‘Driekwart Nederlanders voor verbod smartphonegebruik op fiets’

Driekwart van de Nederlanders is voorstander van een verbod op het gebruik van smartphones op de fiets, meldde Nu.nl onlangs. Dit bleek uit onderzoek van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, in de opmaat naar een wettelijk verbod op smartphonegebruik dan wel -vasthouden voor fietsers. De discussie gaat namelijk over dat laatste punt: moeten we het gebruik verbieden, of sowieso het vásthouden?

Op dit moment is het niet expliciet verboden om op de fiets een smartphone vast te houden of te bedienen. Er is natuurlijk de algemene regel (Koos z’n kapstok) dat je het verkeer niet in gevaar mag brengen (of potentieel in gevaar, staat er dan, wat volgens mij een pleonasme is). Maar tot dusverre heeft er nog geen rechter bevestigd dat smartphonen op de fiets daar onder valt.

Ditzelfde probleem hadden we destijds met telefoneren in de auto, en daar is dus een expliciet verbod tegen opgenomen. Gekozen is toen voor het verbieden van het vasthouden van de telefoon, ongeacht wat je ermee doet. Dit vanwege de bewijsproblematiek voor de politie, het is vrijwel onmogelijk om van buitenaf te zien of iemand specifiek zit te bellen, appen of wat dan ook. Maar vásthouden kun je wel zien.

Bij fietsers is misschien wél praktischer om te zien of iemand zit te appen of alleen maar de telefoon in zijn hand houdt (bijvoorbeeld omdat hij belt met een oortje in, of omdat hij superirritante muziek afspeelt). En om nou alle fietsers te verplichten een handsfreekit op het stuur te monteren is ook zo wat.

Een boete op telefoons vasthouden kan er dus zomaar komen. Maar of dat veel gaat opleveren, betwijfel ik. Natuurlijk zullen sommige fietsers dan minder (of niet meer) gaan appen en doen, maar een boete is onvoldoende prikkel daarvoor.

Het veel lastiger punt is dat fietsers zwakke verkeersdeelnemers zijn, en dat daarom in de Wegenverkeerswet (art. 185) is opgenomen dat de bestuurder van een motorvoertuig in principe altijd aansprakelijk is voor schade aan de fiets of fietser. De uitzondering is bij overmacht, oftewel wanneer de bestuurder helemaal niets kon doen om het ongeluk te vermijden. Deze uitzondering is zéér beperkt: je kunt immers altijd remmen en je kunt altijd alle plotselinge bewegingen anticiperen, is de lijn in de rechtspraak. Er moet jou geen enkel verwijt te maken zijn.

Je kunt dit alleen oplossen door de wet aan te passen: “in geval van overmacht of in geval de fietser door gebruik van “een apparaat dat bestemd is voor het gebruik van mobiele openbare telecommunicatiediensten” afgeleid was” of zoiets erin zetten. Maar daar zag de minister in 2015 nog geen heil in:

Smartphonegebruik, zowel bij automobilist als fietser, kan bijdragen aan ongeval. Dit geldt echter evenzeer voor rood licht negatie, zonder verlichting fietsen en snelheidsovertredingen. De mogelijkheid om schade te verhalen bij fietsers die dit gedrag vertonen is er nu ook al. Ik ben er daarom geen voorstander van om specifieke gedragingen, zoals appen op de fiets, in art. 185 WVW op te nemen.

Ik heb de tekst van het verbod nog niet gezien, maar kan me moeilijk voorstellen dat dit er nu ineens wel in gaat komen.

Arnoud

11 reacties

  1. Natuurlijk zullen sommige fietsers dan minder (of niet meer) gaan appen en doen, maar een boete is onvoldoende prikkel daarvoor.

    Misschien is inbeslagname wel een probaat middel. Kan je de telefoon de volgende dag ophalen op het politiebureau. Dat is voor veel gebruikers afschrikwekkender dan een boete.

    1. Haha, mooi idee. Het elegante is dat de hoogte van deze straf, zoals ervaren door de overtreder, automatisch mee schaalt met de hardnekkigheid van de overtreder: hoe meer mobiel-verslaafd, hoe harder.

      Het moet trouwens ook niet meer zijn dan een (werk)dag, zeker als er geen daadwerkelijke schade is.

