Fabrikanten mogen van EU-Hof pc’s met geïnstalleerde software verkopen

hardware-software-computer-gollem-huh.jpgComputerfabrikanten mogen gewoon pc’s blijven verkopen met bijvoorbeeld Windows vooraf geïnstalleerd. Dat meldde Nu.nl onlang. Ze hoeven geen alternatief te bieden zonder de geïnstalleerde software. Dit volgt uit een uitspraak van het Hof van Justitie (zaaknr C-310/15) naar aanleiding van een Franse rechtszaak over de vraag of dit een oneerlijke handelspraktijk was.

Een Franse consument had in 2008 een laptop gekocht en kreeg daar ongevraagd Windows Vista bij. Hij wilde de EULA daarvan niet accepteren en claimde toen bij leverancier Sony het geld van die licentie terug. Dat werd geweigerd, waarop hij naar de rechter stapte met het argument dat hier sprake was van een oneerlijke handelspraktijk: het is niet netjes en dus niet eerlijk dat je geen laptop zónder Windows kunt kopen.

Volgens het Hof kan een handelspraktijk zoals reclame of het aanbieden van producten alleen oneerlijk zijn als aan twee eisen is voldaan:

Een handelspraktijk kan in dat verband slechts als oneerlijk […] worden beschouwd onder de dubbele voorwaarde dat zij in de eerste plaats in strijd is met de vereisten van professionele toewijding en in de tweede plaats het economische gedrag van de gemiddelde consument met betrekking tot het product wezenlijk verstoort of kan verstoren.

Is sprake van strijd met die professionele toewijding, zeg maar even wat je van een fatsoenlijk handelaar in de ICT-sector mag verwachten? Behoort een normale dozenschuiver ook dozen zonder OS te schuiven?

Nee, aldus het Hof:

In casu blijkt uit de verwijzingsbeslissing met name dat de verkoop door Sony van computers met voorgeïnstalleerde software voldoet aan de uit de analyse van de betrokken markt blijkende verwachtingen van een belangrijk deel van de consumenten die de aankoop van een aldus uitgeruste en onmiddellijk bruikbare computer verkiezen boven de afzonderlijke aankoop van een computer en software. Bovendien werd volgens diezelfde beslissing Deroo-Blanquart, als consument, vóór de aankoop van de betrokken computer door de detailhandelaar van Sony naar behoren geïnformeerd over het bestaan van voorgeïnstalleerde software op deze computer en de specifieke kenmerken van elk van de softwareprogramma’s. Tot slot heeft Sony, na de aankoop en bij het eerste gebruik van deze computer, Deroo-Blanquart de mogelijkheid geboden om in te stemmen met de „eindgebruikersovereenkomst” om deze software te kunnen gebruiken, dan wel de verkoop te herroepen.

In gewone taal: Je wist bij aanschaf dat er Windows op die laptop zou staan. Dat is ook normaal bij computerverkoop aan consumenten. En je mág de EULA annuleren, alleen moet dan wel de gehele aanschaf terug (dus ook de hardware) en niet alleen de software. Daar is niets mis mee. Ook niet omdat de prijs van Windows niet uitgesplitst is.

En moet een handelaar ook kale computers aanbieden? Nee, ook dat is niet in strijd met de professionele toewijding. Als een winkel alleen combinaties hardware/software wil verkopen, dan staat ze dat vrij (het mededingingsrecht even daargelaten) en zolang je als consument maar wéét dat je dat gaat krijgen, is er niets aan de hand. Je kunt dan naar een concurrent.

Arnoud

22 reacties

    1. Sterkte daar mee….

      Yup 🙂 Dell heeft er 1 met ubuntu 🙂 Lenovo, HP niets. Toshiba geen flauw idee, het os filter was, door het dynamisch laden van nog meer laptops, niet te zien 🙂 Meeste hebben we chromebooks

      1. Er zijn plenty Apple apparaten en Chromebooks te krijgen. Linux wat minder maar de vraag daarvoor is ook minder. Er zijn maar een beperkt aantal linux klanten en veel van die linuxgebruikers willen ook nog eens een duale oplossing en dus juist wel ook een windows licentie bijvoorbeeld voor gaming.

  1. Tot slot heeft Sony, na de aankoop en bij het eerste gebruik van deze computer, Deroo-Blanquart de mogelijkheid geboden om in te stemmen met de „eindgebruikersovereenkomst” om deze software te kunnen gebruiken, dan wel de verkoop te herroepen.

    Ik ga ervan uit dat met het eerste gebruik van deze computer word bedoelt de eerste keer dat je de voorgeïnstalleerde windows opstart, je zit de voorwaarde immers niet in het bios. Hoe zit het als je bij de eerste keer opstarten direct Linux erop zet. Dan heb je die voorwaarden nooit gezien. Ben je dan je recht kwijt om het terug te brengen?, die staat omschreven in die voorwaarden. En wat als je dan na 2 maanden een factory reset doet en dan bij het opstarten de eerste keer de voorwaarde ziet en die afwijst, kan je hem dan alsnog terugbrengen?

