Kun je ook per ongeluk een auteursrecht schenden?

copyright-symbol-printed.pngEen lezer vroeg me:

Kun je ook per ongeluk een auteursrecht schenden? Ik dacht altijd dat je pas strafbaar was als je met opzet (of zelfs voorbedachte rade) iets deed. Maar ik heb per ongeluk een plaatje gebruikt dat ik niet had moeten gebruiken, en ik krijg nu meteen een rekening! Kan dat zomaar?

De term ‘strafbaar’ is hier wat ongelukkig. Auteursrecht is zowel civiel onrechtmatig als strafbaar, hoewel in de praktijk er geen handhaving plaatsvindt vanuit het strafrecht (al meer dan 15 jaar staand beleid OM).

Opzettelijke inbreuk op auteursrecht is strafbaar (art. 31 Auteurswet). De term ‘opzet’ impliceert daarbij dat men bewust bezig moet zijn geweest een auteursrecht te schenden. Men wist (of moest weten) dat de handeling inbreukmakend was. Het maakt niet uit of men een vooropgezet plan had (voorbedachte rade).

Echter, in het civiel recht moet je de schade vergoeden als je onrechtmatig handelt. Opzet is daarbij niet vereist. Je kunt ook per abuis onrechtmatig handelen, bijvoorbeeld door iemands auteursrecht te schenden. Als je dus per ongeluk een auteursrecht schendt, moet je de rechthebbende vergoeden maar er zal geen strafrechtelijke aansprakelijkheid ontstaan.

Natuurlijk moet die rekening wel reëel zijn: de rechthebbende mag niet zomaar een bedrag uit de lucht (of willekeurige prijslijsten of richtprijzen) plukken. Maar in theorie klopt het – schenden is betalen. Ook bij ongelukjes.

Arnoud

41 reacties

  1. Natuurlijk moet die rekening wel reëel zijn: de rechthebbende mag niet zomaar een bedrag uit de lucht (of willekeurige prijslijsten of richtprijzen) plukken.

    Wat is reëel voor iemand die anders nooit zijn foto’s verkoopt? Je zou kunnen zeggen: als de auteursrechthebbende vooraf was benaderd, en hij geen idee had hoeveel hij kon vragen, zou hij zich gebaseerd hebben op een willekeurige prijslijst of richtprijzen.

  2. Ikzelf heb fotografie als hobby, maar geen intentie om mijn foto’s te verkopen. Als ik dus op mijn site vermeld dat foto’s gebruikt mogen worden voor 5.000 euro per stuk is dat een prijs die ik nu compleet uit de lucht pluk. Als iemand dan ten onrechte mijn foto’s gebruikt, mag ik dan die 5000 vragen? Of zal een rechter dan zeggen “u bent beginnende fotograaf, u mag er maar 50 euro voor vragen?”.

    1. De rechter weegt alle factoren die voor de zaak van belang zijn, waaronder de bekendheid van de fotograaf en de aard van het onrechtmatig gebruik. Wanneer jouw foto in een landelijke reclame-campagne gebruikt wordt zul je die gevraagde 5000 euro veel makkelijker toegekend krijgen dan wanneer de foto op een hobby-site van een scholier belandt.

    2. Schending van het auteursrecht is onrechtmatig. Volgens art. 6:162 BW heb je dan recht op vergoeding van je schade. De schade bepaal je door het hypothetische situatie, waarin iemand jouw auteursrecht niet heeft geschonden, te vergelijken met de feitelijke situatie, waarin dit niet is gebeurt. In de hypothetische situatie moet dus bepaald worden of iemand een licentie ad 5000 euro had afgekomen. Dit zal per geval moeten worden beoordeeld.

      1. Correct. Uitgangspunt is wel dat de hypothetische situatie er vanuit gaat dát er een licentie zou zijn verleend. De discussie gaat dan over de hoogte van de licentievergoeding. Vergelijken met de hypothetische situatie dat de licentie zou zijn geweigerd, is zeer ongebruikelijk. Het is dus niet óf men een licentie had genomen, maar uitsluitend tegen welke prijs.

