Mag een PC-reparateur aangifte doen van wat hij op je harddisk vindt?

Een lezer vroeg me:

Als je je pc voor reparatie aanbiedt, kan men daarbij bijvoorbeeld zien dat je illegale software gebruikt. Of, als je pech hebt, dat je echt illegale zaken hebt staan (gestolen bedrijfsgegevens, terroristische literatuur, kinderporno, vul maar in). Mogen ze daar aangifte van doen? Ze hebben toch een geheimhoudingsplicht als opdrachtnemer?

Als je een PC ter reparatie aanbiedt, dan is het logisch dat de reparateur kennis neemt van bepaalde informatie of onderdelen als dat relevant is voor de inhoud. Een expliciete geheimhoudingsplicht kent de wet niet. Er is wel de “zorgplicht van een goed opdrachtnemer”, waar je “wees discreet over privézaken van je klant” best onder kunt rekenen.

Zie je iets strafbaars, dan mag een ieder daar aangifte van doen. Dat staat los van die zorgplicht, het recht aangifte te doen als je kennis hebt van een strafbaar feit bestaat altijd. Het is dus toegestaan. Of het handig is en of het echt wat oplevert, is dan weer een andere vraag.

(Een aangifte doen is niet verplicht, behalve bij een setje zeer ernstige misdrijven zoals een dreigende aanslag op regering of Koningshuis. Ook bij moord, doodslag, hulp bij zelfdoding en bij abortus, mensenroof en verkrachting geldt deze plicht. Voor kinderporno strikt gesproken niet, tenzij je die foto’s aanvoert als bewijs van verkrachting en dan dáár aangifte van doet.)

Wanneer je illegale software aantreft, is strikt gesproken sprake van een strafbaar feit: opzettelijke inbreuk op het auteursrecht is immers een misdrijf, zo staat in de Auteurswet. Er zal echter niets met die aangifte worden gedaan, want het staand beleid van het OM is om alleen te vervolgen bij grootschalige commerciële inbreuk, bedreigingen voor de volksgezondheid en banden met georganiseerde misdaad. Dat betekent natuurlijk niet dat aangifte niet mág maar het voelt wel wat zinloos. Plus, je bent gegarandeerd die klant kwijt. Ik zou dat dus afraden.

Arnoud

23 reacties

  1. (Een aangifte doen is niet verplicht, behalve bij een setje zeer ernstige misdrijven zoals een dreigende aanslag op regering of Koningshuis. Ook bij moord, doodslag, hulp bij zelfdoding en bij abortus, mensenroof en verkrachting geldt deze plicht. Voor kinderporno strikt gesproken niet, tenzij je die foto’s aanvoert als bewijs van verkrachting en dan dáár aangifte van doet.)

    Waarom is er wel een meldplicht voor aanslag op regering en koningshuis maar niet in het algemeen. Kinderporno mag wel maar niet verplicht een beetje vreemd dat een kind niet veel meer bescherming krijgt. Wat is het koningshuis of regering meer dan normale mensen in het land, waarom deze wet nu lijkt het dat hun belangrijker zijn en meer bescherming moeten hebben dan alle andere mensen.

    1. Maar ze zíjn toch ook belangrijker!… Kom niet aan het koningshuis, of de poppetjes in Den Haag!

      En waarom die wetgeving er (nog) is? Omdat het een stuk leuker is jezelf te (blijven) beschermen dan de paupers in het land. Net als jezelf meer loon toebedelen, het geld van anderen over de balk te gooien, etc.

    2. Een algemene aanslag kun je natuurlijk gewoon onder ‘moord en doodslag’ scharen waar je verplicht aangifte voor moet doen. Alhoewel je dan wel aanslagen zonder slachtoffers uitsluit.

      En dat de regering en het koningshuis belangrijker zijn lijkt mij nogal evident. Dat is de leiding van dit land en een aanslag op hen zal een veel grotere impact hebben dan een aanslag op Jan Modaal en zijn gezin.

