Help, komen Amerikaanse softwarepatenten nu toch weer terug ondanks Alice?

Softwarepatenten in de VS gaan een comeback maken, las ik bij Ars Technica. Het Amerikaanse Patentbureau USPTO heeft nieuwe richtsnoeren gemaakt voor de behandeling van software-uitvindingen, en rekt daarin de regels flink op in het voordeel van aanvragers. Dit op gezag van het notoir patentvriendelijke Court of Appeals for the Federal Circuit, dat een bijzin ontdekte in de Alice-uitspraak waarmee ze rood tot groen verklaart. Is daarmee een einde gekomen aan de slachting onder softwarepatenten van de afgelopen jaren?

In de softwarewereld zijn patenten al een paar decennia berucht. Met een patent of octrooi kun je iedereen verbieden je uitvinding toe te passen, ook als deze hem onafhankelijk heeft ontwikkeld. (Dit in tegenstelling tot copyright, waarbij je om iemands recht heen kunt door het zelf opnieuw te bouwen.) Daarbij geldt de wettelijke eis dat de uitvinding nieuw en innovatief moet zijn, maar zeker in softwareland is iedereen het erover eens dat die lat véél te laag werd gelegd, met name in Amerika.

Met veel gejuich werd dan ook in 2015 de Alice-uitspraak van het Supreme Court ontvangen. Deze stelde grofweg dat een patent op “X maar dan per computer” categorisch niet toegestaan is, je moet echt een innovatieve X hebben. Dat raakte meer dan 90% van alle software-gerelateerde octrooien en aanvragen. De recentste cijfers (augustus 2018) laten een kleine daling zien ten opzichte van 2016 en 2017 (van 80 naar 66 procent), maar heftig blijft het.

Een recente uitspraak van het CAFC (de enahoogste juridische instantie in patentzaken, direct onder het Supreme Court) lijkt de boel nu op te schudden. Deze instantie las in de Alice uitspraak de zin dat wanneer een uitvinding “purport(s) to improve the functioning of the computer itself”, het geen softwarepatent is. Denk aan uitvindingen om meer informatie in hetzelfde geheugen te proppen, de transmissiesnelheid te verhogen of de temperatuur bij het rekenen laag te houden. (In Europa zouden we dat technische innovaties noemen, en die zijn bij ons ook gewoon patenteerbaar.)

Het CAFC concludeert uit deze bijzin, waar verder overigens geen uitwerking of juridische bronnen bij staan en die volgens mij niet heel belangrijk was in de uitspraak zelf, dat:

We thus see no reason to conclude that all claims directed to improvements in computer-related technology, including those directed to software, are abstract and necessarily analyzed at the second step of Alice, nor do we believe that Alice so directs.

Hiermee werd het indirect toch weer mogelijk om de nodige softwarepatenten geaccepteerd te krijgen bij het Hof. En het USPTO heeft nu haar richtsnoeren aangepast op deze uitspraak, wat logisch is omdat als de rechterlijke macht dit toestaat, je als verlenende instantie daar achteraan moet.

De formulering uit de handleiding (de MPEP, voor meelezende octrooigemachtigden) komt op mij over als vrijwel 1-op-1 de Europese regel: “if an additional element reflects an improvement in the functioning of a computer”. De claim moet dus vermelden hoe computerhardware harder of effectiever gaat werken, en dat effect moet dus nieuw en innovatief zijn. Op papier zou je daarmee net zo’n restrictief beleid moeten krijgen als in Europa tegenwoordig, maar gezien de Amerikaanse historie heb ik daar een hard hoofd in.

Arnoud

33 reacties

  1. Het blijft een idioot idee, ook in Europa.

    Software die de hardware beter laat werken? Als de hardware die software kan uitvoeren, dan kon die computer dat altijd al en is er dus helemaal niets verbeterd aan de computer. Het idee alleen al dat software een computer efficenter of beter maakt is ridicuul. Software kan hoogstens zaken efficienter doen dan de software die ervoor bestond, maar dat heeft niets met verbeteren van de computer te maken. Er is dan een efficienter algoritme gevonden, geen betere computer uitgevonden.

