Ook Instagram moet zich aan het Lycos/Pessers-arrest houden

naam-handelsnaamDe rechtbank Noord-Holland heeft bepaald dat Instagram de naw-gegevens en het ip-adres van een account moet vrijgeven, meldde Tweakers. De moeder van een minderjarig kind eiste deze gegevens op, omdat het desbetreffende account pornografisch materiaal met de bijnaam van haar dochter verspreidde. Het verweer van Instagram was klassiek: we zijn een neutrale tussenpersoon en niet aansprakelijk, plus afgifte mag niet van onze community richtlijnen. Maar dat kun je dus echt vergeten.

Uit eerdere berichtgeving maak ik op dat dit account geen geïsoleerd incident of toeval was. De scholiere werd al tijden door een groep jongeren gepest, en daarbij was een scheldnaam voor haar gebruikt als naam van het Instagram-account. Bovendien werd bij de foto’s gesuggereerd dat ze van haar zouden zijn.

Reden genoeg om eens bij Instagram aan te kloppen, zou je zeggen. Want de bekende belangenafweging onder Lycos/Pessers vereist immers dat er een duidelijk vermoeden is van onrechtmatig handelen, en daarvan lijkt hier wel sprake.

Het vonnis zelf is nog niet online, maar het persbericht van Rechtspraak al wel. En daaruit maak ik op dat de toets impliciet werd afgelopen, en dat de rechtbank er vrij snel klaar mee was. Wel leuk om te lezen dat net als Facebook Instagram ook haar community richtlijnen om de oren krijgt: je zou abuse bestrijden, dit is bestrijden, dus doe het. Einde oefening, afgeven persoonsgegevens.

En ik blijf zitten met het gevoel dat als de VS vanaf dag 1 had gezegd, neutraal platform oké maar wel NAW afgeven, we nooit deze discussies hadden gehad. Want de hele wereld is Californië en alles dat afwijkt daarvan is eigenlijk maar raar.

Arnoud

26 reacties

    1. Ofwel, instagram heeft geen enkle ergument ingebracht om Lycos plessers te ontkrachten en komt alleen met ‘hosters zijn niet verantwoordelijk voor wat klanten plaatsen’ en ‘verstekking mag niet vanwege art 7 van WBP’.

      Het 1e argument werd pas relevant door, na een valide verzoek om gegevens, te weigeren de gegevens door te geven want dan wordt je mogelijk wel aansprakelijk voor schade en was dus juist een reden om de gegevens af te geven.

      Het tweede argument is onzinnige want artikel 8f van het WBP zegt duidelijk:

      Artikel 8 Persoonsgegevens mogen slechts worden verwerkt indien:… f. de gegevensverwerking noodzakelijk is voor de behartiging van het gerechtvaardigde belang van de verantwoordelijke of van een derde aan wie de gegevens worden verstrekt, tenzij het belang of de fundamentele rechten en vrijheden van de betrokkene, in het bijzonder het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer, prevaleert.

      Het is dus heel simpel. Als je op het internet mensen bedreigt, stalkt of anderszins onrechtmatig bejegent wordt jouw privacy daardoor ondergeschikt aan het belang van het slachtoffer om jou te kunnen vervolgen.

      1. Er is hier nog te veel onduidelijk. Hoe moet dat doen, dat eigen rechtertje spelen? Moet je het ‘slachtoffer’ dan vragen alle bewijzen op te sturen, net zoals het slachtoffer deze aan de rechter zou geven, zodat jij dan zelf gaat oordelen of er ‘aannemelijke’ sprake is van onrechtmatigheid en schadelijkheid? Moet bijvoorbeeld een klagende auteursrechthebbende eerst bij mij hard maken dat hij daadwerkelijk auteursrechten bezit, alvorens ik NAW gegevens afgeef? (Of kan ik nu door toverspreuk ‘auteursrecht’ te gebruiken alle NAW’s loskrijgen? “Jah, ik wil wel weten waar Engelfriet nou woont. Dus uuh, die post hierboven heeft hij uuh gejat van mij en auteursrechten !!!1! Dus geef me NAW’s, hostingprovider !”)

        En verschilt het bewijs dat het slachtoffer mij moet sturen als het gaat om ‘notice and take down’ of om ‘afgifte NAW’?

