Mag een jeugdlid door haar vader gevolgd worden tijdens scoutingactiviteiten?

Een lezer vroeg me:

Ik ben scoutingleider van een groep tussen de 15-18 jaar oud. Eén jeugdlid van 14 wordt door haar vader op het paranoïde af in de gaten gehouden, onder meer met een ‘volg’-app via de smartphone. Naast dat dit voor haar zeer vervelend moet zijn, hebben wij er ook last van want ook wij worden zo gevolgd. Ik heb de vader hierop aangesproken maar deze ziet het probleem niet en wuift onze bezwaren weg. Kunnen wij hier iets aan doen?

Of je je kind mag volgen met een app tijdens al haar dagelijkse zaken, dat voelt als een vérgaande inbreuk op de privacy. Zeker als het kind al 14 is. Helaas kent de wet hier geen harde regels: kinderen hebben recht op privacy, maar de ouders hebben een zorgplicht/opvoedplicht en daarbinnen moet dus een redelijke afweging worden gemaakt.

Het gaat mij nogal ver om iemand van 14 zo indringend te volgen. Als ouder zul je daar toch een forse reden voor moeten hebben. Ik zou dat niet kunnen, maar wie weet.

Lastig is natuurlijk dat alleen het kind zelf het bezwaar kan maken en het aan kan vechten. Maar wie gaat er nu zijn ouders aanklagen? Daarom blijven dit soort dingen vrijwel altijd liggen. Bemiddeling via een vertrouwd familielid of vriend is vaak de enige praktische optie.

(De AVG in stelling brengen heeft niet heel veel zin, omdat het monitoren hier binnen de privésfeer ouder/kind speelt, en de AVG geldt niet bij de particuliere verwerking van persoonsgegevens voor huishoudelijke doeleinden. Nog los van dat je dan een familieding gaat juridiseren, wat zelden leidt tot een oplossing.)

Verder speelt hier de complicatie dat de vader niet alleen het kind zelf volgt, maar ook andere leden van de groep. Dat zal bepaald een onprettig gevoel geven, maar of dat genoeg is om er juridisch wat aan te doen, vraag ik me af.

De monitoring van de groepsleden is in principe bijvangst, die vader zal het -denk ik- niet uitmaken waar die mensen rijden maar hij wil weten waar zijn dochter rijdt. Ik vind het dan een tikje gezocht om te spreken van een verwerking van hun persoonsgegevens. Hij weet bijvoorbeeld al niet wie er in de auto zitten naast zijn dochter.

Zou blijken dat hij méér doet dan de locatie van de smartphone meten, en daardoor daadwerkelijk informatie bijhouden over de groepsleden of hun leider, dan zou ik het zeker wel een onrechtmatige verwerking van hun persoonsgegevens vinden. Dat treedt dan ook buiten de directe particuliere sfeer en dan kun je er op grond van de AVG (of gewoon je grondrecht privacy) zeker een punt van maken.

Arnoud

26 reacties

  1. Gezien de huidige tijd waarin we leven en de gevaren die deze maatschappij met zich mee brengt, is het begrijpbaar dat de vader zijn kind volgt met dergelijke software. De berichten van weggelopen dan wel vermiste jongeren zijn tegenwoordig geen uitzondering meer.

    Daarnaast is het gebruik van de sociale media apps (zoals SnapChat) bij de jeugd standaard. Het gebruik van een dergelijke app zorgt dan ook voor dat de ouders niet weten wat hun kind/kinderen doen. En de risico’s die het kind dan oploopt kunnen meer problemen zorgen. De bekendste risico die al veelvuldig de pers heeft bereikt, betreft dan ook sexting.

    Voelt het monitoren van het digitale leven van je kind opdringerig? Zo zou het kunnen voelen, maar gezien de huidige tijd zou het wel eens het noodzakelijke kwaad kunnen zijn om je kind de juiste opvoeding te kunnen geven dan wel te kunnen bijsturen.