    1. De auto’s van Tesla zijn nu hardwarematig in staat om volledig autonoom gereden te worden. De software is daar nu nog niet toe in staat. Stel Tesla komt over een jaar met software die dat wel kan (dus niveau 5, de mens kan gaan slapen). Ik zou dat een verbetering van de auto vinden. Jij zegt, dat is alleen een efficiëntieslag?

      Iets dichter bij huis, was RSA alleen maar een efficiëntieslag in de encryptiewereld? Of MPEG-2 alleen maar efficiëntie in de opslag en het transport van video?

      1. Op zich heeft hij gelijk dat de hardware het altijd al kon, anders heb je nieuwe hardware nodig voor je software. Echter denk ik dat het “functioneren van een computer” een combinatie van hard- en software is, net zoals een computer dat zelf eigenlijk ook is.

      2. In beide gevallen is het onjuist om te zeggen dat die software het functioneren van de computer verbetert, dat ding doet nog steeds wat het deed: uitvoeren van instructies, niet meer, niet minder. De computer is ook in geen van de voorbeeldent beter geworden in het uitvoeren van instructies.

        Ik snap dat het een lastig punt is en blijft welke software een octrooi waardig is, maar dit criterium is onzin. Aangezien aan het criterium ‘de computer functioneert er beter door’ letterlijk nooit voldaan kan worden krijg je een willekeurige invulling met een fictie wanneer wij dan vinden dat een computer beter functioneerd. Ik krijg uitslag als ik juridische ficties voorbij zie komen.

        Wat betreft jouw voorbeelden heb ik namelijk een dubbel gevoel. RSA is puur wiskunde en een directe implementatie van een abstract algoritme uit de informatietheorie. Hoe nuttig het ook is, een octrooi hierop is een octrooi op een wiskundige wet en zou nooit verleend moeten worden.

        MPEG-2 is al wat meer, om te beginnen worden daar verschillende wiskundige wetmatigheden gecombineerd met iets subjectiefs: welke beeldinformatie je weg kan laten is namelijk geen wetmatigheid. Net als bij MP3 het psycho acoustisch model bepaalt welk geluid weg gelaten kan worden zonder dat de luisteraar dit te veel merkt. En dat is dan ook het onderdeel dat naar mijn mening octrooi waardig is, de bepaling van wat weggelaten kan worden, niet de wiskunde eromheen. Als iemand een ander psycho acoustisch model weet te ontwikkelen dat met dezelfde wiskundige technieken werkt, dan zou een octrooi hem niet tegen moeten houden.

        Ik heb slechts een rudimentair begrip van de technieken die Tesla (waarschijnlijk) gebruikt in de autopilot software. Maar mij zou het niet verbazen als daarin hetzelfde gebeurt als bij MPEG: iemand bepaald welke input gebruikt wordt en maakt regels voor de software die niet direct volgen uit een natuurwet en niet voor de hand liggen.

        Voor de hand liggen is het grote probleem van veel software. Je kan geen octrooi krijgen op een idee, voor de meeste software is het idee krijgen de enige barriere voor implementatie. Geef een goede programmeur jouw idee en de hardware en hij maakt het voor je. RSA software ligt voor de hand als je de achterliggende wiskunde beheerst; MPEG-2 en MP3 niet. Autopilot vermoed ik ook niet.

        1. De computer is ook in geen van de voorbeeldent beter geworden in het uitvoeren van instructies.
          Het geautomatiseerde autonome rijsysteem van de auto (waarin inderdaad ook computerchips aanwezig zijn) kan wel beter worden door verbeterde software.

      3. RSA alleen maar een efficiëntieslag in de encryptiewereld? Of MPEG-2 alleen maar efficiëntie in de opslag en het transport van video?

        Nee, het is effectievere encryptie resp opslag en daarmee een improvement van het functioneren.

        Het idee alleen al dat software een computer efficenter of beter maakt is ridicuul

        Helemaal niet. Kernels of caches kunnen wel degelijk een computer dermate anders laten werken dat ie beter of efficienter wordt.

        1. Het programma wordt efficienter, de computer kan nog steeds dezelfde instructies uitvoeren onder dezelfde omstandigeheden.

          De computer kan niets wat hij niet ook al kon voor de nieuwe software. De software gebruikt dit slechts op een andere wijze.

