Tweedehands software mag worden doorverkocht, en de licentie gaat mee

software-charts-usedsoftEen eeuwige softwarelicentie die tegen een eenmalige vergoeding is verstrekt, mag worden doorverkocht ongeacht wat er in die licentie staat. Wel is de koper vervolgens gebonden aan alle bepalingen uit het licentiecontract. Dat staat in een vonnis (via) van de rechtbank Midden-Nederland van vorige week. Hiermee wordt het UsedSoft-arrest uit 2012 bevestigd.

In deze zaak had het bedrijf CWS software verkocht aan een persoon, die deze vervolgens ingezet had in een later opgerichte BV waar hij bestuurder van was. Na enkele jaren merkte CWS dat op en sprak ze beiden aan wegens licentieovertreding en auteursrechtinbreuk. De persoon vanwege het verbod de licentie over te dragen, en de BV vanwege het gebruik van de software zonder dat daardoor voor was betaald.

De gedaagden beriepen zich op het Usedsoft arrest, dat bepaalt dat een licentie een verkoop is van de software wanneer de licentie voor onbepaalde tijd wordt verstrekt en er een eenmalige vergoeding tegenover staat die een reële vergoeding is (de economische waarde). Deze software was geleverd tegen een betaling van $ 395, en de licentie stelde geen duidelijke, beperkte looptijd. Nergens blijkt uit dat deze prijs onder de economische waarde ligt (altijd een lastige vraag), dus de rechter neemt aan dat de prijs deze waarde vertegenwoordigt. En dan is de usedsoft-uitkomst simpel: deze software is verkocht.

Een discussiepunt bij tweedehandslicentieverkoop was nog altijd in hoeverre de koper van de licentie gebonden in aan de bepalingen daaruit. Immers, het contract staat niet op zijn naam dus hoezo moet hij dan alle bepalingen uit het contract nakomen? Met die redenering zou je dan bijvoorbeeld een goedkope consumentenlicentie kunnen kopen en die als bedrijf gaan toepassen, omdat dan de beperking “alleen voor consumenten” eraf zou zijn gevallen.

De rechtbank gaat daar niet in mee: het verkopen van een licentie wordt simpelweg juridisch geduid als een contractsoverdracht. Dat kan onder Nederlands recht, maar de verkrijger van het contract zit dan uiteraard wel gebonden aan alle licentievoorwaarden:

Doordat de software en de licentieovereenkomst een onverbrekelijke band hebben (zie r.o. 84 van het UsedSoft-arrest), moeten de uit de licentieovereenkomst voor de licentienemer voortvloeiende rechten (naar Nederlands recht, dat op de overdracht van de software van [gedaagde 1] naar [gedaagde 2] van toepassing is) worden aangemerkt als kwalitatieve rechten als bedoeld in artikel 6:251 lid 1 BW die van rechtswege overgaan bij overdracht van de software aan een derde. Daar staat wel tegenover dat die derde alsdan gebonden is aan de daar tegenover staande verplichtingen (zie lid 2).

Als je dus software tweedehands verkoopt, gaan alle rechten en plichten één op één over naar de kopende partij. Dat is een heel logische uitkomst wat mij betreft. Het betekent natuurlijk wel dat je die consumentenlicentie niet tweedehands kunt kopen en zakelijk inzetten, maar dat kan ik billijken. Het UsedSoft arrest is niet bedoeld om licentiedifferentiatie te verhinderen, het is bedoeld om de markt voor tweedehands software open te breken.

Arnoud

15 reacties

  1. Ik neem aan dat softwareverkopers nu allerlei trucs gaan bedenken om de tweedehands-transactie toch te voorkomen. Misschien is het eenvoudigste wel een soort DRM die verhindert dat het programma een tweede keer wordt geinstalleerd zonder herinstallatiecode. Voor zo’n code moet je dan met de softwarefabrikant bellen en aantonen dat je de oorspronkelijke koper bent. (Ik geloof dat Microsoft al zoiets dergelijks doet.)

    Mag da?

    1. Waarom zou dat niet mogen? Dat is me juist een doorn in het oog aan DRM. De rechten houders eigenen zich zo rechten toe die ze op basis van het auteursrecht niet hebben. En die kunnen ze handhaven omdat dezelfde DRM die je die extra restricties oplegt ook ‘kopieer beveiliging’ is en je die dus niet mag omzeilen.

      Het is hoogtijd dat er expliciet in de wet komt te staan dat als een anti kopieer maatregel gebruikt wordt voor iets anders dan alleen kopieerbeveiliging, dat je die dan wel mag omzeilen.

      1. Waarom zou dat niet mogen?

        De reden is natuurlijk dat de UsedSoft-uitspraak daarmee omzeild kan worden. Als er toch tweedehands-software met gekraakt DRM-slotje wordt verkocht, kan de fabrikant tweedehandsverkopers alsnog voor de rechter dagen vanwege onrechtmatig handelen (art. 29a Auteurswet).

