Ook berichten op de zakelijke telefoon kunnen privé zijn

Wat doe je als je als werkgever het vermoeden krijgt dat een personeelslid haar concurrentiebeding overtreedt? Dan ga je natuurlijk op zoek naar bewijs. Vandaag de dag is dan de laptop of zakelijke telefoon van die werknemer een handige bron van bewijs: deze biedt immers toegang tot mailaccounts, WhatsAppgespreken en ga zo maar door. Maar zoals uit dit vonnis blijkt, moet je als werkgever echt uitkijken met daar zomaar in gaan snuffelen.

De werknemer was in dienst bij een bedrijf voor tandheelkundige zorg. Op zeker moment kreeg het bedrijf een vermoeden dat de werknemer dingen ondernam voor een concurrent, en dat daarbij ook mogelijk vertrouwelijke informatie richting die concurrent zou zijn gegaan. Dat zou in strijd zijn met het concurrentiebeding uit haar arbeidsovereenkomst.

Tijd voor een onderzoek dus. De zakelijke telefoon bood een ingang: via die telefoon kon men eenvoudig toegang krijgen tot communicatie via Facebook, Gmail en Whatsapp. (Zo te lezen was de werknemer automatisch ingelogd vanaf die telefoon op deze diensten, zonder apart wachtwoord.) Na de werknemer op nonactief gesteld te hebben, kreeg men de telefoon terug en kon erop worden gekeken. Daaruit bleek dat er inderdaad communicatie was met werknemers en management van een concurrent.

Maar mag je nu in zulke informatie kijken? Nee, aldus de rechter. Ook al is het een zakelijke telefoon, die gesprekken zijn privé en daar heb je dus van weg te blijven als werkgever.

Nu whatsapp en hotmail tot de privé-domein van [gedaagde] behoren, heeft Ivory door zich daarin toegang te verschaffen zonder instemming van [gedaagde] zonder meer inbreuk gemaakt op haar recht op privacy (artikel 8 EVRM). Deze inbreuk is dermate ernstig, te meer nu [gedaagde] als gevolg daarvan zelf geen toegang meer had tot haar whatsapp en hotmail, dat het belang van Ivory bij de inbreuk, namelijk het achterhalen hoe ver de concurrerende activiteiten van [gedaagde] reiken, onvoldoende is om de ernst van de inbreuk te rechtvaardigen. Er is dan ook sprake van onrechtmatig verkregen bewijs.

Maar zoals wel vaker gezegd, dat betekent niet dat het bewijs dus buiten beschouwing blijft. In Nederland is onrechtmatig verkregen bewijs bruikbaar als bewijs. Dat je het bewijs onrechtmatig verkreeg, is iets waar je apart op afgerekend wordt.

In dit geval zitten er verder weinig consequenties aan, wat ik wel opmerkelijk vind. De berichten laten zien dat de werknemer inderdaad bezig was onder de duiven van de werkgever te schieten, onder meer door prospects door te spelen aan de concurrent zodat die ze over kon nemen. Ook werden financiële informatie en klantgegevens doorgemaild. Dat is vrij ernstig en inderdaad een overtreding van het concurrentiebeding. Mogelijk dat de rechter daardoor weinig sympathie meer over had om de werkgever af te rekenen op het onrechtmatig snuffelen? (Of het is zo simpel als dat er geen schadevergoeding werd gevorderd, dus ook niet kon worden toegewezen.)

Arnoud

21 reacties

  1. Hier zit wel een soort paradox in. Stel dat het reglement zegt dat de zakelijke telefoon alleen voor zakelijke doelen gebruikt mag worden (wat bijna altijd zo is), dan is privégebruik een overtreding van dat reglement en mogelijk reden om eens om die telefoon te gaan kijken, wat dan weer niet mag, omdat er privézaken opstaan.

    1. Ik zie de paradox niet, het is onwettig om in een reglement te zetten dat een telefoon enkel en alleen voor zakelijke doeleinden is. Je moet enige ruimte laten voor privégebruik. Net zoals je niet mag zeggen dat het bedrijfsterrein alleen voor zakelijke doeleinden is, je moet enige ruimte (zoals een kantine of telefoon) laten voor privékwesties.

      Ik snap dus nog steeds niet waarom mensen vinden dat je wel in iemands telefoon mag kijken (“want hij is van het werk”) maar niet iemands toiletgebruik mag bekijken (die is toch ook van het werk, en je plast nog in werktijd ook).

      1. Maar een bedrijfsterrein mag wel alleen toegankelijk zijn voor werknemers. Zie bijv. het bedrijfsterrein van, laten we zeggen, een beveiligingsbedrijf. Ik denk dat als jij of ik daar bij het terrein staan we geen toegang krijgen.

