Filmindustrie claimt miljard bij Staat om downloads

youwouldntdownloadverbod.pngNederlandse filmmakers en distributeurs dreigen de Nederlandse staat met een schadeclaim van ruim 1 miljard euro, meldde de Volkskrant afgelopen vrijdag. Dit omdat Nederland met haar ‘ruimhartige downloadbeleid’ dat in 2014 tegen de Europese wet bleek, zo veel schade zou hebben veroorzaakt bij de Nederlandse filmindustrie. One beeillion dollars. Wacht, wat, hoe komen ze daar nou bij?

Er is op dit moment nog geen daadwerkelijke rechtszaak aangespannen. Een brief aan staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Justitie) dreigt met juridische stappen als de Staat niet vrijwillig met een compensatieregeling over de brug komt voor het feit dat we al een dik decennium een foute wet hebben gehad:

‘De Nederlandse staat heeft jarenlang volgehouden dat het kopiëren uit illegale bron was toegestaan. Het gevolg hiervan was dat een hele generatie consumenten het idee heeft gekregen dat gebruik van films zonder betaling gewoon mag. Het gevolg is ook dat consumenten onbekommerd aan het downloaden en kopiëren zijn geslagen zonder besef dat daarvoor enige vergoeding verschuldigd zou zijn.’

En ja, in theorie kan zo’n claim. Het achterliggende juridische argument is dat auteursrecht Europees geregeld is, waardoor de Nederlandse Staat verplicht is dit op een bepaalde manier uit te werken. Als ze dat niet doen, dan zijn ze aansprakelijk voor de schade die burgers en bedrijven daardoor lijden.

Het is dus niet zo dat je bij iedere wet of afwezigheid daarvan altijd schadeclaims kunt indienen. Er moet een hogere wet zijn op grond waarvan je kunt zeggen, de Nederlandse Staat hád die wet helemaal niet zo mogen hebben. Bij de EU is dat zo, de EU-regels gaan boven wat ons parlement vindt. Een willekeurig voorbeeld uit het arbeidsrecht: de Staat moest werknemers compenseren die ten onrechte (compensatie voor) vakantiedagen zijn misgelopen als gevolg van het onjuist implementeren van de Arbeidstijdenrichtlijn.

Bij die vakantiedagen kom je er nog wel uit met wat de schade is. Je kunt immers per werknemer uitrekenen wat een vakantiedag kost. Maar bij auteursrechten?

Uit de brief blijkt dat men de berekening baseert op een rapport van adviesbureau Considerati uit 2014, dat berekende dat de filmindustrie zo’n 78,4 miljoen euro omzet per jaar (inclusief btw) misloopt door downloaden van films uit illegale bron. Dat over tien jaar berekend met wettelijke rente komt dan op de genoemde dikke miljard. Waar dan dus sowieso 21 procent vanaf gaat want hoezo moet de gederfde btw worden vergoed?

De omzetderving komt kort gezegd neer op het aloude argument dat het consumeren van illegaal aanbod leidt tot verminderde afname van legaal aanbod. Considerati baseert zich op weer eerder onderzoek van IViR/CentERdata dat liet zien dat voor elke 10 downloads er 3,2 films uit legale bron minder worden gekeken. Hierbij is tevens rekening gehouden met het sampling-effect, oftewel dat je eerder films koopt als je ze (illegaal) gezien hebt.

Uit het IViR/CentERdata rapport:

Gemiddeld over een representatieve groep Nederlanders leiden naar elke honderd downloads uit illegale bron per saldo naar schatting tot 32 minder films die uit legale bron worden gezien: 11 minder op DVD of Blu-ray, 11 minder op televisie, en 10 minder als betaalde download of via video on demand. Opgemerkt zij dat het hier een geschat effect betreft; dat houdt in dat het de best mogelijke (punt)schatting is gegeven de data en de steekproef, maar dat een dergelijke schatting per definitie omgeven is met statistische onzekerheid waardoor het effect in werkelijkheid ook iets hoger of lager kan uitvallen.

