Sinds wanneer is een lootbox hetzelfde als een verrassings-ei?

Electronic Arts vindt in-gameaankopen met een willekeurige uitkomst ethisch en schaart deze niet onder de noemer lootboxes. Die uitspraak van Electronic Arts’ legal counsel Kerry Hopkins las ik bij Tweakers. Volgens haar lijken de aankopen op ‘veel andere producten waar veel mensen op een gezonde manier van genieten en het verrassingselement kunnen waarderen’. Ze vergelijkt deze praktijk met onder meer de chocoladeverrassingseieren van Kinder of Hatchimals. Ik heb vast iets gemist over gokverslaving bij Kinder-eitjes.

Een loot box is de vakterm voor een item in een game dat je kunt openen om dan een niet vooraf bekende inhoud te krijgen. Meestal moet je betalen om dat te mogen doen, waardoor er dus een verrassings- of gokelement in het spel komt. Dat kan leuk zijn (welk cadeautje zal er in mijn ei zitten) maar als je er geld voor moet betalen dan komt ook de kansspelwetgeving om de hoek kijken. Volgens de Wet op de kansspelen is namelijk sprake van een kansspel wanneer

de aanwijzing der winnaars geschiedt door enige kansbepaling waarop de deelnemers in het algemeen geen overwegende invloed kunnen uitoefenen

In theorie kun je natuurlijk zeggen, zo’n ei is hetzelfde want je ‘wint’ dan de inhoud die je niet vooraf kent. Maar zoals ik vorig jaar blogde, de Kansspelautoriteit legt dit zo uit dat de prijs van het kansspel iets van verhandelbare waarde moet hebben. Voor de Kinder-speeltjes is die er niet (de enkele liefhebber die ze compleet verzamelt – hoi Wim – daargelaten). Voor voetbalplaatjes ook niet. Maar in-game items die je met zo’n lootbox krijgt, die wel.

Sommige spelaanbieders verbieden de handel in in-game objecten. Dat is echter niet genoeg. Het gaat er onder de wet niet om of je van de spelaanbieder mág handelen in die objecten, maar of er daadwerkelijk en legitiem gehandeld wórdt in die objecten. (Anders zou je als gokaanbieder gewoon in je algemene voorwaarden zetten dat gewonnen prijzen niet tweedehands doorverkocht mogen worden, om zo de Wet op de kansspelen te omzeilen.) En het is legitiem omdat dergelijke objecten juridisch gezien in eigendom overgedragen zijn, analoog aan de digitale aanschaf die je bij een online koop van spellen en dergelijke goederen doet. Dan is het betekenisloos de handel daarin in je voorwaarden te verbieden.

De juriste van EA noemt dit soort dingen “zeer lokale wetgeving”, een transparante poging om je te verschuilen achter zogenaamd Europees recht of dat het zo moeilijk is al die wetjes te kennen. Maar als dit soort taal er komt, is het wel duidelijk dat men enigszins in angst zit over de toekomst van lootboxen. En terecht.

Arnoud

22 reacties

  1. Ahem… https://www.2doc.nl/documentaires/series/hollanddoc/2008/Een-bitterzoete-verleiding.html

    De speelgoedfiguurtjes uit de chocolade eieren worden door miljoenen volwassenen wereldwijd verzameld, verhandeld, vervalst en gesmokkeld. De marktwaarde van zeldzame oude speeltjes kan oplopen tot meer dan duizenden euro’s per stuk.

    Ik zou het argument dat de inhoud van zo’n ei geen waarde heeft… En om miljoenen volwassenen te omschrijven als “enkele liefhebbers” , meh…

    1. Kinder stopt geen zeldzame oude speeltjes in zijn eieren. Bij de beoordeling of een Kinder-ei een kansspel is moet je kijken naar wat je nu kunt aantreffen in een Kinder-Ei. Wat er vroeger ingezeten heeft, vervalst of niet, staat daar los van.

