Bitcoins minen op de computer van je baas is geen reden voor staande voet ontslag

Een systeembeheerder die op zijn werk bitcoins heeft gemined, mocht hiervoor niet op staande voet ontslagen worden, las ik bij Nu.nl. Hij had voor het winnen van de cryptovaluta een eigen unit in de serverkast op het werk geplaatst en daarmee het ICT-reglement overtreden en, aldus de werkgever, het bedrijf blootgesteld aan risico’s rond virus, hacken en gijzeling en natuurlijk diefstal van elektriciteit. Maar in zijn vonnis draait de rechtbank het ontslag op staande voet terug. Spoiler: dat komt omdat op staande voet ontslaan een zéér uitzonderlijk middel is en dus aan zeer strenge eisen onderworpen is.

De systeembeheerder was al een jaar of zes werkzaam bij het bedrijf, en hield zich daarnaast in eigen tijd bezig met het mijnen oftewel delven van bitcoins. Dat vereist veel rekenkracht en vooral ook veel elektriciteit. Op zeker moment plaatste hij een dergelijke miningmachine in de serverkast op het werk, aangesloten op het wifinetwerk voor medewerkers en natuurlijk op de stroomvoorziening voor het werk.

Dat leek niemand te werken tot een noodlottig bedrijfsetentje in 2017, want daardoor ontstond het vermoeden dat de beheerder bedrijfsfaciliteiten gebruikte voor privédoeleinden, te weten dat minen van bitcoins. Nader onderzoek leidde tot ontdekking van het apparaat in de serverkast, waarna de medewerker wegens de bovengenoemde redenen en onherstelbaar schenden van vertrouwen per direct op staande voet werd ontslagen.

Duidelijk was dat hier toch enige strijd met het personeelshandboek / ICT-reglement speelde. Weliswaar was (enig) privégebruik van dat wifinetwerk toegestaan en mocht je de eigen laptop of telefoon aan de stroom hangen op kantoor, dat betekent nog niet dat je een bitcoinminingmachine mag aansluiten op het wifinetwerk en de stroom aldaar. Iets met proportionaliteit zeg maar.

Echter, dat is niet genoeg voor een ontslag op staande voet. Dat vereist een dringende reden die zo ernstig is dat ieder redelijk mens het ermee eens zal zijn dat deze persoon per direct op straat moet staan, zonder recht op uitkering of wat dan ook. Dat is een zéér ingrijpend gevolg, zodat de lat heel hoog gelegd wordt. Toon maar aan dat het zó erg is dat je niet kunt zeggen, je bent gewoon ontslagen en die twee maanden ontslagperiode ga je maar thuis zitten.

Diefstal kan een reden zijn, maar die moet dan wel worden aangetoond. Er was geen strafrechtelijk traject opgestart, en bovendien was er nauwelijks bewijs: een hogere energierekening voor het bedrijf is natuurlijk niet genoeg om aan te tonen wat die miningmachine had verstookt aan elektriciteit.

Die gevaren van buitenaf kunnen als een vorm van onzorgvuldigheid leiden tot een dergelijke reden, maar het netwerk in kwestie was niet het zakelijk netwerk waarop gewerkt werd, maar een apart netwerk voor incidenteel privégebruik. Dat werd dan weliswaar overmatig gebruikt, maar een gevaar voor de bedrijfsvoering kan dat niet geven. Ook kan dat dus geen mogelijkheid scheppen voor enge figuren om in te breken en het bedrijf plat te gooien of te gijzelen.