        1. Het gaat niet om de doelgroep maar om de activiteit. Een werknemer mag op dat terrein even een wandeling na de lunch maken (een privéactiviteit), om eens wat te noemen. De werkgever kan niet verbieden dat men daar wandelt in de lunchpauze lijkt me, tenzij misschien als het gevaarlijk is (het rangeerterrein voor vrachtauto’s).

      2. Ik snap dus nog steeds niet waarom mensen vinden dat je wel in iemands telefoon mag kijken (“want hij is van het werk”) maar niet iemands toiletgebruik mag bekijken (die is toch ook van het werk, en je plast nog in werktijd ook).

        Om dezelfde reden dat je (naar mijn mening) ook naar de agenda, logboek, werkdocumenten of wat voor werkgelateerde dingen dan ook, van een werknemer of collega zou moeten kunnen kijken. Zolang daar maar een werkgerelateerde reden voor is tenminste. Voor het gebruik van die dingen betaal je een werknemer , dus waarom zou je dan niet mogen bekijken hoe het gebruikt wordt? Sommige bedrijven nemen toch standaard alle gesprekken op voor evaluatie doeleinden. Mag dat dan wel? Je werknemers overmatig controleren geeft natuurlijk blijk van gebrek aan vertrouwen. Dat lijkt me vooral een kwestie van slecht werkgeverschap, maar is dat echt onwettig? Privé gebruik voor eigen risico. Op werk heb je gewoon minder privacy dan thuis. En sorry hoor… maar concurrentiegevoelige gegevens doorspelen en je dan beroepen op privacy. Hoe triest is dat.

        Toiletgebruik vind ik echt wel wat anders. En gesprekken in de kantine bv ook. Die behoren niet tot de werkzaamheden waarvoor je iemand aanstelt. En dat het onder werktijd mag, betekent niet automatisch dat het onder je werkzaamheden valt, lijkt me. Daar heeft, zolang het de werkzaamheden niet verstoort, een werkgever verder niks mee te maken.

      3. Arnoud,

        Dat komt omdat het toiletgebruik per definitie prive is.

        De telefoon, daarentegen, is pas prive als daar privedingen opstaan, Mensen die vinden dat je erin mag kijken vinden dat waarschijnlijk niet echt als ze weten dat er privedingen op staan.

        Ze vinden dat vooral omdat ze vinden dat je sowieso geen privedingen op je werktelefoon moet doen. Doe je dat wel, eigen schuld dikke bult dan.

        Je kunt niet je eigen toilet meenemen naar het werk, dus je moet wel van de toiletten van de baas gebruik maken. Maar je kunt wel je privecorrespondentie op je privetelefoon doen (en in je eigen tijd).

        Er staat ook een voorbeeld van een bedrijfsarts consulteren in de discussie. Niet echt overtuigend. De werkgever kan in dat voorbeeld uit je telefoon alleen halen dat je blijkbaar een probleem had waarvoor je het nodig vond de bedrijfsarts te raadplegen (of, wie weet, wilde hij gewoon een date regelen met de berdijfsarts, dat kan natuurlijk ook). Dat feit op zich lijkt me nog niet echt prive.

        Er ligt dan ook een verantwoordelijkheid bij de bedrijfarts, die moet de patient sterk ontmoedigen om uitgebreid via onbeveiligde methodes zijn symptomen te beschrijven.

        Ik neig toch naar: werkmiddelen zijn voor het werk, en in principe voor de werkgever toegankelijk tenzij OVERDUIDELIJK niet (zoals toiletbezoek), en niet andersom.

        1. Wat een rare redenering. Het gaat niet om de telefoon in zijn geheel, het gaat om de dingen die daar op staan.

          Een privegesprek is per definitie prive. Er staat ‘prive’ in de definitie. Letterlijk ‘per definitie’ dus. Niet zoals jij die term misbruikt.

          Waar het dan vervolgens op staat vastgelegd (werktelefoon of computer of wat dan ook) is compleet irrelevant voor de definitie.

          1. ‘rare redenering’ en ’term misbruikt’. Tjonge wat zijn we complimenteus.We zijn helaas niet allemaal zo begaafd als jij dat we ons even bondig, nauwkeurig en raak kunnen uitdrukken.

            Ik wilde gewoon verduidelijken dat de mensen die vinden dat je als baas wel in de werktelefoon mag kijken, dat niet vinden omdat ze geen respect voor privacy hebben (wat Arnoud lijkt te impliceren), maar omdat ze vinden dat je geen privedingen op je zakelijke telefoon moet doen. En als je dat wel doet, dan heb je het risico zelf over je afgeroepen.