      1. Een aanslag op het koningshuis kan je natuurlijk ook scharen onder (poging tot) ‘moord en doodslag’. Het zou beter zijn om de speciale vermelding van het koningshuis te verwijderen, al is het maar om de schijn te vermijden dat het koningshuis anders wordt behandeld dan andere mensen.

        En aanslagen zonder slachtoffers, wat zijn dat? Zoiets als het laten ontploffen van een gebouw waar geen mensen in zitten? Dat lijkt me gewoon het grote broertje van vandalisme, en het hoort dus terecht niet thuis in het rijtje ‘moord en doodslag’.

        1. Natuurlijk zijn politici en de leden van het Koningshuis ook ‘maar’ mensen. Echter de impact van een aanslag op (leden van) het Koningshuis is vele malen groter dan op een willekeurige burger. Ook aanslagen op politici hebben een veel grotere impact. Ik snap wel dat deze mensen apart vermeld worden.

          1. Dat geldt echter voor zoveel mensen; vastgoedmagnaten, directeuren van multinationals, bekende sporters… en zo blijf je bezig.

            Maak het dan gewoon een onderdeel van de strafmaat, het is nergens voor nodig om dit apart te vermelden. Zoals eerder gezegd valt dit gewoon onder “moord en doodslag”, en is het dus al verplicht om het te melden. Dan mag de rechtbank verder gaan uitzoeken wat nu precies de (mogelijke) impact geweest is voor een specifiek incident.

    1. Ik denk dat het ook onzin is. Een auteursrechtinbreuk zal zelf nooit een gevaar voor de volksgezondheid vormen; je kunt hooguit situaties bedenken waarin een auteursrechtinbreuk samen valt met een gevaar voor de volksgezondheid. Dan is het gevaar voor de volksgezondheid de reden om in actie te komen, en niet de auteursrechtinbreuk.

    2. Nou ja, het is een Aanwijzing wanneer er vervolgd wordt bij “intellectuele-eigendomsfraude”, en auteursrechtinbreuk valt daaronder. Je moet bij volksgezondheid eerder denken aan merken – namaakmedicijnen bijvoorbeeld. Bij auteursrecht is het lastig voor te stellen, hooguit in situaties dat men een medisch handboek of flyer namaakt waardoor mensen verkeerde gezondheidsinstructies krijgen.

  2. opzettelijke inbreuk op het auteursrecht is immers een misdrijf, zo staat in de Auteurswet

    Ehh, hoort het auteursrecht niet bij het privaatrecht? Dan is het toch alleen iets tussen de auteursrechthebbende en de kopieerder? Wat heeft het OM er dan mee te maken? Ik zou verwachten dat, als iemand aangifte doet van auteursrechtinbreuk, dat de politie dan zal zeggen “geef het maar door aan de auteursrechthebbende”, waarna het de beslissing van de auteursrechthebbende is om al dan niet actie te ondernemen. Idealiter is het niet alleen zo dat de politie / het OM er niets mee zullen doen, maar ook dat ze er niets mee mogen doen.

  3. Een aangifte doen is niet verplicht, behalve bij …
    … en vervolgens komt een behoorlijk lange lijst misdrijven. Ik ben wel geïnteresseerd in de volledige lijst.

    Worden artsen trouwens nog beschermd tegen de plicht om aangifte te doen? Ik neem aan dat met name psychiaters niet normaal hun werk kunnen doen als hun patiënten niet kunnen rekenen op volledige vertrouwelijkheid, zelfs als het gaat om onbestrafte misdaden die die patiënten hebben gedaan. Juist als een goede behandeling kan helpen toekomstige misdaden te voorkomen, zou dat erg contraproductief zijn.

    Zouden “computer-artsen” ook beroeps-geheimhouding moeten hebben? Of is het recht op een gezonde computer zodanig minder essentieel dan het recht op een gezond lichaam dat het acceptabel is om te zeggen dat misdadigers het dan zelf maar moeten uitzoeken met hun computer-gezondheid? Kan het niet bestaan van zo’n geheimhoudingsplicht ook contraproductief werken in het voorkomen van misdaad?