        1. Wat dacht je van gezond verstand? In het merendeel van de gevallen zou dat afdoende moeten.

          In jouw voorbeeld zal de vrager simpel kunnen verwijzen naar een website of een document meesturen waar Arnoud uit gekopieerd zou hebben en de website waar de inbreuk staat. Dat vergelijken kost je een paar minuten en vervolgens stuur je de gewenste gegevens door. Als Brein aanklopt bij een usenet of hosting provider dan is het zelfs voor een leek simpel om die beslissing te nemen. Als Brein liegt over het feit dat ze de auteursrechthouder vertegenwoordigen dan pikt de rechter dat er wel uit. Idem dito bij deze instagram zaak of de facebook zaak een paar maanden geleden.

          Wanneer zeg je nee en verwijs je de vrager door naar de rechter, bij voorbeeld bij zaken waar vrijheid van meningsuiting in het spel is. Als er sprake is van politiek, religie of andere meningen is het heel lastig tot onmogelijk voor een leek om daar een beslissing over te nemen. Wat je dan wel doet is alle relevante informatie veiligstellen zodat je indien de rechter er opdracht toe geeft de informatie kan overdragen.

        2. Hoe moet dat doen, dat eigen rechtertje spelen?

          Zo moeilijk is het meestal niet. De hoge raad heeft richtlijnen gegeven en daarin staat bijvoorbeeld dat het aannemenlijk moet zijn dat er onrechtmatig is gehandeld door de klant. Er hoeft dus niet meteen 100% bewezen worden dat de klant onrechtmatig gehandeld heeft. Bij accounts met daarin eenzijdige bedreiging, wraakporno of stalking en andere evident onrechtmatige uitingen is er eigenlijk nauwelijks een reden denkbaar om het slachtoffer ervan die gegevens te weigeren.

          Er zijn ook lastiger situaties denkbaar. bijvoorbeeld als twee partijen elkaar beschuldigen van iets waar de priovider geen zicht op heeft (bijvoorbeeld en verschuldigde betaling of levering van goederen of een valse review) en voor de dienstenprovider niet duidelijk is wie de waarheid spreekt. Dan kan je er beter een jurist naar laten kijken en eventueel ook het oordeel wel aan de rechter overlaten.

          Met een beetje gezond verstand had bijvoorbeeld in dit geval iedere internetdienstenprovider de gegevens af kunnen geven. Maar bij twijfel gevallen is het raadplegen van een juridisch adviseur met kennis van de situatie in Nederland ook niet zo moeilijk.

          Het lijkt erop dat Facebook/Instagram gewoon probeert slachtoffers te ontmoedigen om gegevens te vragen door dergelijke verzoeken stelselmatig af te wijzen.

          1. Ik leg het zwart-wit neer, maar uiteraard gaat het me om de subtielere gevallen. Je zegt “Dan kan je er beter een jurist naar laten kijken en eventueel ook het oordeel wel aan de rechter overlaten.” Maar met een jurist ben ik op zijn allerminst 100 euro verder en heb ik geen garanties. En als ik het aan de rechter overlaat, en de rechter vindt uiteindelijk dat ik wel had moeten voldoen aan de vordering, dan heb ik dus al een onrechtmatige daad begaan, en moet ik misschien een schadevergoeding betalen.

            Ik heb eens een geval gehad met een persoon die eens internationaal negatief in het nieuws kwam en daarmee enige bekendheid verwierf. Zij vond dat het negatieve nieuws gevolg was van leugens van een kennis, en wilde zowel notice & take down, als IP-adressen van de personen die op het forum over het nieuws hebben gepost ivm laster. Ik weet natuurlijk niet wie er liegt, en als het bericht waar is, gaat vrije nieuwsgaring boven smaad, maar als het niet waar is prevaleert laster misschien wel. Uiteindelijk heb ik voor de zekerheid haar naam in de posts geanonimiseerd, maar geen IP-adressen overgedragen, en heeft zij er geen verder werk van gemaakt.

              1. Geeft me wel te denken. Is er een tussen-variant van Lycos/Pessers, waarbij gegevens uiteindelijk wél moesten worden afgestaan, maar waarbij het hof vond dat er eerst een rechter aan te pas moest komen? Ofwel zowel eiser als gedaagde hebben (deels) gelijk…?

