Verdachte illegale downloaders kunnen schuld niet bij huisgenoten leggen

Een illegale downloader die wordt vervolgd, kan niet zomaar een gezinslid of huisgenoot de schuld geven van het downloaden om onder de straf uit te komen, meldde Nu.nl onlangs. Het Europese Hof van Justitie deed eerder uitspraak (zaaknr. C-149/17) hierover in een Duitse kwestie waarbij de houder van een internetaansluiting van illegaal downloaden van een audioboek werd beschuldigd. Persoonlijk vond ik het niet zo’n belangrijk arrest (want in Nederland worden downloaders niet aangepakt) maar ik krijg er veel vragen over, dus laten we toch eens kijken wat er nu is bepaald.

In Duitsland wordt veel actiever achter downloaders aangezeten dan bij ons. De Abmahnung-praktijk met name is berucht: advocaten speuren naar IP-adressen en sturen blafbrieven voor enkele honderden euro’s naar vermeende downloaders. Volgens mij is er nog nooit daadwerkelijk doorgepakt en bij de rechter zo’n bedrag goedgekeurd, maar veel mensen daar maken zich er zorgen over en zoeken naar redenen om van de sommatie af te komen.

In de praktijk komt men natuurlijk bij de abonnementshouder achter het gebruikte IP-adres uit, want dat is de enige informatie die de internetprovider bezit. Het is natuurlijk goed mogelijk dat een huisgenoot of gezinslid feitelijk de download uitvoerde. Zo ook in de zaak die bij het Hof uitkwam: er was via het IP-adres van de gedaagde een audioboek gedownload, maar de man ontkende in alle toonaarden.

De rechtbank in eerste instantie sprak hem vrij, omdat hij had aangegeven dat ook zijn inwonende ouders toegang hadden tot internet. Daarmee is het in theorie mogelijk dat zij de download hadden begaan, hoewel zij

bij zijn weten evenwel dit werk niet op hun computer hadden, niet op de hoogte waren van het bestaan ervan en geen filesharing-software gebruikten. De computer van de betrokkene was op het tijdstip van die inbreuk op het auteursrecht bovendien uitgeschakeld.

In hoger beroep keek men er anders tegenaan: het meest waarschijnlijk was dat de man zelf de inbreuk had gepleegd door zonder toestemming te downloaden, en dat is nu eenmaal de bewijsrechtelijke lat in het aansprakelijkheidsrecht. Geen zekerheid zoals in het strafrecht, maar slechts iets meer dan 50/50 verdeling van de waarschijnlijkheden.

Alleen was er in Duitsland jurisprudentie van het Bundesgerichtshof, de hoogste rechter:

Conform de rechtspraak van het Bundesgerichtshof, zoals door de verwijzende rechter uitgelegd, is het immers aan de verzoeker om een inbreuk op het auteursrecht te stellen en te bewijzen. Voorts wordt vermoed dat de houder van een internetaansluiting een dergelijke inbreuk heeft gemaakt, wanneer op het tijdstip van de inbreuk geen enkele andere persoon deze aansluiting kon gebruiken. Indien de internetaansluiting ontoereikend was beveiligd of bewust voor anderen beschikbaar was gesteld, kan de houder van deze aansluiting evenwel niet geacht worden deze inbreuk te hebben gemaakt.

Oftewel, in Duitsland geldt (gold) dus de regel dat je alléén de houder van een aansluiting aansprakelijk mag stellen als hij de enige was die de aansluiting gebruikte. Zijn er meer mensen, dan moet je als rechthebbende met meer bewijs komen welke van die mensen het dan was. En dat lukt natuurlijk zelden.

Het Hof van Justitie gooit deze regel van tafel. Voor een effectieve handhaving van auteursrecht is het noodzakelijk dat er geen keiharde regels in de weg staan die in de praktijk nooit te bewijzen zijn. Als je met alles wegkomt door “mijn moeder kan hier ook internetten” te zeggen, dan is de handhaving van auteursrecht niet meer reëel. Die regel is dus oneerlijk en mag niet worden gevoerd. Daarom verklaart het Hof die Duitse jurisprudentie ongeldig.