        1. Er zijn situaties waarbij het in hypothetische situatie aannemelijk is dat iemand er voor had gekozen om het plaatje niet te gebruiken. In dergelijke gevallen zou de schade niet mogen worden begroot aan de hand van de gebruikelijke licentiekosten.

        2. Toch is dit jammer-onterecht. Zo laat je mensen niet toe te bewijzen dat ze nooit dat plaatje zouden hebben gebruikt als ze wisten dat de schade zo hoog was.

          Dat zou de rechter ook een beetje ruimte geven om mild te zijn voor een scholier met 5 euro zakgeld per maand die ineens een claim van 1000 Euro aan zijn broek krijgt.

          In de echte wereld: als je een bal door een raam schopt moet je de schade vergoeden. Maar als iemand een kristallen raam van 100.000 euro naast een voetbalplein plaatst, dan kan hij dat echt niet op de voetballers verhalen.

          Uiteindelijk kun je via allerlei websites voor enkele euro’s fantastisch mooie plaatjes kopen, equivalent aan dat inbreukplaatje dat dan ineens duizend euro blijkt waard te zijn…..

          1. Dat correctiemechanisme is er: de matigingsbevoegdheid (art. 6:106 BW). Als toepassing van een hoofdregel écht niet werkt, mag je in het recht altijd zeggen, op grond van de billijkheid doe ik er een bedrag af. Die 1000 euro voelt wel érg scheef inderdaad, dus wie weet. Maar daar staat tegenover dat je dan tegen het slachtoffer moet zeggen: sorry, die 1000 euro van dat grote raam van u die moet u nu zelf betalen. En waarom moet ik met mijn grote raam lijden omdat de dader toevallig 14 is?

            (Doe even of 1000 euro normaal is voor een grote ruit in een woonhuis.)

            1. Is er een arrest van de Hoge Raad, waarin de HR aangeeft dat er in de hypothetische situatie altijd vanuit moet worden gegaan dat de schuldenaar de licentie had afgenomen? Of staat dit ergens in de wet? (Artikel 6:106 BW gaat over een schadevergoeding als het nadeel niet uit vermogenschade bestaat.)

              1. Het is recht, dus er is nimmer een ‘altijd’. Maar de Handhavingsrichtlijn (overweging 26) legt wel heel erg de nadruk bij ‘het bedrag aan royalty’s of vergoedingen [dat] verschuldigd zou zijn geweest indien de inbreukmaker toestemming had gevraagd’. Ik moet zeggen dat ik ook geen praktijksituatie kan bedenken waarin misgelopen royalties géén adequate vergoeding van schade zouden zijn. Jij wel?

                1. In mij prive kring had ik iemand met een klein bedrijfje (parttime) waarbij een plaatje was overgenomen. Het gros van de plaatjes waren van eigen afkomst en enkele van gratis sites, zoals je zelf ook gebruikt. De site heeft relevatie lage bezoekers aantallen. En het plaatje was gedurende die periode enkele tientallen keren bekeken. De licentiekosten waren fors (honderden euro’s voor drie maanden). Dit vond en vind ik disproportioneel. Ik geloof niet dat Getty werkelijk dit bedrag als schade heeft gehad. En daar wilde ze nog een opslag boven op en 250 euro aan buitengerechtelijke (advocaat) kosten.

                  De handhavingsrichtlijn gaat in beginsel uit van de werkelijke schade, die begroot kan worden aan de hand van het inkomensverlies, onrechtmatig gemaakte winst en, wanneer toepasselijk, morele schade. Als dit lastig te doen is, dan komen licentiekosten om de hoek kijken. Daarmee heb je een stok in de hand om te slaan. Je kunt beargumenteren dat de licentiekosten in bepaalde gevallen geen geschikte begrotingsmiddel vormen.