    1. Als vader van drie kinderen ben ik volledig andere mening. Ja, er bestaan inderdaad risikos, maar die bestonden er vroeger ook, het einige verschil: de gelvolgen worden vandaag breder in de media uitgemeten dan vroeger. Als je een kind opvoed op basis van vertrouwen en verantwoordelijkheid, bestaat er m.i. in de regel geen enkele reden je kind voortdurend to volgen. In tegendeel, je bereikt er naar mijn ervaring eerder mee, dat zo gauw het kind 18 jaar is, het allerlei dingen gaat doen die tot op dat ogenblik buiten bereik leken, omdat papa (of mama) voortdurend volgde. Dan win je geen kind, je verliest het. En nog iets: Ik ben blij dat mijn ouders niet altijd wisten waar ik uithing of wat ik deed en dat ik dit van mijn kinderen niet weet. Voor ons als ouders was het belangrijk onze kinderen te laten weten, dat ze altijd naar huis mochten komen, ongeacht wat ze gedaan of misdaan hadden en dat we samen zouden kijken hoe een probleem op te lossen viel. Soms betekende dat ook de consequenties dragen, dat hoort er nu eenmaal bij. De volgende vader kan ik slechts aanraden: De enige manier om je kind te behouden is door het los te laten. En verder vind ik de tip: “telefoon uit als we met scouting onderweg zijn” heel zinvol: Je gaat samen uit om iets te doen, te beleven, de telefoon schept een barriere met de groep, geen binding.

      1. @Olav,

        Het is je goed recht om een andere mening te hebben, maar de risico’s van vroeger zijn in vele mindere mate vergelijkbaar. Vroeger beschikten we niet over een smartphone met allerlei sociale media apps. Het uitlekken van naaktfoto’s van kinderen kwam überhaupt amper voor. Ten heden dage is het schering en inslag.

        Wordt het breder uitgemeten in de media. Dat klopt omdat de risico’s dan ook hoger zijn dan men denkt. En het is de taak van de media om te informeren en te waarschuwen.

        Daarnaast vind ik de tip van @Elroy dan ook een prima oplossing voor die situatie.

        1. Het uitlekken van naaktfoto’s van kinderen kwam überhaupt amper voor. Ten heden dage is het schering en inslag.
          Vroeger kwamen ongelukken echter weer veel vaker voor. Veel ernstiger. En voorkomen van bijvoorbeeld naaktfoto’s is meer een kwestie van goede voorlichting aan je kinderen dan van het volgen van je kinderen of andere repressieve maatregelen.

        2. We hebben het hier over het volgen van de locatie. De gevaren van social media zijn een heel ander punt en hier niet ter zake doend.

          Als vader van twee scouts kan ik bevestigen dat de regel bij scouting is dat telefoons thuisblijven of op z’n minst uit moeten. Accepteer dat je kinderen een leven hebben buiten het gedeelde gezinsleven.

    2. Jongeren lopen al sinds jaar en dag weg. Alleen wordt hierover in het digitale tijdperk veel sneller aandacht aan gegeven in de media. Vroeger bestond er nou eenmaal geen Amber Alert of Twitter. En ook vroeger kwamen de meeste kinderen gewoon weer terecht.

      Daarnaast, een kind heeft recht op privacy. Zeker als het veertien jaar is. Dan kun je wel de ouder van het kind zijn, maar dat geeft je absoluut niet het recht om je kind 24/7 te volgen. Feit is wel dat in je praktijk als kind weinig in te brengen hebt. Eigenlijk is dit gewoon te triest voor woorden, en heb je mijns inziens gefaald als ouder als je kind onder 24-uurs surveillance hebt.

      1. Dat hangt er van af wat er precies tussen ouder en kind is afgesproken. Kunnen tracken is nog wat anders dan midden in de woonkamer een groot scherm op hangen wat continue gemonitord word.

        Ik zou het niet onredelijk vinden om met mijn kinderen iets af te spreken als “je bent om 5 uur thuis of ik kijk waar je bent”. Ja ze worden “verplicht” om 24/7 de volg app op hun smartphone te hebben maar in ruil daarvoor kan ik ze juist meer ruimte geven in waar ze wel en niet mogen komen. Zelf moest ik vroeger precies melden bij wie ik was, en als ik naar iemand anders besloot te gaan. Door de tracking kan je zeggen als je om 5 uur thuis bent is alles prima. Maar als je niet om 5 uur thuis bent wil ik dus wel een manier hebben om je te kunnen vinden.

