Hoe misleidend mag je zijn in aanvulling op je kleine lettertjes?

De Australische consumentenorganisatie ACCC heeft Samsung aangeklaagd, omdat die vindt dat Samsung consumenten misleidt met advertenties voor zijn Galaxy-smartphones. De advertenties laten mensen zien die hun telefoon in een zwembad of in zee gebruiken. Dat meldde Tweakers vorige week. Samsung heeft niet getest of de smartphones tegen zwembad- of zeewater kunnen, raadt in de handleiding gebruik in of rond zwembaden of stranden af en geeft geen garantie op claims wegens water in de telefoon. Maar ze tonen wel foto’s zoals hiernaast met de telefoon onder water in het zwembad. Samsungs verweer lijkt te zijn dat de telefoons voldoen aan de IP-certificering voor waterdichtheid, waarbij niet vereist is dat de telefoon moet kunnen zwemmen of de zee mee in. Eh wacht, wat?

Het is natuurlijk een heel oude truc: doe een mooie belofte en ontkracht deze met een sterretje of kleine letters. Dan kun je mensen verlokken en toch “haha ja meneertje had u maar moeten lezen” zeggen. Deze foto’s van Samsung zijn daar een mooi voorbeeld van, ik zie een meneer onder water in het zwembad op zijn telefoon, en bij Tweakers nog een mevrouw die surft in zee met haar telefoon aan de broeksriem. Super gaaf, zo’n telefoon wil ik ook. Ga ik de IP-68 specificatie lezen of zeewater inbegrepen is? Nee, natuurlijk niet. Ben ik nu misleid?

Een misleidende of oneerlijke handelspraktijk is volgens de wet een handeling van de verkoper “waardoor de gemiddelde consument een besluit over een overeenkomst neemt of kan nemen, dat hij anders niet had genomen”. Een reclame-uiting is een voorbeeld van zo’n handeling. Mensen laten zich meenemen door reclame, en besluiten dus mede op basis van wat de reclame zegt. Natuurlijk is er meer dan alleen de reclamefoto, in dit geval dus de IP68-certificering en de kleine lettertjes in de handleiding. (Laten we even doen alsof je die kunt lezen voor je het product koopt.)

Wat precies een gemiddelde consument is, blijft juridische discussie. De standaard definitie is een “gemiddeld geïnformeerde, omzichtige en oplettende gewone consument”, wat volgens juristen erop neerkomt (zie gelinkt artikel) dat de consument zich goed inleest, labels doorneemt en reclame-uitingen met een korreltje zout neemt. Ik vond helemaal sterk de casus van etikettering van een vruchtenthee, waarbij reclame werd gemaakt met “framboosvanille avontuur” maar de thee in het geheel geen geen vanille- of frambozenaroma’s bevatte. Wel was er “natuurlijk aroma met frambozen/vanillesmaak” opgenomen op de ingrediëntenlijst. Was dat nu misleidend?

Ja, want je kunt mensen misleiden met

de etikettering van een levensmiddel en de wijze waarop deze is uitgevoerd, middels het voorkomen, de beschrijving of een grafische voorstelling van een bepaald ingrediënt de indruk kunnen wekken dat dit levensmiddel dat ingrediënt bevat, terwijl het dit in werkelijkheid niet bevat, wat uitsluitend blijkt uit de lijst van ingrediënten die op de verpakking van dat levensmiddel staat’.

Je kunt dus niet van de consument verlangen dat hij in detail de ingrediëntenlijst (zeg maar de kleine lettertjes) leest, als de aanprijzingen en etikettering (dus zeg maar de grote letters) al duidelijk een bepaalde kant op wijzen. Dat gaat natuurlijk specifiek om ingrediënten bij voedingswaren, maar ik zie niet in waarom je datzelfde principe niet mag loslaten op kleine lettertjes in handleidingen of algemene voorwaarden bij certificeringsklassen.

Het enige tegenargument dat ik nog kan bedenken is dat toch iedereen weet dat mobieltjes niet werken onder water. Maar daar staat tegenover dat we dat op die foto’s toch echt zien gebeuren. Moet je dan weten dat ze hier een grapje uithalen, de gebruikelijke overdrijving in reclame? Dus als ze zeggen “stootvast” en ze tonen een stoomwals die zonder problemen over de telefoon dendert, dan weten we dat dat een grap is en dat je niet écht die telefoon mag pletten?

Arnoud

16 reacties

  1. Maar omdat je al telefoons hebt die het overleven als je hem in de wc-pot laat vallen, is bruikbaar in een zwembad niet zo vergezocht meer, en daarom misleidend. ook heb je onderwatercamera dus technisch moet een onderwatertelefoon ook wel kunnen.

  2. Er is voldoende elektronica die wel zeewater overleeft. Denk aan onderwater camera’s en horloges. Ik vind het helemaal niet gek om te denken dat ze een telefoon ook zo kunnen maken. Ik zou daar dan ook op vertrouwen na het zien van de reclame. Het gaat toch echt de verkeerde kant op als Samsung dit zou winnen.

