Mag je een meta-plaatje kopiëren?

Een lezer vroeg me:

Steeds meer sites maken gebruik van het Open Graph-protocol van Facebook. Hiermee geef je met metadata aan wat je titel, snippet en belangrijkste afbeelding is, zodat Facebook er een mooie preview van kan maken. Daar kan ook een plaatje in dus, maar wat heeft dat voor auteursrechtelijke consequenties?

Op zich is de gebruikte manier van metadata noteren niet heel relevant. Onder de Auteurswet is er maar één belangrijke vraag, wordt de afbeelding gekopieerd door de partij die de preview toont, of embedt hij de afbeelding? Embedden is legaal, en kopiëren vereist toestemming. Van de fotograaf (rechthebbende) wel te verstaan, en de site die de afbeelding publiceert heeft lang niet altijd de bevoegdheid om die toestemming te geven.

Het gebruik van een verkleinde afbeelding in een preview kan legaal zijn als citaat. Je zegt dan in feite, ik wil aankondigen wat er op deze pagina te vinden is en ik doe dat met handig aangereikte informatie in plaats van zelf te gokken wat belangrijk is. Zo’n aankondiging valt onder het citaatrecht en vereist dan geen toestemming.

Lang niet alle fotografen zien het op deze manier. Een aankondiging van wat er op een webpagina staat, is nog geen citaat van de foto die er bij staat, is dan het argument. Daarom raad ik altijd aan om dat plaatje te embedden in plaats van over te nemen. (Een bijkomend voordeel is dat het plaatje dan niet in je media-bibliotheek terecht komt en ineens bij andere berichten gebruikt wordt, wat écht tot claims kan leiden.)

Ik denk dat een aankondiging met een kleine thumbnail van de bronsite wel legaal is. Het standaardvoorbeeld van een beeldcitaat is het tonen van de cover van een boek bij de bespreking van dat boek. De cover is inhoudelijk niet erg relevant voor de inhoud, maar helpt wel bij herkenning en beslissen of je geïnteresseerd bent. Dat is dan legaal. Maar de thumbnail mag niet de overhand krijgen ten opzichte van de tekst, dan is sprake van versiering en dat is geen citaat meer.

Algemeen zou dus het advies altijd zijn, embedden of linken in plaats van overnemen. Moet je nou perse overnemen (en ik zou niet weten waarom), zorg er dan voor dat je alleen een zo klein mogelijke thumbnail toont en dat je die niet later ook voor andere doelen zou kunnen gebruiken.

Arnoud

16 reacties

  1. Je komt niet meer terug op het Open Graph-protocol. Zou je niet kunnen zeggen dat iemand die dat opneemt in zijn bronpagina, expliciet een stelling inneemt dat de daarin opgenomen content te gebruiken is om naar die pagina te verwijzen? En dat het dus op de bronpagina neerkomt om ervoor te zorgen dat hij uitsluitend plaatjes opneemt in die Open Graph-data waarvan hij kan beslissen dat dit inderdaad akkoord is?

    1. Zoals Arnoud al zegt heeft de site ook lang niet altijd de bevoegdheid rechten te geven, dus het is jouw verantwoordelijkheid te zorgen dat jij geen inbreuk pleegt op een recht. Alleen op het moment dat je 100% zeker bent dat de site de rechten heeft, zou ik dit als een vorm van toestemming zien, maar er zijn maar weinig sites die ik daarop zou vertrouwen.

        1. Ik deel jouw mening, Thijs. Alleen hebben veel CMSen tegenwoordig standaard ondersteuning voor opengraph. Soms (wordpress) moet je daar expliciet een afbeelding voor selecteren. Maar het gebeurt ook wel dat er automatisch een eerste afbeelding uit de pagina gebruikt wordt.

          Alsnog vind ik dat je dat als sitebeheerder hoort te weten en daarmee dus expliciet toestemming geeft om die afbeelding te herpubliceren. Maar dan natuurlijk alleen voor gebruik gelinkt aan de bron.

    2. Waarom? Als ik het goed begrijp is OGP ‘slechts’ een manier om wat meta-data te beschrijven. Dat kan handig zijn voor FB, maar ook voor vele andere toepassingen, die niet eens publiek hoeven te zijn. Het zegt m.i. typisch ook niets over de auteursrechten: zelfs als een article:author is ingevuld betekent dat nog niet dat die zijn rechten nog heeft. (Copyright velden ben ik nog niet tegengekomen).