            1. Nee, een mededeling is geen eis. En hoewel het uitzonderingen zijn, worden er, mede afhankelijk van het doel, zeker beelden (nader bewerkte foto’s) voor 5000,– euro verkocht. Maar ik stem in dat je pas sterk staat als je aantoont dat het op je site gestelde tarief ook daadwerkelijk wordt gerealiseerd.

              1. Als je schade claimt wegens auteursrechtinbreuk, moet je bewijzen dat je dat bedrag aan schade hebt geleden. Wie zegt, ik heb 5000 euro schade want voor dat bedrag verkoop ik mijn foto’s, moet dus bewijzen dat hij foto’s verkoopt voor 5000 euro. Een prijslijst is geen genoeg bewijs; de dikke duim is immers geduldig.

                1. Volledig mee eens Arnoud. Een prijslijst is natuurlijk geen bewijs. Maar wel een redelijk aantal facturen met het gevoerde tarief plus de corresponderende betalingsbewijzen. (Maar ik krijg normaliter geen E 5000,– hoor). Dat schreef ik dus om 14:04 uur.

  3. Dan zijn er nu twee vragen die bij me opkomen.

    1. Op zo’n beetje iedere afbeelding welke je via een zoekmachine vindt, is het auteursrecht van toepassing (tenzij anders aangegeven). Dat is toch algemeen bekend dacht ik. Met andere woorden, zo ‘per ongeluk’ kan het niet zijn.
    2. Wat is ‘reëel’ in dit geval? Als ik een plaatje van een website op mijn blog zet waar ik wel zeven vaste lezers op heb, is dat natuurlijk wat anders als dat ik hem gebruik voor mijn webshop met een omzet van tienduizend euro per week. Hoe wordt een acceptabel bedrag vastgesteld?
    1. ‘per ongeluk’ betekent hier waarschijnlijk ‘ik wist niet dat er auteursrecht op zat’. Het zal niet betekenen ‘ik heb willekeurige HTML code op mijn blog geplakt en er verschijnt ineens onbedoeld een totaal willekeurig plaatje’. Dat laatste is per ongeluk, dat eerste is gewoon niet weten hoe de wet werkt 🙂

    2. Er kan heel veel per ongeluk (echt per ongeluk, niet als excuus):

      -hoewel de meeste designers, fotografen en juristen wel weten van auteursrecht, zijn er ook hele volksstammen die dat niet weten, of die geloven dat er ‘copyright’ bij of op moet staan, anders is het niet beschermd

      -zo zijn er ook veel mensen die geloven dat voor het gebruik dat zij van de afbeelding maken (hobbywebsite, goed doel, sportclub, niet met winstoogmerk, ’ter illustratie”, bedrijfsintern gebruik) het auteursrecht niet geldt

      -zo zijn er binnen (grotere) bedrijven velen die presentaties en promotiemateriaal etc maken. Soms voor intern gebruik, soms voor extern gebruik. Anderen binnen die bedrijven hergebruiken dan plaatjes daaruit en gaan ervan uit dat de eerdere gebruikers dat hele auteursrechtverhaal al uitgezocht en geregeld heeft. ‘Ik heb het plaatje voor de website gewoon uit een presentatie van het afdelingshoofd gekopieerd’

      Er zijn nog talloze andere ‘per ongeluk’ scenario’s.

  4. Als je iets gebruikt wat je uit een bron hebt gehaald welke dat met (de voor jou toepasbare) Creative Commons licentie heeft gepubliceerd, maar dat niet correct blijkt te zijn. Heb je dan alsnog onrechtmatig gehandeld? Of is dat dan aan die bron? Oftewel, kun je het doorschuiven? Of heb jij zelf met de auteur af te rekenen en moet je dat dan zelf maar weer met de bron regelen?

