Mag Microsoft nu wel gebruik van andere browsers aan banden leggen?

In Windows 10 S wordt het een stuk lastiger om van browser te wisselen, meldde de NOS recent. Microsofts nieuwe browser Edge blijft altijd standaard aanwezig: andere browsers kun je wel installeren met enige moeite, maar ze zullen nooit als standaardbrowser kunnen opereren. Maar hee, in 2013 kregen ze een megaboete voor precies dat: te weinig keuze in browsers op Windows. Waarom durven ze het dan nu wel?

De boete uit 2013 was voor de situatie in 2009, en acht jaar geleden is in ICT-land haast een eeuwigheid. Microsoft had lange tijd haar browser Internet Explorer als vaste standaard voorgeïnstalleerd bij Windows, en de concurrent (Netscape bijvoorbeeld, wie kent dat nog) kwam er zo nauwelijks tussen. Ja, je kon het downloaden maar wie dééd die moeite? Weet je wel hoe veel gedoe dat is, iets downloaden en installeren?

Ja precies, dat is wel even iets anders tegenwoordig. Software binnenhalen is een seconde of twee en een klik in de appstore naar keuze. Dus dat maakt het al makkelijker om er tussen te komen.

Op zich was het ook in 2009 niet automatisch een probleem als je producten bundelde. Het werd pas een probleem als je een economische machtspositie (niet helemaal hetzelfde als een monopolie) had, en dat had Microsoft op dat moment vrij evident in de markt voor operating systems. Zo’n machtspositie mag je niet misbruiken, onder meer niet door mensen een ander product verplicht ook te laten kopen.

Vandaag de dag is dat echt wezenlijk anders. Microsoft Windows is nog steeds een relevant platform, maar lang niet meer zo groot als destijds in 2009 of daarvoor. Apple heeft een significant deel van de markt voor besturingssystemen – maar nog belangrijker, Google heeft met Android een nóg groter deel.

Want nee, de markt is niet meer de desktop met hier en daar een laptop, de markt is verschoven naar smartphones, tablets en hier en daar een laptop. En op die markt is Microsoft een kleine. En mededingingsrechtelijk gezien mogen kleine partijen hun gang gaan met bundelen of verplichte instellingen. Dat lost de markt zelf op: als mensen dit niet leuk vinden, dan kopen ze geen Windows S meer maar een Android tablet of misschien wel een iPad.

Arnoud

40 reacties

  1. Nog een argument waarom Microsoft dit m.i. kan en mag doen is dat dit slechts een enkele specifieke Windows 10 versie is die deze beperking kent. Consumenten kunnen altijd upgraden naar Windows 10 Pro die deze (en andere) beperking niet kent.

      1. Dat is toch niet erg? Zo lang er keuze is vind ik dat prima. Je kunt ervoor kiezen om een laptop te kopen met Windows 10 Pro of met Windows 10 S. Kies je voor die laatste (goedkopere/uitgeklede) versie, heb je de optie om tegen bijbetaling (afhankelijk van prijs laptop kan dat € 0 zijn) te upgraden.

        1. Dan moeten winkels wel die duurdere licenties beschikbaar maken op systemen met ruw weg dezelfde specificaties. Veel succes om nu een Windows 10 pro versie te vinden bij veel grotere winkels met oa laptops. Ik kon hem niet vinden een jaar terug bij de mediamarkt.

        2. Dat is niet prima. Met deze kunstmatige variaties in product zorgen ze er voor dat je extra veel moet betalen als je deze optie nodig hebt. Als ze één Windows-versie in de markt zouden hebben, zou de prijs veel dichter bij de 10S dan bij de 10Pro-versie liggen. Dit zijn pure marketingmechanismes om als grote marktpartij je klanten effectiever hun geld af te pakken.

  2. Ik deel deze opvatting niet. Smartphones en tablet zijn niet te vergelijken met desktops en laptops. Het schrijven vaan een paper van 10 A4tjes doe je niet op een smartphone of tablet. Nee, dit zijn echt verschillende markten en op een daarvan heeft MS nog altijd een economische machtspositie. Het zou zomaar kunnen zo zijn dat ze opnieuw een boete krijgen.