Daarbij valt me op dat hier nogal wat nuances en aannames bij zitten die de advocaat voor het gemak even weglaat uit zijn brief. Zo merkt het rapport op “de meest intensieve downloaders zijn jongeren met een beperkt budget”, waarbij ik me dan meteen afvraag of die factor 3,2 daar dan wel opgaat. En is het niet meer op televisie kijken van films niet ook een meer algemene trend in plaats van een door downloaden ingegeven? En ja, dat is relevant want voor vergoeding komt alleen schade in aanmerking die er niet was geweest zonder de onrechtmatige daad. Maar hoe ga je bewijzen dat die 3,2 gemiste aankopen waarschijnlijk echt plaats zouden hebben gevonden?

Uiteindelijk kun je je afvragen of dit ooit bij de rechter komt natuurlijk. Ik zou van mijn stoel vallen als dat miljard werd toegewezen in ieder geval. Maar een leuke aandachttrekker voor je boze brief is het natuurlijk wel.

Arnoud

61 reacties

    1. De thuiskopievergoeding is bedoeld voor thuiskopieen uit legale bron zoals het opnemen van radio of televisie met bijvoorbeeld een DVD of harddiskrecorder of het maken kopieen van van geleende/gehuurde CD/DVD’s/BR’s of voor het maken van reservekopieen van software. Bovendien stond deze vergoeding langdurig op 0 euro dus zal er zeker geen miljard mee opgehaald zijn.

      Verder werden de inkomsten uit de vergoedingen niet alleen aan de filmindustrie verstrekt maar ook aan bijvoorbeeld de muziekindustrie en aan artiesten, fotografen en schrijvers.

      1. De thuiskopieheffing had een (groot) component in zich als compensatie voor downloads uit illegale bron. Dit component is met bovenstaande ‘herziening’ komen te vervallen, waardoor de thuiskopieheffing nu ook een stuk lager is geworden.

        Daarnaast klopt was deze heffing niet langdurig 0 euro, maar zat deze op de 0-lijn. Oftewel, hij ging niet omhoog, maar was zeker ook niet 0.

          1. Ik weet niet wanneer deze is ingevoerd en met hoeveel. Ik weet wel dat sinds het downloadverbod, de heffing met 30% is verlaagd, omdat de heffing niet meer de compensatie dekt voor downloads uit illegale bron. http://www.nrc.nl/nieuws/2014/10/17/kabinet-verlaagt-thuiskopieheffing-met-30-procent

            Ik weet de details niet. Maar ik gok dat het hier om ettelijke miljoenen per jaar gaat. Doe netzoals die bobo’s en tel 10 jaar bij elkaar op, en doe er wettelijke rente bij. En dat bedrag wil ik dan wel eens terug zien.

            1. De film/video producenten ontvingen in 2014 3,8 miljoen uit de pot van 15 miljoen van de thuiskopie. Dat is ongeveer evenveel als bijvoorbeeld in de jaren 2007-2010 maar dat was toen uit een pot van 20 miljoen. Thuis kopie verdeelde in 2014 dus 25% minder dan in die jaren. Het aandeel van de video industrie is nu wel wat verhoogd omdat de artiesten/acteurs niet meer via stichting thuiskopie hun geld krijgen. Als je kijkt naar hun percentage van de verdeelsleutel uit die tijd dan zouden hun inkomsten ongeveer 1-1,2 miljoen lager geworden zijn dan in die jaren. Niet echt ‘ettelijke’ miljoenen.

  1. Ik zie het aanbod op TV meer als een gegeven waarvan de inkomsten voor filmmakers al vaststaan, dan een variabele die bepaalt hoeveel geld de filmmakers eraan overhouden. Het zal voor het verdienmodel niet uitmaken als er een paar mensen minder kijken. Dat wil zeggen: van alle mensen die kijken valt van de beperkte groep downloaders een kleine groepje weg die de film al hebben gezien. Verwaarloosbaar dus. Het TV getal hoort wat mij betreft dus niet in het schade rijtje thuis. Maar goed, ik mag hopen dat als een rechter schadevergoeding gaat toekennen hij en passant ook het Nederlands Filmfonds opheft en mij m’n onterecht betaalde kopieerheffing terugbetaalt.

  2. Waar dan dus sowieso 21 procent vanaf gaat want hoezo moet de gederfde btw worden vergoed?

    Dan kom je dus op de gederfde omzet excl. btw uit. Maar waarom zou je die moeten vergoeden ? De kosten die normaal gemaakt zouden zijn om die omzet te behalen zijn in dit geval (grotendeels) ook niet gemaakt. Geen productie van schijfjes, geen distributiekosten. De gederfde omzet is niet gelijk aan de geleden schade.