  3. Doet me denken aan een verhaal van iemand die zijn iPhone ter reparatie aanbood in de Apple shop, maar garante werd geweigerd dat de water-indicator was getriggerd. Dit ondanks dat Steve Jobs bij de presentatie van dit type telefoon had laten zien dat hij bleef werken in een glas met water, maar dat hij maar de kleine letters had moeten lezen. Uiteindelijk is “uit coulance” de telefoon toch gerepareerd. Jammergenoeg dus geen rechtszaak (omdat Apple die hoop ik had verloren). Ik kan de bron helaas nu niet terugvinden.

  4. Er zijn technisch eenvoudig middelen waarmee je de electonica eenvoudig beschermt, zoals plastic spray. Dit product wordt al jaren verkocht en toegepast in de electronica.

    Recente (tv) reclemes waarin men met een eenvoudig middeltje een boormachine waterbestendig maakt. Die reclames ziet de gemdiddelde consument ook Derhalve is de samsung reclame pure misleiding

  5. “De standaard definitie is een “gemiddeld geïnformeerde, omzichtige en oplettende gewone consument”, wat volgens juristen erop neerkomt (zie gelinkt artikel) dat de consument zich goed inleest, labels doorneemt en reclame-uitingen met een korreltje zout neemt.”

    Als we gaan legaliseren, dat mensen mogen liegen en bedriegen, dan zijn we als maatschappij wel diep gezonken. De gewone consument-burger-werknemer zou eens moeten liegen op een sollicitatie, dan is het hek van de dam. Of zelfs gewoon dingen weglaten, niet eens liegen.

  6. Het lukt de overheid overigens heel goed reclame-uitingen aan strikte banden te leggen, zoals het voorbeeld van de sigarettenindustrie bewijst. Evenals de flauwekul van vroeger, dat ‘steeds meer artsen roken’ of dat je zo wordt als de cowboy op het pakje, kun je dit soort onzin ook verbieden.

  7. Ik vind me, als het om dit soort dingen gaat, een bovengemiddeld goed geïnformeerde consument, maar als ik bij een webwinkel oid, nergens een disclaimer zou vinden met iets als: “Deze telefoon kan niet echt onderwater”, dan zou ik denken dat deze mobiel dat kan.

  8. Ik heb wel eens naar die IP-certificering gekeken, en weet dat ’t ene getalletje gaat om stofdichtheid, en het andere getalletje om waterdichtheid. Daarbij kan ik ook nog vertellen dat als een apparaat tot op een diepte van 1 meter onder water gehouden kan worden, dat in de praktijk vermoedelijk minder is. Als je namelijk dat ding in het water gooit, dan heb je naast de waterdruk ook nog de weerstand van de oppervlaktespanning die voor extra druk zorgt, waardoor in de praktijk een max diepte van 30cm realistischer is dan een meter.

    Hiermee ben ik op z’n minst gemiddeld geinformeerd, en wellicht wel bovengemiddeld. Wist ik dat zout water uitgesloten was? Nee, geenszins. Aan de hand van de betreffende advertenties zou ik hoogstens geconstateerd kunnen hebben “Oh, ipx68 heeft ook betrekking op zout water”.

    Op https://en.wikipedia.org/wiki/IP_Code komt het woord ‘salt’ fof ‘sea’ niet voor. Wel staat er ‘freshwater’, en het is dan aan de lezer om zelf te bedenken dat zeewater geen freshwater is. Dat je ‘zover moet denken’ voordat je kan snappen dat al die video’s van mensen op/in de zee net een brug te ver zijn – nee dat komt er bij mij niet in.

    1. Freshwater betekent zoet water, niet vers water of fris water. Is een gekkigheidje van de Engelse taal. Vervelend, maar waar.

      [Dacht ik, uit mijn hoofd. Niet nagekeken in een goed woordenboek zoals Collins online (gratis). Zou ik wel doen, moest ik het vertalen. Weet je wat nu ook maar even, toch: https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/freshwater

      A freshwater lake contains water that is not salty, usually in contrast to the sea. Freshwater creatures live in water that is not salty. …Lake Balaton, the largest freshwater lake in Europe.

      The perch is a freshwater fish.

      Duidelijk? Duidelijk.

  9. Ik wist dat IP68 over schoon, zoet water gaat. En niet over zeewater. Maar ik ben ook geen gemiddelde consument wat dat betreft, ik heb producten ontwikkeld die IP68 moesten zijn. En anderen met een zout-water-bestendigheid.

    En in een klassiek geval van Known Unknowns en Unknown Unknowns: Ik weet ook niet de preciese verschillen tussen IP68 en Salt Spray resistant zijn. Als professionele productontwikkelaar huur je daarvoor deskundigen in. Als Samsung adverteert met mobieltjes onder zeewater interpreteer ik dat als een claim dat samsung mobieltjes daar tegen kunnen. En dan denk ik knap hoor van samsung, ik weet namelijk hoe moeilijk dat is.

    IP68 (en andere water-elektronica normen) zijn vergelijkbaar met de NEN-1010 norm voor laagspanningsinstallaties. Je verwacht van een electricien dat hij de NEN-1010 kent. En dus niet van een consument dat ie begrijpt wat IP68 inhoud. Hooguit als kwalificatie: IP44 mag in de tuin.

    1. Gemiddelde consument: Die telefoon is 1 meter waterdicht; dan moet zo’n apparaat toch tegen een dagje strand met een beetje zeewater kunnen. Als je weer thuis (of op de camping) bent het zand en zout gewoon even afspoelen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.