Tweede Kamer wil agent niet meer herkenbaar in beeld, eh nee vergeet het maar

politie-bordje-logo-aangifte-bureau.jpgDe Tweede Kamer vindt dat politieagenten voortaan niet meer herkenbaar in beeld mogen worden gebracht, las ik bij het AD. Men spreekt zelfs van het tegengaan van ’treitervloggers’ die kennelijk agenten hinderlijk volgen. Maar de motie, die oproept tot een wetsvoorstel, gaat verder dan dat: agentenportretten mogen dan niet meer worden uitgezonden waar dan ook zonder blur. Ik zie niet hoe dat juridisch moet gaan werken.

De zorg van agenten snap ik, en ik zie zeker ook dat het echt irritant is om achterna gezeten te worden door een hijgerig typ met een GoPro op zijn hoofd die hoopt op een Dumpert-scoop. Maar een regel schrijven die dát verbiedt maar gewone journalistiek (“informatiegaring”) toestaat, lijkt me nog een hele kluif.

Eerlijk gezegd zie ik als jurist ook het probleem niet helemaal. Agenten hebben gewoon portretrecht, en al sinds 2005 weten we dat dat in principe betekent dat agenten moeten worden geblurd bij uitzending van beelden van hun werk. De persoon onder die pet doet voor het nieuws zelden ter zake, is daarbij de gedachte. Dat de politie iets raars zou doen, moet kunnen worden getoond, maar zonder identificatie van de specifieke persoon.

Natuurlijk, voor portretrecht moet die agent zelf naar de rechter. Dat is een civiele claim, dus dat kan duur en tijdrovend zijn. Maar je zou als werkgever – de politie – kunnen zeggen, wij betalen en regelen dat. Stukje goed werkgeverschap, en ik weet dat het ook al wel gebeurt. In theorie zou je zelfs als Openbaar Ministerie kunnen zeggen, we stoffen artikel 35 Auteurswet af: dat stelt strafbaar het zonder recht openbaar maken van iemands portret. Dan kan het OM dat gedoe op zich nemen en is de individuele agent verlost van het gedoe.

Het belangrijkste is echter dat al die regels een belangenafweging ingebouwd hebben. En dat mis ik in dit kabinetsvoorstel. Als er gewoon goede redenen zijn om een agent herkenbaar in beeld te brengen, dan moet dat mogen. Dan wint de uitingsvrijheid het van de privacy. Dat geldt voor burgers, dus waarom niet voor de politie. Dus nee, hier zie ik totaal geen heil of noodzaak in.

(Natuurlijk, het wetsvoorstel kan gewoon ook die belangenafweging hebben maar dan staat er hetzelfde als nu bij het portretrecht geldt: het mag niet tenzij een ander belang zwaarder weegt. Dat lijkt me weinig nuttig.)

Arnoud

25 reacties

  1. we stoffen artikel 35 Auteurswet af

    En dan laten we de keuze over het al dan niet vervolgen afhangen van het beroep van de geportretteerde? Verrgoeding van kosten lijkt me ook nog niet zo simpel trouwens. Dat zal loon zijn, dus bruteren (duur) en het zal dan binnen de Cao geregeld moeten worden lijkt me.

  2. Wat is een goede reden om een agent herkenbaar in beeld te brengen? ‘Heeft u deze agent gezien, hij droeg een gele fluoricerende jas en reed in een witte volkswagen sedan met blauwe zwaailichten’? Zonder dollen, kan zelf niets bedenken.

      1. Als iemand in de hoedanigheid van agent onschuldige bijstanders molesteert mag men deze individu gewoon herkenbaar in beeld brengen. Zie hiervoor de vele uitspraken inzake tv-programma’s zoals “Opgelicht?!” en “Undercover in NL”.

        Dit staat geheel los van de mogelijkheid om een klacht over de agent in te dienen bij de werkgever. Mijn ervaring is overigens dat dat maar zelden een bevredigend resultaat oplevert. Heb vrij ernstige klachten jegens agenten gebagatelliseerd en afgedaan zien worden met een gesprekje.

        Voor agenten die gewoon volgens het boekje handelen is er iets voor te zeggen deze te blurren, ook al vervullen zij op dat moment een publieke functie. Het gaat dán immers niet om ‘Henk’ maar om een agent de een boete uitschrijft, die net zo goed rechtmatig door een andere agent uitgeschreven had kunnen worden.