    1. e kosten die normaal gemaakt zouden zijn om die omzet te behalen zijn in dit geval (grotendeels) ook niet gemaakt.

      De bulk van de kosten zoals productiekosten dan wel licenties en ook de reclamekosten en de overhead van de distributeurs worden gewoon gemaakt. De productie en transportkosten van de fysieke DVD of blu ray zijn inderdaad niet gemaakt maar die zijn ook zeker minder dan 10% van de omzet.

  3. Je verdienmodel bestaat als filmmaker uit het maken van films die mensen willen zien, of uit het claimen van schade.

    Het 2e zal eenvoudiger zijn en wellicht noodzakelijk worden gevonden nu de subsidiekraan nogal dicht lijkt te staan.

    1. Het tweede model (claimen van schade) heeft ook een belangrijk voordeel voor de consument: vrijheid. De consument kan er zelf voor kiezen wanneer en vanuit welke bron er wordt gedownload, en in welk formaat (bijv. DRM-vrij). Daarnaast blijft elk werk beschikbaar: het uit de handel halen door de legale distributeur heeft geen effect op de beschikbaarheid, en zorgt er alleen voor dat de te claimen schade nul wordt (want er kunnen geen gemiste inkomsten zijn als inkomsten überhaupt niet mogelijk zijn).

      Nadeel voor de consument is wel dat er druk uitgeoefend zal worden om iedereen op een Big Brother-achtige manier te monitoren. Dat heb ik toch liever niet.

  4. Op tweakers was hier ook een topic over. Er staan daar twee hoogst gewaardeerde reacties: De eerste reactie gaat in op de hypocrisie van het wel opstrijken van de thuiskopie heffing door de filmindustrie om daarna nog eens geld te claimen voor gemiste inkomsten. De tweede reactie gaat in op het onwetenschappelijke onderzoek en rapport van eenmansbedrijf Considerati BV.

    Ik vind de claim van de filmindustrie bezopen en ik mag hopen dat alle kosten die de staat maakt hiervoor 1 op 1 verhaalt worden op die industrie en dat ze alle subsidie inleveren die ze ontvangen hebben.

    1. Het is al een misvatting om te denken dat de thuiskopieheffing geheel naar de filmproducenten gegaan zou zijn. Hoewel het grootste deel van de uitgekeerde bedragen voor video zijn gaat juist lang niet alles naar de filmproducenten maar gaat er bijvoorbeeld ook geld naar acteurs, scenarioschrijvers en regiseurs

      In het 2011 jaarverslag van thuiskopie kun je bijvoorbeeld deduceren dat er in 2007 ongeveer 10 miljoen aan thuisvergoeding voor video werd uitgekeerd waarvan 34% ging naar de filmproducten en in 2011 was er voor video nog maar iets van 3,5 miljoen beschikbaar waarvan dus 34% gaat naar filmproducten. Totaal was dat dus in 2011 nog maar 1 miljoen euro die de filmproducenten mochten verdelen.

      En dat bedrag diende dan ook nog eens als compensatie voor het maken van LEGALE kopieen zoals het kopieren van televisie met een dvr of settopbox of tv met harddisk of het kopieren van geleende/gehuurde CD/DVD’s.

      Op tweakers was hier ook een topic over. Er staan daar twee hoogst gewaardeerde reacties:
      het waarderen van reacties op tweakers heeft weinig te maken met de kwaliteit van de inhoud maar vooral met het doen van populaire uitspraken. Mede daarom heb ik mijn account daar ook laten verwijderen.

  5. Aannemende dat de Nederlande deelname aan de Europese Unie een verstandshuwelijk is, is het zinvol om een balans op te maken van hoeveel dit Nederland nou kost / oplevert. Deze claim mag dan gerust bij de kostenkant worden opgeteld. Sterker nog: het is dan niet 1 miljard euro, maar 1 miljard euro per tien jaar. Want dat zijn blijkbaar de kosten die Nederland heeft als het binnen de EU gewoon zijn eigen wetten wil blijven houden, terwijl die kosten buiten de EU niet zouden volgen uit het blijven houden van de eigen wetten.