    1. Het laatste. Anders zou je via een onvindbare tussen persoon op een Maagdeneiland ongeveer alle inbreuken kunnen doen.

      Wel zal een rechter bij de hoogte van een schadevergoeding waarschijnlijk jouw verhaal (indien er bewijs is en indien je nadat je van de inbreuk op de hoogte gesteld bent je ook netjes hebt gedragen) wel meewegen,

      1. In eerste instantie zal de oorspronkelijke auteur jou direct aanspreken en ben je inderdaad schadeplichtig. Er kan echter een situatie ontstaan waarin de “tussenpersoon” vervolgens weer schadeplichtig wordt jegens jou. Daar zitten uiteraard een aantal voorwaarden aan, maar het is zeker niet ondenkbaar. (Vraag 2 is hoeveel moeite jij vervolgens moet doen om je geld terug te krijgen, maar dat terzijde…)

        Wanneer een website ten onrechte het auteursrechtelijk beschermde plaatje van een ander verspreidt onder Creative Commons, dan zal dat waarschijnlijk onrechtmatig zijn. De website verricht namelijk op zijn minst 1 handeling: het toevoegen van een vermelding rond de CC-licentie aan een plaatje dat zij in dit voorbeeld nooit onder CC-licentie hebben kunnen ontvangen. Linksom of rechtsom is er daarom een onrechtmatig handelen (ook wanneer ze het per ongeluk geautomatiseerd doen).

        Zeker als jij vervolgens een gewone consument bent zonder beroep/expertise in de fotografie, die gewoon een gratis plaatje zoekt voor zijn website, mag je sneller afgaan op de informatie die de website jou biedt. Als jij op basis van een redelijkerwijs gewekte indruk dit plaatje gaat gebruiken en verder verspreiden en daardoor ontstaat vervolgens schade omdat de originele auteur komt aankloppen voor licentiekosten of iets dergelijks, dan kun je die via onrechtmatige daad zeker terugvorderen.

        (NB: uiteraard wel even onderscheid maken tussen een website als zelfstandige aanbieder van plaatjes en eventuele fora/stockphoto-sites die puur als platform dienen en waarbij je individuele gebruikers moet aanspreken)

        1. Als jij een CC foto hebt gebruikt die achteraf geen CC blijkt te zijn, dan lijkt me dat de echte auteur van de foto een stuk moeilijker zal kunnen bewijzen dat hij schade heeft geleden.

          Je kunt heel simpel stellen dat als die foto niet onrechtmatig onder CC was aangeboden, je een andere foto had gebruikt die wel rechtmatig CC was. Dus heeft de echte auteur geen schade. Dus hoef je niks te vergoeden.

  5. Rb. Alkmaar, 16 maart 2011, Zaak/Rolnr. 334382/CV EXPL 10-3504, ktr. mr. E.M. van der Linde, http://www.ie-forum IEF 9568: r.o. 10 ………………….. Voor zover L in dat verband heeft gesteld dat zij onwetend was en niet bewust de auteursrechten van de Volkskrant heeft geschonden, kan dat haar niet baten. L. had, in haar hoedanigheid van ondernemer, zich van te voren moeten vergewissen van het bestaan van auteursrechten op deze artikelen. Zij had moeten beseffen dat zij niet zomaar alles wat op het internet is geplaatst naar eigen goeddunken mag gebruiken en aan anderen ter beschikking mag stellen.

    Rb. Utrecht 23 maart 2011, kanton, ktr. mr. J.P.H. van Driel van Wageningen, LJN BP9322 zaaknr. 281315 / HA ZA 10-237, r.o. 4.6: ‘Dat sprake is van geringe inbreuk en/of dat gedaagde te goeder trouw was, is voor toewijzing van de vorderingen niet van belang omdat de Auteurswet daaraan, in ieder geval voor de toewijsbaarheid van de gevorderde bevelen, geen gevolgen verbindt’.
    
