Een foute autosuggestie van een IBAN is voor rekening (haha) van de klant

Stel, je doet een overboeking van 93.000 euro via internetbankieren (nee, doe ik ook niet dagelijks), en de app waarschuwt je dat het nummer niet klopt. Als extra service komt er een suggestie: bedoelde u dit nummer? Je gaat daarin mee, maar daarna blijkt dat dit niet het nummer was dat je werkelijk wilde. De ontvanger geeft het geld niet terug, dus kun je nu bij de bank aankloppen om dat geld terug te krijgen wegens hun foute suggestie? Nee, aldus een recent vonnis van de rechtbank Amsterdam.

De klant was in dit geval gewend om geld naar zijn spaarrekening over te maken en daarbij de benodigde gegevens uit het adresboek van internetbankieren te halen. Dat werkte op deze specifieke dag niet naar behoren, waardoor een ander IBAN in beeld kwam dat de klant volgde. Dat was alleen niet het rekeningnummer dat hij bedoelde, en de ontvanger van het geld wist dit weg te sluizen zonder dat de klant het tijdig terug kon halen.

Is de bank hiervoor aansprakelijk? Je zou zeggen van wel, want wie als professional een foute suggestie doet is in principe aansprakelijk voor de gevolgen (zorgplicht). Maar specifiek bij banken is dat anders (art. 7:542 BW):

Indien de unieke identificator die door de betaaldienstgebruiker is verstrekt, onjuist is, is de betaaldienstverlener op grond van de artikelen 543, 544 en 545 niet aansprakelijk voor de niet-uitvoering of gebrekkige uitvoering van de betalingstransactie.

Een bank kan dus onjuiste suggesties doen zonder aansprakelijk te zijn voor de gevolgen. Het blijft de verantwoordelijkheid van de klant om na te gaan of hij het juiste nummer heeft gekozen dan wel ingevoerd.

De bank heeft wel een zorgplicht om al het redelijke te doen het geld terug te halen. Maar dat houdt hier snel op: het geld was naar een andere bank overgemaakt, dus de eigen bank kan dan vrij weinig meer doen behalve dringend vragen. Die andere bank hoeft daar niet aan mee te werken. Bovendien is een typefout van de klant niet automatisch een fout waarvan een bank moet snappen dat dit een fout is.

Arnoud

23 reacties

  1. Bovendien is een typefout van de klant niet automatisch een fout waarvan een bank moet snappen dat dit een fout is.

    Natuurlijk hoeft een bank niet te snappen dat het een typefout is maar dan moet je ook niet met een suggestie komen om het te verbeteren! Eigenlijk zegt de bank, ik heb geen idee wat je probeert te doen maar probeer dit eens..

    De bank moet m.i. niet verder gaan dan vertellen dat die combinatie niet klopt en eventueel een andere naam laten zien als die niet te veel afwijkt. Een ander rekeningnummer zoeken bij een opgegeven naam lijkt me nooit wenselijk.

    1. Natuurlijk mogen ze geen andere naam opgeven bij een verkeerd rekeningnummer. Dat lijkt mij een persoonsgegeven. Wat ze dus kunnen doen is aangeven dat die naam en dat rekeningnummer niet met elkaar overeenkomen. Een suggestie voor die exacte naam met rekeningnummer mag misschien (maar misschien nu niet meer met de AVG?).

    2. De bank heeft waarschijnlijk niet een rekeningnummer bij een naam gezocht. De klant had bij het IBAN veld per ongeluk niet de IBAN van de doelrekening ingevuld maar het referentienummer dat hij voor de overschrijving moest gebruiken. Waarschijnlijk was dit een getal dat door de bank omgezet is naar een IBAN.

  2. Even afgezien van wie aansprakelijk is: dit is neem ik aan gewoon een onverschuldige betaling, dus via de rechter komt dat geld weer terug. Kost natuurlijk wel stress, moeite en advocaat natuurlijk.

  3. en daarbij de benodigde gegevens uit het adresboek van internetbankieren te halen. Dat werkte op deze specifieke dag niet naar behoren, waardoor een ander IBAN in beeld kwam dat de klant volgde.