    1. Dat komt niet door de afstand, maar door de ondemocratische opzet van de EU. Het EU parlement heeft geen recht van innitiatief, maar kan alleen verwerpen, aannemen of amenderen, waarbij die amendementen genegeerd kunnen worden, waardoor feitelijk alleen goed of afkeuren overblijft. Het is dus mogelijk voor degenen met innitiatief om impopulaire ‘riders’ mee te sturen met kritische wetsvoorstellen om het parlement onder druk te zetten die aan te nemen.

      Uiteindelijk ligt de beslissing bij de raad van ministers. Als onze minister in de EU voor stemt als het Nederlandse parlement in meerderheid tegen is dan heeft Nederland gewoon voor gestemd. We kunnen in Nederland dan een motie van wantrouwen indienen en hopen dat dit onbetrouwbaar sujet opzout uit de regering, maar dat veranderd niets meer aan het feit dat wij in de EU voor gestemd hebben.

      Lobbyisten kunnen hun efforts dus lekker op de ministers en commissie leden focussen en zo lang die niet toegeven aan het parlement, kan het parlement alleen maar blokkeren, met alle mogelijke gevolgen van dien voor andere noodzakelijke besluitvorming.

      1. Dat komt niet door de afstand, maar door de ondemocratische opzet van de EU.

        die weer het voordeel heeft dat de kleine landen niet weggeblazen worden door de grote, waar wij Hollanders sinds de 80-jarige en de Engelse en de Tweede Wereldoorlog een beetje allergisch voor waren. Maar dat snapt nu niemand meer, kennelijk.

        Was een beetje het begin van mijn bloggersactiviteiten (al noemde toen niemand het een blog, maar een site) over meer dan alleen taal en muziek.

        1. Op de pagina waar je naar verwijst wordt juist beweerd dat het juist helemaal niet zo is dat kleine landen, onder de Europese grondwet, veel mogelijkheden hebben om besluiten te blokkeren.

          In principe ben ik het wel eens met de kritiek op het systeem van “50 procent plus 1” democratie: het kan leiden tot een “dictatuur van de meerderheid”. Misschien zou je dat leed kunnen verzachten met een systeem waarbij maatregelen die de vrijheid van lidstaten beperken (incl. maatregelen die zowel een beperkende als een verruimende component hebben) een grote supermeerderheid nodig hebben (misschien zelfs unanimiteit), en maatregelen die vrijheidsbeperking opheffen aan een daaraan complementaire minderheid (plus 1) voldoende hebben. Waarschijnlijk verliest de EU dan een boel invloed, maar dat zou een goede zaak zijn: meer dingen worden dan lokaal geregeld, dichter bij de mensen.

          Het grote probleem met de democratie in de EU is, naast de beperkte macht van het parlement, dat er per land wordt gestemd op parlementariërs. Dat zorgt sowieso voor een onevenredige vertegenwoordiging van kiezers (kiezers in sommige landen hebben een grotere stem dan in andere landen), het vergroot de stem van grote partijen/stromingen en verkleint de stem van kleinere, en het verlegt de focus van idealen naar nationale belangen. Iedereen zou op kandidaten uit alle landen moeten kunnen stemmen. En als we toch bezig zijn, waarom maken we er dan niet meteen een directe democratie van?

        2. Mijn grootste probleem met de EU is voornamelijk met de raad, en dat een ‘rogue’ minister daar de Nederlandse stem uit kan brengen tegen de wil van de tweede kamer is. Waarna wij in Nederland gedwongen worden om deze wet te implementeren.

          Een ander probleem is met hoe het EU hof soms de souvereiniteit inperkt van lidstaten, zonder dat die deze bewust hebben op opgegeven. Onder het mom dat dit nodig is om iets te reguleren op een gebied waar expliciet de souvereiniteit voor is opgegeven. Je geeft binnen de EU daardoor nooit een goed gedefinieerd iets op, maar er zijn zachte randen waaraan wordt getrokken.

          De hele EU is een goed idee dat te ver is doorgevoerd. Ergens tussen de EGKS en de huidige EU ligt een optimum van samenwerking.

  6. En is het niet meer op televisie kijken van films niet ook een meer algemene trend in plaats van een door downloaden ingegeven? En ja, dat is relevant want voor vergoeding komt alleen schade in aanmerking die er niet was geweest zonder de onrechtmatige daad.

