Moet je als commerciële website je links op inbreuk onderzoeken?

ketting-chain-link.pngDe rechtbank Hamburg bepaalde onlangs dat een Duitse website auteursrechtinbreuk pleegde door een hyperlink naar een externe bron, las ik bij Ars Technica. Zij had gelinkt naar een pagina met daarop een Creative Commons-afbeelding, maar de site waar die stond had de CC licentie niet goed nageleefd. En omdat de linkende site an sich commercieel was, kon ze wegens auteursrechtinbreuk worden aangesproken door de fotograaf van de foto op de externe bron. Een onderzoeksplicht vanaf nu voor al je uitgaande hyperlinks?

De discussie of en wanneer een hyperlink inbreuk is op auteursrechten, kreeg een paar maanden terug een voorlopig hoogtepunt toen het Hof van Justitie bepaalde dat GeenStijl auteursrechtinbreuk pleegde door te linken naar gelekte (en dus inbreukmakende) foto’s. Op zich is dat raar: een hyperlink verwijst alleen maar, het is geen herpublicatie van het werk. Maar het Hof ziet het wél als herpublicatie, omdat hiermee een nieuw publiek bereikt wordt.

Dat vond men dan weer tegelijk wat ver gaan, dus werd een nuance aangebracht: een nietcommerciële linkende site bereikt alleen een nieuw publiek als zij wist of moest weten dat de link naar iets illegaals verwees. Een commerciële site krijgt daarbij een onderzoeksplicht:

Bovendien kan, wanneer het plaatsen van hyperlinks geschiedt met een winstoogmerk, van de hyperlink-plaatser worden verwacht dat deze de nodige verificaties verricht om zich ervan te vergewissen dat het betrokken werk op de site waarnaar die links leiden niet illegaal is gepubliceerd, zodat moet worden vermoed dat die plaatsing is geschied met volledige kennis van de beschermde aard van dat werk en van het eventuele ontbreken van toestemming van de auteursrechthebbende voor de publicatie op internet.

De Duitse rechtbank trekt deze redenering nu keurig door naar zijn logische eindconclusie: de foto wás inbreukmakend en de linkende site handelde met commercieel oogmerk, dus inbreuk. Dat de inbreuk niet echt evident was, doet er niet toe. Dat de link an sich niet direct commercieel was ook niet. En dat je als commerciële website geen manier hebt om met zekerheid je links te clearen al helemaal niet. Auw.

De enige manier om dit recht te trekken, zou zijn dat in hoger beroep wordt bepaald dat de lat voor dat “vergewissen” laag ligt: alleen als je een evidente inbreuk hebt genegeerd, dan heb je je niet vergewist. Licentietechnisch geneuzel (zoals dat de licentie gisteren is verlopen of dat de tittels en jota van de nakoming niet nagekomen zijn) behoort geen relevant criterium te zijn. Maar ik geef toe: lapmiddel. Beter was geweest als het Hof deze onderzoeksplicht niet had meegenomen en gewoon had gezegd, hyperlinken is legaal en je zoekt het maar uit met de bronsite. Maar ja, bad cases make bad law.

Arnoud

19 reacties

  1. Hoe zit het met het gebrek aan invloed op hetgeen je naar linkt? Als ik een legale link heb naar eenstijl.nl/legaal.jpg en vervolgens besluit EenStijl legaal.jpg te overschrijven met een illegale afbeelding die ze gestolen hebben van Omasan? Of waarschijnlijker, een gelinkte pagina waar de inhoud van aangepast wordt?

    Ofwel, moet je blijven onderzoeken, of is het alleen je verantwoordelijkheid ten tijde van de eerste plaatsing van de link?

    1. Ja, natuurlijk moet je blijven onderzoeken. Want wat doe je als EenStijl eenstijl.nl/legaal.jpg overschrijft met advertentie-voor-je-ergste-concurrent.jpg? Blij zijn dat het erg onwaarschijnlijk is dat JeErgsteConcurrent je zal gaan klagen over auteursrechten op die advertentieafbeelding?

      Het is natuurlijk wel makkelijk en goedkoop om je webpagina op te leuken met plaatjes die gehost worden op andermans site, maar wees je wel bewust van de nadelen.

        1. Je hebt gelijk: het ging om een link naar een site waar de afbeelding staat. Maar dat doet niet veel af aan de kern van mijn reactie: iedere site waar je naar linkt kan van inhoud veranderen. Dat moet je bij voortduring blijven controleren. Veranderingen op de site waar je naar linkt kunnen je niet allen auteursrechtelijk, maar ook qua inhoud in de problemen brengen. Matthijs riep de vraag op:

          Ofwel, moet je blijven onderzoeken, of is het alleen je verantwoordelijkheid ten tijde van de eerste plaatsing van de link?
          Mijn antwoord daarop is, dat je dat altijd moet doen, en niet alleen vanuit auteursrechtelijke gronden. En de noodzaak om dat te doen is niet het gevolg van dit vonnis van de rechtbank in Hamburg.