    Rb. Noord-Holland, kanton Alkmaar, ktr. mr. A.E. Merkus, 3 aug. 2011, LJN: BR4987, 125314 / HA ZA 10-1133,: ‘Het feit dat Silk Screen - nadat [eiser]] haar wees op de inbreuk - het boek direct heeft verwijderd van haar website heeft geen invloed op de beantwoording van de vraag of destijds zorgvuldig is gehandeld, zodat ook dit verweer………  niet opgaat’. 
    
    Rb. Den Haag, kanton Delft, ktr. mr. J. van der Windt, 29 sept. 2011, RL vs VM, ktr., IEF 10277:
    

    r.o. 2.10 ‘Het feit dat de foto is verwijderd doet niet af aan de schade die eerder is ontstaan. Als het bij het verwijderen van de foto gelaten zou worden, zou dit betekenen dat foto’s vrij kunnen worden gebruikt tot het moment dat de auteursrechthebbende de gebruikers daarop aanspreken’.

    Ktg. Tilburg, 29 juni 2011, ktr. mr. P.W.A. van Geloven,  zaaknr. 632773/10-11153, Cozzmoss vs. Richards BV r.o. 6.4: ‘De  kantonrechter acht een verhoging van de economische waarde met 100% gerechtvaardigd aangezien het derden anders vrij zou staan om de toestemming pas achteraf te kopen door alsnog een gebruiksvergoeding te voldoen aan de auteursgerechtigde’.
    Ktg. ’s-Hertogenbosch, ktr. mevr. mr. M.E. Bartels, 25 april 2013,  LJN: BZ9289, zaaknr. 867722, inz.Van Loo vs. F-Actief, r.o. 4.9: ‘De kantonrechter stelt voorop dat het niet aantrekkelijk gemaakt moet worden voor gebruikers van auteursrechtelijk beschermd werk door een inbreuk te herstellen door achteraf alsnog het gangbare tarief te betalen en dan niet slechter af  te zijn dan als zij tevoren toestemming zou hebben gevraagd. In dat geval zou immers het systeem van bescherming van auteursrechten illusoir worden gemaakt.’ Toegewezen schadevergoeding wegens twee inbreuken met één foto € 1.500,-- excl. btw., plus toegewezen kosten €  1.534,02 (dit vonnis compleet in de digitale bijlage). 
    
    Rb. Rotterdam, sector kanton, ktr. mr. L.J. van Die, 18 oktober 2013, CV EXPL 13-1988 Bert van Loo Produkties / Rederij FORTUNA,  IEF 13604 - 5 maart 2014 r.o. 5.5:  ‘Daarbij heeft te gelden dat het niet aantrekkelijk gemaakt moet worden voor gebruikers van auteursrechtelijk beschermd werk om een inbreuk te herstellen door achteraf alsnog te betalen en dan niet slechter af te zijn dan als zij tevoren toestemming zouden hebben gevraagd. Een dergelijk gebruik van haar werk levert de auteursrechthebbende immers ook schade op. (Toegewezen schadevergoeding wegens inbreuk op één foto € 1.250,-- excl. btw., plus toegewezen kosten €  1.000,--).
    
    Rb. Limburg, kanton Maastricht, ktr. mr. P. Hoekstra, 5 maart 2014, zaaknr. 522526, (fotograaf Schmitz / MK Projects BV) r.o. 3.7  ‘………. en er is goede reden om in dit geval drie maal die (basis) vergoeding uit te gaan bij de begroting van de schade. ….. Het moet immers niet aantrekkelijk gemaakt worden voor inbreukmakers van auteursrechtelijk beschermd werk door achteraf alsnog het gangbare tarief te betalen en dan niet slechter af te zijndan  als zij tevoren toestemming zouden hebben gevraagd. In dat geval zou immers het systeem van bescherming van auteursrechten illusoir worden gemaakt’.  
    