    Klopt en het lijkt juist dat daar wel rekening mee is gehouden. Maar in tegenstelling tot wat Arnoud lijkt te suggereren is dat in deze zaak juist een schadeverhogende factor. In het onderzoek is namelijk geen schade door verlies van TV kijkers geteld maar wel schade door verlies van bijvoorbeeld VoD alternatieven. De schade berekening wordt dus juist hoger als je minder verlies aan TV rekent maar meer verlies aan VoD.

    In werkelijkheid is er natuurlijk ook wel degelijk schade aan de inkomsten uit TV rechten als er minder mensen naar een film op TV gaan kijken maar deze schade is veel moeilijker te bepalen. Effectief heeft de overheid dus nog een lage schatting gekregen omdat er geen schadevergoeding voor minder TV kijkers in deze eisen wordt meegenomen.

  7. dat het kopiëren uit illegale bron was toegestaan.

    Toegestaan was. Een wezenlijk verschil in deze context. De overheid dacht dat het toegestaan was, omdat het niet was verboden. Later bleek dat het Europees niet werd toegestaan, zodat het achteraf al die tijd al niet toegestaan was en daarom door de overheid niet had mogen worden toegelaten/toegestaan.

    Maar dat is te subtiel voor Volkskrant-redacteuren, dat snappen ze toch niet. Ik ga het niet meer uitleggen, heb ik al 39 keer gedaan. 🙂

    1. Als we echt subtiel gaan doen: het is “toegestaan had mogen zijn”. Nederland dacht dat zij onder de Europese regels mocht toestaan dat er werd gedownload uit illegale bron, het Hof bepaalde dat zo’n wet in strijd is met de Europese regels en dat Nederland daarom haar wet moest aanpassen.

      1. Nederland hoefde de wet niet aan te passen. De rare interpretatie van de overheid dat je een thuiskopie kunt maken uit een illegale bron die door Nederlandse rechters in vonnissen was overgenomen werd gewoon door de EU rechters verworpen.

        1. Het Hof zegt letterlijk dat uit Europees auteursrecht volgt dat

          het in de weg staat aan een nationale wettelijke regeling als aan de orde in het hoofdgeding, die geen onderscheid maakt tussen de situatie waarin de bron van een voor privégebruik vervaardigde reproductie geoorloofd is, en de situatie waarin deze bron ongeoorloofd is.
          Het Hof erkent dus dat onze wettelijke regeling (art. 16b en 16c Auteurswet) geen onderscheid maakt. Het Hof zegt niet, die regeling wordt verkeerd gelezen, maar, de regeling klopt niet want maakt geen onderscheid. Daarom moet de regeling worden aangepast.

          1. Onze wettelijke regelijk is een afspiegeling van de europese richtlijn die ook niet expliciet aangeeft dat je de thuiskopie niet uit uit illegale bron mag maken.

            2. De lidstaten kunnen beperkingen of restricties op het in artikel 2 bedoelde reproductierecht stellen ten aanzien van: … b) de reproductie, op welke drager dan ook, door een natuurlijke persoon voor privégebruik gemaakt, en zonder enig direct of indirect commercieel oogmerk, mits de rechthebbenden een billijke compensatie ontvangen waarbij rekening wordt gehouden met het al dan niet toepassen van de in artikel 6 bedoelde technische voorzieningen op het betrokken werk of het betrokken materiaal

            Het is ook maar de vraag of je dat expliciet moet vermelden. We vermelden bij wetten rondom koopcontracten ook niet expliciet dat je niet moet betalen met gestolen geld. Waarom zou je bij auteursrecht expliciet moeten opnemen dat je niet moet verveelvoudigen met illegaal verspreide werken.

            Het probleem lag hem erin dat er door de overheid en rechters een uitleg werd gegegeven alsof een dergelijke verveelvoudiging uit illegale bron wel toegestaan zou zijn. Een soort gedoogbeleid. Dat was echter altijd al een kromme redenatie. Je kunt prima stellen dat de uitspraak van het EU hof een einde maakte aan die kromme wetsinterpretatie en dat artikel 16b en 16c van de auteurswet gewoon gezien moeten worden in een normale context waarbij de rechten in de wet ontleend kunnen worden als er gebruik gemaakt wordt van legale middelen/methoden.

