Kan een werknemer worden verplicht een GPS-armband te dragen?

Een lezer vroeg me:

Als beveiliger bij een groot bedrijf kreeg ik enige tijd terug een GPS-armband om te dragen. Op mijn vraag waarom was het antwoord dat men zo kon zien waar ik was in geval van een calamiteit, ook geeft het bewijs aan de klant dat ik werkelijk mijn route loop. Echter, nu enkele maanden later blijkt dat mijn werkgever het ook gebruikt om mij aan te spreken op hoe ik mijn werk uitvoer. Ik sta te lang stil, loop niet exact het goede pad, houd pauze op de verkeerde plek en ga zo maar door. Kan dat zomaar, dat ik met zo’n armband op de centimeter gevolgd word?

In beginsel bepaalt de werkgever hoe het werk wordt uitgevoerd en welke spullen je daarbij moet gebruiken. Als een GPS-armband dus redelijkerwijs nodig is voor het werk, dan moet je die bij je dragen. Net zoals je je werktelefoon bij je moet hebben of je pet op moet als beveiliger, om eens wat te noemen.

Verschil tussen pet en armband is natuurlijk dat die armband wel even een stevige inbreuk op je privacy is. Wie toegang heeft tot de metingen, kan precies zien waar je bent. Dát vereist een stevige aparte rechtvaardiging én waarborgen om de privacy toch te beschermen. (Wie denkt dat je de beveiligers toestemming kunt laten geven: vergeet het maar, dat mogen werknemers juridisch niet doen.)

Die waarborgen moeten er met name voor zorgen dat je niet meer ziet dan waarvoor je de armband wilt gebruiken. In dit geval wil de klant de looproutes zien, daar kun je prima een geaggregeerde grafiek van laten zie. Maar waarom zou de werkgever live mee moeten kijken, én ook nog eens de werknemer aanspreken op rare loopjes? Op zijn minst zou ik een pauzeknop verwachten: wat je tijdens je pauze doet, gaat je werkgever niets aan.

Specifiek bij het beoordelen van werknemers geldt ook nog eens dat dat apart vooraf gemeld moet zijn én dat de ondernemingsraad (als die er is natuurlijk) hiermee ingestemd moet hebben. Dus wat hier gebeurt, kan eigenlijk gewoon echt niet.

Ik kan afgezien van de beveiliging en misschien een bezorgdienst weinig bedrijven bedenken waar zo’n armband überhaupt een reëel iets is om mensen te bevelen bij zich te hebben. Heel misschien bij topsporters, omdat daar je werk – je aan je trainschema houden – niet ophoudt zodra je het stadion verlaat. Maar ook daar zijn grenzen:

Het is inderdaad mogelijk om uit de data af te leiden wanneer spelers seks hebben, of te lang in de kroeg staan. Als de hartslag van een speler ’s nachts een piek heeft voor het slapen gaan, kun je wel raden wat hij net deed.

Arnoud

24 reacties

  1. De hartslag bijhouden is wat anders dan GPS bijhouden. Overigens kan ik het me bij gevangenis bewaarders ook voorstellen. Maar dan om automatisch een camera op ze te richten die op afstand wordt bekeken. Dit om snel hulp te sturen als ze worden aangevallen. Het opslaan van gegevens is dan ook niet nodig.

    Het realtime kunnen inzien van de gegevens heeft al een andere impact dan het enkel weergeven van de huidige locatie (en misschien de 5 minuten er voor).

  2. Waarom zou een topsporter wel, en een gewone (bijvoorbeeld) juridisch medewerker niet verplicht kunnen worden tot het dragen van een tracker? Beiden worden geacht enigzins fit op het werk te verschijnen, en bij beiden zal een nacht stevig doorzakken in de kroeg daar niet bij helpen.

    1. Bij een topsporter is ‘fit op het werk verschijnen en je houden aan een trainingsschema’ niet alleen maar gewenst, maar zelfs een onderdeel van je werkomschrijving. Diezelfde werkomschrijving is bij een juridisch medewerker nogal raar, net zoals kennis van juridische zaken raar is bij een topsporter. Ander werk, andere eisen.

      Dus het tracken van een topsporter is weer logischer dan bij een juridisch medewerker.

      1. Daar komt nog bij dat net als bij filmacteur of fotomodel een zeker verlies van privacy bij het beroep van topsporter hoort. Daarbij is er nog wel verschil tussen een voetballer of F1-coureur enerzijds en een badmintonner of taekwondo’er anderzijds.

        Van wielrenners weet ik dat die van een app moeten doorgeven waar ze slapen, want om 5:00 ’s ochtends kan de dopingcontrole op de stoep staan.

        1. Als topsporter heb je, buiten je wedstrijden, de verplichte persconferenties en tv-optredens, gewoon recht op privacy. Dat de internationale sportfederaties eisen dat je 100% van je tijd beschikbaar bent voor dopingcontroles is belachelijk (en naar mijn mening in strijd met Nederlandse en EU wetten.) Er mag wat mij betreft ook wel eens gekeken worden naar de balans tussen de belangen van de sporters en die van de bonden waar het gaat over de verwerking van gezondheidsgegevens van sporters door de sportbonden.

  3. Kan me bij topsport eigenlijk totaal niet voorstellen dat je verplicht zou worden een activity tracker bij te houden. (In het voorbeeld uit Belgie gebeurde dat ook niet). Als jij conditioneel in orde bent op basis van je resultaten is daar toch geen enkele grond voor? Misschien als iemand met de normale trainingsactiviteit toch conditioneel tekort komt kan ik me dat eventueel voorstellen. Het voorbeeld van wielrennen is denk ik niet helemaal hetzelfde omdat het daar volgens mij de dopingautoriteiten zijn die een en ander verplichten.

