Mag je bij ontslag je zakelijke laptop geformatteerd inleveren?

Wanneer je als werknemer op non-actief wordt gesteld, moet je op verzoek je telefoon en laptop inleveren. Dat deed een werknemer in deze rechtszaak dan ook, zij het dat hij alle data van de laptop en bijbehorende externe schijf had gewist. Dat was voor zijn privacy gaf hij aan, maar de werkgever zag dat als vernieling van bedrijfsgegevens, omdat niet de gehele laptop automatisch werd gebackupt door het bedrijf. Daarom werd ontslag op staande voet uitgesproken. Een complicatie: de laptop was ooit privé gekocht en er stonden dus ook privébestanden en -software op. Hoe daarmee om te gaan?

De werknemer was in 2015 in dienst getreden bij het bedrijf in de functie van developer/marketingmedewerker. Helaas blijkt uit het vonnis niet waarom, maar in oktober 2016 werd hij op non-actief gesteld. Hij heeft op 12 november 2016 zijn leaseauto en laptop ingeleverd en op 2 december 2016 zijn telefoon en externe harddisk. Die bleken vervolgens alleen volledig geformatteerd, zodat volgens het bedrijf “werkaantekeningen, gespreksverslagen met klanten en derden, ontwerpen voor software en mogelijk door u reeds gemaakte software” verloren zou zijn gegaan omdat er geen automatische dagelijkse backup van de gehele laptop werd gemaakt. Reden voor ontslag op staande voet.

Kan dat zomaar? Voor staande voet gelden strenge eisen, omdat het héle zware consequenties heeft voor de werknemer. Je verliest immers je recht op een uitkering en je krijgt geen vergoeding mee. Dan moet er wel iets heel serieus gebeurd zijn. Aan de werkgever dus om te bewijzen wat er misgegaan is en waarom dat zó erg is dat de werknemer deze keiharde sanctie moet ondergaan.

En dat gaat natuurlijk meteen al mis: wat er op die laptop stond, dat weet je natuurlijk niet als je hem geformatteerd terugkrijgt. Omkeren van de bewijslast zou betekenen dat de werknemer moet bewijzen dat er géén bedrijfsgevoelige informatie op de laptop stond, wat nóg lastiger is. En dat is helemaal niet eerlijk als het gevolg van dit te bewijzen punt is dat je ontslag op staande voet krijgt. Daarom krijgt de werkgever dit in het gezicht terug.

De achterliggende reden voor het formatteren leest als plausibel. De werknemer had de laptop in eerste instantie privé aangeschaft en toen gebruikt voor het werk. Logisch dus dat er ook privébestanden en software op stond, en ik begrijp het als hij zegt, als de arbeidsrelatie verslechtert dan wil ik zeker weten dat de werkgever daar niet aan gaat komen. Ook lijkt het onwaarschijnlijk dat er werkelijk zeer gevoelige en unieke informatie op die laptop stond:

Volgens [verweerder] stond op zijn laptop software die hij zelf had aangeschaft (Office, Photoshop en Coda) en heeft hij geen software van [werkgever] gekregen. Hij heeft eenmalig geprobeerd om op zijn eigen laptop, dus lokaal te werken, maar dat is niet gelukt. [verweerder] heeft ter onderbouwing van dit betoog verwezen naar een e-mail van [collega van verweerder] van 7 maart 2017, waarin is bevestigd dat niemand in het team een lokale werkomgeving had, behalve [collega van verweerder] zelf.

Uiteindelijk blijft er dan ook niets over van vermeende kwade bedoelingen van de werknemer, en de verslechterde arbeidsrelatie geeft dan ook reden voor de werknemer om te vrezen voor zijn privacy. Daarom mocht hij deze formatteeractie uitvoeren. Van het staande-voet-ontslag blijft dus niets over, en de werknemer krijgt een slordige 10.000 euro aan ontslagvergoeding mee.

Arnoud

12 reacties

    1. Geen idee of het hier zo gegaan is, maar ik heb ook wel eens privé randapparatuur en extra werkgeheugen in mijn laptop gekocht om mijn werk beter/prettiger te kunnen doen. In eerste instantie vond de werkgever dit niet nodig. Toen het voordeel hem duidelijk werd heeft hij alsnog alles vergoed, waarbij hij natuurlijk wel het eigendom van de randapparatuur wilde.

    2. Klinkt als een BYOD constructie. Zelf geen (geschikte) laptop? Koop er een op onze kosten, we willen hem alleen wel terug bij einde dienstverband.