    1. Volgens mij zijn ‘instemmen met overeenkomst’ en ‘verkoop herroepen’ niet de enige 2 mogelijkheden. Ik zou niet snappen waarom je niet de overeenkomst zou kunnen weigeren terwijl je wel de laptop behoudt. Je doet dan wel afstand van de meegeleverde software waar je voor hebt betaald en daar lijkt me niets mis mee.

      Na 2 maanden een factory reset doen en dan pas de voorwaarden wel/niet accepteren wordt een beetje moeilijk. Want de software wordt meegeleverd voor een ‘nieuwe’ computer, en na 2 maanden is die computer niet meer nieuw. Je hebt dan misschien al afstand gedaan van de software.

  2. Erg vreemde uitspraak, de EU heeft MS meerdere keren op de vingers getikt, omdat ze een te dominante positie hebben denk aan Internet Explorer en Microsoft Video Player. Maar nu wordt er wel gezegd dat Windows altijd bij een PC verkocht mag worden in Windows breken ze alles af maar ze doen niets tegen verkoop van Windows met een PC. Het is erg vreemd dat dit geen halt wordt toegeroepen waardoor Microsoft dominant blijft als Besturingssysteem op Laptops en Desktops.

      1. Samsung word toch ook niet gedwongen om de Android versie met Google apps te leveren? Ze mogen ook kiezen om kale Android, geen Android (alleen een bootloader) of een andere OS op de telefoon te zetten. En Google wordt wel onderzocht voor van alles en nog wat omdat ze Google apps zouden forceren. (Ik vind dit vergelijkbaar wet wel/geen windows, ik acht het onwaarschijnlijk dat je als fabrikant kan kiezen om windows op je laptop te leveren zonder internet explorer, etc)

      2. Maar Microsoft dwingt niemand om Internet Explorer of Microsoft Video Player te gebruiken. Daarbij krijgen de makers van Laptops en Desktops wel een vergoeding om het te bundelen van Microsoft ze betalen ongeveer 40 euro voor een licentie.

  3. En hoe zit het dan met alle bloatware die er naast een kale Windows nog wordt meegeleverd bij zo’n laptop? Daar wordt meestal bij aankoop niets over gezegd, en in veel gevallen zit die ‘branded’ bloatware zo ver in het OS geïntegreerd dat het bijna niet mogelijk is om alles te uninstallen en er weer een schone Windows-installatie aan over te houden.

    Bij Android-toestellen is dat nog veel duidelijker dan bij Windows-laptops, maar in allebei de situaties wordt er van te voren niets over die bijgeleverde fabrikantsoftware gezegd.

  4. Ik heb hier 10 jaar geleden al eens een artikel over geschreven en toen kwam het er op neer dat je wel een kale computer kom kopen mits je of een (dure) custom bssiness versie wilde of je bereid was er 100 of zo ineens af te nemen. Het is wel jammer dat dit de praktijk is want zo blijven mensen denken dat windows ze niets kost en zullen de open source alternatieven nooit serieus voet aan de grond krijgen. Ik bedoel als mensen de volle retail prijs zouden zien en betalen dan zouden nog steeds velen kiezen voor het gemak dat windows ontegenzeggelijk biedt. Maar een helboel zouden toc de moeite nemen om op zijn minst eerst eens een linux te proberen. En daarna zouden waarschijnlijk ook producten als windows naar een meer acceptabel prijs en kwaliteitsnieau opschuiven.

    Maar een van de meer bedenkelijke zaken die boven kwamen drijven tijdens de voorbereiding van dat artikel was het feit dat bedrijven weliswaar niet verplicht zijn om windows meet te leveren maar dat als ze pc’s willen leveren met een ander OS dat ze dan (op de hele grote jongens na) geen licentie krijgen om OEM versies mee te leveren. En dat is m.i. wel kwalijk.

    1. Maar mensen betalen geen volle retail als ze een computer kopen met Windows voorgeinstalleerd. Ze betalen voor een OEM versie, die als je ze zelf per stuk koopt maar 89 euro kosten. En een bedrijf als Sony wat honderdduizenden of meer licenties per jaar afneemt hoeft echt geen 89 euro te betalen. Sterker nog, die betalen bijna niets voor die licentie en de consument dus ook niet. Het wordt dus weldegelijk bijna gratis meegeleverd. EDIT: denk ca $10-$20 per licentie, afhankelijk van het afgenomen volume en de deal die de fabrikant gemaakt heeft met Microsoft.

      Als jij als thuisconsument OSS software die gratis kan downloaden wilt vergelijken met een 250 euro retail licentie vind ik dat prima, en als je het zelf moet kopen klopt dat maar de realiteit is dat dit niet opgaat voor systembuilders. Je kunt dan ook een bedrijf als Sony of HP niet vergelijken met wat je als individu kan of wil doen.

