Mag een school mobieltjes van leerlingen verbieden?

telefoon-smartphone-kinderen-schoolEen lezer vroeg me:

Bij mijn school mag je geen mobiele telefoon hebben onder schooltijd. Die moet meteen bij binnenkomst in je kluisje, en pas als je naar huis gaat mag je hem weer aan hebben. De sanctie is dat je hem een week helemaal kwijt bent. Mag de school dat zo bepalen?

Een school is bevoegd om regels te stellen om de goede gang van zaken op de school te bewaren, en om daar sancties op te stellen bij overtreding. Zij mag zelf bepalen wat die sancties zijn, zolang ze maar redelijk en proportioneel zijn. Wel moeten de sancties en hun grondslagen (wanneer krijg je welke straf) in het onderwijsreglement zijn geregeld. Een leraar mag dus niet ter plekke bedenken “jij kauwt kauwgum onder de les, lever je telefoon maar in tot 4 uur”.

Regelmatig lees ik dat mensen denken dat sancties zoals inbeslagname van spullen niet zouden mogen omdat dat in strijd is met het eigendomsrecht op die spullen of iets dergelijks. Dat is onjuist. Sanctie is sanctie. Een school mag je ook van je vrijheid beroven als sanctie – nablijven. En het is om diezelfde reden ook onjuist dat alleen de politie dingen in beslag mag nemen.

De vraag is dus, wat is de overtreding en waarom is het langdurig innemen van een telefoon gepast als sanctie bij die overtreding? Daar is geen algemene regel voor.

In 2012 blogde ik ook over dit onderwerp, met een paar uitspraken van de Onderwijscommissie. Sindsdien heb ik geen nieuwe uitspraken over het onderwerp kunnen vinden, noch van de Onderwijscommissie noch van de rechter. Het lijkt er dus op dat we het moeten doen met uitspraken uit 2008 als

De samenleving is van dien aard dat door de Commissie aan de telefonische bereikbaarheid van de vo-leerling bij het verlaten van de school na zijn laatste uur een doorslaggevend belang wordt toegekend.

Oftewel: in beginsel mag een telefoon niet langer dan de schooldag van inbeslagname worden ingehouden. Net zoals je een leerling niet een nachtje mag laten nablijven. Een leerling mag je wel diverse dagen nablijven aanzeggen, dus je zou kunnen zeggen, die telefoon mag je voor straf nu de komende vijf dagen elke dag inleveren zodra je op school komt.

De vraagsteller heeft het niet direct over sancties – de school zegt gewoon, geen telefoon tijdens de schooluren. Dat is op zich ook een orde-regel die een school kan opleggen. Alleen, om nu telefoonbezit categorisch te verbieden gedurende alle schooluren, dus ook de pauze? Dat gaat me wel erg ver. Ja natuurlijk, je kunt ook praten met je medeleerlingen en andere schoolplein/kantine-dingen doen in plaats van allemaal gebogen over dat schermpje te zitten. Maar is dat niet een heel erg achterhoedegevecht ondertussen? Als ruim 90% van de jongeren een telefoon (met internet) heeft, moet je dan nog wel regels stellen die ze het gebruik daarvan ontzegt?

Arnoud

29 reacties

  1. Zo’n 40 jaar geleden wisten wij op school donders goed wat de regels waren en wat de gevolgen waren als we ze overtraden. Desondanks overtraden we de regels en hoewel we over de straffen klaagden, we hadden het geweten en het risiko genomen. Indien de school een duidelijk regelement heeft m.b.t. gsm’s e.d. tijdens de schooltijden en de leerlingen hiervan op de hoogte zijn, heb ik geen enkel probleem met de regeling. Als ouders en/of leerlingen het niet met de regeling eens zijn, hebben ze via de normale procedures de mogelijkheid invloed te nemen op het regelement. Indien een van mijn kinderen naar huis zou komen met de mededeling dat hun mobiel op school in beslag is genomen i.v.m. ongeoorloofd gebruik, dan zou hij/zij bij ons tegen een betonmuur lopen. Je wist het, je deed het, je nam het risiko en hebt verloren. That’s life. Thuis hebben we nog zo een ding met snoer wat eveneens geschikt is voor telekomunikatie en er zijn computers die gebruikt kunnen worden.

