Gemeentemedewerker moet Facebookprotestberichten weghalen van werkgever

facebook-dislike-like.pngEen medewerker van de gemeente Eindhoven, werkzaam bij het IJssportcentrum en tegenstander van het sluiten van deze accommodatie, heeft op last van zijn leidinggevende berichten van zijn Facebook-pagina tegen de voorgenomen sluiting moeten verwijderen. Dat las ik in het ED. De man had diverse posts geplaatst die het verzet tegen de sluiting ondersteunen. Merkwaardig zou je denken, je mag privé toch wel zeggen dat je tegen een sluiting bent ook al is je werkgever degene die de sluiting wil doorvoeren?

Vrijheid van meningsuiting versus de werkgever is een gevoelig punt. Op zich mag je je mening uiten, dat is een grondrecht. Echter, als je ergens in dienst treedt dan heb je vanaf dat moment óók rekening te houden met de rechten en belangen van je werkgever. En als je dan iets wil dat lijnrecht in gaat tegen wat je werkgever wil, dan ontstaat er een botsing. Het kan dan zijn dat je je in moet houden.

Dit is niet hetzelfde als “je mag niets meer zeggen als je werkgever vindt van niet”. Het gaat om een afweging van belangen. Hoe zwaar is jouw belang om te zeggen wat je wil zeggen, en hoe zwaar is het belang van de werkgever om dat niet te willen? Daarbij spelen tal van factoren een rol, zoals of je je bekendmaakt als werknemer (al dan niet met op persoonlijke titel erbij), hoe relevant het onderwerp is voor het werk en hoe controversieel je mening is. Landskampioen PSV liken als medewerker van een Amsterdams juristenkantoor zou geen probleem moeten zijn, maar werk je bij de Amsterdamse voetbalclub dan zou ik daar toch anders tegenaan kijken.

Bij ambtenaren ligt dit nog iets gevoeliger. Artikel 125a Ambtenarenwet bepaalt dat een ambtenaar “dient zich te onthouden van het openbaren van gedachten of gevoelens” wanneer daardoor “een goede vervulling van zijn functie of de goede functionering van de openbare dienst” in gevaar zou komen. Mijn collega Mathieu Paapst schreef eerder over de situatie van een ambassadeur die een anti-regeringspagina likete, waarvoor hij op de vingers werd getikt door de minister. Een ambtenaar moet dus meer dan gewone werknemers terughoudend zijn met zijn mening uiten als dat in de buurt komt van zijn werk of de overheid in het algemeen.

Ook dit wil niet zeggen dat een ambtenaar niets mag zeggen, maar uitkijken geblazen is het wel. En ik denk dat als je rechtstreeks ingaat tegen een genomen besluit van je eigen afdeling, je toch wel de grens overschrijdt. Of je dat nu doet door met een spandoek de straat op te gaan of door op Facebook een anti-site te liken, maakt daarbij voor mij niet uit.

Arnoud

9 reacties

  1. “Of je dat nu doet door met een spandoek de straat op te gaan of door op Facebook een anti-site te liken, maakt daarbij voor mij niet uit.” Dat is wel heel kort door de bocht, dan zouden stakende ambtenaren dus niet met protest doeken over straat mogen? Ik heb in het verleden toch echt door de abvakabo georgainseerde protesten gezien waarbij duizenden mbtenaren publieelijk hun ongenoegen over het beleid van hun eigen werkgever kenbaar maakten.

    Of mag het wel in zo’n setting? In dat geval erg kwalijk dat je blijkbaar als groep meer vrijheid van meningsuiting hebt dan als individu.

  2. Artikel 125A lijkt mij hier verre van toepassing (of het dagelijks werk van de persoon moet hieronder lijden. Er zijn vele ‘lagen’ ambtenaren. Een putjesschepper heeft zo weinig invloed dat er heel wat gezegd moet worden om in de buurt van Artikel 125A te komen. Jouw voorbeeld van de ambassadeur valt er natuurlijk wel onder, want dat is een vertegenwoordiger van de staat.

    Dit is gewoon een kwestie van een medewerker monddood maken, want een ambtenaar boven hem vindt het niet leuk.

  3. En ik denk dat als je rechtstreeks ingaat tegen een genomen besluit van je eigen afdeling, je toch wel de grens overschrijdt. Of je dat nu doet door met een spandoek de straat op te gaan of door op Facebook een anti-site te liken, maakt daarbij voor mij niet uit.

    Ik kan uit het bericht niet opmaken of hij bij de afdeling werkt waar het besluit genomen is. Voor mij is dat een beetje de grens. Als deze ambtenaar op een compleet andere afdeling werkt dan is de maatregel voor mij te streng.