        14 vind ik nog jong om helemaal te zeggen “ga en sta maar waar je wilt”. En ja als ouder heb ik (vind ik, lost van wat de wet precies zegt) absoluut het recht om te weten waar mijn kind uit hangt, wat mij betreft tot de dag dat ze op zichzelf wonen.

        1. Maar dan kun je toch ook gewoon even bellen naar je kind waar hij/zij is? Misschien is er namelijk een logische reden voor, bijv. dat er een treinverstoring is of bussen onverwachts moeten omrijden i.v.m. een ongeluk elders waardoor het kind later thuis is dan gepland. Dan hoef je niet meteen de locatie te bekijken. En natuurlijk komt bovenstaande voor, niet alleen bij kinderen. Als jouw baas zegt “je moet om 9:00 op je werk zijn” en er is een onverwachte bus- of treinverstoring, dan is de kans zeer groot dat je 9:00 niet haalt. Dan belt je baas je ook op waar je blijft voordat ie je locatie gaat opvragen via de volg-app op je bedrijfstelefoon. Kortom: leer je kinderen vertrouwen. In geval van nood kun je altijd nog de locatie opvragen.

          1. Het gaat er om dat als ouder ik er belang bij heb om te weten waar mijn kinderen zijn. Het is onderdeel van mijn opvoedende taak. Hoe en wanneer ik precies de tracking gebruik staat er dan los van – zelfs als de vader het alleen in geval van nood gebruikt dan moet het wel aan staan. Ik ga mee naar iedere activiteit (mijn 4 jarige kind), naar ik breng en haal je, naar ik weet waar je bent omdat ik je kan volgen, naar ik weet waar je bent omdat jij het mij vertelt, naar je mag het uit zoeken. Ik vind dit niet als een onredelijk process en het kunnen volgen kan daar zeker een onderdeel van zijn. De vraag is dan meer onder welke voorwaarden en is 14 jaar al te oud om nog gevolgd te kunnen worden.

            En ik vind mijn belang als ouder toch echt anders als het belang van mijn baas. Ik ben namelijk verantwoordelijk en aansprakelijk voor alles wat mijn kinderen uithalen. Als ouder heb ik zelfs de plicht om grenzen te stellen aan het gedrag van mijn kinderen. Natuurlijk is een 24/7 webcam solderen op het hoofd van mijn kind hier niet de oplossing voor. Aan de andere kant een bepaalde mate van nieuwe technologie in zetten om in specifieke situaties te kunnen gebruiken lijkt me niet per definitie verkeerd.

            1. Je hebt ook een belang om je kinderen verantwoord op te voeden en ik denk dat de meeste mensen hier niet vinden dat je kind volgen via een app een erg verantwoorde manier van opvoeden is. Het is jou keuze om je kind op te zadelen met beperkingen in zijn/haar vrijheid en opvoeding die je kind. Misschien fijn voor jouw gevoel maar ik denk dat het je kind alleen maar benadeelt ten opzicht van kinderen die minder door hun ouders worden gecontroleerd.

    3. Gezien de huidige tijd waarin we leven en de gevaren die deze maatschappij met zich mee brengt, is het begrijpbaar dat de vader zijn kind volgt met dergelijke software. De berichten van weggelopen dan wel vermiste jongeren zijn tegenwoordig geen uitzondering meer.

      Is er ook maar enige objectieve informatie om een claim te ondersteunen dat het nu gevaarlijker is voor kinderen dan in het verleden? Het enige wat ik kan vinden is dat er de laatste jaren meer ‘ontvoeringen’ zijn van kinderen waarbij 1 van de ouders uit een ander land komt.