  2. Het antwoord op de vraagsteller luidt dus: nee, die sanctie dat je je mobiel een week helemaal kwijt bent, mag de school niet opleggen.

    Wat betreft de regel dat je op school overdag geen mobiel bij je mag hebben: ja, dat is wat lastiger, gezien hoe afhankelijk (jonge) mensen vann telefoons zijn. Maar dat is natuurlijk precies de reden dat de school deze regel heeft bedacht. Ik kan me goed voorstellen dat het lesgeven aanzienlijk moeilijker is als driekwart van de klas stiekem zijn mobiel bekijkt tijdens de les.

    1. hoe afhankelijk is een kind dan van zijn/haar mobiel tijdens de les? Tijdens de les behoren ze m.i. zich met de les bezig te houden. Daar betalen we tenslotte ook voor. En maar klagen zeker dat het zo slecht gesteld is met het onderwijs, terwijl de kids wellicht meer met hun mobiel bezig zijn, dan met de les. Als er echt iets aan de hand is dat het kind gestoord moet worden tijdens de les kun je net als vroeger toch gewoon de school bellen? Dan haalt de rector (of hoe zo iemand tegenwoordig heten mag) het betreffende kind wel uit de klas. Lijkt me niets mis mee.

      verder ben ik het gewoon met Olav eens.

      1. Tijdens de les behoren ze m.i. zich met de les bezig te houden. Daar betalen we tenslotte ook voor. En maar klagen zeker dat het zo slecht gesteld is met het onderwijs, terwijl de kids wellicht meer met hun mobiel bezig zijn, dan met de les.

        Eerlijk gezegd laat dat perfect zien wat er mis is met het huidige onderwijssysteem – lesgeven werkt niet als het geforceerd is.

        Als leerlingen zich met hun telefoon bezig houden, dan zou dat een signaal naar een docent toe moeten zijn dat zijn lesmethode niet effectief is. Je lost het dus op door de lesmethode te verbeteren, niet door een vorm van afleiding weg te nemen.

        1. Als leerlingen zich met hun telefoon bezig houden, dan zou dat een signaal naar een docent toe moeten zijn dat zijn lesmethode niet effectief is.
          Als je die redenatie zou volgen dan kun je net zo goed een flipperkast in de klas zetten. Je kunt niet verwachten dat de les het wint van alle mogelijke vormen van entertainment.

      1. Het regelement overschrijven? Al dan niet in combinatie met: – meerdere malen – alle letters in een andere kleur – de woorden gesorteerd op alfabet

        Yup, ik had destijds erg creatieve docenten als het daarop aan kwam.

        En over zinvolheid: Als ik het 30 jaar na dato nog als de dag van gister herinner dat een klasgenootje dit opgelegd kreeg èn een week later na controle, voor haar neus stuk gescheurd werd en in de prullebak gegooid werd, volgens mij was het dan best effectief.

        1. En over zinvolheid: Als ik het 30 jaar na dato nog als de dag van gister herinner dat een klasgenootje dit opgelegd kreeg èn een week later na controle, voor haar neus stuk gescheurd werd en in de prullebak gegooid werd, volgens mij was het dan best effectief.

          Onzin, dat is gewoon treiteren. Dat je het onthoudt zegt helemaal niets over de effectiviteit tegen misdragingen. Enkele scholen begrijpen dit wel, en laten leerlingen het materiaal voor de aankomende toets overschrijven, in plaats van nutteloze dingen als een reglement of een enkele zin. Dan haal je er tenminste nog iets nuttigs uit.