        Wel lijkt het mij een goed idee om agenten grote rugnummers te geven. Handelen van agenten grijpt doorgaans diep in in de grondrechten van burgers (vrijheidsontneming, toepassing fysiek geweld) dus dat moet altijd terug te herleiden zijn naar een individu, al is het maar voor de verslaglegging.

        Mensen die zich onbespied achten gaan namelijk vrij makkelijk over de schreef. Zie bijvoorbeeld de documentaire van EenVandaag van medio 2016 over stelende agenten (bij huiszoekingen en uit de bewijsdepots).

    1. Als de agent als persoon iets nieuwswaardigs doet. Dat kan iets strafbaars zijn (hij mishandelt iemand, zoals hieronder gesuggereerd) maar het kan ook een ander opmerkelijk feit zijn. Ik herinner me foto’s van wijkagenten die straatjongeren op hun motor laten zitten en er dan lachend naast gaan staan. Of een agent die een decoratie krijgt, om het positief te benaderen.

      En nee, het is niet genoeg dat je via de werkgever iemands identiteit kunt achterhalen. Allereerst omdat dat alleen bij strafbare feiten zou gelden, en ten tweede omdat de pers een eigen recht heeft (de vrijheid van meningsuiting) om over identificeerbare personen te rapporteren. Als iemands identiteit nieuwswaardig is, dan mag die identiteit in de krant.

      1. Een positief geval zal natuurlijk nooit een probleem zijn. Wat betreft de straatjongeren op de motor: nieuwswaardig is het gedrag van de politie, niet van de individuele agenten. Wat betreft de mishandeling en andere strafbare feiten zeg je dat het niet genoeg is dat de identiteit via de werkgever is te achterhalen; vrijheid van meningsuiting etc.. De vraag is of deze algemene regel ook zou moeten gelden voor agenten en de tweede kamer vindt dus van niet. Ik vind dat daar goede redenen voor zijn. Agenten hebben een moeilijk en slecht betaald beroep met een behoorlijk afbreukrisico. Een en ander mag uiteraard een onderzoek naar gedrag van de politie en van individuele agenten niet in de weg staan.

        1. Ik vind in die casussen het gedrag van de agent zelf nieuwswaardig. Het is immers geen politiebeleid, maar een individuele opmerkelijke keuze. Dat rechtvaardigt het nieuws over die agent. Ik snap wat je zegt over afbreukrisico maar vind dat een te algemeen tegenargument om een grondrecht mee te passeren. Alles heeft wel afbreukrisico’s.

          1. Je kunt elk foutje bij het ingrijpen van een agent wel nieuwswaardig vinden. Ik vind het wel wat zwak om de huidige afwegingen te gebruiken voor beambten die vanwege hun functie verplicht zijn om in te grijpen in risicovolle situaties.

        2. Slecht betaald is geen argument. We hebben geen geld maar je mag als secundair geblured worden als je in de media komt? Wat wel een argument zou kunnen zijn dat het gevaar oplevert voor agenten maar dat lijkt me meer gelden voor arrestatie teams en niet voor de agent in het algemeen. Arrestatie teams lopen al gemaskerd dus ook daar gaat het niet op. Dit lijkt me meer een anti treiter vlogert wet en dat lijkt me een beetje overdreven. Oorzaak lijkt me meer te liggen aan het gebrek aan capaciteit om dit soort situaties goed aan te pakken. En dat los je meer op met een meer geld naar de politie wet (en een makeupyourmindnationaalregionaaleenofmeerdienstenorganiseerhetnoueens wet)

          1. Op zich niet nee, maar we hebben het wel over mensen wiens beroep eerst boeven vangen was waar ineens blijkbaar ook verschijnen in de media bij hoort. Wat betreft gevaar: lijkt me naief om te denken dat alleen leden van arrestatieteams in gevaar zouden kunnen komen vanwege hun beroep. Het kan zo zijn dat andere oplossingen voor dit probleem (treitervloggers) beter werken, bijvoorbeeld training. Scheelt ook weer wat gejuridiseer. En het feit dat de poltitie te weinig geld krijgt: wellicht een reden om de agent op straat daar niet de dupe van te laten worden.

