De werkelijkheid van het tv-cliche van de cc naar je advocaat

Het verschoningsrecht voor advocaten en notarissen geldt net zo goed voor correspondentie in cc-mails. Dat las ik bij MR online. Die uitspraak kwam in reactie op de opstelling van het Openbaar Ministerie dat ze mails met de advocaat in cc wel degelijk mogen inzien, dergelijke mails zijn niet geheim (attorney-client privileged, als je Amerikaanse series kijkt). Steeds vaker worden bij e-maildoorzoekingen mails met een cc naar de advocaat aangetroffen die het OM dan gewoon gaat lezen, iets waar advocaten begrijpelijkerwijs boos over worden want de geheimhouding van communicatie tussen advocaat en cliënt is een groot goed en wie daaraan tornt, maakt een effectieve verdediging van die cliënt vrijwel onmogelijk. (Wie wil er niet meelezen met wat de wederpartij in vertrouwen overlegt immers?)

Ik kan tegenwoordig alleen nog Amerikaanse rechtbankseries kijken met mijn schoenen uit, want de juridische dingen zijn té tenenkrommend om gewoon te kijken. Met name ergerlijk is hoe men omgaat met privilege, vaak getoond als ergerlijke truc waarmee de overduidelijk schuldige verdachte glibberig het bewijs uit handen van hardwerkende politieagenten weet te houden. Het cliché* is dan dat de boef al zijn incriminerende correspondentie in cc naar de advocaat stuurde, zodat alles haha lekker puh geheim is. Zo werkt het niet, niet in Nederland en niet in Amerika.

In 2006 oordeelde de HR dat berichten die in CC naar een geheimhouder (advocaat of notaris) worden gestuurd, niet “reeds daarom” aangemerkt kunnen worden als vertrouwelijke stukken. Wat op zich logisch is, het gaat immers om strekking en doel van het bericht. Maar het OM blijkt deze uitspraak te lezen als “de advocaat stond in cc dus het telt niet”. Wat dan weer een stuk beperkter is.

Heel formeel is de cc header ooit bedoeld om mensen een informatieve kopie (carbon copy, ik typte ze ooit nog) te geven. Vanuit dat standpunt zou je kunnen zeggen dat de informatie niet bedoeld was voor vertrouwelijk overleg met je advocaat, dit is dan niet iets dat je hemhaar wilt vragen of voorleggen. Je stuurt een kopietje voor het dossier, maar verder verwacht je geen actie.

Maar het gaat uiteindelijk om de praktijk, en die is volgens mij dat mensen cc relatief willekeurig gebruiken. Soms sta je in de cc en krijg je toch een actiepunt, of is de mail wel degelijk meer dan slechts “ter informatie”. En het is die praktijk die de doorslag geeft. Het verschoningsrecht kan dus prima gelden voor mails in cc, je moet naar de inhoud en doel van de mail kijken. Die boef met zijn “alles gaat cc naar de advocaat haha” gaat dus te kort door de bocht, maar de officier met zijn “ik zie cc dus ik mag het lezen” net zo goed.

Arnoud
* De directie stelt zich niet aansprakelijk voor het tijdverlies als gevolg van klikken van deze link

22 reacties

  1. Met een CC worden er toch 2 (of meer) e-mails verstuurd. Daarbij kan je stellen dat de ene naar de advocaat inderdaad vertrouwelijk is maar de andere die niet naar de advocaat gaat, niet vertrouwelijk is.

    1. Maar als je als verdachte praat met je advocaat en je moeder zit er ook bij, dan blijft het gesprek vertrouwelijk. Het OM mag dan niet zeggen “we gaan meeluisteren want het gesprek tussen verdachte en z’n moeder is niet vertrouwelijk”. CC is gewoon een technisch middel om een driewegconversatie te voeren.

      1. In geval van een mail met een CC naar de advocaat is de analogie eerder een gesprek tussen verdachte en moeder waar de advocaat bij zit. of misschien nog meer: een telefoongesprek tussen verdachte en moeder waar advocaat aan een van beide kanten meeluistert.