    1. Ik dacht precies hetzelfde. Dan kun je net zo goed zeggen dat de markt niet meer alleen desktop is omdat je ook een boek kunt gaan lezen, of bananen kunt kopen in de supermarkt. Alleen maar omdat er microprocessoren (met dank aan Chriet Titulaer) inzitten maakt het niet dat het onderdeel is van dezelfde markt.

      Wat wel veranderd is, is het idee dat een browser een programma is dat je expliciet start (via het start menu of de command line of een icoontje op je desktop). De verwachting is dat als je op een link klinkt in willekeurig welke applicatie, de browser start met die link. Net zoals de verwachting is dat als je een videobestand opent, de mediaspeler start. Maar niet kunnen kiezen welke browser of welke mediaspeler ik wil gebruiken is een ernstige beperking. Ik hoop dan ook van harte dat het marktaandeel van een dergelijk invalide besturingssysteem keldert (en daarmee bewijst dat ze inderdaad geen monopoliepositie hadden).

      1. Een paper typen op een telefoon? Sorry maar een latop en pc hebben niet voor niets een fysiek toetsenbord. Voor een tweet/sms/whatsapp bericht is een onscreen toetsenbord te doen, maar ik moet er toch echt niet aan denken om hele epistels op een rottig telefoonschrempje te moeten intikken. En dan hebben we het hoofdstuk ‘opmaak’ nog niet eens gehad. Canonical had even het idee om de telefoon als centrale processor te maken en deze te docken als je een toetsenbord/monitor/muis nodig had. Dit gaat hem niet worden en ik zie MS dat ook niet succesvol gaan uitrollen.

        1. Hij heeft het over continuum, waarbij je je smartphone mbv een dock (of wireless) aansluit op een monitor en toetsenbord en zo een ‘volledige’ pc hebt waarbij je smartphone dus de computer is.

        2. Misschien moet je toch even op mijn linkjes klikken. Dan zal je zien dat Microsoft een interface probeert te ontwikkelen die volledig schaalbaar is over alle soorten groottes van schermen en verschillende devices, en dat je via een soort van docking station/port replicator programma’s zoals Word gewoon kan typen op je gewone beeldscherm, met een muis en toetsenbord aangesloten. Je zal, anders dan wellicht nu nog het gebrek aan de (grafisch) rekenkracht, dan je telefoon als een volwaardige Windows PC kunnen inzetten. Maar ook die ontwikkeling gaat hard.

          1. Dat is leuk bedacht, maar sprekend als een softwareontwikkelaar is dit totaal onrealistisch. Ja, het zal vast werken met applicaties van Microsoft zelf, maar in de praktijk hebben ontwikkelaars en ontwerpers nu al erg veel moeite met het gebruik van responsive design voor websites (en de hoeveelheid werk die daarvoor nodig is), en is het resultaat vaak een mobiele site die op grotere schermen simpelweg opgeschaald wordt.

            Ik verwacht dan ook precies hetzelfde met dit idee. Het is gewoon heel erg moeilijk om een applicatie te ontwerpen die op alle resoluties intuitief werkt (en voor sommige applicaties simpelweg onmogelijk door de benodigde interface density), en veel ontwikkelaars zullen de moeite niet doen. Dus voorlopig zou ik maar niet op volledige ‘convergence’ rekenen, tenzij je bereid bent om enkel nog Microsoft-applicaties te gebruiken.

            En natuurlijk kun je je telefoon aansluiten op een scherm en toetsenbord of een docking station om desktop-georienteerde applicaties te gebruiken, maar dat kan buiten Microsoft-land al enkele jaren. Door het kostenplaatje is het echter geen populaire optie.

            1. De UI tooling voor UWP aplicaties zit vrij goed in elkaar en het is niet noodzakelijk responsive design.

              Ja je kan een UI maken die net als een website schaalt en kolombreedtes aanpast etc…

              Maar je kan ook in Blend een geheel separate platform afhankelijke UI definieren. Afhankelijk van runtime omstandigheden loopt het programma dan met de passende UI. Beperkt schalen en toch je code herbuiken.

