Mag je onder de AVG als cliënt de thuiszorg filmen?

Een lezer vroeg me:

In 2013 blogde je over de vraag: Mag een cliënt de thuiszorg met een webcam filmen? Toen was een eenduidig antwoord met ja of nee niet te geven. Maar hoe zit dat nu onder de AVG, deze stelt strengere regels. Mag het nu eindelijk niet meer?

De eerste regel bij filmen in privéruimtes is volgens mij nog steeds het Wetboek van Strafrecht. Het filmen van personen in een niet-openbare ruimte zoals een huis is verboden, tenzij je dit duidelijk aankondigt en een zwaarwegende reden hebt om om deze manier mensen te filmen (art. 139f Strafrecht). Dat artikel is hetzelfde als in 2013. Het blijft dus strafbaar om stiekem de thuiszorg te filmen.

De AVG kan het Wetboek van Strafrecht niet opzij zetten. Los daarvan is volgens mij de AVG in het geheel niet van toepassing, omdat het gaat om filmen door de cliënt zelf met als doel zichzelf te beschermen (neem ik maar aan). Dat valt onder de uitzondering voor privédoeleinden, zodat de AVG niet van toepassing is.

Ik weet dat die uitzondering beperkt wordt uitgelegd, hij geldt niet bij cameratoezicht op de openbare weg. Maar ik denk dat er nog wel ruimte is voor die uitzondering voor filmen in je eigen huis, wanneer je die beelden alleen voor jezelf nodig hebt. Het criterium uit dat arrest uit 2014 was vooral dat je in andermans ruimte komt (de openbare weg) en dat gaat hier niet op.

Als de AVG wel zou gelden, dan zou je als cliënt een register moeten hebben voor dit toezicht, de thuiszorg duidelijk moeten informeren en een belangenafweging op papier hebben gemaakt. Dat komt afgezien van de administratieve rompslomp neer op hetzelfde als wat het strafrecht zegt: duidelijk aangeven dat er een camera is en wat daarmee gebeurt.

Het dilemma blijft voor mij. Enerzijds dat het benauwend moet zijn om continu gefilmd te worden als je gewoon je werk gaat doen (zeker bij persoonlijke dienstverlening). Anderzijds gaan er met enige regelmaat helaas dingen mis bij thuiszorg, dus vanuit preventie-oogpunt een camera snap ik dan wel weer. Ik weet dus niet hoe de knoop doorgehakt moet worden.

Arnoud

12 reacties

    1. 🙂 Iets vergelijkbaars heb ik een keer bij een conducteur geprobeerd: “Omdat ik geen treinkaartje heb gekocht, ben ik niet akkoord gegaan met jullie voorwaarden. Dus dan hoef ik me er ook niet aan te houden dat ik een geldig vervoersbewijs moet hebben.” Hij kon er niet om lachen helaas…

  1. Vanuit het standpunt van het thuiszorgpersoneel, wordt er gefilmd op de werkvloer, en valt het dus buiten de privésfeer. Gelijkaardig probleem met roken: er mag niet gerookt worden op de werkvloer, maar wil dit zeggen dat een thuiszorgklant dan niet mag roken in zijn eigen huis? Ik zou wel eens wat uitspraken van rechters willen zien hierover ….

    1. Dat vond mijn vrouw ook altijd vervelend, rokende cliënten in de thuiszorg.

      Een compromis zou kunnen zijn dat cliënten niet mogen roken terwijl de thuiszorgmedewerker aanwezig is, maar ik heb geen idee hoe het nu geregeld is — mijn vrouw werkt niet meer in de thuiszorg.

    2. De huiselijke sfeer telt nooit als werkvloer en valt daarom niet onder de tabakswet. Er zijn wel thuiszorginstanties die vooraf vragen of clienten rookt en of ze bereid zijn niet te roken wanneer de hulp er is (en daarvoor te tekenen). Dat kan van invloed zijn op hoe lang je op de wachtlijst staat en hoe flexibel ze kunnen zijn met vervanging etc..

    3. “[…]maar wil dit zeggen dat een thuiszorgklant dan niet mag roken in zijn eigen huis?”

      Hangt ervanaf wat de gestelde regels zijn. In mijn appartementengebouw geldt er een niet-rokenregel, óók in de appartementen. Nu rook ik gelukkig niet, maar er kunnen dus bepaalde regels worden gesteld door de woningcorporaties.

  2. Nu zit mijn moeder tegenwoordig in een verpleeghuis waar ze een klein maar eigen appartement heeft met haar spulletjes, computer en regelmatig verplegers, doctoren, therapeuten en andere werknemer die regelmatig langskomen voor een bezoek. Dat is wel nodig nadat ze een CVA heeft gekregen die haar linkerzijde grotendeels heeft verlamd maar verder is ze bij haar volle verstand. Geen problemen daar.

    Maar ik gaf al aan dat ze een computer heeft. En die computer heeft een ingebouwde webcam. En door de inrichting van haar appartement is deze camera gericht op de huiskamer en deur naar buiten. En deze kan dus in theorie 24/7 filmen, tenzij mijn moeder haar PC uit zet. Maar als haar PC aan staat en ik ga videochatten met haar, maar ze is op dat moment niet aanwezig, mag ik dan nog wel blijven filmen via de chat? Dus terwijl b.v. de schoonmaker aan het schoonmaken is terwijl mijn moeder eet in de gemeenschappelijke eetzaal…

    1. “Maar als haar PC aan staat en ik ga videochatten met haar, maar ze is op dat moment niet aanwezig, mag ik dan nog wel blijven filmen via de chat? Dus terwijl b.v. de schoonmaker aan het schoonmaken is terwijl mijn moeder eet in de gemeenschappelijke eetzaal…”

      Kijken mag denk ik wel, dat is immers niet erg anders dan door de ruit van de voordeur kijken en de schoonmaker bezig zien. Filmen mag dan weer niet, denk ik zo, tenzij er een journalistieke waarde is of het voor de politie nuttig is (voor de politie: “de schoonmaker steelt”, voor de journalistiek: “schoonmakers in verpleeghuizen maken slecht schoon” (al moet je natuurlijk wel gezichten blurren dan), …).

  3. Psychologisch lijkt het me niet verstandig, en dan druk ik me heel voorzichtig uit. Als je werknemers gaat filmen om te kijken of ze hun werk goed doen, houd je alleen werknemers over die zo onverschillig zijn dat niks ze wat kan schelen, laat staat of ze hun werk goed doen. Van zorg is dan geen sprake meer. Bouw dan een robot die die taken overneemt.

  4. Weet het nu nog niet. Maar Google Glass, is een voorbeeld van wat zeker in vele mogelijke vormen gaat komen en er al is.

    Dus of het nu een cam op een body is, of je zet, legt deze ergens neer terwijl het filmen per abuis natuurlijk nog aan staat. ( klein knoop cameraatje op een jas enz)

    Dan zijn er nog zaken is het filmen / opnemen vastleggen of puur streamen waar ook onderscheid kan zijn, met met behulp van AI dan pas zaken gericht vastgelegd gaan worden.

    De toekomst zal e.a. leren maar de wetten lopen achter. Diverse beveiliging bewaking, politie en co mag zulke zaken al. Men kan ook door ramen heen e.a. doen, mag dat? Gewoon kijken zonder cam, en dan later hiervan een film maken met behulp van geavanceerde animatie / fakes. Future waar veel al mogelijk is maar niet 100% duidelijk wat wetgeving betreft. ?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.