  2. Hoe zit het met software die letterlijk maar op 1 pc geïnstalleerd mag worden? Sommige software gebruik je zo weinig of hoef je niet te installeren (software op een boot-cd) dat de licentie het niet heeft over 1 gelijktijdige pc, maar over 1 specifieke pc. Andere pc? Nieuwe licentie. (Of een duurdere bedrijfs licentie waarmee wel meerdere pc’s gebruikt mogen worden.) Of een OEM versie van het OS.

    Mag die software worden verkocht en gebruikt los van de machine waaraan de licentie is gekoppeld? Waarna voor de koper de licentie wordt gekoppeld aan de eerste machine waarop de software wordt gebruikt.

  3. Ik denk dat het bij software licenties vooral belangrijk is op welk moment de licentie-voorwaarden zijn doorgegeven. Kan de verkoper immers na de verkoop nog extra eisen stellen aan het gebruik van de software? Volgens mij niet. Hoewel, ze kunnen het wel proberen maar de consument kan dit dan gewoon weigeren. (Waarop de consument geen updates meer krijgt, maar dat is weer een ander probleem.) In deze discussie vind ik het daarnaast erg lastig dat software steeds minder vaak op installatie-media wordt aangeleverd. Steeds meer software koop je gewoon online, gevolgd door een download van de installatie-software. Er komt geen CD/DVD/Floppy meer aan te pas. Hoe kun je dergelijke software-licenties eigenlijk doorverkopen?Je moet de installatie-download dan zelf ergens bewaren en dan nog kan het zijn dat de installatie-software alleen maar een hulpmiddel is die tijdens de installatie alle benodigde componenten gaat downloaden. En dat is dan weer gekoppeld aan je gebruikers-account en kun je dus niet doorgeven aan iemand anders zonder je account over te dragen. Lastiger wordt het als het om software-componenten gaat in plaats van software. Voor WordPress en diverse andere CMS systemen zijn commerciele plug-ins verkrijgbaar die vervolgens aan een specifieke site worden gekoppeld. Het overdragen van zo’n component vereist dus dat de originele site “gesloopt” wordt zodat het component daar niet meer in werkt. Dat lijkt mij best lastig, mede door de grote gevolgen die het heeft voor de bestaande website. (Maar geen probleem als deze toch werd opgeheven.) Maar het gaat mij meer over software waarbij je moet registreren alvorens deze werkt. Bij doorverkoop moet de software dus op naam van de nieuwe eigenaar komen, maar als de software-boer daar geen mogelijkheden voor inbouwt, hoe kun je dat dan alsnog voor elkaar krijgen? Doorverkopen kan dan eigenlijk niet, tenzij je de gehele account overdraagt.

  4. Ik ben wel eens software tegengekomen waarin stond dat de licentie werd verstrekt tot een datum ergens 40 jaar in de toekomst; ver voorbij de verwachte levensduur van het apparaat waar die mee kwam, maar dat lijkt me dan toch een standaard truuk om hier omheen te werken (zelfs al zet je er 1.000.000 jaar in, daarmee wordt het contract beperkt in de tijd…)

    1. Dat overleeft de giecheltest niet volgens mij. Als een termijn zó lang is, dan is hij effectief hetzelfde als een onbepaaldetijdcontract. Ik zou wel wat voelen voor het criterium van de economische levensduur van de software. Als de termijn langer is dan die duur, dan is de termijn onbepaald/eeuwigdurend en dan geldt UsedSoft. Eeuwiger dan “totdat het product onbruikbaar is” kan volgens mij niet.

      1. Maar bijvoorbeeld in het bankwezen zijn er ook nog oude programma’s die nog steeds draaien, en die draaien nu ook al veel langer dan destijds verwacht/voor mogelijk was gehouden. Dus dat gaat ook niet helemaal op, denk ik.

  5. Ik vraag mij wel af hoe het nu zit bij bijvoorbeeld de OEM licenties van Microsoft Windows en de verkoop van enkel de OEM licentiesleutels via webshops als bijvoorbeeld licentie4u.nl.

    Microsoft geeft deze info aan bij het overdragen van OEM licenties: https://www.microsoft.com/OEM/nl/licensing/sblicensing/Pages/transferoemlicenses.aspx#fbid=Inn5ee_P1nB

    Daaruit lijkt het mij dat verkoop van enkel de licentiesleutel niet mag volgens Microsoft, maar hoe zit dit wettelijk in Nederland?

