‘Containerkwestie’ geen argument voor verwijdering zoekresultaten

Een KPMG-topman die vanwege een geschil met zijn aannemer enkele maanden in een container moest bivakkeren, kan artikelen daarover niet in Google zoekresultaten laten blokkeren. Dat vonniste de rechtbank Amsterdam in de tweede vergeetrechtzaak in ons land. Artikelen laten blokkeren is een laatste redmiddel bij irrelevante en overmatige zoekresultaten, geen alternatief kanaal voor als een nieuwsbericht je niet bevalt.

In het vorige vonnis ging het om een vrij recente strafrechtelijke veroordeling in een ophefmakende zaak. Deze keer was het meer een tikje genânte privékwestie. De Telegraaf en enkele andere nieuwsmedia hadden gepubliceerd over een geschil met zijn aannemer, waardoor hij langer in een tijdelijke woning moest wonen en bij de Raad voor Arbitrage van de Bouw een zaak had aangespannen.

Die tijdelijke woning was met aangeplaatste containers voor extra ruimte, waar de Telegraaf van maakte dat hij een jaar in een container moest wonen. Een tikje tendentieus, bovendien waren volgens de topman diverse andere feiten uit de artikelen niet waar. En omdat hij het elke keer maar te horen kreeg (“Als zijn kinderen in een nieuwe klas of een nieuw hockeyteam komen”), was hij het nu zat: Google, blokkeer dit uit de zoekresultaten op mijn naam.

De rechter begint met terecht op te merken dat het vergeetrecht niet gaat over de vraag of een artikel rechtmatig is of niet. Als een artikel niet klopt, dan is de geëigende weg de plaatser daarvan aan te spreken en verwijdering te eisen. (Daarna gaat het ook bij Google wel weg immers.) Het vergeetrecht gaat alleen over de vraag of het nou echt nog nodig is dat een op zich legaal artikel nog steeds op pagina 1 van de zoekresultaten terecht komt.

Volgens Google wel:

[D]e publicaties zijn gedaan in een breder kader van verschillende financiële affaires rond KPMG en rond de discussie over de financiële moraal van topmannen uit het bedrijfsleven, waartoe eiser kan worden gerekend als partner bij KPMG. Zo heeft Google Inc ook gewezen op een artikel in De Telegraaf van 16 april 2014 over privé-investeringen van een aantal KPMG-partners, onder wie eiser. Daarnaast wijst Google Inc erop dat de artikelen zijn verschenen in verschillende prominente landelijke en lokale media. Die hebben ze kennelijk als ‘nieuws’ bestempeld, hetgeen voor Google Inc een belangrijke factor is bij het bepalen van de relevantie van een zoekterm. Zo waardeert zij een artikel in een landelijk dagblad hoger in relevantie dan een stukje op een persoonlijke blog.

De rechter vindt dit voldoende onderbouwing dat sprake is van relevante zoekresultaten, en daarmee gaat een beroep op het vergeetrecht niet op. Ik heb daar wel wat moeite mee. Iets is dus nieuws omdat er veel over geschreven wordt. Maar dat is toch een circulaire definitie? Neem een non-nieuwtje, laat dat rondzingen en hupla, het is nieuws. Ik moest denken aan dit Correspondent-artikel over “context collapse”:

‘Goedenavond dames en heren. Ergens is er iets aan de hand. Er wordt ook iets van gevonden. Of het waar is en wat het precies betekent, is nog niet bekend. Dit was het Journaal.’

Als dingen nieuws worden omdat iemand ergens er iets van vindt, hoe kun je in die situatie nog bepalen wat nieuws is en wat niet?

Ik weet het, ik weet het, iedere gecensureerde byte is in beginsel een bomaanslag op de vrijheid van meningsuiting maar dit voelt toch even net iets anders dan een veroordeelde misdadiger die artikelen over zijn misdrijf uitgepoetst wil hebben. Is het werkelijk nieuws, en moet dat werkelijk te vinden zijn?

Arnoud

15 reacties

  1. Ik denk dat het een goede uitspraak is. Waar het wat mij betreft voornamelijk om moet gaan is of de informatie verouderd is. In dit geval is het artikel nog geen jaar oud en blijft dus relevant. Als het artikel je dan niet aan staat zal je bij de bron moeten klagen.

    Als deze rechtszaak over 5-10 jaar gevoerd zou worden, zou het mij niet verbazen als de uitkomst anders was geweest.

  2. Ik denk ook dat het een goede/juiste uitspraak is. De topman valt volgens mij over het feit dat er een nogal negatief (lees: lachwekkend) artikel over hem is verschenen, maar ik begrijp dat dat artikel een weergave is van de feiten. Hij woonde tenslotte tijdelijk in een containerwoning. Waarom zou je feiten die jij niet leuk vindt moeten kunnen laten verwijderen uit zoekresultaten? Hij had toch ook in bijvoorbeeld een hotel, of op een vakantiepark kunnen bivakkeren? Als ik mijn baard laat staan (geen gezicht, echt) en daarvan zouden foto’s en een artikel op een blog of in een krant verschijnen, zou ik dan ook van Google kunnen eisen dat zij die uit de zoekresultaten verwijderen? Omdat ik er niet uitzie met baard?

    Ik ben van mening dat het vergeetrecht alleen van toepassing is/zou moeten zijn als een artikel/pagina pertinente onjuistheden of valse beschuldigingen bevat, en er geen andere mogelijkheid is om die informatie van het internet te halen of te laten corrigeren.

  3. Het lijkt mij ook een terecht vonnis. Er is inderdaad best wat aan te merken op het artikel. Maar daartoe dien je toch vooral degene die dat artikel publiceert op aan te spreken.