      Maar bijvoorbeeld het aantal moorden op kinderen is nu minder dan 20 jaar geleden http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?DM=SLNL&PA=7052_95&D1=89&D2=0&D3=2-5&D4=a&HDR=G1,G3&STB=T,G2&VW=T

      De hype in de media is vaak verantwoordelijk voor de illusie van meer vermissingen. Dat was een tijdje geleden ook al zo: https://www.digibron.nl/search/detail/012dd1569d9cc49b64883e09/hype-rond-vermiste-kinderen-onterecht

    4. @Jachra, je schetst gevaren van sociale media en sexting, en die zorgen begrijp ik. In dit verhaal lijkt het echter te gaan om een app die de locatie volgt. Dat heeft niets met sociale media of sexting te maken, en helpt dan ook niet met het inperken van de risico’s daarvan. Ik zie dan ook niet in welk probleem een dergelijke ‘volg’ app oplost. Eigenlijk zie ik alleen maar de bezwaren die @Olav ook al genoemd heeft.

      Ook denk ik dat het probleem van vermiste jongeren tegenwoordig juist kleiner is, juist omdat er zo veel meer mogelijkheden zijn om snel een signalement te verspreiden (dankzij sociale media).

      De oplossing lijkt me dat ouders kinderen moeten opvoeden, en ook voorlichten over de voordelen, maar ook over de risico’s van het gebruik van sociale media.

      En als ik dit verhaal zo lees: ik denk dat sommige ouders ook opgevoed moeten worden, want deze vader mag verteld worden dat zijn taak niet alleen het beschermen van zijn dochter is, maar ook het opvoeden ervan. In dit geval dat hij haar moet leren hoe zij zichzelf kan beschermen. Voor dit laatste heeft hij nog een kleine 4 jaar.

      In mijn optiek moet deze vader snel stoppen zijn dochter te stalken, en snel beginnen haar op te voeden tot een zelfstandig, zelf-nadenkende vrouw die zelfs risico’s kan inschatten en uit de weg gaan.

      Het is goed dat deze scoutingleider hem er op aangesproken heeft, maar ik denk dat helaas alles is wat hij kon doen.

    5. Jachra, je zorgen over social media en jongeren op internet zijn terecht en het is daarom zeker belangrijk dat je als ouders ‘meekijkt’ met je kinderen in hun online leven. Online opvoeden is echt een must. Maar dat gaat gewoon het best op dezelfde manier waarop je ze ook in het echte leven opvoedt. Stapsgewijs leren, zodat ze ermee vertrouwd raken en ze wijzen op de gevaren. En dan steeds een stukje zelfstandiger laten worden. Je kan nog af en toe berichtjes met ze bekijken en vooral goed luisteren als er dingen zijn die ze willen bespreken. En dan zonder oordeel, en niet zodra er iets vervelends gebeurt ze meteen een schuldgevoel erbij aanpraten. Je zal ouders de kost moeten geven, die boos worden op hun kind dat een naaktfoto van zichzelf heeft verstuurd en vervolgens zijn ouders om hulp vraagt.

      Jongeren continu volgen met zo’n app, werkt averechts. Je beschermt ze dan wel op de korte termijn, maar op de lange termijn belemmer je hun ontwikkeling op zo’n ingrijpende manier dat ze er soms nooit meer van herstellen. De gevolgen van zo’n beschermde opvoeding zijn echt niet mis. Dit is ook geen mening, dit is wereldwijd op vele manieren degelijk en grootschalig onderzocht. Deze kinderen hebben een grotere kans om later in de criminaliteit te beladen, op psychische problemen, om slachtoffer van loverboy’s te worden en meer van dat soort ellende. Dat risico wil je je kind toch niet laten lopen?

      Ouders die te beschermd opvoeden doen dit vaak vanuit hun eigen angst en onzekerheid. Ze beschermen onbewust vooral zichzelf tegen een schuldgevoel. Hun kinderen zijn hier de dupe van.

      Ik heb gelukkig nog nooit een kind met zo’n paranoïde ouder als klant gehad, maar als dat zo zou zijn, zou ik het gewoon verbieden, ongeacht wat de ouders ervan vinden. Dan laten ze hun telefoon maar thuis of zoeken de ouders maar een andere bezigheid. Dit soort verwaarlozing weiger ik aan mee te werken.

      1. Ik ben het volledig met je eens, maar bedenk wel dat de vader in dit geval zou kunnen verbieden dat zijn dochter nog naar scouting gaat als hij haar niet kan volgen. Dat is voor haar ook niet fijn. Dus er zal een andere oplossing moeten worden gezocht die niet ten koste van het kind gaat. Maar nogmaals: verder ben ik het volledig met je eens!