Dit betekent dan weer niet dat je dus altijd wél aansprakelijk bent als er via jouw IP-adres iets wordt gedownload. Want je valt nu terug op de gewone, open regel van bewijsrecht dat de rechthebbende aannemelijk moet maken dat jij het was. Niet wettig en overtuigend bewijzen -dat is strafrecht- maar met dus 51% zekerheid. Ik denk dat je in Nederland dan uitkomt bij “je was de houder” met een snippertje extra feitelijke onderbouwing, waarna de houder iets van een verhaal moet geven waarom hij het niet is.

Arnoud

28 reacties

    1. Omdat onder gewone omstandigheden een consumentenabonnement door de abonnee zelf wordt gebruikt, zodat het waarschijnlijker dan niet is dat hij ook deze handeling verrichte via het abonnement. Daarbij komt dan voor mij dat huisgenoten meestal economisch met elkaar verweven zijn (denk aan partner of kinderen) zodat het effectief weinig uitmaakt wie de schade vergoedt. Daarom zie ik het wel als redelijk dat je standaard begint bij de eigenaar van het abonnement, en die als default ook aansprakelijk houdt.

      1. Dan kom je toch wel in de problemen met studenten huizen, waar het heel normaal is dat een heel huis de verbinding deelt. Aangezien de verbinding op één naam moet staan, zou die persoon verantwoordelijk worden voor het gedrag van allen.

        Het lijkt mij in dat soort situaties dat je wel degelijk kan stellen dat als je met meer dan twee man die niet economisch verweven zijn de verbinding deelt de kans groter is dat het iemand anders was. Bij drie gebruikers 2/3 kans dat je de verkeerde hebt, bij vier als 3/4.

        Ik logde zelf toen ik nog open internet had de MAC adressen van alle apparaten die met die open verbinding verbonden. Op zich throttlde ik de verbinding, maar ik woon in een winkel en uitgaans centrum en had wekelijks heel veel gast bezoekers die verbinding maakte. Dat werd overigens flink minder met de europese roaming regels, ik vermoed dus dat er veel buitenlandse touristen tussen zaten die even hun mail oid checkten. Weten kan ik het niet aangezien ik niet het soort verkeer logde.

        Hoe dan ook, het lijkt mij dat als je een log kan overleggen dat op de bewuste dag een stuk of tien apparaten die niet jou toebehoren verbinding maakten met het internet via jouw verbinding het aannemelijk is dat één van hen de dader kan zijn en niet jij. Zoals ik het vonnis begrijp zegt het alleen maar dat je niet meer kan zeggen ik heb huisgenoten die de verbinding ook kunnen gebruiken om er onderuit te komen. Maar als je kan hard kan maken dat anderen daadwerkelijk die dag de verbinding hebben gebruikt gaat dat wel iets verder dan een algemene claim dat het mogelijk is.

        1. Dan kom je toch wel in de problemen met studenten huizen, waar het heel normaal is dat een heel huis de verbinding deelt. Aangezien de verbinding op één naam moet staan, zou die persoon verantwoordelijk worden voor het gedrag van allen
          Ik denk dan toch dat het aan de studenten is om aan te geven wie de betreffende download(s) daadwerkelijk heeft uitgevoerd of gedeelde verantwoordelijkheid nemen. Moeten ze onderling maar afspraken of maken of zo. Een rechter kan mogelijk ook een boete uitdelen aan de abonnementhouder met regresrecht op de medebewoners.

          1. Tijd om een vereniging op te richten en die de verbinding af te laten nemen dan. Wie van de leden is het geweest? Geen log bij houden, want dat is niet verplicht, geen geld in de vereniging boven wat nodig is om de verbinding te betalen.

            Gedragscode opstellen dat men geen illegale zaken doet en bij constatering handhaven. Wat zonder logs niet meer kan zijn dan een brief sturen met ‘niet meer doen’ aan alle leden.

            Of zou niet loggen dan onbehoorlijk bestuur genoemd worden om het bestuur aansprakelijk te stellen?

