Kan een dreigbericht met emoji strafbaar zijn?

smiley-emoticon.png“Nigga run up on me, he gunna get blown down” gevolgd door emoticons voor een politieagent en een pistool, is dat bedreiging van een ambtenaar in functie? In de VS kennelijk wel, las ik bij Wired: de zeventienjarige Osiris Aristy werd om dit Facebookbericht gearresteerd in New York en vervolgd wegens het doen van een terroristische bedreiging jegens een politieagent. En het speelt daar vaker een rol, zo blijkt uit analyse van Wired. Zo werd een jury geïnstrueerd om “punctuatie, inclusief emoticons” mee te nemen bij de interpretatie van een bericht. Hoe zit dat bij ons?

Voor een bedreiging is het vereist dat de aangesproken partij zich “redelijkerwijs bevreesd” voelt over dat hem wat aangedaan zal worden. Is de bedreiging niet serieus te nemen, dan is deze dus niet strafbaar.

Emoticons (sinds wanneer heten die emoji trouwens?) zijn bedoeld om emotie of bedoeling in een tekst aan te geven. “Hee mafkees” wordt heel anders als je er een 😉 achter zet, en nog weer anders als je juist :@ gebruikt. Dus je zou zeggen dat dat uit kan maken.

In 2010 moest het Gerechtshof Amsterdam zich uitspreken over dit bericht op Hyves:

ey bolle vet zak met je kanker bolle kanker bril je gaat died bitch ik kom je halen

waarbij het bericht was voor zien van vijftien verschillende smileys. Mede vanwege de smileys (en het feit dat Hyves een niet erg serieus te nemen “jongerennetwerk” was, kon de aangesproken partij – toenmalig ministerpresident Balkenende – zich niet bedreigd voelen.

En eerder in 2000 vond de kortgedingrechter de tekst “so sue me, huh :P” op een website geen uitdaging aan een merkhouder om hem te sue’en over beweerdelijke merkinbreuk op die website. Dat was eerder bedoeld als “gulle lach”.

Dit waren natuurlijk vrij simpele emoticons: wat je tegenwoordig aan gele mennekes kunt toevoegen, is gigantisch. En als je dan inderdaad in beeldtaal aangeeft een politieagent dood te willen schieten én uit je context blijkt dat je een specifieke agent op het oog hebt, dan zie ik ergens wel de logica van dat bedreigend noemen. Maar: hoe bedreigend is het werkelijk, een plaatje van een cartoonpistool?

Arnoud

21 reacties

  1. Hmmm… Zou je de gewraakte uitspraak linguïstisch kunnen uitleggen? Op mij komt het namelijk geheel niet als een bedreiging naar een politieagent over, maar als kritiek op (volgens de schrijver) al te schietgrage agenten – “Als er een nikker op me afkomt, schiet ik hem neer – gewapende agent” zou mijn vertaling zijn. Om op de vraag terug te komen: Het lijkt me logisch dat er naar emojis gekeken wordt in de beoordeling van mogelijk bedreigende uitspraken. Ze maken deel uit van de communicatie, en je zult altijd de communicatie als geheel moeten beschouwen. De meeste emoji zullen daarbij bij bedreigingen een verzwakkende (minder serieus makende) werking hebben, maar duidelijk niet allemaal. Om een voorbeeld te geven: “Ik ga die problemen met Arnoud voor altijd oplossen.” lijkt me geen bedreiging, “Ik ga die problemen met Arnoud voor altijd oplossen. Ik heb mijn pistool al geladen” wel. En (met :beschrijving: als emoji) “Ik ga die problemen met Arnoud voor altijd oplossen :pistool: :ontploffing: :zombie:” lijkt dichter bij de tweede dan de eerste te liggen.

    1. Ik denk dat de interpretatie bij de rechtbank een herhaling is van het “schiet ik hem neer” – hij visualiseert zijn intentie, een pistoolschot naar een agent. Een agent is altijd gewapend, dus het wapen betekent iets anders, en gezien de eerdere tekst zie ik dan ook “ik gebruik een wapen tégen die agent”.

      1. Ik zou in eerste instantie toch eerder voor de uitleg van Andre gaan. Het komt mij veel geloofwaardiger over dat de intentie is dat de schrijver van het bericht de politie ziet als schietgrage racisten. Iets waar de politie in de US behoorlijk hard aan gewerkt heeft de laatste tijd om een dergelijk imago te krijgen.

    1. Emoji zijn ook opgenomen in Unicode. Klinkklare nonsens als je het mij vraagt, maar het is zo. Daarom kun je ze ook hier gebruiken: ???????? Waarom er geen emoji van “jurist” is weet ik ook niet… [edit: behalve dat dit blog ze vervangt met vraagtekens] [edit2: Ohja en de meest onzinnige van allemaal: http://emojipedia.org/man-in-business-suit-levitating/. Wie heeft bedacht dat het wel eens handig zou kunnen zijn om je communicatie te verrijken met een plaatje van een zwevende man in een pak!?!?!?]