    6. Maar je moet een scoutingleider ook kunnen vertrouwen. En daarnaast hoef je toch niet 24/7 te volgen? Je kunt ook alleen kijken als je vermoed dat er iets niet in de haak is. Dus weg met die volg-app en gebruik Find My Phone o.i.d. om de telefoon op te sporen in geval van vermoedelijke nood.

  2. @Hal

    Misschien zijn er geen cijfers bij gehouden of het nu gevaarlijker is dan vroeger voor kinderen. Maar gezien het gebruik van sociale media zien we als maatschappij nu wel vaker dan misschien vroeger de meldingen dat kinderen zijn weggelopen.

    @Freek

    Hoewel er in de tekst inderdaad sprake is van alleen een tracking app, zijn de meeste apps wel in staat om meer te kunnen doen. Vandaar dat ik het wat breder heb genomen. Natuurlijk ben ik het mee eens dat je kinderen dient op te voeden met het gebruik van de huidige sociale media. Echter moeten we als maatschappij niet naïef zijn dat het alleen daarbij zou kunnen blijven en dat het gebruik van dergelijke apps een negatieve klank krijgt.

    Deze apps kunnen ouders helpen bij het opvoeden van hun kinderen. De wijze waarop deze gebruikt worden dient dan ook per geval bekeken te worden.

    1. @Jachra, dank voor je verduidelijking. Mee eens dat het het per geval bekeken moet worden. Het viel me op dat er een 14-jarig lid blijkbaar zit in de groep van 15-18 jarigen. Me dunkt dat voor een 14-jarige andere regels geleden dan voor een 18-jarige.

      Een opmerking die ik nog had willen maken is dat de beste oplossing in dit geval is dat alle telefoons uitgaan tijdens de scouting (wel eentje mee voor geval van nood), en dat de kinderen altijd onder toezicht blijven van de leiding (liefst in een groep), en dat zij zich (telefonisch) weer meldt zodra de scouting is afgelopen. Een dergelijke afspraak kan de leiding ook uitstekend met de ouders maken.

      Ik denk wel dat we verschillen van mening in hoeverre dit soort apps wenselijk zijn. Ik denk eigenlijk nooit. Als puber wilde ik juist niet altijd gevolgd worden. Als ik boos was op mijn ouders, en een paar uur ging lopen of fietsen om even alleen te zijn zonder mijn (destijds) “stomme” ouders. 🙂 Gelukkig had ik toen geen telefoon (laat staan tracking-app). Ik ben uiteindelijk best goed terecht gekomen. Hetzelfde geldt eigenlijk voor al mijn vrienden.

      1. Ik moet er niet aan denken dat ik overal gevolgd zou zijn. Ik trok vroeger hele dagen erop uit als 14 jarige. Als Amsterdammer was ik in de zomer in de weekenden en vakanties in Eerbeek en wij gingen regelmatig op de fiets erop uit. Het enige wat mijn ouders wilden weten was of we kwamen lunchen of niet.

        Apeldoorn, Arnhem, de Posbank, hele dagen te voet zwerven in Nationaal Park Veluwezoom en niemand deed daar moeilijk over. In amsterdam regelmatig zonder controle de stad in.

        En zoals al aangegeven , volgens de statistieken gebeurt er nu minder dan toen.

        Social media is wat dat betreft eerder een schitterende tool om mensen sneller terug te vinden. Helaas is rationeel denken sommige mensen vreemd als ze die berichten op social media zien.

  3. Wel grappig, we hebben het hier over scouts in de leeftijd van 15-18 jaar oud, ofwel zogenaamde roverscouts (vroeger Rowans en Sherpa’s genoemd). Deze hebben heen echte leiding, maar slechts begeleiding. De scouts van deze leeftijd krijgen zelf de verantwoordelijkheid om hun activiteiten te maken en te organiseren. Ze leren hierbij dus meer verantwoordelijkheden, organisatie, samenwerking en vooral zelfstandigheid. Diezelfde zelfstandigheid wordt dus door de ‘spionerende’ vader dus compleet teniet gedaan door zijn acties. Het lijkt mij verstandig dat de begeleider van deze groep eens met de vader gaat praten, om uit te leggen wat de scouting groep wil bereiken met deze leden en hoe zijn acties haaks staan op de activiteiten van deze leeftijdsgroep.