  8. Waar dan dus sowieso 21 procent vanaf gaat want hoezo moet de gederfde btw worden vergoed?

    Nee, ca. 17%. +21% -17% = 100%. 10+10=21.

    Laatst voordelig gekocht bij de Mediamarkt, zonder btw, daarvan weet ik het. Stond bij de veelgestelde vragen. Even narekenen: 100 / 121 = 0.8264462809917355, één min dat, maal 100 = 17,35537190082645 .

    Ja, ik ben in een heel precieze bui vandaag, dan krijg je dat.

  9. Zo merkt het rapport op “de meest intensieve downloaders zijn jongeren met een beperkt budget”,

    Zoals van die muziek die ik rond 1970 (il?)legaal van de radio opnam op een bandje, toen ik 25 was (met baan) nostalgisch toch maar op plaat kocht, op m’n 40e alsnog op cd en die ik nu ik 60 ben weer vaak gratis beluister via Youtube.

    We hebben je wel herkend hoor, Black Sabbath.

        1. Dat was en is legaal onder de thuiskopieregeling. De heffing is ingevoerd om die regeling overeind te houden: het voelde niet eerlijk om rechthebbenden zó veel geld te laten mislopen door thuiskopiëren. Dan kun je twee dingen doen: (1) thuiskopiëren illegaal verklaren ook bij legale bron en (2) heffingen voor thuiskopiëren invoeren. Nederland heeft voor 2 gekozen, omdat dat de handhaving van auteursrecht makkelijker maakt.

            1. Dat klopt. Het is nog steeds een beetje onduidelijk hoe het zit met de thuiskopieheffing als het maken van een thuiskopie onmogelijk is door zo’n technische beschermingsmaatregel. Eigenlijk zou je moeten zeggen, omlaag/weg met die heffing want ik kan niet kopiëren. Alleen: dat werkt pas als álle thuiskopieën onmogelijk zijn om die reden. En ik weet niet wat ik ervan zou vinden als alle kopiërende hardware ineens DRM heeft.

              1. Bij muziek heeft men het opgegeven, maar alle media (streamen, DVD, Bluray, itunes, netflix) is van DRM voorzien. In de Video wereld is DRM defacto standaard. Een logisch gevolg voor mij van de huidige stand van zaken is dat de heffing omlaag gaat en alleen auteurs van muziek nog een deel van deze gelden krijgen.

                Een betere oplossing zou zijn om DRM de wereld uit te helpen, zeker aangezien het massaal misbruikt wordt om extra beperkingen op te leggen die er volgens auteursrecht helemaal niet zijn. Zo helpt DRM het citaat recht om zeep, het mag wel, maar het mag niet omdat het niet kan en je het niet mogelijk mag maken. Het gaat niet alleen om de thuiskopie, het gaat om de hele zieke houding van de auteursrechten lobby en de politiek die hier blind in mee is gegaan, tegen de belangen in van de bevolking, die ze ook geacht werden te vertegenwoordigen.

                1. De belangrijkste bronnen van legale thuiskopieen zijn de televisie en radio en die signalen zijn niet DRM beveiligd.

                  Bovendien zijn diverse beveiligingstechnieken voor media die standaard door vrijwel alle kopieersoftware al direct worden omzeild geen effectieve beveiliging meer te noemen.

  10. Wat ik mij afvraag is, of er in de berekening rekening mee is gehouden, dat zelfs als bekend is dat downloaden illegaal is, er nog steeds illegaal gedownload wordt. Dus de schade is alleen de extra schade die er is doordat er misschien meer gedownload werd bij de oude interpretatie van de wet. Ik geloof niet dat de filmmakers beweren dat er sinds een jaar geen schade meer is door illegaal downloaden, dus dit kan nogal eens uitmaken in hoeverre hun schade aan de foute interpretatie van onze staat is te wijten.

  11. Ik neem aan dat dit alleen de Nederlandse producenten betreft, niet (ook alle) de Nederlandse distributeurs. Als de overheid dan met zelfs een tiende van de schadevergoeding akkoord gaat, zal de contentindustrie uit de VS voor een factor 100 meer langs komen.

  12. Was de filmindustrie overigens zelf niet bij het overleg over de thuiskopieheffing betrokken geweest? Ze had ook ‘nee’ kunnen zeggen, en naar de rechter kunnen stappen.