    Wat betreft de beveiliger lijkt me de fysieke locatie van de beveiliger zo belangrijk dat ik me kan voorstellen dat een gps-tracker gerechtvaardigd is (behalve tijdens de pauzes). Iedere werkgever heeft volgens mij gewoon het recht te weten waar je uithangt en wat je doet als je aan het werk bent. Als je dan toch iets doet wat prive is maar onvermijdelijk (toiletbezoek, telefoontje naar huis) dan heeft hij recht te weten hoeveel tijd dat kost.

    1. Recht om te weten hoe lang een toiletbezoek kost? Lekker dan, als je ineens last van je darmen krijgt waardoor je lang op het toilet zit… leg dat maar eens uit aan je werkgever. Dus nee, ik vind niet dat de werkgever het recht heeft om dat te weten.

      1. Als je als werkgever mag weten waar je werknemer zijn tijd aan besteedt dan hoort daar toch ook toiletbezoek bij? Juridisch zou ik niet zien wat er mis mee is, en principieel ook niet. En als iemand ziek is is dat toch een legitieme reden?

        1. Is informatie over toiletgebruik niet te zien als een persoonsgegeven over gezondheid? In ieder geval lijkt het me een privékwestie wat ik op het toilet doe, hoezo moet je dat als werkgever weten? Als ik koffiepauze heb, mag je als werkgever dan ook meekijken of ik de krant lees dan wel een sigaretje rook? Dat voelt toch raar.

          1. Nee, ik zeg alleen dat hij mag weten hoeveel tijd een pauze of toiletbezoek kost. Niet de inhoud van die activiteiten. Zowiezo mag hij weten hoe je je werktijd besteedt dus hij kan ook de tijd die je wel wilt verantwoorden aftrekken van de totale werktijd. Als jij bijvoorbeeld van je 8 uur werktijd twee uur op het toilet zit dan lijkt het me dat een werkgever wel mag informeren naar de achtergrond. De werknemer is niet verplicht te vertellen wat die is maar het lijkt me toch dat een werknemer buitenproportioneel toiletbezoek wel moet kunen verantwoorden? Lijtk me op zijn minst niet erg constructief als hij dat niet doet.

  4. De argumentatie dat je in calamiteiten wil zien waar een beveiliger is, is nog best begrijpelijk. Bij een beveiliger gaat het dan ook om de persoonlijke veiligheid. Maar dan zou na het afronden van een ronde alle data over die ronde direct verwijderd kunnen worden, want er is blijkbaar geen calamiteit geweest.

  5. Ik heb soms de indruk dat dingen die we vroeger alleen criminelen aandeden nu ook worden toegepast op iedereen. Wat maakt het straks nog uit of je wel of niet wordt veroordeeld, als het gewone leven al een gevangenis is? Ergens ook wel logisch: in een wereld waarin iedereen live gecorrigeerd kan worden zijn er ook geen echte straffen meer nodig. In plaats van vrije mensen zijn we dan radertjes van het systeem.

    1. Ik vergelijk een heleboel van de surveillance-plannen in “het vrije westen” met hoe men destijds in “het communistische Oostblok” de bevolking volgde en in het gareel probeerde te houden. De lijst van geboden en verboden in Nederland wordt steeds langer, er worden steeds meer gegevens bijgehouden en “wat er in de computer staat is altijd correct”. Het lijkt er op alsof met de val van de muur ook de surveillancestaat naar het westen is getrokken.

  6. Looproutes lijken me erg belangrijk in de beveiliging. En ik kan me voorstellen dat als je meerdere looproutes op elkaar afstemt, het belangrijk is dat beveiligers ze ook op de juiste snelheid etc. volgen. Met pauze bedoelt de vraagsteller volgens mij geen lunchpauze o.i.d., maar gewoon dat hij op zijn route even op één plek moet blijven staan en om zich heen kijken. Een gps armband is natuurlijk een zeer efficiente manier om als basis te gebruiken voor feedback aan de beveiliger, of hij zijn routes wel goed doorloopt. Er is bijna ook altijd wel sprake van cameratoezicht op bepaalde punten in de looproute. Daarmee kan je dezelfde informatie verkrijgen, maar die data is veel tijdrovender om te analyseren.

  7. Looproutes in de beveiliging zijn inderdaad belangrijk maar net belang is eerder dat je er regelmatig van afwijkt dan dat je ze steeds slaafs volgt. Juist de voorspelbaarheid van een beveiliger maakt de beveiliging zwakker.

    Andere kandidaten voor zo’n systeem. Wat dacht je van trein of metro inspecteurs, weginspecteurs. Niet alleen wordt van hen verwacht dat ze de nodige meters maken maar van hun werkgever wordt geeist dat deze aantoont dat inspecties zijn uitgevoerd. Verder zijn deze mensen vaak individueel bezig op potentieel gevaarlijke plekken. Als iemand te lang niet beweegt kan dat een signaal van een ongeval zijn. Maar een pauzeknop lijkt me zeker geen overbodige luxe.

  8. Hoe kun je nu afleiden dat een topsporter seks heeft gehad voor het slapen gaan aan de hand van een versnelde hartslag? Wat nu als de sporter in kwestie een paniekaanval had waardoor zijn/haar hart sneller ging kloppen? Om maar even een voorbeeld te noemen (maar je kunt nog wel meer dingen bedenken).

  9. Sex lijkt inspanning, maar is het niet. Je verbrandt er nauwelijks calorieën bij en je hartslag gaat er niet aanzienlijk van omhoog. Ik heb het vergeleken zien worden met het aanharken van bladeren op je oprijpad. Significant meer inspanning dan stil liggen slapen, maar dat is het dan ook zo’n beetje.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.