  2. Arnoud, omdat de directie zich niet aansprakelijk stelt voor tijd verlies, neem ik het maar op me om dat te doen. Wanneer twee volle minuten in een dichte envelop naar postbus 51 te Almeren worden verstuurd, dan kunnen we deze vervelende kwestie achter ons laten. 😉

  3. Simpele vraag: Wat nou als de advocaat niet in de CC staat maar in de BCC? Dat kun je als ontvanger dan niet weten maar als de verdachte dan beweert dat de email via BCC naar de advocaat was gestuurd en de advocaat dit bevestigd, zou dat dan hetzelfde resultaat hebben als bij een normale CC? 🙂

    1. Dat kan soms via een politiemedewerker-geheimhouder (iemand van een ander team) worden beoordeeld en soms gaat het naar de rechter-commissaris die dan beslist. Afhankelijk van de casus. Weten ze al dat het om een geheimhouder gaat of kan het zo zijn dat…

      Ik trof laatst tijdens een doorzoeking een usb-stick aan waar het logo op stond van zijn advocaat en de verdachte verklaarde er ook zo over. Dan gaat het in een zak met een verzegeling en mee met de rechter-commissaris (direct of indirect ivm transportrisico).

  4. Ik denk dat waar het verder naar toe gaat ook een rol zou moeten spelen. Is dat naar een grote mailinglijst of een journalist dan lijkt het mij minder logisch dat het geheim blijft. Anders kan een crimineel bij bv Pauw gaan zitten en alles bekennen/roepen zolang de advocaat er maar bij zit… Het gaat er lijkt mij meer om of de verdachte een redelijke mate van vertrouwelijkheid mag verwachten.

  5. het blijft film…..kijk er dan ook zo naar. Fantasie moet geen werkelijkheid worden.

    Maar als je toch technisch wil blijven, neem dan BCC, dan is het duidelijk.

    En dan is er ook nog het verschil tussen cc en gewoon twee of meer adressen in de adres regel.

    Wat overigens ook bij CC en BCC kan

    1. Een aantal organisaties hebben een afdeling die van documenten en mails oordeelt of ze onder het verschoningsrecht vallen voordat ze doorgegeven worden aan de onderzoekers. Deze afdeling is onafhankelijk van de afdeling die de overtreding onderzoekt.

  6. Het blijft een vreemde situatie.

    Je zet iets (belastends) bedoeld voor je advocaat in een bericht aan een derde waarbij je – voor het gemak? – de advocaat in de cc opneemt.

    Wat let het justitie om de geadresseerde die geen verschoningsrecht heeft te laten getuigen over de inhoud van die e-mail? “Verdachte stuurde mij een e-mail waarin hij toegaf het misdrijf te hebben gepleegd” is misschien niet zo sterk als de e-mail zelf, maar nog steeds beter dan niets.

    En wat als ze die e-mail uit het account van die derde verkrijgen. Voor hem is het geen communicatie met zijn advocaat … rare uitspraak.

    1. Kan na een minuut al niet meer editten dus even reply op mezelf: Als je dit strikt doorvoert krijg je de absurde situatie dat je “To” veld je blog is dat e-mail posting ondersteunt en de cc de advocaat. Dan weet de hele wereld dus van de post, maar als er een vraag aan de advocaat in staat zou het OM het niet mogen gebruiken…

  7. Ik vermoed dat een advocaat een onaangenaam gesprek met de orde van advocaten tegemoet kan zien als een cliënt er te e veel een gewoonte van maakt om de advocaat bij allerlei emails in de CC te zetten.

  8. Hoe zit het eigenlijk met een emailtje naar een jurist in plaats van naar een advocaat? Stel, klant en advocaat hebben een lastige kwestie en op advies van de advocaat gaat er een email naar een jurist die (nog) geen advocaat is. De klant vergeet daarbij de CC aan de advocaat. Valt ook dat onder verschoningsrecht?

  9. Het is zo bij zo link om een email naar een advocaat te sturen. Email is niet geschikt voor communicatie voor uitwisseling van vertrouwelijke informatie want het is zelfde als het versturen van een brief zonder envelop.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.