    2. Laat ik een idee uit de jaren ’80/’90 noemen: Transparante compressie van data die je op schijf opslaat. Het idee is dat het besturingssysteem (of een losse driver) de gegevens (transparant voor de applicatie) comprimeert voor ze op de schijf (denk aan floppy disks) opgeslagen worden en (ook weer transparant) decomprimeert bij het lezen. Met de floppies en harde schijven uit die tijd was 50% extra opslagruimte heel welkom.

      Is dit idee octrooiwaardig? Waarom wel of niet?

      1. De compressie is pure wiskunde en zou daarom niet octrooiwaardig moeten zijn. Met de kennis van dat algoritme en het idee van transparante compressie kan een programmeur die bekend is met maken van bestandsystemen een gecomprimeerd bestandssysteem maken. Dus nee, niet octrooiwaardig, auteursrechten zullen moeten voldoen.

          1. Dat punt wordt door sommigen ook gemaakt en ergens hebben ze een punt. Al hoewel ik nog wel de nuance kan zien tussen een algoritme uit de informatietheorie (compressie of encyptie) implementeren op een computer en een volledig computerprogramma inclusief de UI omschrijven naar een wiskundig algoritme.

            Voor een octrooi zou er ergens in de software iets inventiefs moeten zitten wat niet volgt uit een wisundige of natuurkundige wetmatigheid.

        1. Aan de andere kant, wanneer de informatie met een verbeterde modulatietechniek geschreven wordt, waardoor er ook 50% meer op de schijf past, is er wel ruimte voor een octrooi. (Dat was destijds een hardware-verbetering, het zou nu ook in software kunnen…) Een vergelijkbaar effect, maar dan opeens wel een octrooi waardig.

          (Ik weet dat je bij octrooien altijd grensgevallen hebt en dat de discussies “is het voldoende vernieuwend” en “is het voldoende technisch” ook een subjectieve component bevatten. Laten we hier beleefd de discussie aangaan.)

          1. Het hardware/software probleem zie ik niet als zo’n probleem. Je krijgt octrooi op de hardware, niet op de software. Zodra iets in software mogelijk wordt wat eerder alleen in hardware kon, is er namelijk altijd een hardware vernieuwing aan vooraf gegaan.

            Je bedoelt de overgang van MFM naar RLE controlers voor ST412/506 controlers? Dat waren geen programmeerbare controlers, dus moest er een hardware update komen om RLE fysiek te kunnen gebruiken. Prima als je daar een octrooi op krijgt als het een nieuw apparaat is. Net als dat je daarna prima een octrooi zou kunnen krijgen op een programmeerbare controler. Als vervolgens MFM en RLE in software te implementeren zijn dan is dat niet octrooi waardig. Dat zijn bekende algoritmen en de uitvinding die triviale software implementatie mogelijk maakt is de programmeerbare controler.

            1. In 1933 kreeg Armstrong een octrooi op FM modulatie. Dat was geen software-patent, want software bestond nog niet. Echter, wiskundig is FM modulatie heel makkelijk op te schrijven, en valt er uitstekend mee te rekenen (om bijvoorbeeld aan te tonen waarom het minder ruisgevoelig kan zijn dan AM) Tegenwoordig wordt FM geimplementeerd in software. Zou het (stel dat het nu werd uitgevonden) niet octrooieerbaar moeten zijn? En als het nu niet octrooieerbaar zou moeten zijn (want implementatie van simpele wiskundige formule) had het dat wel in 1933 octrooieerbaar moeten zijn? Want toen was het ook gewoon een implementatie van een formule. Je kunt proberen een grens te leggen bij het idee om die formule te gebruiken. Maar dan zijn heel veel softwarepatenten ook terecht

            2. Ja, ik verwijs naar de MFM->RLL overgang; wist de betreffende namen niet meer. Desondanks ben ik het niet eens met je stelling (die ik vrij vertaald heb met: “Als er andere hardware nodig is, dan zou de uitvinding octrooieerbaar kunnen zijn; is het te implementeren als een software-wijziging dan mag het niet octrooieerbaar zijn.”)

              De grens tussen hard- en sofware is niet zo hard; denk maar eens aan een FPGA waar je de gerealiseerde electronische schakeling kun aanpassen door nieuwe firmware te uploaden. Zou iedere innovatieve schakeling die je in een FPGA kunt implementeren uitgesloten moeten worden van octrooieerbaarheid?

