Een skin in je spel kan ook portretrechtinbreuk zijn

Voetballer Edgar Davids heeft een rechtszaak gewonnen tegen League of Legends-ontwikkelaar Riot Games, las ik bij Tweakers. Een van de te koop zijnde skins voor spelpersonages lijkt wel heel erg op de bekende voetballer met dreads en bril, en dat was voor de rechtbank genoeg om van portretrechtinbreuk te spreken. Dat men online gezegd had dat Davids inspiratie was voor de skin, hielp natuurlijk niet mee.

League of Legends is een groot online spel, waarbij je als team tegen een ander team strijdt. Je kunt daarbij je personages van een bepaald uiterlijk – een skin – voorzien, die ook online te koop zijn. In 2014 introduceerde ontwikkelaar Riot Games vier skins ter gelegenheid van het wereldkampioenschap voetbal, waaronder eentje die “Striker Lucian” heet.

Voetballer Edgar Davids herkende zichzelf in deze skin, met name door de overeenstemmende huidskleur, haardracht en bril – Davids is de enige professionele voetballer die een bril mag dragen tijdens wedstrijden, vanwege een oogaandoening. Riot Games ontkende echter dat sprake zou zijn van portretrechtinbreuk, hooguit enige toevallige gelijkenis.

Allereerst erkent de rechter expliciet dat ook een virtuele weergave, zoals in een te koop zijnde skin voor een spel, een portret kan zijn. Het gaat er immers om dat een persoon herkenbaar is, niet perse dat het een foto moet zijn of dat het een directe reproductie van de persoon is.

Riot stelde dat er hooguit sprake was van enige inspiratie, maar de rechter accepteert dat niet. De totaalindruk van het personage zoals dat uit diverse afbeeldingen blijkt, is die van Davids. Daar komt bij dat de personages geïntroduceerd waren vanwege het WK Voetbal (waar Davids aan meedeed) en dat Riot zélf getwitterd had dat “For all you wondering, Striker Lucian was inspired by soccer pro Edgar Davids”, inclusief zij-aan-zij portretten zodat je de overeenstemming kon zien. Dan houdt het wel een beetje op met de stelling dat het toeval is.

Bij een bekend persoon als Davids bestaat een commercieel portretrecht. Hij kan geld vragen voor zijn portret in de media, en dus ook in games. Het portret dan gratis gebruiken is een schending van dat portretrecht en Riot Games moet daar dan mee stoppen. Ook moeten ze schadevergoeding betalen, maar het is nog niet duidelijk hoe hoog die precies moet zijn. Dit gaat in een vervolgzaak nader onderzocht worden.

Arnoud

13 reacties

  1. Ik vind het nog altijd bijzonder belachelijk dat er in de praktijk rechten bestaan alleen voor bekende mensen, en dat Jan Modaal daar geen beroep op mag doen. Ik als onbekend persoon heb ongetwijfeld minder te verliezen als mijn portret ongevraagd wordt gebruikt. Maar niet niks te verliezen. Als mij wordt gevraagd om mijn portret ter beschikking te stellen zou ik minder geld eisen dan een bekende persoon. Maar ik zou niet niks eisen.

    Ik vraag me ook af of dit echt zo zwart-wit is. Ik heb wel eens gehoord over onbekenden mensen die ongevraagd prominent in een commercial waren beland, en wisten te schikken tot een mooi afkoopbedrag (duizenden euros). Waarom zou er zijn afgekocht, als ze zoals het commercieel portretrecht toch geen rechten zouden hebben?

    1. “Maar niet niks te verliezen.”

      Als jij iets te verliezen hebt, heb jij ook een portretrecht.

      Een zaak die ik me herinner ging om een advocate die op een groot, openbaar dansfeest was geweest. Een tijdschrift had een grote foto geplaatst waar zij herkenbaar in naar ik meen een bh stond te dansen. Zij won de portretrechtzaak die zij tegen dat tijdschrift aanspande, ook al had zij geen verzilverbaar uiterlijk.

      (Ik weet niet precies wat ze te verliezen had, misschien haar goede naam of misschien kon deze foto haar een tuchtrechtelijke sanctie opleveren. Ik weet ook niet wat de remedie was die ze eiste.)

      1. Precies. Gewone mensen hebben een privacy-portretrecht, en kunnen op die grond een verbod en schadevergoeding eisen bij gebruik van hun portret (tenzij het nieuwsbelang hoger is). Het portretrecht waar het hier over gaat, is specifiek voor bekende personen die óók bij normale situaties in het openbaar enig recht hebben, namelijk het recht hun portret te verzilveren. Het is zeg maar gewoon niet eerlijk dat je een BN’er zijn portret gratis mag gebruiken voor commercële doeleinden, en dat is dan het redelijk belang op grond waarvan hij publicatie mag tegenhouden. (De HR heeft dat genuanceerd tot “tegenhouden tenzij een redelijk bedrag als afkoopsom is geboden”).

      2. Ja. Dat is naar mijn mening ook waar portretrecht over zou moeten gaan. Het kunnen waken over je privacy. Niet om het kunnen genereren van extra inkomen, alleen al aan de hand van je uiterlijk / wie je bent, alleen omdat je bekend bent. Zo zou je portretrecht namelijk kunnen doortrekken naar alle kenmerken waaraan je te herkennen bent, zoals je stem, accent of gekke loopje.