  3. Het is onzin dat smartphones of tablets een volwaardig alternatief zouden zijn voor desktop-computers. Met name als je iets productiefs wilt doen is dat niet zo. Misschien is de markt voor consumptief gebruik wel veel groter, maar dat neemt niet weg dat de marktpositie van microsoft bij productief gebruik nog enorm dominant is.

    Welke alternatieven heeft de gebruiker? Linux biedt vaak geschikte software, maar Linux installeren is alleen maar lastiger gemaakt door de introductie van secure boot. Als in 2009 de mogelijkheid een alternatieve browser te installeren niet voldoende werd gevonden, dan is de huidige situatie al helemaal niet acceptabel. Als je ziet waar Microsoft tegenwoordig mee weg komt (spyware, updates die je niet kunt tegenhouden, secure boot en misschien nog wat andere dingen(*)), zonder dat gebruikers weg lopen, dan is mijn conclusie dat hun machtspositie alleen maar erger is geworden.

    Die boete van 2013 was dus veel te laag. Wanneer krijgt de EU nou eens klauwen? Kunnen we niet in Nederland, vooruitlopend op de EU, Microsoft aanpakken? Welke middelen bestaan er om een criminele organisatie van zijn inkomstenbron te ontdoen?

    (*) Ik gebruik thuis geen windows meer, dus ik volg die ellende niet meer in detail.

    1. Windows 10 S is echt wel gericht op privé-gebruik denk ik. dus zo’n probleem geeft dat niet met de marktpositie voor productie gebruik. Er zijn ook andere Windowsen als je dit gegeven belangrijk genoeg vindt.

      Ik vind dit ook maar betreurenswaardig, maar het is een feit dat dit echt niet het grote probleem was dat het vroeger zou geweest zijn. Veel mensen vinden zo’n walled garden-aanpak als Apple juist fijn qua stabiliteit en veiligheid. Bij Apple aanvaard men dat veel meer blijkbaar.

      1. Privé-gebruik kan ook heel goed productief zijn. Het gaat erom wat voor toepassingen je wel/niet makkelijk kunt gebruiken, niet of je het privé of voor je werk gebruikt. Of is Windows 10 S algeheel ongeschikt voor productief gebruik? Kan je er geen normale windows-software op installeren? Heeft het geen toetsenbord/muis-interface?

        Een “walled garden” is natuurlijk fijn qua stabiliteit en veiligheid, maar als de sleutels van de “walled garden” niet in handen van de gebruiker, maar in handen van de fabrikant liggen, dan is dat fundamenteel verkeerd. Je kunt als gebruiker het beste van beide werelden krijgen als je zelf de sleutels opeist, en vervolgens voorzichtig om gaat met die sleutels. Een voorbeeld zie je bij veel Linux-distributies, waar je een standaard, redelijk veilige software-repository hebt, en de mogelijkheid om zelf andere repositories toe te voegen (of, iets ingewikkelder en foutgevoeliger, om zelf software te installeren los van de package manager).

    1. Nee, maar er is wel een belangrijk verschil: bij ChromeOS weet je dat het niet kan omdat het systeem zo ontworpen is en je het al in de naam hoort; bij de naam “Windows” denkt men aan volledige Windows. Tuurlijk staat er een “S” achter, maar ik durf te wedden voor 1 miljoen euro dat de meeste mensen niet verder kijken dan het woord “Windows”.

        1. Chromebooks gebruiken chromeOS wat in principe een cloudOS is, dus geen lokale installaties. Zijn verder normale laptops dus je kunt het OS wisselen. Sommige chromebooks ondersteunen android apps en dan zou je dus een andere browser kunnen kiezen, maar dat is volgens mij niet altijd zo.