      1. Effe technisch: ik denk dat dit forum wel overweg kan met Unicode (test: ?), zolang het tekens in Basic Multilingual Plane (U+0000 t/m U+FFFF) betreft, maar dat het misgaat met tekens in supplementary planes (U+10000 t/m U+10FFFF), zoals de emoji (test: ????????????; ????????).

        PS2: Shocking, hij staat er echt, U+1F574. Het zal te maken hebben met belangen. Even gezocht volgens Full emoji list is de bron “w”, ofwel Wingdings & Webdings. Maar ook binnen het Unicode consortium vraagt men zich af waarom er een “man in business suit levitating” emoticon is. Ik kan je gelukkig maken: binnenkort kan je het combineren met een “EMOJI MODIFIER FITZPATRICK TYPE-5”, zodat je een “man with dark brown skin in business suit levitating”, of -om het nog politiek correcter te maken: een “woman in business suit levitating”.

  2. een terroristische bedreiging jegens een politieagent

    Wordt er daar niet een loopje genomen met het begrip terrorisme?

    Als ik dit artikel goed begrijp, dan kan eigenlijk elke bedreiging worden aangemerkt als terrorisme:

    The statute says that any statement intending to intimidate civilians or the government by threatening to commit a specific offense can be prosecuted as terrorism.
    Tsja.

    1. Het begrip is sterk aan inflatie onderhevig.

      Dat lijkt me een goede reden om GEEN speciale terrorisme-wetgeving te hebben. De beoordeling van misdaden moet onafhankelijk zijn van of je ze wel of niet ziet als een vorm van terrorisme.

  3. Emoticons (sinds wanneer heten die emoji trouwens?)
    Niet zozeer sinds wanneer, als wel waar: in Japan. In Japanse karakters geschreven betekent het zoiets als ‘plaatjesletterteken’, maar in klank ook ‘emotie-teken’. In Oost-Azië waar men gewend is aan karakterschrift (soms halve zinnen in één schriftteken) is het gebruik van emoticons nog veel verpreider. Communicatie via de populaire chatdienst LINE bijvoorbeeld, verloopt vaak bijna volledig via zgn. ‘stickers’.

    1. In principe is het verschil eenvoudig. de emoticon is de aloude bekende : – ) en al zijn varianten, en een volledig plaatje van een smile o.i.d. (zoals de afbeelding bij het artikel) is een emoji. Begonnen in Japan, en hier overgenomen. In de praktijk noemt vrijwel iedereen volgens mij allebei gewoon emoticon.

  4. Ik probeer voor lering en vermaak een algoritme te maken dat kan voorspellen of een social media bericht beledigend is of bedreigend is. Ik gebruik daarvoor beroemde politici als Geert Wilders, omdat deze het vooral te verduren krijgen. Na het zien van een honderdtal twijfelgevallen mag ik de voorzichtige conclusie trekken: Sommige bedreigers weten dondersgoed waar ze mee bezig zijn en wegen hun woorden zorgvuldig. Het is “jij mag dood” ipv. “jij moet dood”. Het is “ik zou hem bijna neersteken” ipv “ik ga hem zeker neersteken.”. Het is “haha, ik heb hem in mijn vizier, noscope 420 :P” ipv “ik ga hem neerschieten met een sniper rifle”. Een emoji mag natuurlijk geen vrijbrief worden om een bedreiging als grapje af te doen. De bedreigers leren ook mee.

    Verder betrok ik de uitspraken vaak op mijzelf: “zou ik mij hierdoor beledigd of bedreigd voelen?”. Maar ook dat liep al snel spaak. Meningen, zoals vergelijkingen met Hitler, snijden dan al snel diep. Terwijl politici een iets dikkere huid moeten hebben. Het is dan in mijn optiek ook een relevant verschil of zo’n bedreiging wordt gestuurd naar een individuele agent, of naar de burgemeester, of in dit geval in bijna huiselijke kring wordt gedeeld op een eigen Facebook wall. Het bedreigen van een burgemeester zal zeker meer aandacht krijgen, maar een burgemeester heeft ook een rol als kop van jut: bliksemvanger voor gekanaliseerde onvrede. Vanuit die rol moet je tegen een verbaal stootje kunnen.

  5. Dit lijkt me geen nieuw probleem maar iets van alle tijden. Als ik tijdens een ruzie met mijn vrouw roep: ‘Op een dag ga ik u nog vermoorden!’, hoe serieus is dat dan? Wat als ik dat doe terwijl we met vrienden tipsy op een terrasje aan het dollen zijn?

    Mensen bedreigen voortdurend anderen, maar slechts een hele kleine minderheid is serieus bedoeld. De rest is een combinatie van (misplaatste?) humor en ventilatie van aggresie.

    Het probleem online is dat je veel minder context hebt. Als zatte Jos op café iets roept weet iedereen dat ze hem best kunnen negeren. Roept hij hetzelfde op Facebook, dan is dat al een stuk minder duidelijk.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.