Natuurlijk is het vertrouwen weg in deze systeembeheerder. Iemand die je vertrouwt het netwerk te beheren, beschaamt dat in ernstige mate door eigen apparatuur te installeren, elektriciteit aan te wenden voor energie-intensieve privédoeleinden en dat doodnormaal te vinden. Maar dat is op zichzelf niet genoeg, met name niet omdat dit het allereerste incident ooit was met deze man:

Wat in deze zaak zwaar meeweegt is dat [verzoeker] nooit eerder dergelijk gedrag heeft getoond en dat niet gebleken is dat zijn werkzaamheden er onder hebben geleden. De kantonrechter is van oordeel dat deze gemaakte fout hem niet zodanig zwaar moet worden aangerekend dat het gelet op alle omstandigheden van het geval als een dringende reden kwalificeert. Ontslag op staande voet behoort vanwege de diep ingrijpende financiële consequenties ultimum remedium te zijn. De aard en de ernst van het gedrag van [verzoeker] is niet zodanig dat, mede gelet op de wijze waarop [verzoeker] het dienstverband jaren naar tevredenheid heeft vervuld, de sanctie van ontslag op staande voet gerechtvaardigd was. [verweerster] had moeten volstaan met een minder zware sanctie dan wel het einde van het dienstverband op een andere wijze moeten zien te bereiken.

Uiteindelijk erkent de rechter wel dat de beheerder niet meer terug in dienst hoeft, los van dat hij ondertussen al elders werk had gevonden. Hij ontvangt een transitievergoeding van €8.886,16 en een schadevergoeding voor onterecht ontslag van € 9.330,47, naast achterstallig loon met rente van € 5.567,90.

Arnoud

15 reacties

    1. Dank je voor die link. Ik haal er zo op het eerste gezicht vooral uit dat al die bedrijven “strikt beleid” hadden. Dat mis ik vaak in ict-zaken: er gebeurt iets en spontaan wordt bedacht dat dit niet mag, waarna ontslag op staande voet volgt. Vanwege de ernst van de gevolgen kan dát niet door de beugel. Dat is te zwaar. Maar als je inderdaad strikt beleid hebt én dat continu uitdraagt én het consequent toepast, dan komt het bij de werknemer te liggen als hij het toch overtreedt. Wees dus geen BOFH die ter plekke een security violation bedenkt en je daarop ontslaat, maar een papegaai die dagelijks in detail opsomt wat er niet mag.

  1. Ergens wel ergerlijk hoe men doorgaands een werknemer in het verdomhoekje plaatsen enkel omdat hij een cent bijverdient met behulp van eigendom van een werkgever. Andersom is het steeds vaker “normaal” dat de werknemer zijn eigen eigendom moet inzetten voor de werkgever.

    Maar in dit specifieke geval had ik er absoluut geen moeite mee als diefstal bewezen geacht werd. Immers, iedereen weet dat minen significant (extra) stroom kost. Mede daarom dat het ook geld oplevert. En hoeveel precies er gestolen is doet niet toe. Een winkeldief wordt toch ook niet vrijgesproken omdat de appelen die hij gestolen had, niet gewogen werden?

  2. Simpele vraag: behoren de bitcoins die hij hiermee verkreeg niet gewoon tot de werkgever? Immers, die werkgever is degene die heeft geïnvesteerd in het minen ervan. Volgens mij kan de werkgever die bitcoins gewoon claimen omdat dit onder werktijd is gebeurd. Een leuk initiatief van die beheerder om bedrijfsapparatuur wat winstgevender te maken.

    Dus de beheerder krijt een bonus en het bedrijf de tientallen bitcoins die het heeft opgeleverd. Gezien de huidige koers een mooie meevaller, toch? 🙂

    1. Dat denk ik niet. Het was geen deel van zijn werk om die bitcoins te maken, dus kan de werkgever ze niet als zijn eigendom opeisen. Ik ken zo geen precedenten, maar een nachtportier die onder werktijd vazen kleit, zal daar echt gewoon zelf eigenaar van zijn. Natuurlijk kan hij wel voor plichtsverzuim worden ontslagen, maar dat staat los van die eigendom.

      1. Maar een bedrijf gebruikt computers om hun werkprocessen winstgevender te maken. De beheerder heeft gemerkt dat deze systemen niet optimaal hun rekenkracht hebben gebruikt en heeft daarbij intensief de systemen van de werkgever gebruikt.