              Een ander issue is dat een ontwerper bij het onwerpen van een apparaat keuzes kan maken of hij/zij bepalde functies als “pure electronica” implementeert, voor die functie een FPGA gebruikt of zelfs de functionaliteit in software op een (embedded) processor implementeert.

              Dat brengt me terug bij MFM-RLL: Laten we aannemen dat vandaag de dag beide technieken in software op een DSP te implementeren zijn; betekent dat dan dat in jouw optiek de RLL octrooien (met terugwerkende kracht) ongeldig verklaard moeten worden?

              1. Mijn optiek is dat een octrooi op RLL nooit toegekend had mogen worden, dat is een abstract algoritme. Een octrooi op een apparaat dat RLL toepast was indertijd vernieuwend. Een later programmeerbaar apparaat dat RLL in software kan gebruiken is duidelijk een ander apparaat en maakt geen inbreuk louter doordat hetzelfde abstracte algoritme gebruikt wordt.

                Maar zelfs indertijd als iemand een compleet andere hardware interface had ontworpen die ook van RLL gebruik maakt om extra data op te slaan dan zou het gebruik van RLL geen inbreuk moeten zijn.

  2. Het hele idee van octrooien is innovatiebelemmerend — de brede toepassing van nieuwe ideeen wordt hiermee stelselmatig belemmerd, en het hebben van een alleenrecht ontneemt bedrijven het initiatief om verder te innoveren, omdat ze een melkkoeitje hebben gekregen dat ze lekker 20 jaar kunnen uitmelken… om maar niet de spreken aan die wouden van octrooikreupelhout, die investeren in het ontwikkelen van nieuwe producten voor met name kleine bedrijven veel riskanter maken, omdat je nooit weet welk octrooi een grotere partij uit de kast gaat trekken om jouw uitvinding te treineren (In theorie kun je de octrooien doorlezen, in de praktijk is zijn het onleesbare, voor technici waardeloze, documenten, en loop je in de Amerikaanse context zelfs het risico als moedwillig inbreukmaker te worden aangestempeld als je dat doet). Tenslotte hebben we vaak te maken met de schandalige manier waarop bedrijven (met name in de pharmacie) aan de haal gaan met de resultaten van onderzoek dat door de belastingbetaler is betaald, en zich daarop op slinkse wijze een alleenrecht toeeigenen. Niet alleen octrooien op software, maar het hele concept van octrooien moet als schadelijk en schandelijk worden verworpen.

    1. Lijkt me wat te kort door de bocht. In de farmacie industrie is het niet ongewoon dat een succesvol medicijn honderden miljoenen aan ontwikkelingsgeld kost. Die ontwikkelingen stoppen per direct als na 15 jaar en een half miljard dollar ontwikkelen/testen/vergunningen regelen de boel eindelijk klaar is en vervolgens een of andere toko in India de boel namaakt voor 2 euro per dosis. Het beschermen van een uitvinding, een octrooi dus, kan zeker een voorwaarde zijn om innovatie op gang te houden, maar aspecten daarvan zouden beslist beter geregeld kunnen worden.

      1. Er is inderdaad een goed argument voor tijdelijke exclusiviteit bij dergelijke ontwikkel kosten. Zonder deze exclusiviteit zal de verwachting zijn dat je opbrengsten lager zullen zijn dan de ontwikkelkosten en moet je de investering niet doen.

        Let overigens op dat sommige exorbitant hoge prijzen van medicijnen gerechtvaardigd worden met het argument dat de ontwikkelkosten terugverdiend moeten worden. Dat is een onzin argument. De ontwikkelkosten zijn een sunk cost en een opslag op de prijs voor sunk cost slaat nergens op. Een winst opslag en een opslag voor prospective cost, met andere woorden een opslag voor lopend R&D naar nieuwe medicijnen is echter volkomen logisch.

        1. ‘De ontwikkelkosten zijn een sunk cost en een opslag op de prijs voor sunk cost slaat nergens op. Een winst opslag en een opslag voor prospective cost, met andere woorden een opslag voor lopend R&D naar nieuwe medicijnen is echter volkomen logisch’

          Als die partij die die sunk cost heeft gedaan dat beschouwd als een investering die in het verleden gedaan is en waarop nu terugverdiend wordt (en ook op die 10 andere investeringen die het niet tot commercieel product hebben geschopt) is het volkomen logisch.