    Verder zijn Microsoft OEM licenties alleen geldig in combinatie met een zogenaamd Certificaat van Echtheid (COA genaamd). Hierover zeggen ze (Microsoft): “Een COA (Certificaat van Echtheid) is een etiket dat u en uw klanten helpt om originele Microsoft Windows-software te herkennen. Zonder dit certificaat beschikken uw klanten niet over een wettelijke licentie om hun Windows-software uit te voeren.” Bron: https://www.microsoft.com/OEM/nl/licensing/antipiracy/Pages/COA_hologram.aspx

    In de veelgestelde vragen (FAQ) over Microsoft licenties staat ook nog een hoop materie hierover: https://www.microsoft.com/OEM/nl/licensing/sblicensing/pages/licensingfaq.aspx#fbid=Inn5eeP1nB

    Verder de licentievoorwaarden van bijvoorbeeld Microsoft Windows 10 Home OEM: http://www.vanwilligenburg.eu/LicentievoorwaardenWindows10HomeOEM.pdf

    Ik zou wel eens willen weten of zoiets nou dan legaal is of niet: https://licentie4u.nl/windows-10-home-32-64-bit-nederlands-download-versie

    Of hoe het hier verteld wordt: http://nl.hardware.info/reviews/6482/windows-10-legaal-voor-e-3289-kan-dat-het-lijkt-erop-van-welh

    1. Een licentie is een contract dat je vervolgens overdraagt aan een ander. Binnen de Nederlandse wet is dat legaal, onder voorbehoud. Maar de software moet wel worden gebruikt onder de voorwaarden waarmee het is geleverd, wat betekent dat je consumenten-software niet zomaar zakelijk kunt gebruiken als er ook een zakelijke versie van de software bestaat.

      Het probleem met een OEM licentie is dat deze bedoeld is om meegeleverd te worden bij een nieuwe computer. Jij koopt geen nieuwe computer dus een OEM licentie zou door jou dus niet gebruikt kunnen worden. Je mag hem wel kopen, natuurlijk. Maar als je deze gebruikt om je Windows versie te upgraden dan zit je fout. Heb je echter net een nieuwe computer gekocht zonder besturings-systeem dan kan het wel.

      Er is echter een risico dat de verkoper van die licentie deze ook verkoopt aan tientallen andere klanten en daarmee Windows illegaal verspreidt. Sommige OEM licenties staan namelijk toe dat binnen 1 bedrijf meerdere systemen met dezelfde sleutel worden voorzien. Maar ja, die meerdere klanten vallen niet onder 1 bedrijf en zijn dus fout bezig! En het wordt lastig om uit te zoeken wie de rechtmatige licentiehouder is omdat de licentie aan meerdere mensen is verkocht. Maar dit is een probleem voor de consument, niet voor Microsoft. Microsoft plaatst de licentie op hun blacklist en dan geeft je Windows versie gewoon aan dat deze illegaal is…

      Maar de vraag is sowieso hoeveel moeite bedrijven als Microsoft ondernemen tegen dit soort schendingen. Als ik op KlachtKompas kijk dan komt Licentie4u niet al te betrouwbaar over. “Oplichting” is een sterk woord maar komt wel voor in mijn gedachten. Zeker als ik zie dat er geklaagd wordt dat licentiecodes niet blijken te werken, want illegaal. Toch zijn veel reacties wel positief en zijn ze al geruime tijd aktief dus lijkt het erop dat ze legaal handelen. Zie ook Hardware Info voor een review van dit soort diensten.

      Oh, nog een waarschuwing: ze geven vaak een ISO download link van de Windows installatie maar het is nooit duidelijk of dit de originele installatie is of dat ermee gerommeld is en je extra crapware of zelfs malware meekrijgt met die installatie! Installeren op eigen risico, dus.

    2. Het lijkt me dat zo’n constructie in principe legaal is. Volgens Arnouds redenering moet het dan wel om een OEM-licentie gaan die oorspronkelijk voor consumenten is bedoeld (dwz. geleverd met een nieuwe consumenten-PC).

      Volgens Arnoud zou een licentie bedoeld voor een zakelijke PC niet aan een consument verkocht mogen worden, en vice versa. Ik denk dat dat niet logisch is, omdat de contractuele beperkingen op het (tweedehands) verkopen nu juist ongeldig zijn, en het lijkt me dat eventuele beperkingen aan wie verkocht mag worden, ook ongeldig moeten zijn. Eventuele gebruiksbeperkingen (bijv., op 1 PC tegelijk) kunnen in stand blijven.

  6. Mark, wat wil je nu precies weten?

    Mag iemand downloads aanbieden en daarbij licentiesleutels verkopen?
    Met toestemming van de auteursrechthebbende!

    Heb ik een geldige Microsoft licentie na betaling aan een schimmige tussenpersoon?
    Misschien wel, misschien niet. Hangt er van af of de tussenpersoon een licentie mag verkopen… Na UsedSoft zijn er meer legale leveranciers dan Microsoft wil erkennen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.