    En als de filmindustrie meent dat de overheid fout beleid voert, en bijv. niet tot vervolging van inbreuken (illegaal downloaden) overgaat, dan staat haar ook de gang naar de rechter open. Het EU-recht is niet nieuw. Dat gold toen ook al in Nederland, alleen niemand begreep precies hoe het geïnterpreteerd moest worden. Dan kun je natuurlijk zoveel jaar na dato, als je ook zelf pas begrijpt hoe de wet al die tijd geïnterpreteerd had moeten worden, een volle schadevergoeding vorderen.

    De filmindustrie gaat er gek genoeg van uit dat als de overheid had ingezien dat – kort gezegd – downloaden illegaal was, de overheid daartegen ook daadwerkelijk zou hebben opgetreden. Dan vergeet de filmindustrie kennelijk dat de politie prioriteiten moet stellen, en het OM het opportuniteitsbeginsel hanteert, en er waarschijnlijk nauwelijks actief zou zijn opgespoord en vervolgd. Of kan bijv. iedereen die ooit op marktplaats opgelicht is geweest de overheid gaan ‘aanklagen’ voor de schade die zij hebben geleden door de oplichting en het feit dat de overheid daar nooit werk van heeft gemaakt?

    1. Advocaat van de duivel: verschil is wel dat de overheid bij oplichting nergens zegt dat dat legaal is, en campagnes opzet om mensen zich bewust te laten zijn van het risico. Bij het downloaden is door de hoogste instanties bij herhaling gezegd “dit is legaal” en “wij kiezen voor een ruimhartig downloadbeleid waarbij ook uit illegale bron geput mag worden”. Dat voelt toch anders dan “oplichting is strafbaar, laat je niet misleiden door een te mooie aanbieding, maar het is helaas pindakaas als het toch gebeurt”.

      1. Er is zoveel strafbaar (denk aan hennepteelt), en toch wordt er door de overheid soms beleid gecreëerd dat ‘het strafbare’ er min of meer af haalt, althans de overheid creëert een kader waarbinnen niet opgetreden wordt. Dat kader heeft tot doel de nadelige effecten van het ‘illegale handelen’ zoveel mogelijk tegen te gaan, en ook spelen redenen van prioriteit, effectiviteit, opportuniteit etc. een rol.

        Was het overheidsbeleid omtrent ‘illegaal downloaden’ – achteraf bezien – ook niet een vorm van gedoogbeleid? Net als bij hennepteelt gaat het hier om ‘illegaal handelen’, maar werd een kader gecreëerd om de nadelige effecten van het ‘illegaal downloaden’ zo goed mogelijk teniet te doen. In dit geval werd een thuiskopieheffing-regeling opgetuigd, zodat er toch nog inkomsten naar de auteurs zou gaan, en er werd niet strafrechtelijk opgetreden omdat dit nou eenmaal ondoenlijk was (en is). Een praktische insteek voor een nauwelijks oplosbaar probleem, dat in ieder geval het laakbare/schadelijke element beoogt te elimineren. In het geval van de filmindustrie zei de overheid dat ook tegen ‘illegaal downloaden’ niet werd opgetreden (dus feitelijk gedoogd), en dat daartegenover dan een thuiskopieheffing is opgetuigd om de door het illegaal handelen gemiste inkomsten toch nog naar de rechthebbende te laten toevloeien en om het ondoenlijke van het opsporen en vervolgen van de massa individuele downloaders achterwege te kunnen laten. Een praktische insteek voor een nauwelijks oplosbaar probleem, dat wederom ‘de angel’ eruit haalt.

        Als je het niet eens bent met dat beleid, bijv. omdat je meent dat je daardoor onevenredig wordt getroffen, of als je meent dat de overheid de wet verkeert toepast, dan kun je naar de rechter. En dan bedoel ik uiteindelijk de allerhoogste rechter: het HvJEG. Dat blijft een taak en verantwoordelijkheid van de ‘benadeelde’.