            Ik wil zelf daar niet zo zwart-wit in gaan, maar ik neig ook die kant op.

            Wat mij stoort is dat de privacy-slinger wel heel erg door lijkt te staan. Als je de commentaren mag geloven in dit draadje en andere, dan is onderhand de mogelijkheid dat er privacy-gevoelige info ergens staat al voldoende dat anderen er mijlen ver vanaf moeten blijven.

            Een monteur kan bij wijze van spreken het telefoonnummer van zijn geheime vriendinnetje op een hamersteel schrijven. Mogen de baas en de collega’s nu niet meer aan die hamer komen? Toch wel, zou ik denken. Wel, waarom is de telefoon anders dan de hamer?

            1. Het in beslag nemen van een telefoon is tot daar aan toe. Zelfs het inkijken begrijp ik wel, maar het bekijken van Facebook-communicatie en mail-verkeer is heel iets anders.

              Ik denk dat er mogelijkheden waren, die mogelijk ook onrechtmatig waren, die minder inbreuk deden op de privacy. Bijvoorbeeld opvragen van telefoon/sms verkeer van de telefoon (als in, welke nummers en hoevaak/hoelang. Niet inhoudelijk). Mogelijk is er ook een wettelijke manier om vanuit die weg verdere inzage te vorderen, gezien je redelijke vermoedens hebt en bewijs hebt om verder te mogen kijken.

              Hoe dan ook, accounts inkijken van werknemers (non-actief of niet), lijkt me niet wenselijk. Ik verwacht ook dat mijn werkgever niet zo maar mijn bedrijfsmail inkijkt als ik even wegloop, ondanks dat ik niets te verbergen heb. Ik ben helemaal niet iemand die vol voor privacy gaat, maar er zijn toch grenzen.

    2. Ik bespeur hier een misvatting. Namelijk dat Zakelijk gebruik niet prive kan zijn (if zelfs is). een voorbeeld:

      Stel ik heb last van mijn pols (en vermoed een RSI als gevolg van werk) en ik neem hiervoor contact op met de bedrijfs arts (zakelijk gebruik toch?). En ik heb het hier telefonisch over met de arts. (Medische informatie dus zowiezo Prive)

      Volgens jouw redenatie Martijn, zou dit gesprek dan ook inzichtelijk en/of beschikbaar zijn voor de werkgever. Iets wat niet alleen diverse privicy problemen zou oproepen maar zelfs iemands beroepsgeheim zou schenden (namelijk die van de bedrijfs arts).

      Omdat mijn voorbeeld reël genoeg is om mogenlijk te zijn mag je als werkgever al niet zomaar iemands telefoon doorsnuffelen.

      Prive en Zakelijk zijn nu eenmaal niet te scheiden zoals water en olie dat zijn. Het gaat namelijk altijd om mensen en de individue brengt altijd prive en zakelijk samen om een persoon te zijn.

    3. Dit vond ik ook verbazend. Misschien kan je het als volgt het wel weer behapbaar maken;

      • Als werkgever geef je wel een zakelijke telefoon aan je werknemers voor zakelijke doeleinden.
      • Daarbij maak je expliciet ruimte voor dingen die privé toegestaan zijn; reguliere SMS/standaard messaging dienst, plus telefoneren en instellen van de mailclient voor persoonlijk gebruik, eigenlijk de dingen die de telefoon standaard heeft. Dit voldoet aan ‘enige ruimte voor privé-gebruik en nuanceert wat de werknemer wél mag en waarbij de privacy erkent wordt.
      • Vervolgens maak je andere dingen weer onmogelijk, zoals het zelf installeren van apps (no Whatsapp for you, daar gebruik je je eigen telefoon maar voor) door middel van device management.

      Ik zou zeggen dat je als werkgever dan heel duidelijk grenzen aan het gebruik van de telefoon hebt gezet. En doordat de telefoon vervelend is voor persoonlijk gebruik (wie installeert er nu géén apps?) is de kans dat je zakelijke telefoon gebruikt voor regulier privé ook veel kleiner geworden.

      1. is de kans dat je zakelijke telefoon gebruikt voor regulier privé ook veel kleiner geworden.
        Weet je welke kans dan ook veel kleiner gaat worden? De kans dat mensen met twee telefoons gaan slepen, terwijl het niet hoeft. Anders gezegd: als mensen niet betaald krijgen om in het weekend of in de avonduren bereikbaar te zijn, zullen ze dan alleen hun (met tegenzin aangeschafte) privételefoon meenemen, omdat het alternatief “lastig” is door “geneuzel” van de baas.