            1. Wat mij persoonlijk het beste lijkt is als we het aan de agent zelf overlaten. Dat als een agent zegt “ik wil niet herkenbaar in beeld” dat je dat als filmer/fotograaf dan gewoon respecteert, ongeacht of je vlogger of journalist bent of gewoon als hobby ergens staat te filmen waar toevallig agenten voorbijlopen. Als de video online komt en de agent in kwestie is ongeblurd in beeld, dan kan er alsnog actie worden ondernomen. Laat de agent desnoods even vragen naar de ID-kaart ofzo zodat er een foto van genomen kan worden om diegene dan indien nodig te vervolgen.

  3. Maar hoe moet ik dit als gewone, niet-vloggende burger zijnde dan voor me zien? Ik film zo nu en dan bussen (en soms treinen) als hobby (net als een hoop anderen op de wereld), maar als de politie toevallig voorbijkomt rijden terwijl bijv. de bus optrekt, dan zou ik dus de gezichten van de voorbijrijdende agenten moeten blurren als dit voorstel wordt aangenomen? Gaat de overheid mijn cursuskosten daarvoor dan betalen? Want ik ben niet echt bekend met videobewerking, dus dat zal ik dan moeten leren (en heb zelf niet het geld om daarvoor op cursus te gaan).

    1. “Vraagje: heeft de overheid ook je rijlessen betaald? Zo nee, vond je dat onredelijk?”

      Ik heb geen rijbewijs, maar dat terzijde: appels met peren. Rijlessen neem je om iets te leren wat je nog totaal niet kan (autorijden). Filmen kan ik al, alleen een gezicht blurren niet. In autotermen zou het dan dus zo zijn dat iemand met een rijbewijs ineens verplicht zou worden door de overheid om rijbewijs E te gaan halen, terwijl diegene nog nooit met een aanhanger gereden heeft maar wel in bezit is van rijbewijs A (+B) en een auto.

      1. Nee, de vergelijking is dat je eerst op een brommer mocht rijden zonder bewijs en opeens wél een bewijs moest hebben. Ook al kon je al prima rijden. Of misschien moet iedereen straks een drone bewijs halen, ook de mensen die al jaren met een drone vliegen.

        Overigens hoef je natuurlijk helemaal niet te blurren. Je kan ook dat stukje gewoon niet publiceren.

  4. Als het aangepast wordt dan voor iedereen. Of ten minste iedereen die aan het werk is. Uiteraard is een uitzondering als er toestemming gegeven is redelijk. Maar het bewijzen dat er toestemming gegeven is moet dan wel gedaan worden door de gene die het publiceert of verder verspreid. Een simpele wijze daarvoor kan zijn toestemming die gegeven wordt in de opname zelf.

    Betere bescherming van de privacy voor bepaalde beroepsgroepen is naar mijn idee ongewenst, tenzij het aantoonbaar gevaar oplevert. Dan is een andere wijze van afschermen beter (zoals de genoemde bivak muts).

  5. “De persoon onder die pet doet voor het nieuws zelden ter zake, is daarbij de gedachte. ” Ik denk, dat de persoon en zijn leidinggevenden wat harder gaan lopen, als bekend is, wie de af te keuren actie heeft gedaan. Daarnaast is het de afweging van de journalist en niet van de wetgever. Portretrecht hoort binnen het auteursrecht thuis en aangezien een agent het portret niet verkoopt, slaat een beroep daarop als een tang op een varken. En tot slot: wie niets te verbergen heeft, heeft ook niets te vrezen, zoals de burger ook altijd te horen krijgt.

      1. Ja, maar de politie zegt nu juist: er zijn allerlei rare mensen in de samenleving die hoe dan ook iets tegen de politie hebben, dus wij hebben altijd iets te vrezen, of we nu iets te verbergen hebben of niet. En daar zit wel wat in.

        1. Zo heeft een burger ook genoeg te vrezen van al dat heimelijke en openlijke opgeneem door camera’s, postcodechecks, profielen van reis- en koopgedrag etc. Dus laten we met elkaar aan tafel zitten en dat hele beleid rond privacy eens fatsoenlijk oppakken en niet zomaar alles, wat technisch mogelijk is, zomaar doorvoeren.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.