  2. Wat mij betreft mogen er wel veel strengere regels komen voor alle verkeersdeelnemers, zelfs al ben je voetganger…. Een paar jaar geleden fietste ik over het fietspad, werd ingehaald door twee scooters, en de voorste moest vol in de remmen omdat een meiske al bellend/append zonder te kijken het fietspad overstak. De tweede brommer klapte er zo bovenop. Nog net voordat het meisje in de bus verdween heb ik er aan haar arm weer uitgetrokken en moest haar even duidelijk maken dat ze een ongeval had veroorzaakt en wat moest regelen qua schade enzo. Echt niet te filmen…

    Die discussie over aansprakelijkheid van bestuurders van motorvoertuigen indien een fietser schade heeft is een beetje het paard achter de wagen spannen. Heb het er ook wel eens met een jongere over gehad die daar zijn gelijk uit wilde halen om overal maar voorrang op te eisen. Toen ik zei “Nou boeie, dan betaal ik toch gewoon je begrafenis. Wat zal je moeder blij zijn…” was de discussie gauw over. Dat gaat dus ook op voor het handsfree bellen of zelfs maar luisteren naar muziek op de fiets. Als fietser ben je voor je veiligheid veel afhankelijker van het kunnen horen van het verkeer om je heen dan een automobilist, dus nee…. Gewoon verbieden wat mij betreft.

    1. en moest haar even duidelijk maken dat ze een ongeval had veroorzaakt en wat moest regelen qua schade enzo. Echt niet te filmen…
      Ik ben eigenlijk van mening dat de achterste scooter verantwoordelijk is voor de schade aan de (achterkant van de) voorste scooter. Ondanks het feit dat zonder deze actie van de dame het ongeluk niet had plaatsgevonden.

  3. (of potentieel in gevaar, staat er dan, wat volgens mij een pleonasme is)

    Je zou “potentieel gevaar” eventueel kunnen interpreteren als “unknown unknowns“. Alleen: het lijkt mij te ver gaan om dat in zijn algemeenheid te verbieden. Alles wat je doet en laat zou mogelijk, zonder dat je het had kunnen weten, bijvoorbeeld via een mechanisme dat tot nu toe bij niemand bekend is, tot schade bij een ander kunnen leiden. Unknown unknowns zijn niet uit te sluiten met normaal zorgvuldig gedrag, of zelfs met “het zekere voor het onzekere nemen”; alles zou dan verboden zijn, en dat zou natuurlijk onzin zijn.

  4. Ik zou persoonlijk voor de boete gaan, houd het overzichtelijk en ik heb niet de indruk dat de dreiging van schade een aanrijding iets doet bij jeugd. Ik houd wel eens een gesprek met die jeugd en dan merk ik dat de (dreiging van een) boete meer indruk maakt. Wel zou hij uiteraard lager moeten zijn dan bij automobilisten door de beperkte gevaarsetting.

    1. Dan graag wel boetes volgens het Scandinavisch model, uitgedrukt als fractie van je belastbaar inkomen. (Voor de topman van Nokia die 50.000 euro moest dokken voor door rood licht rijden doet het nog steeds minder pijn dan de uitkeringstrekker die voor hetzelfde 265 euro mag afrekenen.)

      1. Boetes volgens scandinavisch model zijn niet zo handig als je vooral ook jongeren wilt aanpakken die hun smartphone gebruiken op de fiets. Een categorie die vaak juist nog geen inkomen heeft. Een boetemodel gebaseerd op je inkomen werk beter bij automobilisten.

  5. Nu we toch bezig zijn, doe dan gelijk het volgende: – Neuspeuterverbod. Onderzoek heeft aangetoond dat fietsers die neuspeuteren minder aandacht hebben voor het verkeer. – Lange rokken, jurken en jassen moeten we ook verbieden tenzij de fiets voorzien is van deugdelijke jasbeschermers. – Schoenen met losse veters. Ben als kind meerdere malen van mijn fiets gevallen omdat mijn veter rond mijn trapper gewikkeld was. Beter maar alle veterschoenen verbieden op de fiets trouwens voor kinderen onder de 16. – Fietsen met bril in de regen. Met een natte bril kun je niet goed zien met alle gevaar van dien. – Fietsen zonder spatbord. Als het regent wordt de fietsers bij elke plas voorzien van een modderige douche. Onderzoek heeft aangetoond dat deze fietsers daardoor om plassen heen gaan rijden en daardoor gevaarlijke situaties creeren. – etc.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.