          Als jij voor 10€ inzet een voetbaluitslag goed voorspelt en je krijgt dan 35€ dan heb je toch 25€ verdiend, of niet? Of zeg je dan ook dat je 35€ verdiend hebt, want die 10€ waren immers sunk cost?

          1. Nee het idee met sunk cost is dat je deze gemaakt hebt, ze zijn niet meer te voorkomen en hebben geen invloed meer op je toekomstige beslissingen.

            Om het even heel bot te stellen: stel dat je een miljoen aan ontwikkelingskosten hebt gehad voor een product en vervolgens kom je erachter dat met de maximale prijs die je in de markt kan vragen en de verwachte levenscyclus van het produkt je er € 500.000 winst op kan behalen, dan kan je dus nooit je kosten terug verdienen. Moet je daarom maar het product niet verkopen? Natuurlijk niet, aangezien je dan 500.000 toekomstige winst laat liggen.

            Het is erg slechte bedrijfsvoering om je gemaakte kosten mee te nemen in je toekomstige bedrijfsbeslissingen, zoals wel of niet op de markt brengen en tegen welke prijs. Wat je mee neemt in die beslissing is verwachte winst maximalisatie: Aan kosten neem je alleen mee de toekomstige kosten die je moet dekken, inclusief zonodig een opslag voor R&D.

            Dit leidt ook tot de situatie waarin bedrijven een product dat geen bijdrage doet aan de winst blijven voeren in de hoop dat het ooit nog wat wordt ‘en de kosten terugverdiend worden’. Niets van die onzin, als een product niet winstgevend is neem je het niet in productie. (andere belangen, zoals bijvoorbeeld concurrentie uit de markt houden ivm andere (winstgevende) producten even daargelaten)

            1. Ok, ja natuurlijk heb je gelijk als het over het beslissingsproces gaat om wel of niet met een project door te gaan.

              Maar de rechtvaardiging van de hoge prijzen (R&D kosten terugverdienen) heeft daar niets mee te maken.

              Bedrijfsmatig zullen ze streven naar de hoogste winst die ze kunnen bereiken, onafhankelijk of de R&D kosten niet, deels, of driedubbel terugverdiend worden.

              Maar ‘R&D kosten terugverdienen’ blijft wel een voor de meeste mensen redelijk argument om te betogen dat het ‘eerlijk’ is dat de prijzen relatief hoog liggen. Inzicht in wat de R&D kosten waren en of die al terugverdiend zijn hebben jij en ik toch niet, dus we kunnen er niets mee, behalve denken ‘ja, dat is wel redelijk, dat ze de gemaakte kosten willen terugverdienen’

              Het is gewoon een argument om de prijzen omhoog te praten.

              Maar aan de andere kant is het wel waar: Ze moeten (gemiddeld over de tijd en over de hele productportefeuille) natuurlijk wel hun kosten terugverdienen, anders gaan ze vroeg of laat failliet.

              1. Maar ‘R&D kosten terugverdienen’ blijft wel een voor de meeste mensen redelijk argument om te betogen dat het ‘eerlijk’ is dat de prijzen relatief hoog liggen.

                Een argument dat wordt gebruikt om hoge prijzen te rechtvaardigen, terwijl het (in een goed gerund bedrijf) geen enkele invloed heeft op die prijs noemt men een excuus.

                Het is een heel effectief excuus, omdat de meeste mensen die niet weten hoe dit soort beslissingen werken en geloven dat dit de werkelijke oorzaak van de hoge prijs is. Dit terwijl de werkelijke oorzaak van de hoge prijs het gebrek aan concurrentie is.

                In de pharmaceutische industrie wordt dit excuus gebruik om een ethisch zeer discutabele situatie te verhullen. Bij levensreddende medicijnen zal een ieder persoon daar zijn laatste cent aan willen uitgeven.

                Winst optimalisatie bij een wettelijk monopolie en een prijsonafhankelijke vraag betekent dat zolang de extra opbrengsten van de resterende verkopen hoger zijn dan het verlies aan inkomsten door klanten die het niet meer kunnen betalen de prijs omhoog gaat. Dat er dan mensen dood gaan die het niet meer kunnen betalen. Daar zitten ook mensen tussen die het medicijn tegen kostprijs plus een normale winstmarge wel zouden kunnen betalen en dus onnodig sterven door hebzucht.