        2. Je had ook scholen en als je daar bij de conrector moest komen voor straf, dan werd je laatste rapport erbij gehaald. Had je een 4 voor Frans staan? Dan moest je eind van de week 20 woordjes geleerd hebben – en het werd overhoord. Stond je slecht voor aardrijkskunde? Leer de topografie van IJsland, met overhoring, onvoldoende, week erop een ander land, etc. Omdat het geen verband hield waar je mee bezig was tijdens les was het niet super nuttig, maar ze probeerden er iets nuttigs van te maken waar je iets aan had.

          1. Tegenwoordig heet de conrector mlid van het managementteam en valt die onder de raad van bestuur. En de jonge mens discipline bijbrengen en zelf je zakken vullen en je personeel onderbetalen gaat niet werken. De ‘elite’ geeft geen voorbeeld meer; als ik wel eens naar een kamerdebat zit te kijken, dan zie ik de kamerleden vlak achter de spreker op hun mobieltje bezig in plaats van opletten. De leden in vak K zie ik vaak ginnegappen met elkaar, terwijl de spreker het vaak over hen heeft en een schrijnende maatschappelijke misstand bespreekt. Kinderen zijn de spiegels van volwassenen en wat de volwassenen ze voorleven zien we terug in de jeugd.

        3. Ja, die docentjes kwamen 30 jaar geleden goed weg met wangedrag, leunend op de vaste aanstelling en de wetenschap, dat het ontslaan van een ambtenazi, laat staan een docent, uiterst moeilijk was.

    1. Misschien fietst een leerlinge wel iederedag een eind door niemandsland om op school te komen of thuis en is de telefoon er voor de veiligheid. De school moet zijn straffen beperken tot schooltijd en/of school(straf)werk en buiten schooltijd met de tengels van scholieren hun eigendom afblijven.

        1. Het gaat hier wel degelijk on de straf. Mag je als school als straf voor het overtreden van die gedragsregel een telefoon voor meerdere dagen innemen.

          Het antwoord daarop is nee, en dat is mijn inziens volkomen terecht. De school heeft immers geen zicht op de situatie buiten school waarvoor die telefoon nodig kan zijn en heeft zich ook niet te bemoeien met iets wat opvoeding en een taak van de ouders betreft. Dat een school geen mobieltjes in de klas wil kan ik alleen maar toejuigen.

  3. Er zijn zelfs scholen die als beleid voeren dat telefoons na eerdere straffen voor ruim een maand worden ingenomen, en wat ik nog véél leuker vind: oordopjes worden doorgeknipt als die om je nek hangen bij het betreden van een klaslokaal.

    1. Oordopjes doorknippen? Serieus, what the ****! Lekker voorbeeld voor de jongeren, als je niet doet wat ik wil verniel ik jouw spullen. Zo gedraagt een beschaafd mens zich toch niet?

      In beslag nemen en na de les pas weer terug krijgen: helemaal prima. Maar vernieling en vandalisme: nee. En niet in de laatste plaats omdat je daarmee vandalisme en erger op straat min of meer legitimeert: want als je niet doet wat ik wil, dan verniel ik jouw spullen, net als de leraar op school ook doet.

  4. Het gaat er niet zozeer om dat je wordt gestraft door zonder telefoon te zitten, waar ik moeite mee heb. Bij mij op school hebben ze dezelfde regel, ik heb laatst 3 dagen zonder telefoon gezeten met de nodige problemen als gevolg. Ik moest een paar kilometer naar huis lopen nadat ik van mijn vriendin kwam, mijn OV-chipkaart was leeg en ik kon die niet opwaarderen omdat ik geen geld van mijn spaar- naar girorekening kon overmaken. Daarnaast was ik te laat met het betalen van mijn Credit Card rekening omdat ik geen toegang tot mijn bankzaken had (die dus allemaal via mijn telefoon gaan). Mijn rij-instructeur wou onze afspraak voor de rijles verplaatsen, dit is ook niet gelukt omdat ik onbereikbaar was.

