Heeft het Hof van Justitie internet in het publiek domein geplaatst?

Het is niemand opgevallen, maar vorig jaar heeft het Hof van Justitie verklaard dat heel internet publiek domein is. Dat concludeert althans Rick Falkvinge op basis van het Svensson-arrest, waar de meeste juristen niet meer uit haalden dan dat je mag hyperlinken en embedden. Mogen we nu werkelijk heel internet kopiëren en herpubliceren?

In het auteursrecht zijn er twee rechten die je als rechthebbende hebt:

  1. Het maken van kopieën van het werk
  2. Het communiceren aan het publiek van het werk

Die tweede noemen wij “openbaarmaking” maar eigenlijk zouden we die term moeten vervangen door “communication to the public” want het Hof vult dat net wat anders in dan wij altijd deden. En het Hof van Justitie heeft uiteindelijk het laatste woord.

Je schendt recht twee als je werken aan het publiek mededeelt, aldus het Hof. Daarvan is sprake als jij het werk beschikbaar laat komen voor een nieuw publiek, oftewel een publiek dat de rechthebbende niet beoogd had. Maar welk publiek is dat, als het gaat om internet? Nou, simpel:

The public targeted by the initial communication consisted of all potential visitors to the site concerned, since, given that access to the works on that site was not subject to any restrictive measures, all Internet users could therefore have free access to them.

Heel internet dus, tenzij je expliciet betaalmuren of andere kijkrestricties inbouwt. (En nee, contractuele afspraken veranderen dat niet, je moet technisch een hindernis opbouwen tegen wereldwijd lezen van je content.)

Als je op internet publiceert, is heel internet je publiek. Een herpublicatie op internet levert dus geen nieuw publiek op, het is immers dezelfde groep van alle internetgebruikers. Daarom is zo’n herpublicatie geen inbreuk op het auteursrecht.

Op zich klopt dat, alleen gaat Falkvinge hier nog net een stapje verder: volgens hem mag je nu het werk herpubliceren op je eigen site, dan bereik je nog steeds geen nieuw publiek. Daarmee is het werk effectief in het publiek domein (althans wat internet betreft maar wat boeit de offline wereld nog).

Dat gaat mij even net te snel. Ik mis met name in de analyse het eerste recht: het maken van kopieën van het werk. Falkvinge opent daar weliswaar mee, maar hij heeft het dan over “physical copies” en hij concludeert volgens mij daardoor dat dit voor internet irrelevant is. Internetkopieën zijn immers niet fysiek. Echter, nergens in de wet of eerdere rechtspraak kan ik vinden dat “the making of copies” alleen het maken van fysieke kopieën zou betreffen. De Auteursrechtrichtlijn spreekt (art. 2) van “reproduction by any means and in any form”, en volgens mij valt een niet-tastbare reproductie daar ook onder.

Maak je echter géén reproductie van het werk, dan is het inderdaad legaal om dit te herpubliceren elders op internet. Dit is waarom embedden en framen legaal is: je maakt dan geen kopie maar verwijst op een handige manier naar het werk. Weliswaar wek je de illusie dat het werk gekopieerd is in je eigen site, maar technisch komt de afbeelding of tekst niet van jou dus reproduceer jij deze niet.

Dus nee, leuk geprobeerd maar zo werkt het niet.

Arnoud

20 reacties

  1. Maar als ik dus ergens een plaatje vind en deze vervolgens op mijn site gebruik door in de image tag naar het oorspronkelijke plaatje te linken (of nog beter, het plaatje zoals hij bij bijvoorbeeld Google staat, om te voorkomen dat het plaatje plotseling verdwijnt, dan maak ik geen kopie en dan zou dat dus zijn toegestaan (eigenlijk is dat ook gewoon embedden)?

    1. Dat is inderdaad het logische gevolg. Alhoewel ik bij google wel een addertje onder het gras zie.

      Als dat bestand bij Google blijft staan als het op een site verdwijnt is dat duidelijk een kopie. Ik kan mij voorstellen dat Google daar problemen mee krijgt als men massaal naar Google ‘Cache’ gaat linken. Jijzelf zal wel goed zitten, immers zelfs als het ‘origineel’ illegaal op het internet staat, zit je met linken of embedden goed, omdat je geen van de voorbehouden handelingen verricht.

      Als je op deze manier echter een verzameling van embeds naar illegale content aan gaat bieden dan loop je waarschijnlijk weer tegen de onrechtmatige daad aan: je faciliteert auteursrechtenschending.