                1. Niet echt, maar wat je hier schetst is gewoon hoe het gaat als de eis niet voldoende aannemelijk is. De rechter kan ten volle beoordelen of er moet worden afgegeven. Lycos/Pessers is een shortcut zeg maar waarbij de rechter niet meer nodig is. Ik ken zo geen uitspraken waarin de rechter tot afgifte gelast.

        3. Moet bijvoorbeeld een klagende auteursrechthebbende eerst bij mij hard maken dat hij daadwerkelijk auteursrechten bezit, alvorens ik NAW gegevens afgeef?

          Als het een vertegenwoordiger betreft van een platenmaatschappij, een filmmaatschappij of een uitgeverij of een professionele fotograaf lijkt me dat van niet.

          Als het gaat om een niet professionele rechthebbenden en het dus niet evident is dat de de gegevensopvrager geld verdient aan het werk dan zou ik wel aanvullend vragen om iets wat aantoont dat hij of zij schade lijdt door de publicatie van het werk. Dat het aannemelijk is dat het slachtoffer schade lijdt is namelijk ook een eis bij de afgifte van persoonsgegevens op grond van Lycos/Plessers.

          Het zou overigens strafbaar zijn om auteursrechten te claimen die je niet hebt en op grond daarvan gegevens of financiele vergoeding te vragen. Dat lijkt me fraude en mogelijk ook identiteitsdiefstal of zoiets.

  1. “je zou abuse bestrijden, dit is bestrijden, dus doe het.” Bedoel je ‘dit is abuse’ ?

    En de laatste alinea met de referentie naar de VS en Californië gaan wel heel snel; kun je daar nog een regel toelichting bij doen?

    1. Het is inderdaad misbruik! Niet Alleen dat er de indruk wordt gewekt dat de Fotos van den minderjarige zijn (op zich al strafbaar), er wordt op deze Manier systematisch gepest. Daar kan je niet hart genoeg gegen optreden.

    2. Mijn punt daar was dat heel veel opvattingen omtrent het recht gebaseerd zijn op Californisch recht. Notice/takedown is een bekende daar, net als het hebben van een privacyverklaring. Dus die hebben we en vinden we normaal. Je hebt daar instemming op je EULA nodig, dus we doen vinkjes. Afgifte van NAW-gegevens is welhaast onbestaanbaar zonder gerechtelijk bevel, dus dat doet niemand en daar is ook nooit in geïnvesteerd om het mogelijk te maken. En als dan een of ander ander land zegt, bij ons moet dat, dan is dat heel raar.

      Het Lycos/Pessers-arrest is een umlaut. Gekke buitenlanders hebben ‘m nodig, maar het systeem is gebouwd met 7-bits ASCII dus eigenlijk is het maar raar.

  2. “je zou abuse bestrijden, dit is bestrijden, dus doe het”: dat klinkt kort door de bocht. Dat je bereid bent om bepaalde dingen te doen om abuse te bestrijden betekent niet dat je bereid bent om alle dingen te doen om abuse te bestrijden.

  3. Instagram is blijkbaar in Nederland actief en dus te raken door een Nederlandse rechter; wat nu als een partij in Californië gewoon zegt, leuk die uitspraak, lijst hem maar mooi in, maar toch maar eerst maar langs de Californische rechter voordat we iets doen?

    1. Dat kan altijd natuurlijk. Dit is het basale probleem van internationale rechtsmacht bij internet. Ik zie weinig mogelijkheden behalve een internationaal verdrag om elkaars vonnissen te erkennen (gaat niet gebeuren met de VS) of extremiteiten zoals een blokkadebevoegdheid.

      1. Je kan natuurlijk als land ook de FATCA route nemen 😉

        Instagram doet zaken met nederlandse partijen (gelocaliseerde reclames) belast deze betalingen met 100% belasting tarief voor het geld de grens over gaat, tot Instagram meewerkt. Zo kan Instagram niets meer aan Nederland verdienen zolang het niet meewerkt. En het bedrag wordt ingehouden door de banken als de betalingsopdracht wordt uitgevoerd, dus het is ook niet een oninbare belasting.