      1. Als je goed zoekt kan je legale OEM versies ook voor 39 euro per stuk krijgen (Windows 10 Pro). Ik vermoed zomaar dat een Dell, Asus of Toshiba daar een fractie van betaalt. Mogelijk zelfs afgekocht met een vast bedrag gebaseerd op een geschatte omzet. En ja dan is de marginale prijs nihil en krijg je geen geld terug. Dan is het voor hen duurder om de software van de latop af te halen dan het erop te zetten.

        Mooi antwoord op je verzoek om een laptop zonder windows: Natuurlijk meneer, dat is dan 100 euro extra voor de verwijderingskosten.

          1. Die vond ik ook, maar toen ik probeerde te bestellen was het ’tijdelijk niet leverbaar’. Een beetje raar verschijnsel voor een code met een download :X

            De goedkoopste die ik vond die meteen leverde was 39,-. Niet dat het uitmaakt, grote OEMs hebben echt wel afgekocht op basis van een geschatte omzet met marginale kosten voor Windows van 0 euro. Anders wordt het administratie systeem duurder dan de prijs van windows 🙂

    1. Het is heel normaal om apparaten te leveren met de besturingssoftware erop. Dat werkt zo voor televisies, wasmachines, routers, telefoons en inderdaad ook voor PC’s. Het meeleveren van een besturingssysteem is dus eigenlijk heel normaal en niet een verstoring.

      Het wordt pas en verstoring als een bedrijf dat een dominant martkaandeel heeft (zoals Micrsoft in PC besturingssystemen) aan afnemers voorwaardes gaat opleggen die de concurrentie belemmeren. Bijvoorbeeld dat een PC leverancier die Windows afneemt van Microsoft niet ook een ander besturingssysteem mag leveren op z’n producten. Een volume korting mag wel. Bijvo0orbeeld een korting van 20% als een bedrijf 10 miljoen licenties afneemt. Maar wat niet mag voor zo’n dominante partij als Microsoft is bijvoorbeeld een korting van 20% als minstens 95% van de geleverde apparaten inclusief windows geleverd zijn. Dat is beperkend voor de concurrentie en dus verboden.

      1. Het is heel normaal om apparaten te leveren met de besturingssoftware erop. Dat werkt zo voor televisies, wasmachines, routers, telefoons en inderdaad ook voor PC’s.

        Daar ben ik het wel mee eens, maar waarom zou je verplicht moeten worden om een onnodige overeenkomst aan te gaan met een derde partij (Microsoft). Je doet zaken met de winkel, waar je het apparaat koopt en het is dan erg vervelend als je thuis ineens onverwacht een juridische overeenkomst moet sluiten met de derde voordat je je apparaat kunt gebruiken. Je wordt op dat moment gewoon voor het blok wordt gezet, om extra voorwaarden te accepteren, en dat voelt niet als eerlijke handelspraktijk.

        Ja, je kunt je geld terugkrijgen, maar wellicht had je er al veel tijd en moeite in gestoken, en/of heb je geen tijd om weer een alternatief te regelen.

        En linux erop zetten? Ik vraag me af of iedereen dat kan en of dat uberhaupt altijd praktisch mogelijk is…

        Ik begrijp dan ook niet dat we deze onzin zo makkelijk accepteren!

  5. In casu blijkt uit de verwijzingsbeslissing met name dat de verkoop door Sony van computers met voorgeïnstalleerde software voldoet aan de uit de analyse van de betrokken markt blijkende verwachtingen van een belangrijk deel van de consumenten die de aankoop van een aldus uitgeruste en onmiddellijk bruikbare computer verkiezen boven de afzonderlijke aankoop van een computer en software.

    Parafrase: de markt verwacht een a) een computer die met Windows is uitgerust en b) een computer die meteen is te gebruiken. Wat de markt niet wil is de computer en de software apart aan te schaffen.

    Als je een FOSS-OS op de computer installeert, wordt aan de voorwaarde van een computer meteen te kunnen gebruiken voldaan én wordt de computer niet meer zonder software geleverd.

    Als je dat deel uit de drogreden van het hof schrapt, hou je over: de markt verwacht (en verwelkomt) door een monopolist te worden misbruikt.

    Prima, maar is het niet de taak van het hof daar juist perk aan te stellen?

    1. Deze uitspraak zegt dat Sony PC’s met voorgeinstalleerd Linux mag verkopen (als ze dat zouden willen). Als het hof beslist had dat voorgeinstalleerde software niet mag, dan had dat juist niet gemogen.

      En paal en perk stellen aan eventuele monopolisten gaat in eerste instantie de europese mededingingsautoriteit over.

  6. De term OEM-producten is de laatste jaren sterk veranderd en het is nogal dubbelzinnig om over dergelijke licenties te praten. Het ziet er naar uit dat dit type licenties op korte of middellange termijn meer open zal zijn, met minder eisen en 100% gebaseerd op de cloud. Met betrekking tot OEM-hardware, met de opkomst van low-end equipment assemblers in onderontwikkelde landen, zal het een voordeel zijn en zal er de komende jaren veel concurrentie op de markt ontstaan.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.