    Rb. Amsterdam, sector civiel, ktr. mr. G.H. Marcus, zaak/rolnummer C/13/539507 / HA ZA 13-406, Bruno Press vs Yourscene e.a., IEF 14103, vonnis 6 augustus 2014, r.o. 2.3 (tussenvonnis 19 febr. 2015 r.o. 4.6): ‘…. het in beginsel aan de auteursrechthebbende is te bepalen welke prijs hij wenst te bedingen. Dat soortgelijke werken elders voor een lager bedrag verkrijgbaar zijn is geen grond om aan de auteursrechthebbende de door hem normaliter in rekening gebrachte vergoeding te  ontzeggen’. 
    
    Rb. Overijssel, team kanton, ktr. mevr. mr. M.C. van Rijn, 24 februari 2015, IEF 14706 (Masterfile tegen Meindersma) r.o. 5.2: Voorop wordt gesteld dat ook geen gebruik van een foto mag worden gemaakt, door deze bijvoorbeeld op een website te publiceren, als de gebruiker niet weet wie de fotograaf is. Anders gezegd: Wie niet weet wie de fotograaf is, mag de foto niet publiceren. De kantonrechter is van oordeel dat Meindersma had moeten onderzoeken of de publicatie van het Fotografisch Werk op haar website een inbreuk zou betekenen op het auteursrecht van de fotograaf die het Fotografisch Werk had gemaakt (....).
    
    Rb. Den Haag, sector kanton, 1 juni 2016, ktr. mevr. mr. F.M. Bus, ECLI:NL:RBDHA:2016:5952 (Atag/OfficePro): r.o. 4.19 … Het plaatsen van foto’s op een eigen website is, ook indien deze foto’s reeds elders op internet gepubliceerd waren, te beschouwen als een verveelvoudiging en nieuwe openbaarmaking daarvan, die aan de auteursrechthebbenden zijn voorbehouden.
    
    1. Het is volgens mij ondertussen een geaccepteerd feit dat je een onderzoeksplicht hebt en niet wegkomt met “ik wist niet van auteursrechten” bij inbreuk. Zoals ik al blogde, de discussie gaat over de hoogte van de schade, niet of je überhaupt moet betalen. (Behalve soms bij tussenpersonen zoals hostingproviders of platforms.)

  6. En wat als je een plaatje haalt van een website waarbij iemand claimt de maker te zijn en een licentie (al dan niet tegen een vergoeding) geeft die achteraf niet de maker blijkt te zijn. Als onderdeel van je onderzoek heb je nog een keer per e-mail gevraagd of iemand de maker is en die licentie mag verstrekken. Op deze vragen heb je een positief antwoord gehad.

    Dan lijkt mij wel dat je alles hebt gedaan dat redelijkerwijs verwacht mag worden. Of mis ik nog iets belangrijks?

    1. Dan heb je alles gedaan dat je redelijkerwijs kon, denk ik. Alleen: dat is niet genoeg, het is en blijft onrechtmatig andermans auteursrecht te schenden. De situatie is vergelijkbaar met op iemands grond gaan kamperen nadat je die man bij de ingang drie keer hebt gevraagd, mag ik hier kamperen en mag jij dat zeggen en dan drie keer ja krijgen. Je had het de eigenaar moeten vragen en dat heb je niet gedaan. Dus ben je aansprakelijk voor erfvredebreuk respectievelijk auteursrechtinbreuk en moet je betalen. (Heel misschien als hij een getekend papier heeft met de naam van de eigenaar.)

      Je kunt wél je schade verhalen op die persoon die dat allemaal zei, want die heeft je misleid en/of beschikte niet over een adequate volmacht om te zeggen wat hij zei (art. 3:70 BW). Dat leidt tot aansprakelijkheid bij hem. Maar als jij hem niet (meer) kunt vinden of hij heeft het geld niet, dan heb jij uiteindelijk het probleem.