    Zoals E.M. Meijers ook al zegt, 30 jaar geleden ging je ook met je beste vriend op tienertoer, en dan was het ook heel Nederland door met zijn tweetjes (en was je nog wat jonger dan deze kinderen). Ook was je volledig onbereikbaar. Je had wat kwartjes bij je om een openbare telefoon te gebruiken om door te geven dat je de trein gemist had en dus wat later thuis was.

    Het zo streng in de gaten houden van je kinderen is volgens mij dan ook niet de beste methode om je kind weerbaar te maken tegen de gevaren in de wereld.

  4. Hoe iedereen oordeelt, maar wie weet waarom of waardoor dit zo gekomen is. Ook zou willen meegeven van oordeel en veroordeel eens niet. Er zijn ook beperkingen stoornissen die niet zichtbaar zijn. Maar waar het wel voor noodgevallen noodzakelijk zou kunnen zijn dat een mogelijkheid tot monitoring is. Ieder heeft zijn eigen sociaal culturele achtergrond vandaar uit vertrekt ieder. Deze jongere kan een disharmonisch profiel hebben waardoor het lijkt dat ze prima alles kan en begrijpt. Maar het tegenovergestelde kan wel eens het geval zijn. Maar dit is vaak niet zichtbaar en ook niet merkbaar. Maar waarbij ouders wel de jongere de ruimte wil en probeert te geven maar waarvoor het wel noodzakelijk kan zijn om net die jongere deze mogelijkheid te geven zijn dergelijke maatregelen wel noodzakelijk.

  5. Voor de broodnodige nuance: @iedereen die zo stellig is dat je je kind vrij moet laten en vooral niet trackbaar: we weten niets over het betreffende kind. Kinderen met bijvoorbeeld autistische trekken staan soms heel anders in het leven dan ‘gewone’ kinderen, zien de gevaren niet die een ander direct herkent of verlaten zomaar ongemerkt de groep omdat iets anders hun aandacht trekt en ze dat even interessanter vinden. Idem dito als er depressie in het spel is, of borderline of… of…

    Pas als je iets over het kind weet kun je een oordeel over de situatie vellen.

    1. Nee, we weten inderdaad niets over het betreffende kind. Daarom zijn de meeste mensen er vanuit gegaan dat dit een kind ‘zonder rugzakje’ (zoals ze dat tegenwoordig heerlijk eufemistisch noemen) is, ofwel een kind zonder gedragsstoornissen. Ouders van kinderen met autism (of andere gediagnoseerde gedragsstoornissen) weten over het algemeen wel dat ze de gedragsstoornis aan moeten geven bij de vereniging, zodat de (bege)leiding van het kind weet dat het kind soms een andere aanpak nodig heeft. In mijn eerdere reactie hier had ik ook al aangegeven dat het wat mij betreft een goed idee voor de scouting begeleider is, om met de ouder in gesprek te gaan. Als het kind inderdaad een gedragsstoornis heeft en de ouder het kind daarom zo strikt in de gaten houdt, is de ouder laks geweest met het doorgeven van de gedragsstoornis aan de begeleider en zal er dus ineens een heel ander gesprek plaatsvinden.

      Dit soort discussies zijn ook geen juridische discussie, maar een emotionele discussie. Waarom wil de ouder het kind zo streng in de gaten houden, waarom wil de scouting groep dit niet. Eerstgenoemde kan ik niet beantwoorden, want ik ben de ouder niet en ik weet dat mijn (flink jongere) kinderen dit soort monitoring niet nodig hebben. De tweede kan ik wel beantwoorden. Het programma van deze leeftijdsgroep is gericht op verantwoordelijkheid, organisatie, samenwerking en zelfredzaamheid. De strikte monitoring van de ouder staat dus lijnrecht tegenover 50% van de doelen van het programma.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.