Marathon oplezen gebruikersvoorwaarden apps duurt bijna 32 uur

ie-aagree-ezelEen marathon gebruikersvoorwaarden van populaire apps voorlezen in Noorwegen, is na 31 uur en 49 minuten afgerond. Dat meldde Nu.nl vorige week. De Noorse Consumentenbond had deze actie georganiseerd om de absurditeit van de app EULA aan te tonen: niemand leest ze, redelijkerwijs kán niemand ze lezen, dus waar zijn wij met zijn allen mee bezig.

Heel creatief. Het deed me denken aan Richard Dreyfuss die iTunes voorleest, hoewel dat een stuk aangenamer was om te horen dan die Noorse marathon. Maar het punt is in beide gevallen hetzelfde: inhoudelijk zijn standaardvoorwaarden voor consumenten zo onbelangrijk dat het lezen ervan een opmerkelijkheid is.

Ik schrijf die dingen voor mijn brood, maar zelfs ik kom met het lezen meestal niet verder dan de helft. En als ik dat zeg, dan lacht er normaal niemand. En er zijn meer juristen met zulke problemen.

Waarom werkt iedereen dan toch met die dingen? Gewoonte, voornamelijk. Cargo culting: iedereen doet het, het ziet er juridisch uit, dus zal het juridisch wel wat doen. Maar het voegt over het algemeen bar weinig toe, zeker als de app gratis wordt verspreid. Meestal komt het neer op: 1) we denken dat ie het doet, maar zo niet dan heeft u pech 2) ©, hij is van ons, afblijven 3) wij zijn niet aansprakelijk 4) er komen soms updates, zie 1 t/m 3, en 5) deze voorwaarden kunnen wijzigen. Maar dan dus met veel meer woorden.

Oké, er zit iets meer achter. Er is geen relevante contractwetgeving voor apps (en software in het algemeen, om over internetdiensten en SaaS maar niet te spreken). Je moet dus eigenlijk elke keer opnieuw het wiel uitvinden, en dan heeft iedere jurist zijn of haar eigen formulering die net wat beter klinkt. Maar wat mij betreft is het de hoogste tijd voor wettelijke standaardvoorwaarden. Dat hebben we ook voor webwinkels en een heleboel andere soorten contracten. Waarom dan niet voor de meest voorkomende vorm, de softwarelicentie?

Arnoud

22 reacties

  1. Het zou verfrissend zijn als een van de grote bedrijven het zo in die 5 zinnetjes zou samenvatten. Dan kun je (als consument) in ieder geval niet meer zeggen “ik snapte het niet” of “hij was te lang om te lezen”.

    Misschien iets voor Arnoud? Een “lean-and-mean-disclaimer-machine”-generator? Die het gewoon in een stuk of 5, 6 begrijpelijke zinnen uitspuugt? 🙂

    1. Het is grappig als ik die regels lees denk ik eerst, perfect zo moet het zijn. Daarna denk ik, er moet misschien ook nog bij dat je de app alleen mag gebruiken zoals ie logischer wijze is bedoeld. Kortom er komt dan toch steeds meer bij zelfs als een leek er over na denkt…

      Als goedmakertje mag nr 2 er dan uit want die voegt juridisch volgens mij niets toe.

      Misschien een regel dat de voorwaarden nooit meer dan 300 woorden mag bevatten (en niet linken naar andere voorwaarden). Rechters zullen dan ook veel meer moeten beoordelen wat wenselijk is en wat in het normale gebruik toegestaan is dan naar de letter van de voorwaarden.

      1. Waarom zou ik een app alleen mogen gebruiken waarvoor hij bedoeld is door de maker? Als ik een stopwatch-app maak om de rondetijden bij te houden, maakt het mij toch niet uit als iemand die app gebruikt om te meten hoe lang hij iemand kan water-boarden?

        1. Het gaat er meer om dat je bijvoorbeeld niet de achterliggende webservice gaat leegtrekken met een bot.

          Daarnaast kan ik me voorstellen dat de app-maker wel degelijk stappen kan ondernemen als zijn app aangeprezen wordt als uitstekend hulpmiddel bij het waterboarden van mensen.