                1. Bedoel je met ‘op vordering van rechthebbende’ dat je dit moet doen zodra een rechthebbende je hierop aanspreekt, of dat je dit pro-actief moet doen?

                  Ik logte op mijn open WIFI verbinding round robin de MAC adressen van verbonden apparaten, feitelijk de enige zinvolle logging als je zonder er tijd aan kwijt te zijn aan vreemden toegang wil geven. Voldoet een lijst met MAC adressen voor dit doel?

                  Als ik bijvoorbeeld bij mij in het winkelcentrum waar ik woon kijk, dan is daar nu sind een tijdje een (heel slecht) open wifi netwerk, waar alle winkeliers aan meedoen. Ook een reden dat ik mijn eigen open WiFi heb stopgezet.

                  Om er gebruik van te maken is er alleen een captive portal waarop je moet aangeven akkoord te gaan met de voorwaarden en waarop ze aangeven dat ze jouw gebruik loggen. Aangezien je nergens een naam oid moet opgeven, kunnen ze alleen jouw MAC adres en het toegekende interne IP adres loggen, meer weten ze niet. Ik ging er vanuit dat zo’n winkeliersverenigign die dit georganiseerd heeft er wel een jurist naar heeft laten kijken.

      2. Dat lijkt me toch sterk. In een normaal gezin met twee ouders en twee tieners kan het elk van de vier geweest zijn (als we bezoekers nog even niet meetellen)?

        En bovendien: de abonnee is een vrij toevallige naam. Bij mij staan sommige nutsvoorzieningen op mijn officiele naam, sommige op mijn roepnaam en sommige op de naam van mijn partner. En er heeft ook wel eens een nutsvoorziening per ongeluk op naam van een vorige bewoner gestaan.

        Dus als we het internetabbonnement toevallig op mijn naam zijn aangegaan ben ik aansprakelijk, en als we het toevallig op naam van mijn partner zijn aangegaan is zij aansprakelijk? Kom nou toch!

        Wie heeft in hemelsnaam bedacht dat een adminstratief detail tussen een leverancier en een klant aansprakelijkheidsconsequenties ten opzichte van DERDEN zo kunnen hebben (en we hebben het dan nog niet eens over strafrechtelijke consequenties)? Sinds wanneer is de klantenadministratie van een nutsbedrijf een correct register?

        Overigens: volgens mij kun je hieraan ontsnappen door een bv “management familiewoning van familie XXX” op te zetten en die bv de contracten te laten aangaan. Voordat er sprake is van bestuurdersaansprakelijkheid bij het illegaal downloaden van een ebook zal er nog heel wat water door de Rijn moeten gaan

        1. Zit al langer te denken aan zo een soort constructie maar dan met een stichting. Gelijk mijn huis daar laten beheren en dan terug huren en dan huursubsidie aanvragen. Heb je ook geen last van het uwv ivm eigen vermogen en sussierechten. Die laaste heb ik van Joop van den Ende.

      3. Ja sorry, maar ik zie het nog niet voor me. Is er jurisprudentie over dat als je economisch verweven bent, je dan maar als schadeplichtige kan worden gezien voor iets wat je waarschijnlijk niet hebt gedaan? (kans 1 op 3) Daarnaast heb ik er wel eens van gehoord dat ouders verantwoordelijk zijn voor hun kinderen. Maar nooit andersom. Maken we hier niet speciaal uitzonderingen voor het auteursrecht omdat de auteursrechten lobby dat graag zo ziet?

  1. Wat dus, bij door-redeneren inhoud dat iedereen een eigen internet aansluiting moet gaan krijgen net als bij mobile telefonie. Technisch geen probleem. Geen automatische DHCP meer maar handmatig toegewezen ip adressen. Ofwel 15 jaar terug in de tijd. Is er niet de mogelijkheid om naar het europesche hof te gaan. tegen dat duitse hooggerechts hof?