        Als een advocaat een cliënt fout heeft geadviseerd omtrent ‘het recht’ en op basis daarvan handelt, dan wordt dat handelen bij de rechter steevast toegerekend aan de cliënt. Want ‘het recht’ is nou eenmaal ‘het recht’, en dat verandert niet door verkeerde ideeën daarover. In dit geval: ook al zou de overheid de filmindustrie verkeerd hebben voorgelicht, dat moet toch echt worden toegerekend aan de filmindustrie. Wordt niet iedereen geacht de wet te kennen? Dat de filmindustrie er ook zelf een verkeerde interpretatie op nahield, al dan niet door informatie van de overheid, komt toch wel voor eigen rekening en risico.

        Overigens

        1. Ik blijf twijfelen. Ik voel nog steeds een verschil tussen “Dit is illegaal maar om opportuniteitsredenen zal hiertegen niet strafrechtelijk worden opgetreden” en “Dit is wettelijk toegestaan”. Er is nooit gezegd namelijk dat downloaden uit illegale bron niet mág, integendeel.

          En het punt is hier dan niet zozeer foute voorlichting als wel het verzaken van een plicht: de overheid had een andere thuiskopiewet moeten invoeren, namelijk eentje die alleen gold voor legale bronnen. Als de overheid bijvoorbeeld verdachten niet toestaat met een advocaat te overleggen bij het eerste verhoor, dan verzaken ze een plicht: je hebt het (grond-)recht dat overleg te voeren. Zie het Salduz-arrest waarin werd bepaald dat ons beleid op dit punt in strijd was met het EVRM.

          1. Er is inderdaad een verschil, maar misschien niet eens zo heel groot. Het blijft in ieder geval interessante materie.

            Ik denk wel dat de vergelijking met het niet toestaan van een advocaat, het verzaken van een plicht door de overheid, niet opgaat. Immers, de overheid heeft helemaal geen rechtens afdwingbare verplichting om op te treden tegen illegale downloaders; het OM kan daar om opportuniteitsredenen van afzien. Het is ook de vraag of het een uitsluitende overheidstaak is om een regeling op te tuigen met het doel dat de inkomsten niet worden gemist maar alsnog via een systeem aan de industrie ten goede komen. Je zou ook kunnen zeggen dat dit vooral een taak is van de industrie zelf, dus puur een civiele kwestie. De overheid kan de industrie ter wille zijn, maar is zij daartoe verplicht?

    1. Er is hier wel degelijk hogere wetgeving: Nederland was verplicht onder het EU-Verdrag om een Auteurswet te hebben die voldeed aan de Europese Richtlijn Auteursrechten. En het Hof van Justitie zegt nu, die wet voldeed niet want er stond geen downloadverbod in. Dus daarmee zou dan wel degelijke een rechtsplicht geschonden zijn.

  13. Ja, oké, maar zo worden wel rechtsprincipes om zeep geholpen. Hadden ze niet jaren eerder bij de politiek moeten zijn? Als wetten je niet bevallen, meld je het bij je politieke partij, en als iemand zich niet aan de wet houdt, ga je naar de rechter.

  14. We zullen zien; richtlijnen lijken me wat vager dan een wet en een beetje rechter zal dan doorhameren erop, waarom ze niet in 2004 al gepiept hebben. Toen waren ze nog druk bezig met uploaders en downloaders vervolgen c.q. schrik aan te jagen. Nu komen ze erachter, dat het met de nieuwe generatie niet gaat lukken, omdat er simpelweg niets fouts gedaan wordt (ik download zelf ook, en mijn geweten knaagt niet), nu proberen ze het op die fiets. Ik denk, dat we er niets meer van zullen horen.

    1. De term “Richtlijn” is misleidend; het is echt een harde instructie. Als een Richtlijn zegt dat iets moet, dan móet Nederland dat in een wet overnemen. Afwijken van een Richtlijn is alleen toegestaan als de Richtlijn zelf dat zegt. Je argument over de eigen schuld zie ik meer in. Ik ben heel benieuwd.

  15. De staat kan zich makkelijk verdedigen. Het artikel eindigt met:

    “Het geld zou onder meer gebruikt kunnen worden voor de bescherming van auteursrechten en het aansprakelijk stellen van internetpiraten. Ook zou er een campagne mee gefinancierd kunnen worden om de consument bewust te maken dat illegaal downloaden strafbaar is.”

    En de schade dan, die vergoed moest worden. Zo zijn het gewoon extra inkomsten. Dat is zoiets als met het geld van de verzekering lekker op vakantie gaan.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.