        1. En hoe denk je dat te doen Bert? Ik heb honderden foto’s gemaakt in oorden als Nepal, Alaska, IJsland. Landschappen zonder personen erin. Ik kan wel bewijzen dat ik die gemaakt heb,m ik fotografeer in RAW en verspreid alleen jpg*. Niemand anders heeft dat raw bestand bij de foto. Maar de meeste mensen fotograferen en laten de camera de jpg bewerking doen of hebben niet eens de mogelijkheid om raw te kiezen. Bewijzen dat je een foto hebt gemaakt is vaak simpelweg onmogelijk. En CC licenties op Flickr zeggen ook weinig, als je even moeite neemt kan je al afbeeldingen vinden met CC licentie die eigenlijk screenshots zijn waarbij je je af kan vragen of de achtergrond wel een CC foto is 🙂 * Bij de huwelijken waar ik fotograaf was heb ik de echtparen de raw foto’s en het auteursrecht overgedragen (ja schriftelijk!).

  7. Elroy, als de inbreuk gebaseerd is op een eerder door jouw gedane openbaarmaking (al dan niet met je naam er bij) ben je al klaar met beroep art. 4 Aw. Als ik iets digitaal publiceer maak ik zonder uitzondering altijd eerst een bewerking en ook heel vaak een crop. Staat bij jou de horizon altijd perfect recht? Soms heb je een bewerking met een nieuwe wolkenlucht of zo.

    Als je een crop digitaal publiceert ben je feitelijk al klaar. Je overlegt als bewijs in zwart/wit het ‘volbeeld rondom’ om de inbreukmaker te overtuigen en zo makkelijker te schikken. Ter rechtszitting overleg ik zonodig de kleurenprint, wel groter rondom, maar niet op het maximale formaat. Die houd ik (ook ter zitting) achter de hand. Ooit heeft iemand mijn analoge origineel gereproduceerd als bewijs en zg. nieuw origineel. Ja je beleeft soms wat! Maar in de onderhandelingsfase zijn low-res bestanden echt altijd voldoende.

    Een RAW bestand kan je op een usb stick ter rechtszitting aanbieden. Bij elke zitting staan minstens 2 pc’s op de tafel van de rechter. Ja en het lijkt me niet slim RAW bestanden over te dragen tenzij je de mensen goed kent of er voor betaald wordt. Of de bestanden verlagen. De Canon 5D en soortgelijke camera’s hebben RAW bestanden van tegen de 30 mb. Met 14 mb kom je ook al heel ver. Duidelijk genoeg? Laat het anders weten.

    1. Voor professionals en de serieuzere amateurs heb je natuurlijk volkomen gelijk. Ik heb zelf geen enkele onbewerkte foto gepubliceerd. Op Flickr kom ik wel vaak (mooie) foto’s tegen van amateurs die de EXIF data van de camera nog bevatten en exact de resolutie hebben die deze camera produceert. Die amateurs hebben net zo veel recht op bescherming van hun rechten, maar omdat ze het origineel delen wordt het wel heel moeilijk om te bewijzen wie de foto gemaakt heeft. Eigendom aantonen kan eigenlijk niet meer. Op zich kan je dan wel zeggen dat de fotograaf dan maar maatregelen had moeten nemen vooraf als hij zijn rechten zo belangrijk vindt. Dat lijkt mij niet eens onredelijk.

      Je kan ook wel proberen van de aanbieder van een foto gaan eisen dat hij bewijst dat de foto van hem is, maar dan kan je de meeste foto’s nooit gebruiken. In het recente voorbeeld met Getty bleek maar weer dat Getty, met al hun geblaf, zelf er ook een potje van maakt en niet de zaken op orde heeft voor alle foto’s die ze verkopen. Kopers van die foto’s hebben deze keer ‘geluk’ ze zijn hun geld aan Getty kwijt (tenzij ze het succesvol terug kunnen vorderen) maar de foto’s waren tenminste Public Domain. Anders hadden ze nog een claim van de fotograaf aan hun broek gekregen met alle bijkomende juridische kosten, terwijl ze nota bene met een grote ‘professionele’ partij zaken deden.