      1. Kan idd, maar is nog niet eens nodig. Kan gewoon met nat in ieder huishouden. Moet je alleen een administratie bijhouden, maar daar ga je toch naartoe want de content makers zijn (VEEEEL) te machtig. Zie oa Megaupload

    1. Dit wás het Europese Hof dat de uitspraak deed. Dus nee, er is geen hoger beroep of herziening mogelijk (tenzij je zegt, mijn grondrechten worden keihard geschonden, dan mag je naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens). Maar het zou inderdaad beter zijn als we nu snel IPv6 introduceren zodat de koppeling burger-computer 1 op 1 wordt.

      1. Ik bedoelde als reactie op het Duist hooggerechts hof die de hurisprudentie van tafel veegt. Zie ook wat in Munchen gebeurd is in de zaak linux vs microsoft. Ik verwacht dat de content media in Duitsland heel erg hard lobbyen. maw geld regeert, niet recht. En Ipv6 bestaat al en is al bij veel providers geïmplementeerd maar er word nog steeds me teen dual stack gewerkt, native ipv6 zal nog wel ven duren. is ook niet nodig want je kan gewoon door met Ipv4 en nat. Het doem scenario waar over gesproken werd zijn we al jaren voorbij, en je kan gewoon doorgaan me Ipv4 en Netwerk Adress Translation.

        En voor IOT heeft IBM al een nieuw protocol geschreven dat ook gewoon over de stack tcp/ip ipv4 gaat, zonder dat je het merkt. Dus het grote argument voor Ipv6 is er niet meer. ( wel een securuty breach voor IOT, maar daar werken ze aan)

        BTW wilde het bericht editen maar dat komt niet door…

      2. Dat is dan de dag dat ik standaard TOR ga gebruiken. Niet om illegale zaken te verbergen, de laatste keer dat ik iets illegaal downloade was men in Nederland nog van mening dat dat onder het recht op een thuiskopie viel, maar omdat er al te veel partijen zijn die vanalles en nogwat loggen. Het gaat niemand wat aan welke websites ik allemaal bezoek.

        En dat is overigens ook de reden dat dit niets gaat oplossen. Een virtueel netwerk ala TOR over het internet wordt alleen maar efficienter als er meer mensen aan meedoen.

          1. Ik heb het niet over downloaden, ik heb het over normaal browsen, zonder dat iedereen je met het grootste gemak van de wereld kan tracken.

            Nu wisselt mijn IP adress af en toe willekeurig en als ik privacy wil gebruik ik een verse VM en VPN verbinding. Als ze je een vast IP adres gaan geven kan iedereen inclusief de overheid je overal volgen, de overheid is mij al veel te nieuwsgierig en de recente nieuwe wetgeving maakt nu niet dat ik ze meer ga vertrouwen. Als ik straks niet meer van IP adres kan wisselen, dan is TOR standaard voor al mijn browsen (of een steeds wisselende VPN verbinding)

  2. Wat veel mensen nog vergeten is dat je nog gewoon films van tv op kan nemen. Niet bij de huidige triple play boeren, want dat is geen opnemen maar bewaren op hun server, maar via kabel of satteliet. Meteen de reden waarom ik nog steeds mijn sat abbo heb. En de reden dat ik inmiddels al duizenden films op mijn nas heb staan, opnemen is nog steeds niet verboden en zal ook niet kunnen. Zo gauw het in beeld is kan je het opnemen, alleen niet luxe meer , er zijn zat screen recorders op ook IPTV op kunnen nemen. want dat is het bij die Tripple players. Ik snap niet dat half NL erin trapt, zal wel geld zijn of lobby.. Lijkt op wat veel websites doen, alles opnemen zelfs Visa en niet te vergeten veel CRM software

        1. Juridisch gezien: zolang je daarbij geen “effectieve” kopieerbeschermingsmaatregel doorbreekt. Gewoon via analoge paden mag dat dus altijd (maar geeft wat kwaliteitsverlies); op het juiste punt (na ontsleuteling) het digitale signaal aftappen kan natuurlijk ook, maar is in de praktijk soms wat lastiger.