  2. Soms moet je wel overnemen omdat de bronsite embedden blokkeert, meestal omdat juist dataverkeer het grootste deel van de kosten is en men bijvoorbeeld wilt voorkomen dat gebruikers bij het forum spullen uploaden en dan op andere sites gaan gebruiken.

  3. Bij gebruik wat volgens citaatrecht is toegestaan, zou ik gewoon overnemen; ik wil niet dat allerlei dingen van derden in mijn pagina’s ge-embed worden, en daarmee gebruikt kunnen worden om rare dingen te doen, zoals het hacken van mijn bezoekers; vervangen van plaatjes door heel smerige plaatjes om “embedders” te plagen (heb ik wel eens gezien); en ook link-rot is een veel voorkomend fenomeen. Mocht je worden aangeklaagd door een trigger-happy fotograaf bij een gebruik dat duidelijk onder het citaatrecht valt: niet vergeten volledige proceskosten te eisen (vooraf even uitleggen dat je dit zult gaan doen; een zaak voorkomen is altijd beter dan laten voorkomen).

  4. Embedden is legaal, en kopiëren vereist toestemming.

    Dit is wel erg ongenuanceerd. Als de site vanwaar je embed geen toestemming heeft om de foto openbaar te maken, en je bent zelf een commerciële site, maak je als embedder alsnog inbreuk op het auteursrecht (HvJ EU 8 september 2016 C-160/15, ECLI:EU:C:2016:644 (Geenstijl/Sanoma)).

  5. Moet je nou perse overnemen (en ik zou niet weten waarom),

    Ik weet wel waarom:

    1) Zorgen dat je site niet stuk gaat als de host waar het plaatje op staat down of langzaam is

    2) Zorgen dat je geen mixed content gedoe krijgt als jouw site https is en de host met het plaatje niet

    3) Aardig zijn en geen bandbreedte van een ander gebruiken

  6. Wat betreft de opmerking van Arnoud aan het slot van zijn intro (zo klein mogelijk):

    Rb. Amsterdam, locatie Hilversum, ktr. Mr. A. Sissing, 21 nov. 2012, Dijkstra / P.S., IEF 12046 r.o. 7 …. Dat S. de foto’s bij de plaatsing heeft verkleind doet daar niet aan af. Toegewezen schadevergoeding € 1530,–, proceskosten € 1935,59.

    1. Ze hebben het daar zo te zien ook over ‘formaat teruggebracht tot dat van een pasfoto’. Maatje thumbnail dus inderdaad waar Arnoud het ook over heeft.

      Wat in dat verhaal waarschijnlijk wel meetelt is dat zelfs na het klagen van de fotograaf er nog nieuwe foto’s zijn geplaatst. Dat helpt je niet echt in je case als eigenaar van de website.

  7. zorg er dan voor dat je alleen een zo klein mogelijke thumbnail toont

    Vaak lijken auteur en bron te ontbreken bij citaten op internet, zeker bij de variant “vooraankondiging”. Is het in huidige wet niet net zo belangrijk (of belangrijker) om de auteur en bron op te nemen?

  8. Goed, dan deze nog:

    Rb. Midden-Nederland, sector kanton, locatie Utrecht, 22-07-2013, ktr. mr. R.A. Steenbergen, zaaknummer 847007 UC EXPL 12-20235, ECLI:NL:RBMNE:2013:2907: r.o.4.3. (…) Het door[gedaagde]gestelde dat de foto slechts in klein formaat op de website is geplaatst als decoratie bij het artikel en in deze verminkte vorm op tientallen andere websites staat, doet evenmin iets aan de inbreuk af.

    Rb. Limburg, locatie Maastricht, ktr mr J.F.W. Huinen, 9 april 2014 zaaknr. 2308502, IE-Forum.nl, IEF 13754: De rechtbank oordeelt dat aan de inbreuk niet afdoet dat er slechts enkelen deze foto hebben gezien, het slechts korte tijd online zou hebben gestaan en het gegeven dat de website in een conceptfase zat.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.