                Nu is dat laatste natuurlijk niet fijn als het in het nieuws komt en ook daar heeft men weer iets op gevonden in het grote kapitalistische voorbeeld dat de Verenigde Staten heet: Ook al kan je het niet betalen, dan steek je je maar diep in de schulden. Dan kan je de rest van je geredde leven in armoede terugbetalen. En als dat niet lukt, dan komt pharma met kortingen totdat je het wel kan betalen. Zo krijgen ze de klanten die ze met hun hoge prijs kwijt waren weer terug en stiekum maken ze op die verkopen nog steeds winst. Hier tegenover staat dan nog een groepje die het echt niet op kan brengen en zich failliet laat verklaren waarop ze dan een klein verliesje boeken.

                En al dat alles wordt verborgen achter het excuus “We moeten onze investering terug verdienen”.

                1. Maar wat is het alternatief?

                  Je hebt het over een ‘normale winstmarge’. Wat is dat?

                  Waar moet de huidige R&D uit betaald worden? Uit die normale winstmarge?

                  En hoe moeten de mensen die 10 jaar geleden in R&D geinvesteerd hebben, die nu pas winstgevend wordt, vergoed worden? Ik vermoed dat er geen ruimte is binnen die normale winstmarge van jou om die mensen te vergoeden voor het risico dat ze genomen hebben.

                  En als er een ontwikkeling is die maar 1% kans heeft op (medisch) succes, en iemand investeert er toch in, wat voor winst mag die persoon dan maken? Toch zeker minimaal 100 keer zijn investering, of niet?

                  Ik wordt er ook niet vrolijk van als mensen essentiele medicijnen niet of moeilijk kunnen betalen. Maar aan de andere kant: als de farmabedrijven er niet een dikke winst op kunnen pakken, waren die medicijnen er waarschijnlijk niet eens geweest, ook niet voor degenen die ze wel kunnen betalen (en over tien jaar of zo voor een fractie van de prijs voor iedereen).

                  Ik begrijp best je kritiek op het systeem, maar zie geen echt alternatief.

                  1. Wat een normale winstmarge is, kan lastig te bepalen zijn. Vooral in een markt die gekenmerkt wordt door monopolies.

                    En hoe moeten de mensen die 10 jaar geleden in R&D geinvesteerd hebben, die nu pas winstgevend wordt, vergoed worden?
                    Wat een goede winstmarge is hangt ook af van hoe het onderzoek gefinancieerd is. Met eigen vermogen of met (voornamelijk) vreemd vermogen. Hoe dan ook die mensen verdienen door waardestijging van de aandelen en dividenden als ze eigenvermogen hebben verschaft (een winstaandeel dus en niet alleen voor de winst op dat ene product), willen ze hun inleg terug kunnen ze de aandelen verkopen. Ze vangen rente en aflossing als ze vreemd vermogen hebben verschaft ( onderdeel van de kosten berekening), aflossen van de lening kan bij een goed lopend bedrijf met herfinanciering of uit de winst. Dit is dus de reden dat ’terugverdienen van de investering’ een totaal irrelevante gedachte is.

                    Overigens zei ik in een eerdere post al dat een expliciete opslag voor de huidige R&D kosten wel degelijk een economisch goed onderbouwde kosten opslag is, deze gaat dan dus niet uit de winst. Alternatief is natuurlijk R&D wel uit de winst financieren, dan heb je hogere winst nodig, maar dat is feitelijke broekzak vestzak.

                    Ik wordt er ook niet vrolijk van als mensen essentiele medicijnen niet of moeilijk kunnen betalen. Maar aan de andere kant: als de farmabedrijven er niet een dikke winst op kunnen pakken, waren die medicijnen er waarschijnlijk niet eens geweest, ook niet voor degenen die ze wel kunnen betalen (en over tien jaar of zo voor een fractie van de prijs voor iedereen).

                    De verdeling publiek / private investering is wereldwij ca. 33% publiek 66% privaat. Maar staar je daar niet helemaal blind op aangezien private investeringen verhoudingsgewijs in de potentieel meer winstgevende producten gaat zitten. Ook wordt de private investering voor een groot deel gedreven door p0ublieke investeringen. Neemt publieke investering toe of af, dan volgt deprivate investering die trend.