      1. Ik vind dit iets simplistisch gesteld, men mag verwachten dat men even kijkt wat men aanschaft en even nadenken over het OS zou daar bij moeten horen. En ja dat is niet de praktijk, maar zou wel moeten zijn. Maar als mensen onderscheid kunnen maken tussen een Audi A4 en A5 dan moet 10 en 10S ook kunnen. Dat daargelaten had een naam als winbookOS natuurlijk duidelijker geweest als concurrent voor chromeOS.

  4. Ik vind het allemaal best zolang ik op die laptop of desktop nog steeds de vrijheid behoud er een ander besturing systeem op te zetten. En het zou ook fijn zijn als die Windows versie dan toch blijft updaten ondanks dat er nog een OS naast geinstalleerd staat.

  5. Windows 10 pro kun je zo instellen dat hij updates niet automatisch doet. Het is de enigste optie die ik heb gevonden om de reboot die hij anders gaat doen te voorkomen. En ik wil geen reboot als ik er niet actief om vraag.

  6. Andere browsers zijn ook niet te instaleren (hooguit als schil over Edge heen). Je mag namelijk niet een andere renderengine op Windows 10 S zetten. Of zoals de gebruikersvoorwaarden zeggen:

    Apps that browse the web must use the appropriate HTML and JavaScript engines provided by the Windows Platform.

    (Dat is overigens hetzelfde op chromeos en ios – chrome op iOS is gewoon een schil over safari heen, maar ze gebruiken beide webkit dus zoveel verschil is er niet)

    1. Op ChromeOS is het helemaal niet hetzelfde want daar heb je niet eens de mogelijkheid een andere browser te ontwikkelen; het is Chrome of niks. Alleen iOS is inderdaad hetzelfde verhaal als W10S.

      (overigens gebruikt Chrome buiten iOS om Blink, niet WebKit, maar het is wel een fork van WebKit)

    1. Windows S is een Windows variant voornamelijk ontwikkeld voor scholen met speciale tools zodat bijv. leraren kunnen controleren dat de juiste apps op de machine staan die nodig zijn voor de les, maar ook met speciale beveiligingen dat leerlingen de machines niet zomaar in de soep kunnen laten draaien, vergelijkbaar met een Chromebook. Ik zie veel mensen hier de vergelijking maken met een volledige Windows wat eigenlijk de plank misslaat. Windows S is een ChromeOS concurrent.

      Net als een Chromebook zijn de machines natuurlijk ook standalone te gebruiken, maar op de gemiddelde computer zul je dit OS niet terug vinden. Windows S is een niche product voor nu, mogelijk dat deze in de toekomst met de nodige aanpassingen Windows Home zal vervangen, maar een vervanger voor Pro en Enterprise zal het niet worden.

        1. Dat bepaald de school in principe (of de gebruiker, daar een Windows S device net als een Chrome in principe ook standalone te gebruiken is), als LibreOffice zich aanbied (gaat aanbieden) via de Windows Store (dit mag gewoon gratis) kan het gebruikt worden op Windows S, een van de beveiligingen is namelijk dat alleen store apps werken op Windows S waardoor veel Malware buiten de deur gehouden wordt.

          Ik zie persoonlijk een school echter niet snel LibreOffice gebruiken, Onderwijsinstellingen krijgen bijkant gratis toegang tot zo’n beetje alle MS software, net als hun leerlingen. Daarnaast is MS Office de defacto standaard in het bedrijfsleven. Het heeft betrekkelijk weinig zin om mensen op te leiden in LibreOffice, wanneer ze bij doorstroming naar het bedrijfslevel in 90+ (en ik durf bijna wel te zeggen 99%) naar hun MS office ervaring gevraagd zal worden.

          Als ik bijv. alleen al kijk naar onze klanten kring draait bijna alles met MS Office (al dan niet 365), een paar met Google Docs maar Open/Libreoffice is volledig uitgestorven, niet in de miste omdat de paar klanten die het geprobeerd hebben gillend terug gegaan zijn naar MS omdat de gebruikers onder Open/Libreoffice minder productief waren, opgemaakte documenten in deze programma’s bij relaties meer dan eens niet correct geopend of weergegeven konden worden en meer van dat soort zaken, dat doet Google docs voor zover mijn ervaring toch net wat beter, al is het nog steeds niet optimaal (denk bijv. aan zware excel sheets, ook dat werkt in Google docs verre van optimaal).