        Ik kan me ook niet bedenken wat het publieke belang zou zijn voor het hebben van een dergelijk invulling van het portretrecht. Ik bedoel; Auteursrecht bestaat omdat we bang zijn dat als we het niet hadden, er geen auteurs meer zouden zijn. Portretrecht hebben wij omdat ??? Ik kom niet verder dan over je privacy kunnen waken.

        1. Omdat we het maatschappelijk wenselijk vinden dat bekende personen (die hard gewerkt hebben om een bepaald imago op te bouwen) zelf kunnen kiezen aan wiens producten of diensten zij verbonden willen zijn. Dat is deel van je zelfbeschikkingsrecht (wie wil ik zijn en waar sta ik voor), en ook dat is onderdeel van je persoonlijke levenssfeer. Jezelf kunnen zijn is een grondrecht.

          1. Het zou naar mijn idee beter zijn iedereen dat recht te geven dan enkel bekende personen. Want als je het hebt over bekende personen krijg je een onwerkbare definitie. Want voor iedereen is het een andere lijst met personen waarvan ze het gezicht herkennen of de naam bij een gezicht weten. Bij allerlei televisie programma’s nodigen ze bekende Nederlanders uit, geregeld heb ik geen idee wie het is of wat de betreffende persoon doet en waarom die persoon bekend zou zijn.

          2. Ik vind het anders niet zo maatschappelijk wenselijk, dat bekende mensen meer rechten hebben. En het zal me een zorg zijn of een bekend iemand niet nog eens extra knaken kan verdienen door zijn portetgebruik te reguleren. Nee, sorry. Wil je je portret als merk gebruiken? Vraag dan toch lekker een (beeld)merkrecht aan… Of geef iedereen dezelfde rechten…

            Ik zie ook niet in hoe de andere argumenten die je noemt, bij bekende mensen zwaarder zouden tellen. Ook onbekende ikke wil niet op een poster komen mbt een standpunt waar ik niet achter sta.

            Ik vind dan ook dat het commercieel portretrecht door een wetgever [niet] geregeld had moeten worden ipv door de HR aangenomen te worden. De HR had destijds zelf gezegd dat ondanks dit niet is wat de wetgever bedoeld had, dit wel wenselijk is. Mag ik het vreemd vinden dat de HR dit deed?

        2. nl-x, zie jij jouw gezicht graag, zonder jouw toestemming, bij een pindaklaasreclame gebruikt worden? Of in een spotje voor een politieke partij? Vind jij dat de foto van Max Verstappen zonder zijn toestemming gebruikt kan worden om motorolie aan te prjzen?

          1. In beide voorbeelden ben ik voorstander van dezelfde regels en pas dat het is toegestaan als de afgebeelde persoon toestemming geeft. Met een bewijslast dat er toestemming is gegeven bij de organisatie die de beelden verspreid (in het voorbeeld de pindakaas fabrikant/politieke partij/motorolie fabrikant). Als het in opdracht is gemaakt dan moet degene die de opdracht geeft de toestemming hebben.

  2. “Riot stelde dat er hooguit sprake was van enige inspiratie, maar de rechter accepteert dat niet. [Argument 1, en dan …] Daar komt bij dat […] Riot zélf getwitterd had dat “For all you wondering, Striker Lucian was inspired by soccer pro Edgar Davids” […].”

    “Daar komt bij” suggereert in dit geval een tegenstelling of weerlegging, maar “inspiratie” is letterlijk het Nederlands voor “inspired by”. Die tegenstelling is er dus niet.

    Dit lijkt me typisch een gevalletje van ‘de rechter wil X’ dus wordt zo te zien een verwante maar irrelevante wet er gillend en krijsend aan de haren bijgesleept.

    Het lijkt me dat je juist in het recht moet kunnen zeggen dat X niet hetzelfde is als Y en dat je daarop een argument moet kunnen winnen. Als inspiratie niet hetzelfde is als een exacte kopie, moet je een zaak kunnen winnen als de wet over kopieën gaat en hét door de eiser aangevoerde bewijs is dat de tegenpartij beweert dat het om inspiratie gaat.

    Dat spelers van het Riot-spel Edgar Davids zien in het poppetje en dat Riot daardoor meer spellen verkoopt, is daarbij irrelevant. Dat zou pas een probleem zijn als het poppetje Edgar Davids moet voorstellen, als dat de intentie was van de maker. Het gaat om het verschil tussen Edgar Davids en een type als Edgar Davids.

    1. Wel heel genuanceerd. Ik bedoelde de tegenstelling tussen “hooguit een béétje inspiratie” versus “is geïnspireerd” in de betekenis van “volledig gebaseerd op”. Zo ken ik die uitdrukking namelijk wanneer er geen nuances bij staan zoals “mijn interpretatie van”. Daarnaast zat er in de tweet een fotocollage van Davids en de Striker met grote overeenkomsten. Dan vind ik dat geen inspiratie (in jouw betekenis) meer maar gewoon ‘natekenen’.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.