  2. Ik vind de BSD licentie heel duidelijk en heel leesbaar:

    Copyright (c) <YEAR>, <OWNER> All rights reserved.

    Redistribution and use in source and binary forms, with or without modification, are permitted provided that the following conditions are met:

    1. Redistributions of source code must retain the above copyright notice, this list of conditions and the following disclaimer.
    2. Redistributions in binary form must reproduce the above copyright notice, this list of conditions and the following disclaimer in the documentation and/or other materials provided with the distribution.

    THIS SOFTWARE IS PROVIDED BY THE COPYRIGHT HOLDERS AND CONTRIBUTORS “AS IS” AND ANY EXPRESS OR IMPLIED WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED WARRANTIES OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE ARE DISCLAIMED. IN NO EVENT SHALL THE COPYRIGHT HOLDER OR CONTRIBUTORS BE LIABLE FOR ANY DIRECT, INDIRECT, INCIDENTAL, SPECIAL, EXEMPLARY, OR CONSEQUENTIAL DAMAGES (INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, PROCUREMENT OF SUBSTITUTE GOODS OR SERVICES; LOSS OF USE, DATA, OR PROFITS; OR BUSINESS INTERRUPTION) HOWEVER CAUSED AND ON ANY THEORY OF LIABILITY, WHETHER IN CONTRACT, STRICT LIABILITY, OR TORT (INCLUDING NEGLIGENCE OR OTHERWISE) ARISING IN ANY WAY OUT OF THE USE OF THIS SOFTWARE, EVEN IF ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.

    (Ik vraag me wel af wat de blogsoftware met mijn gekozen opmaak doet…)

    1. Inderdaad. Of ook de WTFPL:

      DO WHAT THE FUCK YOU WANT TO PUBLIC LICENSE Version 2, December 2004

      Copyright (C) 2004 Sam Hocevar sam@hocevar.net

      Everyone is permitted to copy and distribute verbatim or modified copies of this license document, and changing it is allowed as long as the name is changed.

         DO WHAT THE FUCK YOU WANT TO PUBLIC LICENSE
      

      TERMS AND CONDITIONS FOR COPYING, DISTRIBUTION AND MODIFICATION

      1. You just DO WHAT THE FUCK YOU WANT TO.

      Ik geloof dat de FSF trouwens adviseert op de WTFPL niet te gebruiken: zelfs als je zo nodig een “permissive” license wilt gebruiken, dan heeft deze het probleem dat ‘ie geen aansprakelijkheidsdisclaimer heeft, in tegenstelling tot bijv. de BSD-licentie.

      (Edit: Aaaargh! Arnoud, wil je alsjeblieft je blog fixen? De preview ziet er niet het zelfde uit als het uiteindelijke resultaat, je blog probeert “intelligent” allemaal opmaak in te voegen die ik niet wil, en het is gewoon onmogelijk om de opmaak goed te krijgen!)

        1. In Europa kan een goed geformuleerde disclaimer je aansprakelijkheid beperken. Een rechter neemt de betaalde prijs en de uitspraken van de verkoper mee in de beoordeling van in hoeverre de koper tekortgeschoten is in zijn plicht zich te informeren. Software die je gratis kunt downloaden wordt aan een minder hoge standaard getoetst dan commerciele software met een glanzende “beste oplossing voor uw probleem” folder.

  3. Interessant dat dat in de open source wereld wel (min of meer) lukt. Als software wordt uitgegeven onder GPL of MIT licentie of BSD licentie (eventueel met versienummer), dan weet je wel aardig waar je aan toe bent. Waarom kunnen commerciële aanbieders dat niet? Misschien omdat ze belang hebben bij onduidelijkheid? Anders zou het heel eenvoudig zijn:

    ALL YOUR RIGHTS ARE BELONG TO US.

    Zo, klaar is Kees, inclusief hoofdletter-cargoculting.