  3. In Zwitserland is het in een vergelijkbare zaak precies de andere kant op gegaan: daar wint privacy het van vermeend downloaden voor eigen gebruiken. Het aanbieden van VPN’s kan voor Zwitserse bedrijven dus heel lucratief gaan worden (ook om andere redenen; het EU recht om vergeten te worden wordt gretig gebruikt door oplichters om hun praktijken te verbergen: gebruik dus altijd even een search via TOR op een US exit-node of de onion-site van Duckduckgo als je iemand op marktplaats niet helemaal vertrouwd).

    Bittorrent is natuurlijk een protocol dat op geen enkele manier de privacy beschermd. Ik verwacht dat in de niet zo verre toekomst steeds meer mensen NAS achtige apparatuur krijgt, waarmee zij hun vakantiefoto’s e.d. alleen nog maar delen met personen die zij persoonlijk kennen, over versleutelde verbindingen. Niets verhinderd mensen die iets hebben het dan weer verder te delen in hun kennissenkring. Via het netwerk zullen dan nog steeds interessante dingen zeer snel verspreid kunnen worden, maar dan beter uit het zicht.

    Uiteindelijk leidt de overdreven jacht van rechthebbenden op personen die prive iets delen ertoe dat systemen ontstaan die de gebruikte opsporingsmethodes kunnen weerstaan; waardoor ook meer duistere partijen (terroristen) een steeds veiliger platform krijgen. Een veel betere benadering zal zijn als rechthebbenden het consumenten makkelijker maken hun producten gewoon te kopen. Diensten als spotify en netflix zijn veel efficienter dan de piratebay, en kunnen daardoor makkelijk concurreren met illegale gratis aanbieders.

    1. Ik verwacht dat in de niet zo verre toekomst steeds meer mensen NAS achtige apparatuur krijgt, waarmee zij hun vakantiefoto’s e.d. alleen nog maar delen met personen die zij persoonlijk kennen, over versleutelde verbindingen. Niets verhinderd mensen die iets hebben het dan weer verder te delen in hun kennissenkring. Via het netwerk zullen dan nog steeds interessante dingen zeer snel verspreid kunnen worden, maar dan beter uit het zicht.

      Dit bestaat/bestond al: https://en.wikipedia.org/wiki/WASTE

      Jij deelt je map met vrienden, maar het is prima mogelijk om deel uit te maken van twee losse netwerken met verschillende encryptie sleutels en dezelfde map te delen. Zodra jij iets wat in het ene netwerk wordt aangeboden download zal het ook in het andere netwerk beschikbaar zijn. Al deze sub netwerken zijn prive en als onderzoekers een kring weten binnen te dringen dan weten ze nog steeds niets over mensen buiten die kring. Nadeel van netwerken op die manier linken is dat je niet over de netwerkgrenzen kan zoeken.

  4. Hoe dan ook wordt het er allemaal niet leuker op voor de hobbyist zoals ik.

    In verband met de extra administratie door de AVG heb ik één forum wat ik runde gesloten en een ander forum wat al in de VS gehost werd wordt nu door een Amerikaan de hosting betaald, gerund en ik heb de domeinnaam aan hem overgedragen. Dit nadat ik in eerste instantie al alle moderatie op het forum de deur uit had gedaan, omdat onvolledige moderatie blijkbaar een aansprakelijkheid opleverde waar niets doen geen aansprakelijkheid opleverde.

    Mijn open WiFi was al uit de lucht omdat deze niet meer nodig was, anders had deze met deze uitspraak aalsnog uit de lucht gegaan.

    Mijn NAS wordt nu door een tweetal vrienden gebruikt voor een off-site backup. Geen idee of ze aar illegale zooi tussen hebben zitten. Omdat ik geen gezeik, wil heb ik ze verplicht om client side encrypted backups te maken, zodat ik niet kan zien wat ze opslaan en ik de informatie niet kan decrypten hoe graag een rechter dat ook wil.

    Ik heb nu nog een server waarmee ik mijn volledige muziekverzameling over het internet kan streamen. Uiteraard wachtwoord beveiligd, zodat ik alleen erbij kan. En een ftp server die ik in de vakantie gebruik om foto’s en videos naar te kopieren. Ben benieuwd hoe lang voordat die speeltjes afgepakt worden…

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.