    Ik had ook een groter probleem kunnen hebben, ik had een ongeluk gehad kunnen hebben of overvallers die agressief worden omdat ik geen telefoon bij mij heb, het is gewoon onacceptabel om een mobiele telefoon buiten schooluren om te houden.

    1. Afgezien van de vraag of het rechtmatig was of niet, ik ga er van uit dat je wist dat deze regeling op school bestond toen je besloot de telefoon op school zijdens de lesuren te gebruiken en dat de sanctie dus niet als een verrassing kwam.

      Natuurlijk is het vervelend dat er zoveel aan je telefoon gekoppelt is dat de wereld blijft stilstaan als je dat ding niet hebt, voor mij zou dat een reden te meer zijn geweest donders goed na te denken of ik mijn telefoon tijdens de lesuren aan moest zetten of aan moest hebben. Afwegen van risiko’s. Een afweging die je zeker al hebt gedaan toen je beslot je helemaal afhankelijk te maken van je telefoon m.b.t. je bankzaken. Als je telefoon morgen gestolen wordt heb je vermoedlijk nog een veel groter probleem.

      1. Laat me de belachelijkheid van deze reactie even illustreren door een andere sanctie in te vullen. Stel je voor dat de sanctie is om honderd stokslagen te geven:

        Afgezien van de vraag of het rechtmatig was of niet, ik ga er van uit dat je wist dat deze regeling op school bestond toen je besloot de telefoon op school zijdens de lesuren te gebruiken en dat de sanctie dus niet als een verrassing kwam.

        Natuurlijk is het vervelend dat je zoveel pijn moest lijden, en dat je drie dagen niet meer normaal kon lopen, voor mij zou dat een reden te meer zijn geweest donders goed na te denken of ik mijn telefoon tijdens de lesuren aan moest zetten of aan moest hebben. Afwegen van risiko’s.

        1. Als ik morgen de maximum snelheid met meer dan 50 km netto overschreid en hiervoor word staande gehouden, ben ik ter plaatse mijn rijbewijs kwijt. Tot de OvJ heeft besloten of ik mijn rijbewijs direct terug krijg (verbonden aan een boete) of mag wachten tot ik mijn zaak bij de rechter mag bepleiten, kunnen er doorgaans drie tot vier werkdagen vergaan (tien is ja het maximum). Dit kan resulteren in het verliezen van een belangrijke opdracht, verliezen van een baan, ernstige problemen binnen de familie en nog veel meer. Toch interessert dat op dat moment niemand, want “je wist dat dat het gevolg is als je zo veel te hard rijdt…”

          Het vergelijken van de opgelegde sanctie met stokslagen is buiten proportioneel omdat stokslagen in het nederlandse (europese) recht geen plaats hebben. Het (tijdelijk) beslag leggen op voorwerpen is wel een erkende sanctie.

          1. Jij begint met “Afgezien van de vraag of het rechtmatig is of niet” dus als ik daarop reageer kun je geen argumenten gebruiken die gestoeld zijn op de rechtmatigheid van de sanctie.

            Sterker nog, je impliceert zelf dat de rechtmatigheid een vraag is, dus om nu ineens aan te nemen dat het rechtmatig is, is een cirkelredenering.

            Ergo, je argument is dubbel onzinnig.

        1. Ok Tim, je bent dus wel eerlijk En om de regeling aan te passen zal je dus gebruik moeten maken van de democratische wegen die binnen de school bestaan. Via de leerlingen- danwel de oudervertegenwoordiging, door protesten van de scholieren etc.

          Afgezien van het risico “in beslag nemen” op school zou ik je wel willen adviseren ernstig over der beperkingen en risico’s die je neemt m.b.t. je bankzaken, als je die alleen nog maar via je telefoon kan regelen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.