    2. Het verschil is dat de Kindersurprise speeltjes in veel grotere aantallen worden gemaakt en daarnaast ook echt gebruiksvoorwerpen zijn. Het zijn immers speeltjes. En er zit een snack om het speeltje heen waardoor het totaal maar beperkt houdbaar is en je het ei moet openbreken om bij het speeltje te komen. Het speeltje dient daarbij om het kind af te leiden nadat ze een snack hebben gegeten, omdat het speeltje afleidt van het eten van meer koek en snoep.

      Dat de speeltjes ondertussen een gewild verzamelobject is geworden verbaast mij niets. Mensen verzamelen nu eenmaal de vreemdste dingen. Het zou mij niet verbazen als er iemand een enorme verzameling paperclips heeft. (Hoi, Arnoud!)

      Lootboxen in games zijn alleen maar een beetje digitale data dat aan een gebruiker wordt gekoppeld. En als je deze niet kunt overdragen aan andere spelers dan zou het volgens mij nog best kunnen. Maar veel online games ondersteunen een intern economisch systeem zodat spelers onderling kunnen handelen en dat betekent dat er ook met echt geld gehandeld kan worden. Dit zie je b.v. ook in het simulatiespel Second Live of de space-shooter Eve Online. En veel andere multiplayer games. Op zich geen probleem mits gebruikers maar van tevoren weten wat ze kopen…

      En dat is bij lootboxen dus niet het geval. Je weet niet wat je koopt maar wel dat het of waardeloos is of mogelijk absurd veel waard. Dus neem je een gok. Bij Kindersurprise krijg je een nieuw speeltje en omdat deze nieuw is heeft deze nog geen waarde. Die waarde ontstaat pas na vele jaren als blijkt dat het speeltje opeens zeldzaam is geworden. Vaak zul je een aantal jaren moeten wachten voor het iets waard is. Maar een “Vorpal Blade” in je favoriete RPG waarmee je tegenstanders in 1 klap neerlegt is voor veel spelers enorm veel waard en dus direct verkoopbaar. En vaak ook zeldzaam… Direct prijs, dus. Dat maakt het gokken…

  2. Hoeveel maakt context uit Arnoud?

    Lootboxen zijn niet alleen controversieel omdat ze een kans element met beloning bevatten, maar ook omdat er veel slimme marketing mensen achter de schermen zitten die deze speciale edities proberen te promoten als een ‘superieur’ product. Activision heeft een paar jaar geleden zelfs ene patent gekregen op online matchmaking waarbij spelers tegen iets betere spelers met mooiere uitrusting zetten, om zo mensen emotioneel te beïnvloeden. Dit dan weer om mensen naar de gokkasten te drijven.

    Mijn punt is, verassings-eieren en voetbalplaatjes zijn redelijk eenvoudig met relatief weinig context. Als een multinational echter zijn slimste mensen erop zet om jou maar zoveel mogelijk onder druk te zetten, om op die manier het kopen van digitale eieren te promoten, dan vindt ik dat wel wezelijk iets anders, en onder de kansspelwet vallen.

  3. By Magic the Gathering zit er een slot voor rare en by 1 op de 8 een mythic De losse prijs voor die kaarten, van de laatste reguliere set, zitten tussen de 25 en 1 euro dus of een booster van 3 euro je aanwijst als winnaar geschiedt door enige kansbepaling waarop de deelnemers in het algemeen geen overwegende invloed kunnen uitoefenen?

    Lijkt me dan een kansspel? Net als pokemon kaartjes

        1. Ik denk dat gokverslaving bij MtG minder een probleem zal zijn omdat de kaarten ook los te kopen zijn. Weliswaar via de secundaire markt maar veel winkeliers trekken genoeg materiaal open om bij aanvang al alles los te kunnen verkopen.

          Loot boxes bevatten doorgaans items die op geen enkele andere wijze te krijgen zijn omdat erin handelen technisch onmogelijk gemaakt wordt.