    1. Betreffende je tweede alinea: Ja, artsen hebben geen aangifteplicht voor zaken die onder hun beroepsgeheim vallen. Artikel 160 van het Wetboek van Strafvordering, dat de aangifteplicht bepaalt, heeft als tweede lid:

      De bepaling van het eerste lid is niet van toepassing op hem die door de aangifte gevaar zou doen ontstaan voor eene vervolging van zichzelven of van iemand bij wiens vervolging hij zich van het afleggen van getuigenis zou kunnen verschoonen.
      En artsen hebben een dergelijk verschoningsrecht (voorzover het gaat om feiten die ze tijdens hun beroepsuitoefening gehoord hebben, over hun patiënten). Andere groepen die hieronder vallen, zijn advocaten, geestelijken, notarissen en reclasseringsmedewerkers. Daarnaast hebben ook directe familieleden (ouders, kinderen en partners) een verschoningsrecht.

    2. … en vervolgens komt een behoorlijk lange lijst misdrijven. Ik ben wel geïnteresseerd in de volledige lijst.

      Kijk hier en volgt eventueel de links: http://wetten.overheid.nl/BWBR0001903/TweedeBoek/TitelI/Vierdeafdeeling/Artikel160/geldigheidsdatum_10-01-2014

      Ieder die kennis draagt van een der misdrijven omschreven in de artikelen 92-110 van het Wetboek van Strafrecht, in Titel VII van het Tweede Boek van dat Wetboek, voor zoover daardoor levensgevaar is veroorzaakt, of in de artikelen 287 tot en met 294 en 296 van dat wetboek, van menschenroof of van verkrachting, is verplicht daarvan onverwijld aangifte te doen bij een opsporingsambtenaar.

      1. Bedankt, maar dat is nog steeds een TL;DR voor mij. Daar gaat het idee dat mensen geacht worden de wet te kennen…

        Als ik het goed begrijp is er in ieder geval geen verplichting als er geen sprake is van levensgevaar, “menschenroof” of verkrachting.

        Ik vind zo’n verplichting wel een beetje dubieus, ook al is dit een beetje een theoretisch bezwaar, omdat ik zelf wel snel aangifte zou doen bij zulke zaken, en ik graag zie dat anderen bij zulke zaken ook aangifte zouden doen. Ik heb vooral bezwaar omdat je effectief verantwoordelijk wordt gehouden voor de handelingen van een ander. Daarnaast zijn er (zeldzame) situaties denkbaar waarbij aangifte doen schadelijker is dan geen aangifte doen, en de wet voorziet waarschijnlijk niet al die situaties.

        Een ander bezwaar is dat het hier strafbaar is om iets niet te doen. Dat voelt ergens helemaal verkeerd: volgens mij heeft de maatschappij helemaal het recht niet om mensen te verplichten tot het doen van bepaalde handelingen; zo’n verplichting zou alleen moeten kunnen volgen uit een vrijwillig door het individu gesloten overeenkomst. Ik weet dat er wel meer algemene verplichtingen gelden (zoals belasting betalen), maar ik denk dat elk geval hervormd zou kunnen worden naar iets op basis van een vrijwillige overeenkomst.

        En voor de rechts-filosofen onder ons: het idee van het “sociaal contract” voldoet wat mij betreft niet. Ik ben nu John Locke aan het lezen, en de voorwaarden die Locke terecht stelt aan de geldigheid van het “sociaal contract” zijn tegenwoordig niet meer van toepassing. Ik zie het “sociaal contract” dus niet als iets dat door een individu vrijwillig wordt aangegaan.

  4. Ik vind “Of, als je pech hebt, dat je echt illegale zaken hebt staan (gestolen bedrijfsgegevens, terroristische literatuur, kinderporno, vul maar in).” toch wel een beetje een bijzondere verwoording. Komt er toch niet zomaar op 😉

  5. Maar hoe toon je aan dat de klant deze illegale spullen op zijn PC heeft gezet? Want als de reparateur de klant niet aardig vindt kan hij er ook gewoon mee knoeien. Of als de PC door meerdere reparateurs wordt nagekeken dan kan nummer 1 iets kwaadwillens ermee doen en nummer 2 merkt dat dan op de PC en beschuldigt de klant in zijn aangifte.