        1. Hmm, dus een verkapte vorm van het moeilijker maken om een burn-out te krijgen. Daar kan ik alleen maar ‘ja en amen’ op zeggen! :+1:

          Telefoon van de baas zou ik in zo’n geval inderdaad ook lekker niet meenemen in het weekend en avonduren. En als baas zou ik dat ook niet moeten willen. Mensen hebben vrije tijd nodig én moeten toch veilig omgaan met hun zakentelefoon en de gegevens erop.

      2. Zou je denken, maar ik kreeg op een gegeven moment privé mail binnen op een zakelijke e-mail. Iemand had een keer mijn zakelijke adress in een massa mail naar vrienden gezet. Meteen op gereagaard met het verzoek dat zakelijke adres niet meer te gebruiken.

        Desondanks kreeg ik dus op mijn zakelijke e-mail massa mails die aan het hele adresboek verzonden werden met links naar gelekte playboy foto’s, links naar de fappening, een animated gif van Patricia Paay haar laatste hobby. (Ugh, daar zat zij niet op te wachten, maar ik zeer zeker ook niet).

        Ik heb nu dus een filter ingesteld die alle mail van deze personen op mijn zakelijke e-mail hard delete.

        Je hebt dus zelf niet eens in de hand of er privé berichten op je zakelijke telefoon binnenkomen.

        1. Het is ook realistisch dat je prive mail krijgt van collega’s omdat werknemers naast het werk met collega’s heel vaak ook een bepaald sociaal leven delen met hun collega’s. Je kunt bevriend zijn met collega’s en daarmee een biertje drinken of samen sporten of samen in een personeelsvereniging zitten. Dat zijn privé zaken maar het is toch vrij logisch om voor collega’s om via de smartphone van het bedrijf te communiceren. En in communicatie tussen collega’s kan ook best eens kritiek op het functioneren van het bedrijf zitten of een private opmerking of grap tav de baas of over een andere collega of in de agenda een afspraak om na werktijd met die collega samen ergens naar toe te gaan. Dat zijn gewoon privé uittingen waarvan het best heel normaal is dat deze via bedrijfsmail of sms gaan.

    1. Je moet allereerst in je ICT-reglement opnemen wanneer je tot doorzoeking overgaat (dus welke vermoedens) en welke procedure je daarbij gaat volgen. Ten tweede moet je concrete vermoedens hebben gedocumenteerd, en je moet hebben onderbouwd dat de telefoon daar nader bewijs voor gaat geven. Niet vissen dus maar bevestigen. En daarbij blijf je dan vervolgens af van de privéaccounts, net zoals je het huis van de werknemer niet gaat doorzoeken ook al vind je een huissleutel in de bureaula.

      1. Ik kan dit niet rijmen met wat je hierboven schrijft, het mag niet maar vervolgens word het wel meegenomen als bewijs. MAW een werkgever kan doen wat hij wil.

        Wat neer komt op mijn stelling dat je een klap voor je kop nooit kan onwijken met papier/wet. Achteraf kan ea anders worden. maar die klap heb je dan al gehad…

        Maar zoals wel vaker gezegd, dat betekent niet dat het bewijs dus buiten beschouwing blijft. In Nederland is onrechtmatig verkregen bewijs bruikbaar als bewijs. Dat je het bewijs onrechtmatig verkreeg, is iets waar je apart op afgerekend wordt.

        Raar verhaal. BTW zelf met zo’n werkgever te maken gehad, heeft hem ‘wat’ geld gekost maar had wel zijn zin. Kan een boek schrijven over die werkgever tot tot slavernij aan toe (en veroordeeld) , en gewoon in NL.

        1. Ik kan dit niet rijmen met wat je hierboven schrijft, het mag niet maar vervolgens word het wel meegenomen als bewijs. MAW een werkgever kan doen wat hij wil.

          Yes, de werkgever kan in dit geval inderdaad doen wat hij wil en het uiteindelijke doel (bewijs vergaren van het een of ander) blijft behaalt.

          Maar de werkgever stelt zich hier ook open voor een tik op de vingers of erger, doordat de privacy flink geschonden wordt. Toevallig in deze zaak vond de rechter het alsnog terecht genoeg om daar niks mee te doen. Maar in een andere zaak kan dat natuurlijk heel anders uitpakken.

  2. Mogelijk moeten de gevolgen van privacy schendingen duurder worden. En dan het liefste in alle gevallen een vaste minimale vergoeding bij een bewuste privacy schending. Onder bewust versta ik in deze alles wat niet overduidelijk door een fout komt. Dat zou hier dus een simpele tegen claim opgeleverd hebben, ook zonder bonnetjes of ander bewijs van schade.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.