        2. Gokverslaving bij Kinder-eieren is het misschien niet, maar het kan wel leiden tot chocoladeverslaving (en/of snoepverslaving) en dat is, zeker voor kinderen, niet gezond. Dus via een andere wet zou er dan toch eens kritisch naar gekeken moeten worden.

    1. Het is ook een gokspel. Alleen, als je een setje MtG of Pokemon kaartjes koopt dan heeft dit altijd waarde, ongeacht het type kaartje. Deze kunnen per stuk een euro waard zijn, of uiteindelijk honderden euro’s waard zijn. Maar de prijs die je ervoor betaalt komt enigszins overeen met de waarde van de kaartjes.

      Fysieke kaartjes! Een lootbox is echter alleen een digitaal iets. Gewoon een stelletje bits. En er is al vaak genoeg gezegd dat bits en bytes per definitie geen waarde hebben. Het is niets. En dat maakt een groot verschil. Als op een gegeven moment de servers van het spel uit de lucht gaan, en dat gebeurt altijd wel een keer, dan is je hele investering in deze lootboxen verdwenen. En verwacht er geen compensatie voor! Bij MtG heb je in ieder geval nog de fysieke kaartjes die je achterkleinkinderen nog kunnen erven, als je ze netjes bewaard.

      1. MtG en andere verzamelkaartspellen zijn geen gokspel, in de zin dat het spel wel degelijk veel skill behoeft. (Vergelijkbaar met Poker, hoewel de grotere mogelijkheden en meer onbekenden tijdens een pot Magic meer mogelijkheden geven om ‘slimmer’ te zijn dan de tegenstander, waar bij Poker meer de nadruk ligt op het ‘lezen’ van de tegenstander. De secundaire markt voor Magic kaarten is vrij transparant, en het kopen van een enkele booster is wel degelijk een soort loterij. Een losse booster kost €4, en kan kaarten bevatten die minder dan een euro zijn, maar in uitzonderlijke gevallen €100 waard zijn. Grote verschil is, dat de meeste mensen die de kaarten kopen, niet 1 pakje kopen, maar meerdere, waardoor het risico gespreid wordt, EN mensen vaak op zoek zijn naar de ‘laatste’ kaart om de set compleet te krijgen, en niet zo veel geven om de monetaire waarde van de kaarten.

      2. De waarde van kaartjes op de (zwarte) markt kan sterk verschillen. Daarmee is het mogelijk geld te verdienen met de pakketjes met willekeurige inhoud. Net als met het casino zal de gemiddelde waarde die het oplevert onder het inlegbedrag liggen, maar iedereen denkt/hoopt dat hij de “lucky one” is die wel dat dure kaartje uit zijn pakketje trekt. Daarmee is het wat mij betreft wel gewoon gokken.

        1. Bitcoins zijn data met waarde, omdat dat systeem ontworpen is om data waarde te laten hebben door schaarste en verplaatsbaarheid (itt kopieerbaarheid). Als mijn foto niet te kopiëren was maar alleen te verplaatsen met toestemming, en er ontstond een markt voor verplaatsen voor geld, dan was een foto een vermogensrecht en dus waarde.

  4. Is een ook niet onbelangrijk verschil hier dat bij Kinder eieren de waarde van het verkregen item (nagenoeg) altijd gelijk is en dat de kans op ieder speeltje identiek is? Het wordt ook bij Kinder eieren pas een kansspel als er speetjes zijn die significant meer waard zijn dan andere speeltjes en/of er bepaalde speeltjes veel zeldzamer zijn.

    Want daar gaat het bij lootboxen meestal fout op. Er zijn zeldzame items (die daardoor ook een grotere waarde vertegenwoordigen) en wordt je dus gestimuleerd om te gaan hopen (gokken 🙂 ) dat je bij je volgende lootbox wel dat zeldzame artikel gaat verdienen.

