via Facebook, maar dat vereist dan wel dat hij een zakelijke wervende uiting doet naar collega’s (“Kom bij mij werken, veel leuker!” bijvoorbeeld) via dat medium. Maar de overtreding is dan de wervende uiting, en niet sec dat je bevriend bent met elkaar.

Op Linkedin zou de toets hetzelfde zijn, hoewel het daar net wat anders aanvoelt in mijn juridische onderbuik omdat Linkedin als bestaansrecht heeft dat je zakelijke uitingen naar elkaar doet. Dus je zit al heel snel in de gevarenzone. Misschien dat het passief lezen van elkaars updates nog legaal is, immers dan heb je geen direct contact met elkaar.

En nu de hamvraag: hoe vertel je de aanstaande ex-werkgever dat je niet van plan bent tot ontvrienden over te gaan?

Arnoud

20 reacties

  1. Nu heb ik dat probleem op zich niet, omdat ik werk en vrienden gescheiden hou, maar waarom zou ik hem moeten vertellen dat ik niet van plan ben te “ont-vrienden”? Mijn FB-account is niet voor mijn werkgever in te zien, dus hoe zou hij dat willen controleren? Wat ik wel zou doen is, dat ik bepaalde om werkgerlateerde redenen toegevoegde “vrienden” zou verwijderen, maar dan niet omdat ik dat van mijn ex-wergever moet, maar omdat ik gewoon geen interesse aan verdere kontakte heb. Die mensen met wie ik ook werkelijk privé kontakte heb, blijven gewoon op mijn lijst staan.

    1. Procedure starten voor overtreding van het relatiebeding. Kans dat het wordt toegewezen is niet bijzonder groot maar het boetebeding kan behoorlijk hoog zijn en je bent er een hele hoop energie aan kwijt die je in je nieuwe baan had willen steken.

  2. Waarom zou je überhaupt tegen je over-één-dag-ex-baas gaan zeggen dat je het niet doet? Gewoon niet doen, verzoek negeren. Hij kan je moeilijk fysiek dwingen om het te doen, en voor de rest heeft hij als over-één-dag-ex-baas volgens mij bijzonder weinig pressiemiddelen om het op een andere manier af te dwingen. Al vrees ik dat op Facebook plaatsen “mijn ex-baas Pietje van bedrijf XYZ wilde gisteren op de laatste dag dat ik al mijn collega’s zou ontvrienden, dat heb ik lekker niet gedaan”, ook weer niet mag.

    1. Geen pressiemiddelelen? Niet helemaal waar. Ik heb een soortgelijk geval gehad waarbij mijn werkgever wilde weten naar welke nieuwe werkgever ik ging (vanwege relatiebeding). Wilde ik niet vertellen want gaat hem niets aan, en ik gaf hem mijn woord dat ik niet naar een relatie van hem vertrok. Hij heeft toen gedreigd om mijn laatste salarisbetaling niet te doen totdat ik zou vertellen naar welk bedrijf ik ging. Saillant detail was dat ik aan het werk ging bij het bedrijf dat mij inhuurde – maar dat was geen relatie van hem omdat er nog een detacheringsbureau tussen zat. Dus als pressiemiddel (hoe onrechtmatig juridisch dat ook is) zijn je laatste salarisbetaling en vakantiegeld dat tegenwoordig uiterlijk een maand na einde dienstverband betaald moet worden. Mag niet, maar komt toch hard binnen als je werkgever daarmee dreigt.

      1. maar dat was geen relatie van hem omdat er nog een detacheringsbureau tussen zat

        Dat hangt af van de formulering van het relatiebeding en de manier waarop de inhuurcontructie was ingericht. Het is op z’n minst twijfelachtig.

        1. Het relatiebeding was ‘beperkt’ tot relaties van mijn werkgever, plus dat het bedrijf waar ik in dienst kwam altijd in hun inhuurcontracten op liet nemen dat na een jaar detachering een gedetacheerde (met wederzijdse instemming) bij opdrachtgever in dienst mocht komen. En dat wist mijn toenmalige werkgever ook, al wist hij niet dat ik dat ook wist 🙂

  3. Interessante zaak, deze soort zie je niet vaak. Dit voelt aan als misbruik van het relatiebeding van de werkgever; dat ding heeft als bedoeling dat je voorkomt dat de voormalig werkgever alle klanten meeneemt naar de nieuwe zaak, niet dat je nadat je naar een nieuwe baan gaat geen privé-contact mag hebben met je voormalige collegae.

    Hoe om te gaan met de weigering om te ontvrienden is lastig. Mocht je zowel een LinkedIn als een Facebook account hebben (en ook consequent zijn in hoe je de netwerken gebruikt!) kan je mijns inziens helder stellen dat je bij LinkedIn deze connecties weghaalt maar ze op Facebook handhaaft. Een andere “oplossing” kan ik zo snel niet bedenken, duidelijk meer koffie nodig op de vroege morgen.

  4. En nu de hamvraag: hoe vertel je de aanstaande ex-werkgever dat je niet van plan bent tot ontvrienden over te gaan?

    Door die zelf te ontvrienden, uiteraard.


    Maar eerlijk gezegd zou ik zelfs op LinkedIn niemand verwijderen. Een relatiebeding houdt alleen in dat je geen contact met ze mag hebben, niet dat je hun gegevens niet eens mag hebben. Je hoeft ze toch ook niet uit je fysieke adresboekje te schrappen?