        1. Interessante benadering. FATCA is natuurlijk alleen door Europa geaccepteerd, omdat de EU zelf iets dergelijks wil hebben (Common Reporting Standard (CRS)); In andere zaken ligt de wetgeving soms diametraal tegenover elkaar, zoals wetgeving met betrekking tot libel-tourism en legal discovery, waarbij in een aantal gevallen een Amerikaanse rechter een Europese boete drievoudig kan terugvorderen. Kan interessant worden, zeker als je bedenkt dat de Amerikanen alle partijen voor international betalingsverkeer in handen hebben — getuige bijvoorbeeld de zaak van Wikileaks tegen Visa in IJsland.

          1. Discovery requests heb ik ook al eens mee te maken gehad. Motto in Nederland was simpel, we bewaren de data voor ze en ze krijgen niets tot er een bevel van de nederlandse rechter ligt. In Frankrijk is het helemaal interessant, daar kan je alleen al celstraf krijgen (in theorie iig, in praktijk is iirc slechts één keer een korte voorwaardelijke straf opgelegd) voor het doorgeven van zo’n discovery verzoek.

            En dat we van Amerikanen afhankelijk zijn voor internationale betalingen is me al tijden een doorn in het oog. Misschien moeten ze dat een keer flink misbruiken, dan worden er hier misschien wat mensen wakker.

    2. wat nu als een partij in Californië gewoon zegt, leuk die uitspraak, lijst hem maar mooi in, maar toch maar eerst maar langs de Californische rechter voordat we iets doen?

      Er is ook een dwangsom opgelegd. een gang naar de rechter in de VS schort niet de dwangsom op. Als de veroordeelde partij blijft weigeren om aan het vonnis te voldoen en dwangsommen niet wordt betaald en ook niet kan worden verhaalt en het dan kan een rechter drastischer stappen nemen. Dat hangt natuurlijk ook af van de ernst van het geschil. De rechter heeft vvermoedelijk nog de volgende mogelijkheden Inname van Nederlandse bezittingen (incl domein) bijvoorbeeld of een blokkade van de een domein of een blokkade van het financiele verkeer met de betreffende partij. Misschien kan een rechter zelfs wel van Google en Apple eisen dat ze de apps van dit internetbedrijf uit het het Nederlandse deel van de app stores moeten halen.

  4. Er werd dus pornografisch materiaal verspreid (maar niet van de dochter) en de BIJnaam van de dochter werd gebruikt (maar niet de echte naam). Hoe is dan -zeker door instagram- nog de link met die dochter te leggen en daarmee de onrechtmatigheid duidelijk ? Of kan ik nu ook bij elk onduidelijk instagram account gaan roepen dat ik ermee bedoeld wordt en of ze even de NAW willen sturen ?

    1. Je zal een duidelijk vermoeden van onrechtmatig handelen moeten aantonen, maar dat is toch niet zo moeilijk. De posts zelf zijn wel openbaar, net als alle opmerkingen. Met een verklaring van de ouders en de school over het pesten en de bijnaam, plus de constatering dat het onder bekenden van het slachtoffer als zodanig gedeeld werd, is er een duidelijk vermoeden zou ik zeggen.

      Als jij aannemelijk kan maken dat jij bedoeld wordt met een acco9unt en dat wat ze doen onrechtmatig is, dan kan jij dus ook aankloppen ja. Het lijkt mij echter onwaarschijnlijk dat je dat voor ‘elk onduidelijk instagram account’ kan.

      Dit is zeer redelijke werkwijze. Het voorkomt dat steeds dezelfde rechtzaak gevoerd moet worden en aangezien dit altijd geld kost en het vaak gaat om grote bedrijven vs individuen met beperkt emiddelen is dat wenselijk. En als je oprechte twijfel hebt bij de rechtmatigheid van het verzoek (twijfel of iets uberhaupt onrechtmatig is of twijfel aan het aangeleverde ‘bewijs’) dan kan je alsnog naar de rechter.

      Het is eigenlijk belachelijk dat bedrijven voor de evidente gevallen naar de rechter blijven rennen. Tijd dat ze hiervoor ook de rekening van de advocaat van het slachtoffer gepresenteerd krijgen.

  5. Iets soortgelijks vandaag in Duitsland. Een Duitse rechtbank heeft bepaald dat paypal klantgegevens moet afgeven als met een paypalaccount productvervalsingen etc. verkocht worden. Het vonnis is nog niet beschikbaar. (bron)

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.