  5. Arnoud, ik zou toch wat meer nuance willen zien. Gaan we het echt alleen maar over verrassingseieren hebben?

    Als ik naar de supermarkt ga en er zit weer eens wat verzamelbaars in de chipszakken, dan staan de kinderen bij de deur te bedelen. Ook liggen er vaak her en der half leeggegeten chipszakken. Ik zie dat toch als gokverslaving-op-kinderschaal (no pun intended).

    Daarnaast is het in computergames minder relevant of iets verhandeld wordt dan of iets (bijna) noodzakelijk is om mee te doen aan de top. Bij Diablo 3 worden de meeste ‘random prijzen’ account bound en zijn ze dus niet verhandelbaar. Maar stel je kunt een lootbox kopen waarin dat ene ding kan zitten dat je de leaderboards laat winnen? (DAT levert nl wel wat op) Zou ik toch wel van een lootbox spreken.

    Idem bij Magic the Gathering. Dat kun je al behoorlijk lang online spelen dus het is niet eens een rare vraag of we het over lootboxes hebben als we de (digitale) booster beschouwen. Je koopt dan diezelfde boosters waar Franc het al over had, alleen alles is digitaal. Zelfs als magic kaarten niet direct in geld om te zetten waren (wat ze zijn, en sommige relatief recente kaarten doen tegen de honderd euro) dan zijn er nog steeds kaarten die zo goed als essentieel zijn om op niveau te kunnen spelen. En magic toernooien keren serieuze geldbedragen uit.

    Het is dus volgens mij helemaal niet zo simpel als zeggen “is de opbrengst uit dat random ding voor geld te verkopen [ja]/[nee]”

    1. Ik denk stiekem eigenlijk wel dat je kort door de bocht kunt zijn, (zoals ook al ergens gemeld?): Het is allemaal gokken, en dus illegaal, maar zolang er niemand tekenen van gokverslaving vertoont wordt er geen actie op ondernomen (en dus gedoogd).

  6. Ik vraag me af of er zoveel verschil in waarde tussen speeltjes zit die je vandaag uit een verrassingsei kunt trekken. Ik lees dat oudere speeltjes, door zeldzaamheid, wel flink wat kunnen opleveren, maar ook daar weet ik niet of dat veel verschilt tussen speeltjes uit dezelfde serie. Als de waarde sterk zou verschillen, vind ik dit wel gokken.

    Dit is anders bij Trading Card Games. Vaak is daar een zeldzaamheid ingebouwd, waar sommige kaartjes minder vaak voorkomen, zelfs binnen hun trap. De ene Rare is veel zeldzamer dan de andere. Bovendien zit een deel van de waarde in de hoe competitief een kaart is, en of het een speciale versie is (er zijn vaak glimmende varianten van dezelfde kaart). Op de (zwarte) markt leveren sommige kaarten dus beduidend meer op dan anderen, en kunnen de prijs van het dichte pakketje ontstijgen. Daarmee is dit wat mij betreft wel gokken.

    Bij lootboxes is dit nog verder versterkt. Handel is soms lastiger, maar de gevoelsmatige waarde is nog steeds hoger. Bovendien zijn er casino-achtige effecten en geluiden toegevoegd om het positieve gevoel verder te stimuleren en dus een gokverslaving aan te wakkeren. Zelfs als je Trading Card Games geen gokken vindt, dan nog zijn lootboxes wel van een andere orde. Bedrijven als EA zullen altijd proberen het toch aan de man te brengen, en het is mogelijk een zwarte markt vrijwel onmogelijk te maken (op het verkopen van accounts na), maar het gaat erom dat de gokverslaving wordt gevoed, en dat is met deze praktijken zeker zo. Het is dan ook niet voor niets dat bedrijven als EA zich zo hevig verzetten. Het is een belangrijke bron van inkomsten, veelal van een relatief kleine groep spelers die er heel veel geld in stoppen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.