                    En ja hoe lager de succeskans hoe hogere dividend uitkering/koersstijging men verwacht, wat meegenomen moet worden in de toekomstige winstmarge of in de hoogte van de rente op vreemdvermogen zit ingecalculeerd. Overigens is het percentage van nieuwe medicijnen dat de markt haalt 15%, dus niet overdrijven met die 1% 😉

                    Maar hoe zie je in dit verhaal dan het medicijn dat duurder wordt nadat een andere investeerder de rechten overgekocht heeft. Is het redelijk dat de prijs van die medicijnen omhoog gaat omdat de overnemende partij een belachelijk hoog bedrag – wetende dat het een monopolie is – heeft betaald en dan met het excuus terug verdienen de prijs 500% omhoog gooit?

                    1. Maar hoe zie je in dit verhaal dan het medicijn dat duurder wordt nadat een andere investeerder de rechten overgekocht heeft. Is het redelijk dat de prijs van die medicijnen omhoog gaat omdat de overnemende partij een belachelijk hoog bedrag – wetende dat het een monopolie is – heeft betaald en dan met het excuus terug verdienen de prijs 500% omhoog gooit?

                      Dat is natuurlijk een onzinexcuus, dat het denkpartroon van die partij reflecteert.

                      Maar als het goed is moeten ze helemaal niet met een excuus komen. Ze mogen juridisch doen wat ze doen. Het is moreel verwerpelijk, maar dat is iets anders, en is een mening. Als de verkoper niet de maximale waarde eruit haalde, en de koper dat beter kan, tja, zo werkt nu eenmaal onze markteconomie. Meer excuus dan ‘ ik ben slechts een zakelijk handelende partij die meer potentieel zag in dit product dan de verkoper en ik ben nu bezig dat potentieel te realiseren’ heeft die partij niet nodig.

                      Wat me wel verbaast is dat je enerzijds volledig rationeel de economische beslissingprocessen analyseert en het er ook mee eens lijkt te zijn, maar de logische uitkomst daarvan lijkt af te wijzen.

                      Ik begrijp dan ook niet wat je onderliggende grotere betoog is: Gezondheidszorg en zakelijk gedrag hebben onverenigbare kenmerken? Big Farma zijn onredelijke geldwolven? Ons hele economisch systeem moet op de schop? Gezondheidszorg moet voor iedereen even goed beschikbaar zijn? Er is machtsmisbruik? Octrooien moeten worden afgeschaft?

                      1. Big farma doet wat de aandeelhouders van ze verwachten, de winst maximaliseren. De manier waarop dat gaat, inclusief overnames en price hikes, is economisch rationeel handelen in het belang van de aandeelhouders. Dat zijn ze wettelijk zelfs verplicht.

                        Dat de gevolgen in de gezondheidszorg ethisch nogal discutabel zijn lijkt mij duidelijk. Dat dit uberhaupt mogelijk is komt door overheidsingrijpen in de vrije markt dmv octrooien. Ongewenste effecten zullen dan ook vanuit de overheid als veroorzaker moeten komen. Big farma zit natuurlijk niet te wachten op restricties die hun winst potentieel verminderen.

                        Omdat die zelf ook wel weten dat de steun voor overheids ingrijpen op zijn zachtst gezegd niet minder zal worden als ze er open voor uitkomen dat sommige mensen pech hebben en niet genezen omdat ze dan minder winst maken, hebben ze het excuus “we moeten de investering terugverdienen” in het leven geroepen.

                        En dat is waar ik mij dus aan stoor: ze liegen bewust over de reden voor de prijsverhogingen om hun vrijheid tot onbeperkte winst maximalisatie te behouden. En het werkt ook nog omdat de materie zo ingewikkeld is en hun verklaring op het oog voor de leek plausibel is.

                        Octrooien hoeven niet afgeschaft te worden, maar wat ik de overheid wel aanreken is dat ze allemaal regels hebben opgesteld om ongewenste effecten (bijna)monopolies tegen te kunnen gaan. Ik had bijvoorbeeld een klant die bijna monopolist was in de EU, ze hadden meer dan 90% van hun markt in handen. Ze mochten van de EU geen R&D uitgaven meer doen voordat de concurrentie hun ontwikkelingsvoorsprong had bijgehaald en een deel van de markt had gewonnen. Dit omdat de concurrentie nodig was om de consumenten te beschermen tegen monopolistisch gedrag (precies het gedrag waar we het hier over hebben dus).