  2. Blijkbaar kan het anno 2016 nog steeds niet raar genoeg omdat het internet is.

    Dus als er een expositie is met kunsten van Pablo Picasso en ik breng als consulent basisscholen in de buurt op de hoogte hiervan, zodat hun leerlingen kunnen cultuursnuiven… dan kunnen de nabestaanden van Picasso mij aanspakelijk stellen wanneer een van de werken vervalst blijkt? Geen rechter die daar aan mee werkt!

    1. Sterker nog: Zoals Matthijs boven je zegt: Als jij nu persoonlijk als Piccasso-expert hebt bepaald dat alle werken origineel zijn en je nodigt iedereen uit…. en daarna voegt het museum nog een niet-origineel werk toe, dan had jij dat maar moeten weten. (Want waar je naar toe linkt kan zomaar wijzigen zonder dat jij het weet ;))

  3. Arnoud, Dit was wel een kort geding, waarin de inbreukpleger zich nogal recalcitrant opstelde, en waarin hij besloten heeft de zaak niet verder te zetten. De waarde van de uitspraak als voorspelling van wat mag en wat niet mag is dus maar zeer beperkt.

    Een hoger beroep zal er dus niet komen.

    Het blijft natuurlijk een probleem dat het ook voor een eerlijke partij zeer moeilijk is te bepalen of iets rechtenvrij of cc gelicencieerd is, of dat er auteursrecht op rust. En zelfs al rust er auteursrecht op…. vind de houder maar eens.

    Je kunt allerlei juridische haarkloverij toepassen, en er zijn extreem uiteenlopende meningen over hoe het auteursrecht zou moeten zijn, maar een belangrijke factor is: het vereist verdorie veel moeite om het goed te doen. [Is er plaats voor een commerciele clearingfirma die het risico overneemt….?]

  4. Op zich is dat raar: een hyperlink verwijst alleen maar, het is geen herpublicatie van het werk.

    Ook dit kan je nuanceren. Zonder URI is uberhaupt er geen sprake van publicatie op het internet. Als er geen URI is gepubliceerde (of een herleidbare variant van de URI) kan een werk als niet gepubliceerd worden beschouwd. Het simpelweg bestanden op een server zetten en die aan een internetverbinding hangen is op zich geen publiceren van een werk. Er moet een aanvullende activiteit zijn om de locatie (de URI) bekend te maken. Dit kan door bijvoorbeeld door de URI naar de bestanden ergens bekend te maken via een hyperlink op een andere website of bijvoorbeeld door een default startnaam van een website te publiceren (index.html) en de site bijvoorbeeld bij Google aan te melden.

  5. Wat een geneuzel allemaal. Als je dan toch linkt naar plaatjes of websites, dan zet je er toch iets bij als: broken link? meld het! Dat heeft in het verleden prima gewerkt. Je bent als site natuurlijk wel gebaad bij betrouwbare informatie. En als een link niet (meer) verwijst naar de content waar het oorspronkelijk naar had moeten verwijzen (volg je hem nog?) dan was het ‘vroegah’ zo dat je deze aanpaste of verwijderde. Waarom zou dat nu niet meer kunnen? Moet er direct met rechtszaken gewapperd gaan worden?

    /me mompelt iets over te goeder trouw enzo….

    1. Bij auteursrechten is het zo dat de schade direct intreedt. Door de link te wijzigen voorkom je alleen de toekomstige schade. Bij een veranderde link zou ik de vraag eerder stellen of dat de hyperlinker wel kan worden toegerekend. Heeft hij iets gedaan (of nagelaten) waardoor hij maatschappelijk onzorgvuldig handelde?

    2. Je kunt niet verwachten dat men de inhoudt van waarnaar gelinkt wordt geregeld en tot in de eeuwigheid gecheckt wordt. Een gebroken link is nog te detecteren (404 not found) maar als ik gewoon een ‘200 OK’ krijg, hoe moet ik dan weten dat die inhoud niet meer is wat ik oorspronkelijk linkte? <a href=”plaatje.jpg” data-md5=”d131dd02c5e6eec4″> en dan automatisch checken. Zou kunnen, maar niet gebruikelijk.

      Vanuit commercieel oogpunt is het natuurlijk handig je links af en toe na te lopen, zoals Peter S zegt, maar juridisch vind ik niet dat je dit kunt verwachten.

      Direct met rechtszaken wapperen is nooit een goed idee. Het doel is om te voorkomen dat mensen willens en wetens links plaatsen naar illegale inhoud. Met commercieel oogmerk. De vraag is hoe dit bereikt kan worden. Ik weet het niet, maar niet zoals ze het in Hamburg doen, in ieder geval.

      Overigens staat Hamburg erom bekend dat ze hard op auteursrechten gaan. Veel uitspraken worden in hoger beroep weer teruggedraaid, schijnbaar.

      1. Daarbij komt nog dat als je een groot archief hebt of gewoon veel artikelen door de jaren heen dat dat een wel erg grote klus wordt. De BBC bijv. heeft artikelen uit 2002 op hun site staan en dat zijn er een hele hoop! Dan zouden ze dus regelmatig al die artikelen t/m 2002 (zo niet ouder, weet niet hoe ver hun archief teruggaat) moeten controleren of er niet stiekem door hun geplaatste externe hyperlinks gewijzigd zijn?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.