      En dan steekt het dat ’te goeder trouw’ in Nederland zo beperkt is. De beperking van een ‘bakstenen’ winkel is echt niet meer van deze tijd, nu iedereen via het internet verkoopt. En het verschil met een gestolen fiets die je dus wel te goeder trouw kunt kopen en auteursrecht waar je altijd de sigaar bent is gewoon niet uit te leggen en te rechtvaardigen. Je bent, blijkt ook, niet eens veilig voor claims wanneer je eigen fotos gebruikt. In dit geval een bekende fotografe en er was goed vastgelegd dat zij haar fotos aan het publieke domein had gedoneerd. Als ik als onbekende fotograaf dat doe en mijn raw files doneer, dan zou ik opeens tegenover Getty staan en wordt het moeilijk te bewijzen dat ik de fotograaf ben en ze terecht aan het publiek domein heb gedoneerd.

      Het is gewoon krom, nu is de wet te eenzijdig in het voordeel van auteursrechten houders. Maar ik zie ook geen werkende middenweg die niet misbruikt kan worden om onder betaling uit te komen tot je betrapt wordt 🙁

  8. Amateurs hebben idd dezelfde rechten maar niet dezelfde schade. En als jij een goed inkomen hebt en je vindt het leuk om je werk in je vrije tijd gemaakt, te delen, dan doe je dat toch? Maar het ging om bewijs. Wel, het onbewerkte originele bestand is wel degelijk bewijs in de rechtszaal op de usb stick. Je weet wat bewerkingen het bestand vergroten.

    De betekenis van het auteursrecht stijgt ver uit boven het uitsluitend economische. Het auteursrecht behelst een uitnodiging aan auteurs om werk voort te brengen en schept daardoor een culturele atmosfeer die voor de gemeenschap van grote waarde is. Het auteursrecht geeft aan degenen die auteursrechtelijk beschermd werk voortbrengen geen garantie, het stelt een onderhandelingspositie in het vooruitzicht en stimuleert aldus het voortbrengen van werk. Als zulk werk dan de belangstelling van gebruikers heeft dienen de rechthebbenden hun door de wet toegekende absolute recht te kunnen uitoefenen. Het brutaliseren daarvan is tegenover de rechthebbende niet alleen onrechtmatig, maar het draagt bij tot een verminderd normbesef in het algemeen bij de gebruikers van auteursrechtelijk beschermd werk.

  9. Sorry te snel verzonden: Ik snap dat iedereen geld moeten verdienen. Als iemand een foto van je “gebruikt” is het logisch dat je wordt schadeloosgesteld. Maar in veel gevallen gaat het om kiekjes die je voor een paar tientjes legaal had kunnen kopen. (foto van een koffiekopje, leeg glas en drie garnalen, een kroket). Vaak weet de gebruiker niet eens dat er auteursrecht op rust. Waar de schoen wringt is dat fotografen voor het maximale haalbare gaan. 750,–, 1250,– of meer vergoeding voor een foto waar je normaal 50,– voor zou hebben betaald. En dan met een partij gelul om het te onderbouwen. En dan heel slim willen schikken. Tja, en wat ik veel lees is dat als het echt hun foto is je bij de rechter weinig kans maakt. Maar wel voor de proceskosten van de tegenpartij opdraait. Dus de rechter matigt misschien de vergoeding en je gaat ten onder aan de proceskosten. Ik denk dat de branche er goed aan zou doen om zelf afspraken te maken over de vergoeding. Die kun je koppelen aan de “reguliere” prijs. Zoals er nu geclaimd (vooral door stockbureaus) wordt neigt naar oplichting met het auteursrecht in de hand 🙂

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.