                        Maar bij door de overheid zelf gecreëerde artificiele monopolies dmv octrooien roept diezelfde overheid ‘daar kunnen we niets aan doen’. Dat is laf en onethisch en eigenlijk nog erger dan het liegen van big farma over de redenen voor de price hikes.

                        1. Dat de gevolgen in de gezondheidszorg ethisch nogal discutabel zijn lijkt mij duidelijk

                          Ja, maar alleen als je ervan uitgaat dat de technisch beste behandeling voor iedereen beschikbaar moet zijn. Dat is een lovenswaardig idealistisch standpunt, maar onrealistisch, want…. wie moet dat betalen?

                          Zou het ethisch ook niet heel discutabel zijn als er een mogelijke behandeling voor een zeldzame ziekte in het hoofd van een wetenschapper zit, maar niemand wil erin investeren om die te ontwikkelen tot bij de patient omdat er niet (genoeg) aan verdiend mag worden? Hoeveel onnodige sterfgevallen zouden er dan cumulatief zijn over 30 jaar? Krijgen we dan over 30 jaar geen terechte verwijten over onze dubieuze ethische keuzes van nu?

                          Maar bij door de overheid zelf gecreëerde artificiele monopolies dmv octrooien roept diezelfde overheid ‘daar kunnen we niets aan doen’.

                          Die artificiele monopolies zijn ten eerste automatisch beperkt in de tijd, dus de ongewenste bijeffecten worden daardoor automatisch gematigd. Ten tweede zijn die een soort ‘beloning’voor het vooruit helpen van het vakgebied, waar we op de lange termijn allemaal beter van worden, dus verdedigbaar.

                          De zeer begrijpelijke individuele wens om optimaal behandeld te worden is niet altijd verenigbaar met de maatschappelijke wens om de kwaliteit van de gemiddelde behandeling zo snel mogelijk te verhogen.

                          1. Dit lijkt me vooral een reden om gezondheidszorg bij de overheid onder te brengen. Voor een overheid is het interessant een duur medicijn te ontwikkelen, omdat dat goed kan staan bij de verkiezingen, en omdat er een hoop kosten mee kunnen voorkomen. Zelfs als de kosten er niet uitkunnen, de overheid heeft geen winstoogmerk, en kan dus best een medicijn ontwikkelen die zijn geld niet oplevert. Dat maakt het ook makkelijker om een gok te nemen. Juist in de gezondheidszorg vind ik het kapitalisme erg gevaarlijk.

                          2. Ja, maar alleen als je ervan uitgaat dat de technisch beste behandeling voor iedereen beschikbaar moet zijn.

                            Dat is onrealistisch en ook heel wat anders als de huidige situatie waarin mensen sterven omdat de medicijnen te duur zijn omdat de fabrikanten vrij hun winstmarge kunnen maximaliseren.

                            Je an van commerciele partijen niet verwachten dat ze verlieslijdende producten blijven voeren, maar dat betekent niet dat ze meteen maar de vrijehand moeten hebben aan de andere kant van het spectrum.

                            Ten tweede zijn die een soort ‘beloning’voor het vooruit helpen van het vakgebied, waar we op de lange termijn allemaal beter van worden, dus verdedigbaar.
                            Als die uitspraak waar was, natuurlijk. Helaas is de praktijk dat vooral de bonussen van de bestuurders en de winstuitkeringen flink toenemen na een gigantische price hike. Uit onderzoek blijkt dat investeringen vooral afhangen van hoeveel publiek geld erin het systeem gestopt wordt.

        1. Inderdaad, dat is waar ik op doel, en waar veel pleiters voor patenten met een verwijzing naar de farmacie geheel aan voorbijgaan. Het leeuwendeel van de ontwikkelingskosten in de farmacie is NIET voor fundamenteel onderzoek, waar de echte ontdekkingen gedaan worden: dat wordt betaald door de belastingbetaler. De farmaceutische industrie verpakt (bijna letterlijk) de uitvindingen, en laat dan de maatschappij er voor een tweede keer opnieuw voor betalen. Dat is schandalig. (Lees Foute Farma van Ben Goldacre er eens op door, en krijg kromme tenen!)

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.