    1. Ik twijfel of het dat is. Een opensourcelicentie komt meestal neer op “veel plezier er mee en don’t sue me”, afgezien van de GPL maar die is natuurlijk dan ook vele kantjes (zelfs zonder politiek manifest). Een gesloten licentie wil veel meer regelen, het gebriuksrecht moet ingekapseld, update-regelingen moeten worden overeengekomen, reactietijden voor foutherstel, de betaling niet te vergeten, verdeling van aansprakelijkheid en vrijwaringen. Ik denk niet dat ik dát in minder dan twee kantjes zou kunnen.

      1. Dan nog. Laat het dan meerdere kantjes zijn voor een commerciële licentie. Zouden die niet 99% het zelfde moeten zijn? Waarom zijn commerciële aanbieders niet tot standaardisatie gekomen, en open source aanbieders wel? Ik blijf er bij dat dat is omdat commerciële aanbieders belang hebben bij onduidelijkheid.

        Andere mogelijkheid: het zijn de juristen die werken bij commerciële aanbieders, die zo nodig moeten bewijzen dat ze nuttig zijn, door elke keer licentie-maatwerk te maken, in plaats van confectie.

        1. Ik denk zelf eerder dat iedere jurist denkt dat hij het beter kan dan de concurrent. Plus, er is niet echt een platform voor standaardisatie, behalve hier en daar een Linkedin-groep voor contract managers en een enkele modelovereenkomsten-website of boek. Hoe kóm je dan tot een standaardtekst?

          1. Neem een bestaande licentie (bijv. van een concurrent) die al redelijk goed is, haal de raarste quirks er uit, en vervang handelsmerken, bedrijfsnamen en dergelijke door placeh0lders, zodat je een generieke template hebt. Doe je licentie-schrijven op Github, zodat veranderingen en de stamboom goed te volgen zijn. Mogelijk is auteursrecht op de licentie zelf een probleem; in dat geval kan je beter from scratch beginnen. Eventueel kan je het modulair maken, zoals de Creative Commons licenties.

            Iemand moet beginnen de standaard te zetten. Hoe makkelijker je standaard-licentie is toe te passen door een brede groep bedrijven, hoe meer kans het maakt om uit te groeien tot een standaard. Vervolgens moet je het ding een goed herkenbare naam geven, en bij een paar high profile bedrijven gaan lobbyen dat ze (zichtbaar!) jouw licentie gaan gebruiken.

            Had jij niet een licentie-generator of zo? Is dat niet een mooi beginpunt voor zo’n project?

  4. Het zou heel goed als er een set standaardvoorwaarden voor softwarelicenties en softwarediensten is waarvan niet ten nadele van de consument mag worden afgeweken. Daarbij horen privacygaranties, aansprakelijkheid voor fouten, etc.

  5. Ik zou wel eens willen zien dat een consument te lange algemene voorwaarden op grond van art. 6:238 sub 2 BW (“Bij een overeenkomst als bedoeld in de artikelen 236 en 237 moeten de bedingen duidelijk en begrijpelijk zijn opgesteld.”) probeert ongeldig te laten verklaren.

    Immers, als je niet redelijkerwijs kunt verwachten dat de lezer het einde van de algemene voorwaarden haalt, zijn ze niet duidelijk en begrijpelijk genoeg.

    Hoe schat je de kansen van zo’n geding in, Arnoud?

  6. Er is ooit eens een voorstel geweest om dergelijke voorwaarden ongeldig te verklaren, omdat het 70 dagen per jaar kost om alles, waarmee je akkoord gaat te lezen en omdat de aanbieder weet, dat ze niet gelezen worden. Jammer te zien, dat daar nog steeds niks mee gebeurd is.

    1. Een verbod op algemene voorwaarden van meer dan X (bv 3) pagina’s bij een overeenkomst zou daarvoor kunnen helpen. Uiteraard kan dat alleen werken als er consequenties van het niet volgen van deze regel/wet en duidelijk is van welk aantal woorden/tekens uitgegaan wordt. Daarnaast zou een regel over wanneer je de voorwaarden moet kunnen begrijpen (bv niveau dat iemand aan het eind van groep 8 zou moeten hebben). Op deze manier voorkom je kortere voorwaarden die door het taalgebruik voor velen onbegrijpelijk zijn.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.