  2. Als je het plaatje vanaf de oorspronkelijke site pakt, dan kan de eigenaar van die site er triviaal voor zorgen dat jouw embedded plaatje niet meer werkt. En ik vermoed dat als je (om die reden) het plaatje pakt wat Google gekopieerd heeft, dan Google verantwoordelijk is voor die schending. En dan kun je nog steeds er voor zorgen dat het niet meer werkt met een simpele takedown notice naar el goog (toch?)

  3. Ik heb in mijn wordpress installatie aangegeven dat bepaalde landen geen toegang hebben tot mijn site. Mijn site is dus niet gepubliceerd naar het gehele internet. Dat zal dan kort door de bocht moeten betekenen dat het niet naar sites gekopieerd mag worden die niet dezelfde landen blokkeren. Of heb ik het dan mis?

    1. Dat is een goede vraag. Het zal er vanaf hangen hoe effectief die afscherming is. Het moet gaan om “beperkingsmaatregelen”, meer dan enkel gebruiksvoorwaarden. Ik vind het wat magertjes om een IP-adresblokkade een “afscherming” te noemen, zeker als het slechts een klein deel van internet zou treffen.

      Het kan niet zo zijn dat embedden verboden is omdat ik Tonga heb geblokkeerd, bijvoorbeeld. Maar stel ik beperk toegang tot alleen medewerkers van de Nederlandse overheid (alleen indien via gateway.overheid.nl benaderen) dan zou ik het intuïtief wél een beperkingsmaatregel noemen. Waar ligt de grens?

      1. Dit wordt automatisch afgevangen bij zowel linken als embedden! Immers de bezoeker van de embeddende pagina wordt doorgestuurd naar de oorspronkelijke pagina voor deze content en krijgt daar het filter voor de kiezen. Met andere woorden met embedden houd je je ook automatisch aan de regio restricties.

  4. Echter, nergens in de wet of eerdere rechtspraak kan ik vinden dat “the making of copies” alleen het maken van fysieke kopieën zou betreffen.

    Inderdaad, en daar komt bij dat elke kopie uiteindelijk een fysieke basis heeft, of het nou uit elektrische lading in je werkgeheugen, oriëntatie van magnetische deeltjes op je harde schijf of neuron-verbindingen in je hersenen bestaat.

    Er bestaat wel een uitzondering voor tijdelijke kopieën die noodzakelijk zijn voor de technische werking van een systeem (bijv. de data-buffers van routers, een kopie in je werkgeheugen en de cache op je harde schijf), en (dacht ik) een uitzondering voor kopieën voor persoonlijk gebruik (bijv. back-ups). In hoeverre mag je zulke kopieën publiceren? Bij caches moet dat sowieso kunnen, maar wellicht moet je een item uit de cache verwijderen als dit bij de bron verdwijnt?

    Ik vind het wel interessant dat er wel geautomatiseerd allerlei kopieën op het internet worden gemaakt, bijv. de eerder genoemde Google cache, of bijv. de Wayback machine. Dit past helemaal in de geest van het Internet (alle informatie voor iedereen beschikbaar maken; dit schijnt zo’n beetje de corporate missie van Google te zijn), maar het botst natuurlijk met het auteursrecht. In hoeverre is het legaal om zulke bots te runnen?

  5. Daarnaast, wat is het verschil tussen een betaalmuur, en een verplichte advertentie? Wat nou als je gebruikers verplicht 5 minuten naar reclame te kijken, na elke 5 minuten beeld, is dat wezenlijk anders dan een betaalmuur? Dat is het standaard verdienmodel van vrijwel elke gratis videosite, ik denk aan de filmpjes op nu.nl, maar ook YouTube, Crunchyroll en twitch etc. werken zo. In ieder geval van de helft van deze sites weet ik dat ze embedded actief ondersteunen, logisch, want dat stelt ze in staat hun reclames even goed te injecteren als op hun eigen domein. (bugjes daargelaten, maar eigenlijk vermoed ik dat ze die reclame expres weglaten, om embedden aan te moedigen en concurrenten weg te houden, om het in de toekomt in een keer overal aan te zette als we verslaaft zijn).