        De nachtportier die vazen kleit onder werktijd zal het veel lastiger krijgen indien hij daarbij ook de apparatuur en de klei van de werkgever heeft gebruikt. En dat is wat hier ook is gebeurd. De werkgever heeft alleen een idee gehad en uitgevoerd op de bedrijfscomputers. Vervolgens is hij er met het eindproduct vandoor gegaan. En omdat Bitcoins momenteel ook al op je belastingaangifte ingevuld moeten worden is het dus meer dan data. Een waarde die de beheerder dus heeft ontvreemd…

        Overigens heeft de belastingdienst nu mogelijk ook interesse in die beheerder.

          1. Heeft hij het bonnetje nog van die unit? En wat als de werkgever gewoon zegt dat ze die unit hebben gekregen van hem? Een beetje vergelijkbaar met je eigen balpen naar werk meenemen en dan daar laten liggen. Of je eigen koffiebeker. Anderen kunnen deze dan gebruiken alsof het gewoon bij het bedrijf hoort.

            Waar het mij om gaat is vooral of de werkgever de mogelijkheid heeft om de gemijnde bitcoins te claimen als bedrijfseigendommen omdat het tijdens werktijd is geproduceerd. Immers, als de belastingdienst een inval had gedaan en daar die unit had aangetroffen dan zou de belastingdienst wel eens kunnen oordelen dat het bedrijf de Bitcoins bezit. Moet je als werknemer toch maar het tegendeel proberen te bewijzen.

            Mijn tip voor werkgevers die werknemers betrappen op het mijnen van cryptomunten: claim de winst!

  3. Wat zou er gebeurd zijn als hij betrapt was op het bijtanken van zijn Prius met stroom van de zaak en daarom op staande voet was ontslagen? Of geldt het elektriciteitsarrest niet meer?

    1. Ik denk dat dat echt aan de mate van “diefstal” van die stroom ligt, als het bedrijf daardoor een significant hogere energierekening krijgt en het aantoonbaar terug te leiden is naar de Prius van de werknemer, dan valt daar wat voor te zeggen. Anderszijds, je zou die stroomkosten ook prima kunnen verrekenen met zijn loon of met de vergoeding van zijn woon-werkverkeer, in plaats van direct met ontslag te gaan zwaaien.

      Genoeg plekken waar de werknemers hun scooter of oplader van de fiets gewoon op de zaak in de muur stoppen, en het verschil in stroomverbruik is dan echt marginaal. Tenzij je natuurlijk een Tesla op een Supercharger hebt, maar anders zal het net zo veel verschil maken als een dozijn bakjes koffie meer of minder tappen op de zaak.

      1. Er zijn natuurlijk ook meer dan voldoende werkgevers die laadpalen bewust hebben geplaatst op het parkeerterrein voor de elektrische auto’s van de directie en werknemers. Stroom via de meter van kantoor is goedkoper dan stroom bij een publieke laadpaal.

  4. Wat mij verbaast, is dat er ook een schadevergoeding is toegekend. Weliswaar vindt de kantonrechter dat er sprake is van disproportionaliteit door het ontslag op staande voet, maar is er daarmee ook sprake van “ernstig verwijtbaar handelen” door de werkgever? Ik vind van niet: van een systeembeheerder mag verwacht worden dat hij nog strenger in de leer is dan een gemiddelde werknemer. Ik ga ervan uit dat het internetprotocol voor alle werknemers gold. Van een systeembeheerder mag toch meer worden verwacht, namelijk dat hij ab-so-luut te vertrouwen is. Hij heeft immers – anders dan anderen – toegang tot alle bedrijfsinformatie. Zodra je vertrouwen schendt, is het klaar.