    Dit strookt niet met wat in het vonnis staat en dat vind ik wel een belangrijk verschil:

    Op 5 en 6 februari 2014 heeft ABN Amro geen verstoring met de adresboekfunctie gehad. Voorafgaande aan de betalingen op 5 februari 2014 stond nummer [referentienummer] niet in het Internet Bankieren adresboek van Cliënt. Cliënt heeft op 5 februari 2014 (…) het volgende adres: Nationale Nederlanden, rekeningnummer [IBAN-nummer 2] in zijn adresboek toegevoegd. Op 31 oktober 2014 (…) heeft Cliënt dit adres gewijzigd naar rekeningnummer [IBAN-nummer 3] .

    1. Het gaat volgens mij om de volgende passage:

      Het feit dat [eiser] geld naar een andere rekening heeft overgemaakt dan hij wilde is ook geen gevolg van het door de IBAN-converter gesuggereerde rekeningnummer dat correspondeerde met het rekeningnummer van [naam 1] ., maar is slechts het gevolg van het feit dat [eiser] , ten onrechte, het referentienummer van zijn bij Nationale Nederlanden aangehouden spaarrekening heeft ingetoetst in plaats van het rekeningnummer van Nationale Nederlanden.
      Wat er volgens mij dus is gebeurd (en hierboven al iemand schreef) is dat hij een referentienummer op de verkeerde plek heeft ingevoerd op het scherm, waarna de IBAN-converter er een bankrekeningnummer van heeft gemaakt, waarna de klant dacht dat de bank hem het correcte bankrekeningnummer had opgegeven. Ik vind wel dat de rechter hier makkelijk meegaat met de bank. Als de bank die IBAN-converter niet had gebruikt was dit dus nooit gebeurd, in teggenstelling tot wat de rechter zegt. Zorgplicht iemand? Wel een erg gemakkelijke manier om een tonnetje lichter te geraken als je het mij vraagt.

    1. Dat de banken hier zelf mee komen zonder dat ze ertoe verplicht zijn zegt wel wat denk ik. Dat gaat dus heel erg vaak fout. De banken hebben er de laatste jaren ook alles aan gedaan om de mensen uit hun filialen te krijgen, dan mogen ze er ook wel op afgerekend worden als dit soort dingen gebeuren vind ik.

    2. Binnen bepaalde grenzen krijg je bij de Rabobank een suggestie voor zover ik tot nu toe heb gezien. Ik heb het enkel nog bij een overboeking richting een zakelijke rekening gezien en bij een particulier toen ik een voorletter vergeten was… Bij een particuliere rekening roepen dat de rekening van een particulier is met een andere naam dan opgegeven lijkt mij wel verdedigbaar.

  4. Ik snap niet hoe je uit dat artikel opmaakt dat de bank niet verantwoordelijk is voor een onjuiste suggestie. Ik lees het als ‘de bank is niet verantwoordelijjk wanneer de klant het verkeerde rekeningnummer ingeeft’. Daar wordt niks gezegd over wanneer de klant een verkeerd nummer opgeeft en de bank vervolgens dat nummer aanpast tot een geldig nummer!

    Met zo’n automatische verbetertool die (blijkbaar) van een onvolledig of verkeerd nummer een juiste IBAN maakt omzeil je nou juist precies de checksumcodering die in zo’n IBAN zit ingebakken! Dus wat mij betreft zit de bank gewoon fout.

  5. Het is al fout, dat de wetgever een wet zo specifiek maakt, waardoor banken uitgezonderd zijn. De gedachte moet zijn, dat als een professional het fout doet, niet van de leek verwacht kan worden, dat hij oplet. Laat mensen dan bewust die suggestie aanzetten of bied het helemaal niet aan. Zelf laat ik op het werk mensen, die moeten declareren, zelf hun bankrekeningnummer invullen, dan is het 100% hun eigen fout, als ze het fout intoetsen.