    En het publiceren op je eigen website, met daaromheen jou advertenties, die jou inkomen geven, is ook wezenlijk anders dan jou tekst gekopieerd te zien naar een of andere link-farm. Zelfs als er geen advertenties zijn, bijvoorbeeld veel webcomics leven van hun shop met goodies, als je die comics herpubliceerd (met of zonder bronvermelding, hoewel ze vaak slim genoeg zijn hun naam in de comic op te nemen zodat die er vrijwel altijd bij zit), dan nog zit de klik naar de bijbehorende shop verder weg dan eerst.

    Al met al zit er dus echt een verschil tussen een hyperlink, waarbij de originele content 100% hetzelfde blijft. Niet dat ik volledig tegen herpublicatie ben, maar laat die keuze in elk geval over aan de bron. Ik ben een groot voorstander CC licenties.

  6. Ik zal wel weer te funbdamenteel zijn maar als ik wat dan ook op het internet wil bekijken moet ik toch eerst een kopie daarvan op mijn eigen scherm toveren. Bekijken is toch eerst downloaden? Kan iemand mij uitleggen hoe ik hiermee het eerste recht (van kopie) niet overtreed?

    1. Dat recht overtreed je niet omdat artikel 13a Auteurswet zegt dat dat geen verveelvoudiging is:

      Onder de verveelvoudiging van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst wordt niet verstaan de tijdelijke reproductie die van voorbijgaande of incidentele aard is, en die een integraal en essentieel onderdeel vormt van een technisch procédé dat wordt toegepast met als enig doel a) de doorgifte in een netwerk tussen derden door een tussenpersoon of b) een rechtmatig gebruik van een werk mogelijk te maken, en die geen zelfstandige economische waarde bezit.

      Daarnaast zou je het waarschijnlijk ook als thuiskopie kunnen rechtvaardigen, wanneer je als privépersoon browset.

      1. Dus of een kopie een verveelvoudiging is hangt af van met welk doel de kopie wordt gemaakt. Is het gebruik rechtmatig, dan is het geen verveelvoudiging. En wanneer is het rechtmatig? Nou, als het geen verveelvoudiging is natuurlijk. Heerlijk toch, die juristen. Ik moet nu erg denken aan de uitspraak van Bul Super: recht is iets kroms, dat verbogen is.

        Maar de schoen wringt hier volgens mij bij het gebrek aan analyse wat hier nu eigenlijk het gekopieerde werk is. De meeste webpagina’s en onderdelen daarvan, zoals plaatjes, zijn geen zelfstandige werken maar delen van werken. Als je die gaat inbedden in andere werken plaats je ze in een andere context en het lijkt me duidelijk dat er dan geen gewone verveelvuldiging meer hoeft te zijn van het oorspronkelijke werk; het kan een aantasting daarvan zijn, een wijziging, en dat mag niet zo maar van het auteursrecht.

  7. Als persoon A een werk maakt, en persoon B maakt een illegale kopie van dat werk en zet het online, mag persoon C dan een link naar de kopie van B maken? Maakt het daarbij uit of persoon A(**) een legale kopie online(*) heeft gezet? Maakt het uit of C weet dat de kopie van B illegaal is?

    Ik denk hierbij ook aan de Pirate Bay (ja, dat is een link naar een link naar …).

    (*) ik bedoel: online zonder paywall e.d.

    (**) of iemand anders, als het maar op een legale manier is gebeurd.

    1. Blijkbaar volgens het hof: Ja, Nee, Nee Persoon C maakt geen kopie, en persoon C publiceert niet naar een nieuw publiek, dus persoon C schendt geen van beide rechten van persoon A.

      Enerzijds een logische uitspraak. Anderzijds: Als er echt geen nieuw publiek zou zijn, zou persoon C zijn link voor niets gemaakt hebben. Het feit dat erop geklikt wordt, bewijst al dat er in werkelijkheid wel een nieuw publiek wordt aangeboord.

  8. Even wat moeilijkers… Ik heb mijn eigen website en daarop maak ik een speciale handler voor plaatjes. In plaats van dat ik een link plaats waar plaatjes komen gebruik ik deze handler, die het plaatje vanaf een andere website ophaalt en daarbij in het plaatje een stukje tekst met bronvermelding plaatst voordat ik het plaatje doorstuur naar de aanvrager. Op zich niet moeilijk, maar de webbrowser ziet dan alleen nog maar de link naar mijn website en niet naar de bron. En nee, geen cashing of andere vorm van opslag van dat plaatje op mijn server. Alleen maar automatisch kopieren, bijwerken en doorsturen. Eigenlijk is dit dus wel kopieren, alleen is die kopie op mijn server weer snel verdwenen en dus alleen aanwezig bij de bezoeker…

    1. Ik blijf steken bij dat bijwerken … creëer je dan niet een afgeleid werk? Want dan kan je nooit onder deze regels vallen. Immers dat afgeleide werk is nog nergens openbaar gemaakt.