    1. Meh. Kun je dat echt verwachten van een systeembeheerder? Als het goed is heeft hij sowieso geen toegang tot gevoelige gegevens omdat de overige werknemers dat via wachtwoorden beveiligen. Als hij allemaal keyloggers zou plaatsen en informatie mee naar huis zou nemen, dan is dat een ernstig geval. Maar hij heeft alleen maar een extra apparaat aan het netwerk toegevoegd en dat apparaat is bedoeld om cryptocurrencies te mijnen. Kost de werkgever alleen een beetje stroom en een beetje bandbreedte op het Internet maar een crypto-miner is niet eens intensief bezig met het Internet! Het is vooral aan het rekenen. Zelfs de kans dat het gehackt wordt is vrij beperkt omdat het apparaat maar beperkte mogelijkheden heeft.

      Het bedrijfsprotocol liet enige internetgebruik en stroomgebruik door werknemers toe en had daarvoor zelfs een apart personeelsnetwerk. Die crypto-miner viel dus bijna binnen de regels. Het had geen toegang tot het bedrijfsnetwerk en dus was er geen risico. Ik vraag mij zelfs af of het ontslag wel terecht was. Ik denk eerder dat de werkgever gewoon een aandeel van de opbrengst van die crypto-miner had moeten vragen. Of gewoon had moeten claimen dat het hun crypto-miner was en dat de beheerder hun bitcoins aan het inpikken was. Dan heb je als beheerder de bewijslast maar aan te leveren dat het jouw apparaat is en dat je die niet aan je werkgever hebt gegeven. Dat kan nog best lastig worden… 😀

      1. De kantonrechter heeft overwogen dat de systeembeheerder de apparatuur zonder toestemming en heimelijk heeft geplaatst. Daarmee is volgens de kantonrechter het vertrouwen terecht geschonden. Ik ben het daarmee eens. Let’s agree to disagree over de administrator rechten van de systeembeheerder. Waar het mij om ging, is de vraag op grond waarvan de billijke vergoeding (immers gebaseerd op ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever) is toegekend als je daaraan voorafgaand van oordeel bent dat ontslag als zodanig gerechtvaardigd is. Los daarvan ben ik benieuwd naar de juridische titel van de door jou veronderstelde eigendomsoverdracht aan de werkgever. Normaal gesproken staat het type- en serienummer op je (garantie)bon. Het apparaat was niet met een ethernetverbinding aangesloten maar via wifi. Is er dan sprake van natrekking of zoiets, oftewel wordt de apparatuur volgens de heersende verkeersopvatting dan onderdeel van de apparatuur van de werkgever?

        1. Tja, waarmee wil je het heimelijk plaatsen van deze apparatuur mee vergelijken? Ja, het is fout. Maar hoe ernstig is dit uiteindelijk? Hoe ernstig is het? Ja, er werd iets gedaan zonder toestemming en dat schendt vertrouwen. Maar hoe ernstig is die schending?

          Betreffende eigendomsrechten. Degene die het apparaat bezit heeft eigenlijk al een grote aanspraak en aangezien het apparaat binnen het bedrijfsnetwerk hing zou het bedrijf het als hun eigendom kunnen claimen. In principe zou iedere werknemer binnen het bedrijf het zelfs kunnen claimen! Dus de oorspronkelijke eigenaar zal toch echt met een bonnetje moeten komen. Dit is vergelijkbaar met de problemen die je kunt krijgen als je werkgever failliet gaat en de curator alle apparatuur in het kantoor claimt. Dan zul je moeite moeten doen om je eigen eigendommen terug te krijgen… En zelfs dan zal dat niet altijd slagen…

          Ik heb enkele malen gemerkt dat werkgevers richting faillissement gingen en iedere keer zorgde ik ervoor dat ik al mijn privé-eigendom gewoon thuis was en niet op de werkplek. Dus geen eigen laptop meer meenemen naar de zaak, want ik wil dat ding graag houden als de curator binnen komt stormen, het werk platlegt en iedereen naar huis stuurt. Dat heb ik gelukkig niet meegemaakt! Maar ik heb twee werkgevers gehad die ieder binnen enkele maanden failliet gingen nadat ik er opstapte…

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.