    1. De bank weet meer van bankzaken, maar over het algemeen weet jij toch echt beter wie jij geld wil sturen dan de bank. De bank kan alleen heel dom zeggen “volgens mij klopt dit niet helemaal” of “weet je zeker dat je niet deze bedoelde?” Om de klant dus als leek te beschouwen is in deze niet helemaal eerlijk. Ik snap dat dat heel pijnlijk kan zijn, maar als het een significant bedrag is, zou ik niet blind op de suggestie vertrouwen, en eerder denken “klinkt dit aannemelijk?” en controleren of de suggestie juist is.

      1. Je spreekt jezelf tegen. Hoe kan een bank zeggen “weet je zeker dat je niet deze bedoelde” als ‘jij toch echt beter weet wie jij geld wil sturen dan de bank’ ? De bank (bij monde van hun software) moet het gewoon houden bij “volgens mij klopt dit niet helemaal”, anders nemen ze toch echt een deel van de verantwoordelijkheid op zich.

  6. Een verbetertool, zeker bij bedragen boven de X euro lijkt mij ongewenst. Aan de andere kant kan de nonchalance van de gebruiker hem ook wel kwalijk genomen worden. Als je 93.000 euro overmaakt dan klik je niet ‘even’ op een verbeteringssuggestie. Ook als het IBAN nummer in eerste instantie valide was dan lijkt het me dat je checkt en dubbelcheckt voordat je de overboeking daadwerkelijk verzendt.

  7. Mooi dat er ooit een elfproef ingevoerd is om voor niet-postbank rekeninghouders dit soort fouten te voorkomen. Nu hebben we blijkbaar een automatische correctie zodat elk getal wel gaat voldoen aan de elfproef?

    1. De elfproef bestaat voor zover ik weet niet meer. Wel zijn er nog steeds bepaalde controles mogelijk om tikfouten in rekeningnummers te vinden. Zelf pas ik hoogstens de naam aan als er een correctie voorstel is, aangezien het vaak om kleine correcties gaat weet je dan dat je waarschijnlijk goed zit. Als er een melding komt van een ander rekeningnummer dan pak ik de factuur er nogmaals bij om het te controleren. Uiteindelijk is een foute rekening om het geld naar over te maken natuurlijk het gevaarlijkste (vanuit het punt dat je het geld goed terecht wilt laten komen).

      1. De elfproef bestaat voor zover ik weet niet meer.

        Ik kreeg laatst een nieuw bankrekeningnummer toebedeeld, met IBAN uiteraard, maar ook de 9 traditionele cijfers erin waren wel degelijk 11-proef. Dus ik denk dat ze beide checks hanteren.

        De eerste twee cijfers van een IBAN zijn inderdaad modulo 97 (met een schema om niet alleen cijfers, maar ook letters te kunnen tellen). https://fr.wikipedia.org/wiki/InternationalBankAccountNumber#M%C3%A9thodedecalculdesclefsde_contr%C3%B4le[4]

      2. De elfproef wordt nog steeds gebruikt, behalve voor de oude postgirorekeningnummers bij de ING. Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/International_Bank_Account_Number.

        De elfproef biedt bescherming tegen de twee meest voorkomende fouten: (1) Eén verkeerd cijfer (2) Omwisseling van twee naburige cijfers. De elfproef voorkomt nadrukkelijk niet alle mogelijke fouten, noch garandeert de proef dat het juiste rekeningnummer ingevuld is.

  8. Ik snap best dat je bij een rekeningnummer “98356” of hooguit “NL31ASN999” zelf moet opletten, maar in werkelijkheid zijn die rekeningnummers veel langer dan de voorbeelden die ik gaf en dan is het moeilijk om dat allemaal te onthouden. Ergens opschrijven kan, maar dan moet je elke van die vele letters en cijfers met de hand gaan nakijken? Kan, maar niet erg makkelijk, zeker niet als je bijv. discalculie of iets vergelijkbaars en de cijfers dus moeilijk uit elkaar kunt houden (zoals ik). Dan kost het enorm veel inspanning en dan nog weet je niet of het wel klopt omdat je mogelijk een cijfer verkeerd hebt gelezen.

    1. Een foutje gebeurt overkomt iedereen wel eens, maar als je er daadwerkelijk vee moeite mee hebt om een bankrekeningnummer correct in te voeren (vanwege discalculie, wat dan ook) kun je beter je bankzaken aan iemand anders overlaten.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.