            1. In principe wel inderdaad. Op dit moment draait Windows S alleen applicaties aangeboden in de Windows Store, deze kunnen uiteraard gratis of betaald zijn. Het is dus niet zo dat je per definitie geld kwijt bent voor applicaties. Vergelijk de Windows Store eigenlijk met de App store op de Mac, op de iPhone of de Google playstore op Andriod, iedereen die wil kan in principe zijn applicaties er in kwijt.

              Nu is er wel sprake van dat scholen / bedrijven in de toekomst hun eigen “App store” die ze kunnen bouwen met Software als SCCM ook gaan kunnen linken aan Windows S, maar dit is momenteel nog niet het geval.

            2. Gedwongen is trouwens een groot woord vind ik, het is iets dat je weet voordat je een Windows S product koopt en waar je zelf mee akkoord gaat. Gevolg is wel dat het OS goedkoper is voor OEM’s en Windows S producten dus ook nog verder de onderkant van de markt kunnen bedienen. Voor de een geen optie (voor die groep is er Windows Home / Pro / Enterprise) voor een andere groep mogelijk een ideaal fool proof systeem, want niet werkende applicaties en conflicten zullen voor een groot deel (mogelijk zelfs volledig) uit de wereld zijn daar alles in de store gecertificeerd moet zijn.

              1. Gedwongen winkelnering is een (historische) juridische term die precies aangeeft wat ik vind dat er fout is met iOS, Android en nu ook Windows S: de koper/gebruiker wordt gedwongen tot het doen van aankopen bij de leverancier van de systeemsoftware. De vraag is of een partij met “aanzienlijke marktmacht” zoiets aan haar klanten mag opdringen.

              2. Weet iedereen waar ze mee akkoord gaan? Veel mensen weten weinig van computers, kijken die echt zó specifiek naar de letter “S” en gaan ze daar dan op zoeken? Of kijken ze naar het woord “Windows” en zijn er dan van overtuigd dat ze een volledig Windows krijgen?

                (voor scholen een ander verhaal inderdaad, systeembeheerders weten doorgaans wel wat ze doen en aanschaffen, maar low-end consumenten doen dat veelal echt niet)

  7. Vroeger was de tendens steeds meer “Microsoft is de baas op jouw computer, je hebt als gebruiker niks te vertellen, wij houden je dom en machteloos.” Nu gaat het verder: je hebt niet eens meer een computer, de computer IS Microsoft, je hebt alleen nog een slimme terminal. Het “Thin Client” model van weleer. Ik vind dit echt TOTAAL ONACCEPTABEL.

    1. Ik zou je eerst eens dieper inlezen naast de marketing / borrel praat voor je dit soort statements maakt, na Linux is Windows nog steeds het meest vrij te configureren OS, met OSX als meest door de fabrikant beperkte OS van de “grote 3”, zoals het altijd geweest is. Wel verschillen de mogelijkheden per editie bij Windows, wat ook logisch is. Vanuit bepaalde markten is gewoon vraag naar makkelijk te beheren machines met standaard een hoger beveiligingsniveau, daar springt deze S versie deels op in net als Google daar met Chromebooks op in gesprongen is. Wil je een Windows versie die je zelf tot in de puntjes kan configureren (al dan niet tot registertuning aan toe), dan neem je Pro of zakelijk gezien Enterprise. Home zit er een beetje tussen in.

      Je kan Microsoft inderdaad een boel laten beheren als je dat wil net als dat Apple bij OSX doet, ook in Pro versies, maar als dat voor jou gelijk staat aan dom en machteloos houden dan heb ik toch eerder het gevoel dat je zelf ergens wat kennis mist in plaats van dat je Microsoft kan verwijten. Je kan zoveel meer met Windows dan veel mensen doorhebben…. En als je nog meer wil is er altijd nog Linux.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.