    En een relatiebeding heeft meestal een maximum geldigheidsduur. Je kan de contacten waar het om gaat apart in een groepje zetten met een sticker tag “niet openen vóór 1 januari 2017”. Dat zou genoeg moeten zijn.

    1. Dit heb ik min of meer gedaan met mijn relaties toen ik de eerste keer van baan wisselde. Ik heb al mijn relaties in LinkedIn laten staan, alleen heb ik een jaar lang geen berichten gepost op LinkedIn en geen personal messages naar deze groep gestuurd.

      Het is niet te voorkomen dat deze mensen dan meldingen krijgen over jouw wisseling van werkgever of updates die je aan je profiel doet, maar kom op zeg. Als ze je oude werkgever bellen krijgen ze ook te horen dat je weg bent en je doet niets wervend.

      Om maar niet te spreken over het feit dat ik bij beide voorgaande werkgevers te maken had met familie en schoolvrienden die klant waren. Daar heb ik dus gewoon contact mee gehouden, alleen was dat natuurlijk wel privé en niet zakelijk.

    2. Ontvrienden van je manager kan inderdaad, maar dan zit je nog wel met de collega’s die voornoemde manager nog wel in hun vriendenlijst hebben zitten. Het is een koud kunstje voor die manager om de lijst van zo’n collega erbij te pakken en het op die manier te controleren.

  5. De besprokene zou het kunnen oplossen door de collega’s daadwerkelijk te ‘ontvrienden’ op zijn laatste dag, met de mededeling dat hij weggaat bij het bedrijf en dat hij verzocht is collega’s te verwijderen. Vervolgens doet hij de volgende dag (of desnoods nadat het laatste salaris is ontvangen) een nieuw vriendverzoek richting de ex-collega’s, met uitzondering van leidinggevenden, met de vraag of deze prive-contact op Facebook willen hebben.

    Nu is er natuurlijk een kans dat de werkgever achter deze truc komt en dan alsnog bezwaar gaat maken. Als ex-werknemer is het echter veel gemakkelijker om een ex-werkgever te vragen om een juridische basis voor zijn verzoek, vanwege de veranderde machtspositie.

    1. Nu is er natuurlijk een kans dat de werkgever achter deze truc komt en dan alsnog bezwaar gaat maken. Als ex-werknemer is het echter veel gemakkelijker om een ex-werkgever te vragen om een juridische basis voor zijn verzoek, vanwege de veranderde machtspositie.

      Is de juridische basis niet nog steeds het relatiebeding? Want dat blijft doorwerken ook als de betreffende werknemer geen werknemer bij het bedrijf meer is. De wijziging in de machtspositie doet hier dan volgens mij niet terzake.

      1. Als je nog in dienst bent wordt je gewoon geacht te doen wat de baas zegt. Zeker als er bijvoorbeeld gedreigd wordt met het niet uitbetalen van het loon. Dat is dus de machtspositie. Daar kun je met het wetboek in de hand tegenin gaan, maar ik denk dat je die situatie veel liever vermijdt.

        Na je laatste werkdag is het gemakkelijker om de discussie aan te gaan, en van de werkgever te eisen dat deze zijn verzoek juridisch onderbouwt, want deze heeft geen drukmiddelen meer behalve het dreigen met de gang naar de rechter.

        1. Mijn baas mag in de werksfeer redelijk bepalen wat ik doe en zelfs vriendelijk verzoeken bedrijven te liken. Maar Facebook valt, zoals Arnoud al aangaf bijna per definitie buiten de toegestane invloedsfeer van je werkgever. Wat ook nog wel eens wil werken “zet je het even op de mail, anders vergeet ik het” 🙂

  6. Ik zou antwoorden dat ik het relatiebeding uiteraard zal respecteren en alle collega’s met wie ik uitsluitend een zakelijke relatie heb zal ontvrienden van Facebook. Dat zou ik vervolgens ook doen, maar collega’s waar ik ook een persoonlijke relatie mee heb zou ik wel laten staan. Als de werkgever me om uitleg vraagt leeg ik uit dat dat in de privésfeer is en dat hij daar dus niets over te zeggen heeft.

  7. Ik heb nu echt een WTF momentje. Hoe haalt een werkgever het in zijn hoofd om een persoon aan te zeggen wie hij wel en niet tot zijn social media netwerk(en) mag hebben?

    Aan de andere kant: vragen mag hij natuurlijk altijd. Niet geschoten is altijd mis maar bij mij zou schieten ook mis zijn.

    1. In de detachering (waarin ik werkzaam ben) ken ik het al een redelijke tijd. Wat ik nog niet kende maar ook voorkomt is dat er in de contracten met opdrachtgevers een ‘relatiebeding’ wordt opgenomen waarin het de opdrachtgever verboden wordt – gedurende een afkoelperiode na het aflopen van de inhuur van een persoon – gebruik te maken van zijn/haar kennis, diensten, etc. De afkoelperiode geldt natuurlijk niet zolang ik bij dezelfde werkgever blijf werken.

      Door deze constructie heb je als opdrachtnemer toch een soort concurrentiebeding en vermoedelijk een die het beter volhoud mocht het tot een rechtzaak komen omdat de opdrachtnemer hiermee de opdrachtgever aansprakelijk maakt voor de schending van het beding. En dat is een zakelijke overeenkomst….

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.