    @Elroy: Aanhakend op bovenstaande, ik denk dat het moeilijk begrijpbaar is als een hoge ambtenaar (die mede verantwoordelijk is voor de loononderhandeling) mee loopt met de demonstratie. Als jij dus medeverantwoordelijk bent voor een besluit (ook al ben je faliekant tegen) dan zal je je neer moeten leggen bij het genomen besluit en daar publiek achter moeten staan (al dan niet schoorvoetend).

  4. Artikel 125a Ambtenarenwet bepaalt dat een ambtenaar “dient zich te onthouden van het openbaren van gedachten of gevoelens” wanneer daardoor “een goede vervulling van zijn functie of de goede functionering van de openbare dienst” in gevaar zou komen. Mijn collega Mathieu Paapst schreef eerder over de situatie van een ambassadeur die een anti-regeringspagina likete, waarvoor hij op de vingers werd getikt door de minister. Een ambtenaar moet dus meer dan gewone werknemers terughoudend zijn met zijn mening uiten als dat in de buurt komt van zijn werk of de overheid in het algemeen.

    Erg dubieus. Op dit moment lijkt er een dalende trend te zijn in het aantal ambtenaren, maar als het aantal ambtenaren groter wordt, dan zijn er dus steeds minder mensen die kritiek mogen uiten op de overheid?

    Wat mij betreft moet een ambtenaar in eerste instantie gewoon zijn werk uit voeren aan de hand van de geldende regels + opdracht van superieuren. Als een ambtenaar her er persoonlijk niet mee eens is, heeft ‘ie wat mij betreft 3 opties: 1 zijn werk toch volgens de geldende regels uitvoeren 2 overleg met superieur om tot een oplossing te komen (bijv. overplaatsing, wijziging van beleid of evt. ontslag) 3 in extreme gevallen is (heimelijke) “ambtelijke ongehoorzaamheid” moreel verdedigbaar, maar de ambtenaar mag dan natuurlijk wel straf verwachten(*).

    In alle gevallen moet wat mij betreft de ambtenaar, net zoals iedereen, als privé-persoon zijn mening vrij kunnen uiten. Juist als de mening van een ambtenaar in gaat tegen het belang van de overheid, is dat extra interessant: hier is iemand die goed is geïnformeerd over een zaak, en die tegen zijn eigen belang in(**), toch een bepaalde mening uit! Het is belangrijk dat de wereld geïnformeerd wordt over zo’n mening, zodat de hogere beleidsmakers in de overheid tot de orde geroepen kunnen worden.

    Dit kan je ook doortrekken naar het bedrijfsleven. Mensen moeten gewoon hun mening kunnen uiten over het bedrijf waar ze voor werken. Of het verstandig is, is natuurlijk een andere vraag: je relatie met je werkgever zal er bij een negatieve uiting niet beter op worden. In principe is dit een ongewenste rem op de vrije meningsuiting, maar ik denk dat je die rem nooit helemaal kunt elimineren. Je kunt er wel voor zorgen dat de directe juridische mogelijkheden van werkgevers erg beperkt zijn als het gaat om optreden tegen meningsuitingen.

    Ik denk trouwens dat ik een beetje jeuk begin te krijgen van “belangenafwegingen”. Het lijkt er op dat, telkens als ik dat woord lees, er een potentiële schending van fundamentele rechten op de loer ligt.

    (*) Als die ambtenaar moreel juist was in zijn ongehoorzaamheid, dan is bestraffing (waarschijnlijk) immoreel. Maar het is helaas een gegeven dat er onrecht bestaat in de wereld; je kunt er alleen voor kiezen om er zelf niet aan mee te doen.

    (**) Want het is “de hand bijten die jou te eten geeft”.

    1. Gevalletje dat deze persoon zijn protest heeft verplaatst naar het eindhovens dagblad en vermoedelijk nu ook probeert meer anoniem overal berichtjes achter te laten tegen de sluiting van de ijsbaan. Dat is vaak zo met mensen die zich sterk verbonden voelen met iets. Die kunnen het gewoon niet loslaten ook al zien ze het onvermijdelijk al aankomen.

  5. Ik zie het onderscheid wel. Als ambtenaar (of werknemer) moet je niet als privépersoon zeggen: Ik ben tegen het beleid dat ik uitvoer. Dan wordt het heel snel héél gevoelig. Wat wel kan is zeggen: Ik vind dat mijn werkgever mij niet genoeg betaalt.

    Het een gaat over de inhoud van het werk, en je wordt normaliter geacht om het beleid van je werkgever uit te dragen. Doe je dat niet, dan kun je tijdens het uitvoeren van je taak niet meer serieus genomen worden. Het ander gaat over de beloning, maar dan staat het werk dus niet ter discussie.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.