    Natuurlijk is het ook maar de vraag of de reparateur wel gewoon door je foto-album en documenten mag snuffelen. Stel dat hij een dreigbrief of kinderporno vindt dan betekent dat meteen ook dat de reparateur de privacy van de klant heeft geschonden. (Hoe vaak komt het overigens voor dat reparateurs gewoon het gehele foto-album van hun klanten op hun eigen PC kopieren voor het geval er leuke “stoute” plaatjes tussen staan?)

    De vraag is dus of je sowieso een reparateur kunt vertrouwen… 🙂

    1. Hoe het er komt is niet de verantwoording van degene die melding of aangifte doet. Behalve natuurlijk als hij/zij die er zelf op heeft gezet. Stel even dat zoiets zou gebeuren, dan zou het zomaar kunnen dat de reparateur ook een bezoekje van oom agent krijgt. Die bestanden zijn niet uit de lucht komen vallen..

      Er kunnen voldoende legitieme redenen zijn waarom je tijdens reparatie bijvoorbeeld in de afbeeldingen kijk, zoals de klacht “afbeeldingen openen niet meer”. Om nog maar te zwijgen van de tooltjes die foto’s random (al dan niet als thumbnail) op het beeldscherm toveren.

      Hoe vaak reparateurs foto’s naar hun eigen pc kopieeren weet ik niet, weet alleen dat het hier niet gebeurt. Vind het overigens ook absoluut onacceptabel.

  6. Maak even de parallel naar de ‘echte’ wereld, met een auto-vergelijking. Je komt een set winterbanden halen, met een lijk in je kofferbak. Nu heeft de bandenmonteur niets in je kofferbak te zoeken, maar toch gaat hij even open vanwege de lucht die er uit komt. Reken maar dat er een agent op je wacht bij het ophalen van je auto.

    Waarom is dit bij een auto volstrekt normaal, maar bij een computer (blijkbaar) niet?

    1. Ik denk dat het verschil hem er in zit dat een besturingssysteem doorgaans uitgebreider is dan een auto als het gaat om dingen verbergen. Kijk, sla jij kinderporno op in je afbeeldingenmap en de reparateur opent die map en ziet dat, dan kun je dat inderdaad vergelijken met het openen van een kofferbak. Maar meestal is dat soort mensen niet zo dom om dat zo op te slaan, die verbergen dat wel een stuk beter. En dan krijg je dus, om even de vergelijking met de auto erin te houden, dat je drugs hebt verstopt onder de vloer van de auto (en ja, dat gebeurt echt, kijk maar op YouTube!) en dan zou de bandenmonteur dus wel heel ver gaan door de vloer eruit te halen. Op een computer dus net zo: dan zou de reparateur dus diep in het systeem die porno gevonden hebben. En de vraag is dan dus hoe ie zo diep gekomen is….

  7. Ik zie vooral praktische bezwaren. Zo’n reparateur zal kinderporno nog wel kunnen herkennen, maar illegale software? Aan die bestanden is niet te zien of je toestemming hebt gehad om ze erop te zetten.

    En gestolen bedrijfsgegevens? Ook niet gemakkelijk te herkennen, kan net zo goed een grondige analyse door een aandelenanalyst zijn. En terroristische literatuur? Even aangenomen dat de reparateur de talen kan lezen waarin deze documenten opgesteld zijn, lijkt het me onmogelijk voor hem om een verschil te maken tussen terroristische literatuur en een wetenschappelijk proefschrift dat kritisch kijkt naar traditionele vormen van maatschappij-inrichting.

    Dus leuk hoor, filosoferen of de reparateur mag of moet aangifte doen, maar het lijkt me eerder theoretisch.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.