      Als je het niet bewerkt, dan zou ik zeggen dat het weinig uit maakt of je de embedding server of client side doet, zolang het plaatje maar nergens in jouw systeem is opgeslagen. Ik zou denken dat het dan doorgifte aan het derde als tussenpersoon is.

      1. Ja en nee. Ook zonder bewerking blijf je eigenlijk steeds een kopie maken, alleen is dat minder duidelijk. Het probleem is namelijk dat de bezoeker niet kan zien dat de afbeelding niet van een andere bron afkomstig is. (Iets wat ik dus omzeil door in het plaatje de bron te vermelden.) Het plaatje staat gewoon korte tijd op je server. Echt een fractie van een seconde, maar technisch gezien wel een kopie.

        De bijwerking is b.v. van belang als het plaatje onder een CC-BY-achtige licentie valt.

      2. Het lijkt mij dat het valt onder de uitzondering “tijdelijke kopie voor een technisch procedé”. Ik weet niet of het wat uitmaakt, maar die wijzigingen zijn geautomatiseerd gemaakt, en bevatten (dus?) geen enkele creativiteit. Alleen het idee op zich om die wijziging door te voeren is creatief, maar dat is geen zaak van het auteursrecht, maar mogelijk(*) van het octrooirecht.

        Vroeger, toen het internet nog heel traag was, waren er nog wel eens proxy-servers die de resolutie van alle plaatjes kleiner maakten, om websites sneller te laten laden. Dit lijkt er een beetje op.

        Ik denk trouwens dat, als je gewoon linkt naar de plaatjes (bijv. in een IMG tag), je ook geen bronvermelding hoeft in te voegen in de plaatjes: volgens deze uitspraak is linken geen auteursrechtenschending, dus ben je ook niet gebonden aan de voorwaarden van de CC. Aan de andere kant zou je kunnen redeneren dat het fatsoenlijk is om je er toch aan te houden, ook al is het juridisch niet noodzakelijk.

        (*) hopelijk niet; zie de discussie over software-patenten.

  9. Wat een top site Arnoud, dank je voor al je tijd en moeite. Heb een hoop geleerd! Maar toch zijn een aantal dingen met nog onduidelijk :-).

    Zo begrijp ik uit een aantal artikelen dat bij hergebruik van non-substantiële data vanaf een andere website de wettelijke grenzen bepaald worden door eventuele schade aan de eigenaar waarvan gekopieerd word. Wat mijn hierin onduidelijk blijft is het database recht of auteurs recht op sites gebouwd/onderhouden door een community (of tenminste personen die niet in dienst en/of op de loonlijst zijn van de website eigenaar).

    M.a.w. mag ik de product informatie die op een non-commerciële site gemaakt en onderhouden door een menigte van vrijwilligers legaal hergebruiken? En maakt het dan uit of de data hergebruikt word voor een zelfde of andere soort van service?

    Een voorbeeld: Een site gemaakt en onderhouden door de community bevat een database van producten die gebruikt word door de community voor product reviews. Stel ik wil die product informatie (eventueel inclusief de gemiddelde review score van de community) hergebruiken voor een prijs vergelijking. Mag ik dan die product database indexeren?

    Denk aan Tweaker waar veel product informatie van producenten komt, en product reviews van hun community. Wat is er dan wel of niet beschermd…?

  10. Het “mededeling aan het publiek”-recht lijkt inderdaad op het Internet behoorlijk uitgehold (zo niet niet meer bestaand) dankzij het Hof. Zie ook het artikel van collega Joost Becker en mijzelf d.d. 1 april j.l.: http://www.ie-forum.nl/?//Het+Svensson-arrest%3B+iedere+link+met+het+auteursrecht+doorbroken%3F////32586/. Alleen het reproductierecht lijkt nog wel in stand te zijn (dus uploaden van een kopie mag waarschijnlijk niet). Zie ook de conclusie van A-G van Peursem in de Playboy/Geenstijl zaak: http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:PHR:2015:7 Van Peursem

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.