      Wat ongewoon misschien maar klinkt niet heel vreemd.

      1. Dat gaat overigens niet op voor de software die de werknemer privé heeft gekocht en waar de werkgever wel gebruik van heeft gemaakt. Dus ik heb meer het vermoeden dat het een laptop is die de werknemer al had en daarna voor bedrijfszaken heeft ingezet, en waarvan de werkgever alleen maar heeft geprofiteerd zonder er iets voor te hoeven investeren.

        Als ik op privé rekening spullen koop om mijn eigen werk prettiger te kunnen doen (ik heb bijvoorbeeld mijn eigen toetsenbord gekocht) dan neem ik die óf weer mee bij einde dienstverband, of het gaat om zulke kleine bedragen over het hele dienstverband genomen dat ik er niet wakker van ga liggen. Een werkgever proberen na te trappen bij ontslag is iets wat je bij je volgende sollicitatie niet in dank wordt afgenomen.

  1. Dat al die belangrijke info alleen op die ene laptop stond is natuurlijk wanbeleid van zowel bedrijf als werknemer. Helemaal los van non-actief, ontslag, of formatteren kan een schijf kapot gaan (of alleen de aan-uit-schakelaar, wat bij een laptop vaak op hetzelfde neerkomt), en dan ben je dat ook allemaal kwijt.

    Vaak en veel back-uppen dus.

    Zal ik die spmlnk nou wel of niet plaatsen? 🙂

    1. Je kunt prima eisen leggen die niet op een eigendomsrecht gebaseerd zijn. In dit geval kan de werkgever zeggen, er wordt mij toegang tot informatie ontzegd die essentieel is voor de bedrijfsvoering. Dat is onrechtmatig en slecht werknemerschap. Als een werknemer een zakelijk wachtwoord niet wil afgeven, dan kun je als werkgever opeisen dat dit wordt verteld ondanks dat je geen eigenaar bent van een wachtwoord.

      1. Tja, als je te skeer bent om voor je werknemer een dedicated laptop te kopen, en ook nog eens weinig oppassend bent dat de belangrijke data op een fatsoenlijke manier gewaarborgd wordt bedrijfssystemen, dan vraag je erom.

        Ze hebben zich in het voorgaande traject niet gedragen alsof die info zo essentieel was voor de bedrijfsvoering. Dan is het wat ongeloofwaardig om dat nu wel te beweren.

      2. er wordt mij toegang tot informatie ontzegd die essentieel is voor de bedrijfsvoering.

        Zou dit soort redenering dan niet ook tegen een dienstverlener kunnen worden gebruikt, om een kopie van je opgeslagen data op te eisen?

        Of is data juridisch alleen iets binnen een werkgever-werknemerrelatie?

    2. Ik dacht ook dat data juridisch niet bestond, maar in de rechtzaak tegen de koning van de mocro-maffia is wel degelijk data gebruikt als punt om de hoogte van de straf te bepalen. Dus blijkbaar kan het toch wel…

      1. Natuurlijk bestaat data wel, maar op data rust geen eigendomsrecht. In het bewijsrecht kun je data prima zien als een gestolde getuigenverklaring – vaak wordt er ook daadwerkelijk een getuige-deskundige bijgehaald die zegt wat de data inhoudt. Het is dan de getuigenverklaring die het bewijs vormt. En het maakt dan niet uit wat de data is (“ik zag in de wolken een verkleuring die ik herkende als uitstoot van verboden stof X”).

  2. Gevoelsmatig vind ik ook dat de werkgever in zijn eigen voet heeft geschoten met een ontslag op staande voet. Maar wat de werknemer heeft gedaan is wel een rotstreek. Hij heeft destijds van de werkgever een vergoeding gekregen voor de laptop. Ik neem niet aan dat de licenties van het OS, Office en anti-malware software van die overname zijn uitgesloten. Dus in die zin heeft hij al iets teruggegeven dat – los van de afschrijving – minder waard was dan hetgeen hij aan zijn werkgever heeft geleverd. Dat het bij thuiswerken gebruikelijk was dat er geen verbinding was met de server van de werkgever, is ook al waarschijnlijk. Waarom werd anders de back-up schijf besteld? En tot slot: hoe moeilijk is het om je privé directories te wissen en de vrije ruimte van de schijven te overschrijven met een tool die data-recovery voorkomt? Maar goed, ik had de werkgever op die gronden een niet al te genereuze ontbinding of vaststellingsovereenkomst aangeraden.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.