Geldt de persexceptie bij Twitter als bron?

oude-krant.jpgBegin april hadden we een discussie over kranten die tweets afdrukken, waarbij ik twijfelde of dat als citaat te rechtvaardigen is. In de comments deed Alex de Kruijff een suggestie: valt dit overnemen niet onder artikel 15 Auteurswet, de persexceptie? Die is immers gemaakt voor het overnemen van actuele zaken, en die tweets (met cartoon-reacties op de aanslag te Zaventem) zijn toch evident nieuws.

De persexceptie uit artikel 15 Auteurswet is bedoeld om het overnemen van nieuws te vergemakkelijken. Actueel nieuws móet worden gebracht, en het is niet de bedoeling dat auteursrecht daar al te hard in de weg bij zit. Kort gezegd is toegestaan

het overnemen van berichten of artikelen over actuele economische, politieke, godsdienstige of levensbeschouwelijke onderwerpen alsmede van werken van dezelfde aard die in een dag-, nieuws- of weekblad, tijdschrift, radio- of televisieprogramma of ander medium dat eenzelfde functie vervult, zijn openbaar gemaakt,

mits je aan een aantal eisen voldoet, zoals naamsvermelding van de auteur en bronvermelding van het medium waar je het in vond. De belangrijkste twee eisen zijn echter

  1. De bron is een “dag-, nieuws- of weekblad, tijdschrift, radio- of televisieprogramma of ander medium dat eenzelfde functie vervult”;
  2. Het overnemende medium ook.

Kort gezegd: het moet gaan om overnemen uit de pers door de pers. Wat de vraag oproept, wat is dan “de pers”. Die definitie is vrij breed: ook websites die nieuws brengen, vallen eronder. En als er iets is waar Twitter goed in is, dan is het wel berichtgeving over de actualiteit. Het lijkt me dan ook goed verdedigbaar dat Twitter een persmedium is vandaag de dag. Het vervult voor veel mensen dezelfde functie als de krant of televisie vroeger.

Maar de persexceptie is dood, zeg ik altijd. Maar dat heeft ermee te maken dat het Hof Leeuwarden in 2011 bepaalde dat de persexceptie niet geldt wanneer ergens in het bronmedium een auteursrechtvoorbehoud staat. En dat heeft iedereen. Maar bij Twitter zie ik dit niet; de eerste Twitteraar met een voorbehoud in zijn bio moet ik nog tegenkomen. (Wie dat wil: Zet “Auteursrechten uitdrukkelijk voorbehouden” aan het einde van je tekst.)

Arnoud

11 reacties

  1. de eerste Twitteraar met een voorbehoud in zijn bio moet ik nog tegenkomen

    In de bio zou volgens ene Arnoud Engelfriet ook niet genoeg zijn, en die heeft er verstand van dus dat doen we dan ook maar niet 😉 bron :

    Een dergelijke zin in de Twitterbiografie is niet genoeg
    bron

    1. Dat is een ander voorbehoud, namelijk dat wat de overheid moet maken bij werken waarvan zij het auteursrecht heeft. Daarbij staat in de wet: “het auteursrecht, hetzij in het algemeen bij wet, besluit of verordening, hetzij in een bepaald geval blijkens mededeling op het werk zelf of bij de openbaarmaking daarvan uitdrukkelijk is voorbehouden. ” Dat is dus expliciet dat het erbij moet staan.

      Voor gewone mensen geldt ” 4°. het auteursrecht niet uitdrukkelijk is voorbehouden. ” Dat is een veel lossere formulering. Ik vind persoonlijk dat dat “uitdrukkelijk” moet betekenen dat het bij het werk zelf staat (bv. onderaan het artikel of in het fotobijschrift) maar de rest van auteursrechtelijk Nederland denkt daar anders over.

      1. Ik denk dat daar wel wat voor te zeggen, maar ik zou het iets anders formuleren. Kijk bijvoorbeeld naar de richtlijn consumentenrechten waarbij de consument soms ook iets uitdrukkelijk moet aangeven. De consument moet dan een checkbox aanvinken en die checkbox mag niet al vooraf ingevuld zijn. Daarom denk ik dat “uitdrukkelijk” betekend dat de auteur het expliciet moet aangeven voor dat werk. Een melding in een colofon voldoet dan niet, want die melding is geschreven voor dat het werk gemaakt is.

    1. Ik zou zeggen dat het niet afhangt van het medium, maar van de inhoud.

      Muziek is geen nieuws.

      Speelfilms en andere fictie zijn geen nieuws.

      Software is geen nieuws.

      Twitter is alleen een nieuwsmedium omdat het geschikt is voor nieuws, en niet zo geschikt voor de meeste andere uitingen.

      1. Welk gedeelte van de actualiteit valt dan wel onder de definitie van ‘nieuws’ en welke niet? Sportuitslagen? Sport-‘analyses’? Showbizz-nieuwtjes? Sappige roddels over sporters? Sappige roddels over voetbalvrouwen?

        Dan heb je natuurlijk een gigantisch grijs gebied waarin je kan betwisten of iets wel of geen nieuwswaarde heeft. Voor Greet in de straat heeft de Privé-pagina in de Telegraaf misschien wel nieuwswaarde, maar voor Jan absoluut niet.

      2. Als je muzikant bent is alles rondom muziek natuurlijk wel nieuws. Als je acteur bent is alles rondom speelfilms natuurlijk wel nieuws. Enzovoorts. Wat wel en geen nieuws is, is heel erg subjectief. Mijn moeder vindt alles wat in de privé bericht wordt erg interessant nieuws. Mij laat dat echter volledig onverschillig.

        Over wat wel en geen nieuws is, valt dus moeilijk te oordelen. Journaals en kranten brengen dan ook niet zaken die iedereen zou moeten weten, maar zaken waarvan ze hopen c.q. inschatten dat het veel oogballen zal trekken.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.