    Ook een terecht punt dat het belang van de klager hier maar erg relatief is. Zijn probleem is dat iemand hem vraagt naar een containerwoning als zijn kind in een nieuw hockeyteam komt. Een vraag die je met één zin kunt afdoen. Als dat zijn grootste probleem is mag hij zich gelukkig prijzen.

  4. Vraag: Zou het niet handiger zijn geweest om de Telegraaf ofzo aan te klagen voor smaad of iets dergelijks? Als die (en eventueel hun broeders/zusters in het vak) zo overdreven hebben, zijn zij toch de eerste logische keus? Overdrijven is ook onwaarheid vertellen, strikt gesproken. En liegen hoort niet voor een respectabele krant.

    Aan de andere kant: de telegraaf staat er wel bekend om dat ze dingen zo sensationeel en schreeuwerig mogelijk insteken, dus een verrassing is ’t niet dat juist die krant hier genoemd wordt. “Ik las het in de telegraaf” is bij mij meteen al een signaal om een flinke pot zout klaar te zetten, want dan is één korreltje doorgaans niet genoeg. (helaas heb ik sommige mensen om mij heen nog niet zover dat ze dat in willen zien, want nuance betekent langere artikelen betekent meer lezen betekent moeite doen en betekent dus saaiblerghdoei).

  5. Daar heb je het al. Een Spanjaard had er last van dat berichten over een probleem dat hij 20 jaar geleden had nog steeds op het Internet te vinden waren, en nu mag voortaan iedereen met een bericht dat hem (m/v) niet bevalt de juristen van Google lastigvallen. Fijn voor juristen, maar volkomen in strijd met mijn rechtsgevoel. Google hoort hier geen partij te zijn en zou helemaal niet gedaagd moeten mogen worden in dit soort zaken. Het Europese arrest dat dit soort frivoliteiten mogelijk heeft gemaakt is een grof schandaal.

    1. Het is (gelukkig!) toegestaan om Google hierop aan te spreken als je het daar niet mee eens bent. Dáár is een rechtsstaat voor.

      Het zou pas een grof schandaal zijn als we een rechter niet meer mogen laten toetsen of iets wel/niet voldoet aan de regels. Zodra er meer van dit soort zaken gevoerd zijn, wordt steeds duidelijker wat het recht om vergeten te worden nu écht inhoudt. Daarna zullen dit soort zaken ook steeds zeldzamer worden.

      Overigens verdient Google miljarden met hun activiteiten. De juridische kosten die hiermee samenhangen zijn net zo logisch als de kosten voor elektra of voor hun programmeurs. Ik snap werkelijk niet waarom iemand daar medelijden mee zou moeten hebben.

    2. Wat een onzin. Google kiest ervoor allerhande informatie uit zo veel mogelijk bronnen bij elkaar te plukken en te ontsluiten met eigen algoritmes. Dat is prima en nuttig maar als bedrijf behoor je wel aansprakelijk te zijn voor hetgeen je doet. Een bibliotheek mag ook niet Mein Kampf op de boekenplank zetten met het argument “dit hebben we in 1941 legaal gekocht”. (Jaja Godwin, het gaat om het principe.)

      Er zijn grenzen aan de informatievrijheid, net zoals er grenzen zijn aan elk grondrecht. Je hebt rekening te houden met de belangen van anderen, wat je ook doet in de maatschappij.

      1. Gelukkig kunnen we nog gewoon via een proxy in de VS zoeken bij Google, die dan wel alle resultaten laat zien. Voorlopig is die idiote Europese wetgeving dus gewoon futiel en slecht voor de economie (omdat die betrouwbare zoekmachines in Europa onmogelijk maakt). Ik stel voor dat ze deze wet Rucksichtlos en damn the consequences handhaven, eventueel met een verbod op Google, dan proxies, TOR, VPN, of als het moet gewoon helemaal geen internet verbindingen naar buiten de EU meer, dan is ie snel van tafel (of leven we in een kopie van Noord Korea)…

        Ik hoop dat er binnenkort “censored results” browser-plug komt, die op de Europese en VS versies van Google dezelfde zoekactie uitvoert, en de verschillen laat zien…

        En dat verfoeide boek, ook dat is alleen maar gecensureerd omdat de heren politici zich er na WW2 voor schaamden dat die schurk gewoon in dat boek heeft aangekondigd wat hij van plan was te gaan doen, en ze hem “te vriend” wilden houden, en het dus genegeerd hebben.

      2. Natuurlijk vind ik dat Google aansprakelijk moet zijn voor wat ze doen, alleen vind ik niet dat het publiceren van doorzoekbare lijsten verwijzingen naar publicatiesbeschouwd moet worden als herpublicatie en dus ook niet dat je gedwongen mag worden daar redactie op te plegen, behalve voorzover het om de correctheid van de lijsten zelf gaat.

        1. Maar ze voeren daar al redactie op. Google bepaalt de volgorde, de snippets, het wel of niet tonen van sitelinks (en welke sitelinks), etc etc. Het is geen neutraal overzicht.

          En nee, dit is niet een compleet automatisch proces. Websites worden óók handmatig bekeken en de ranking wordt daarop aangepast.

            1. Ook als ze het niet handmatig doen. Niets is zo ergerlijk als bedrijven die zich verschuilen achter “het algoritme” of “zo werkte het systeem nu eenmaal”. Het is jouw algoritme, dan ben je ook verantwoordelijke voor de uitkomsten ervan. Met de “Computer says: ‘No!'”-mentaliteit kunnen we niets.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.