Een rechtbank mag providers (en dus ook Facebook) tot notice en *stay* down verplichten

Het Hof van Justitie in Luxemburg heeft bepaald dat er geen EU-regels zijn die zich verzetten tegen een verplichting voor hostingproviders als Facebook om commentaren te verwijderen die sterk gerelateerd zijn aan eerdere onwettig verklaarde commentaren. Dat las ik bij Tweakers. Nogal een omweg om te zeggen dat rechters providers kunnen verplichten om onrechtmatig verklaarde inhoud ook werkelijk down te hóuden, bijvoorbeeld door met filters te herkennen dat iets vrij sterk lijkt op eerder, geweerd commentaar. Maar ze moesten wel, want er is geen EU-regel die letterlijk zegt dat rechters dit mogen doen. Daarmee is eindelijk een grondslag gekomen voor wat in het jargon notice and stay down heet; je hoeft niet apart een procedure te voeren over iedere repost met een toegevoegde komma of een zin “hear hear” er boven geplakt.

Wanneer iemand een onrechtmatige uiting plaatst op een platform zoals een website of een Facebookpagina, kun je een klacht indienen bij de beheerder. Die moet dan (als de klacht evident juist is) de uiting weghalen. Dat is notice & takedown zoals we dat al bijna 20 jaar kennen. Maar vaak speelt dan het probleem dat die content dan weer opnieuw wordt geplaatst door een ander, eventueel met kleine aanpassingen zodat het niet direct opvalt. Dan moet je als klager dus wéér aan de bak en die hele notice&takedown procedure doorlopen.

In een Oostenrijkse zaak had de eisende partij (dus de klager) tegen Facebook geëist dat deze stay down maatregelen zou nemen om een smadelijk bericht blijvend offline te houden. De rechter aldaar vond het belangrijk genoeg om dit aan het Hof van Justitie voor te leggen, dat dus niet alleen bevestigt dat die maatregelen er moeten komen maar ook dat de rechtbank mag vonnissen dat dat wereldwijd gevolg moet hebben.

En dus dat het ook moet gelden voor inhoudelijk grofweg dezelfde teksten. Dit omdat je anders nog steeds aan de gang blijft; iedere trol weet dat je een komma weg kunt halen of een zin toevoegen en dan een simpel algoritme kunt omzeilen. Het gaat alleen niet zo ver dat ieder bericht van gelijke strekking automatisch geweerd moet worden, ik denk echt dat het beperkt is tot tekstuele aanpassingen op het bericht, zeg maar even als we het plagiaat zouden noemen. Dit omdat de reden achter deze uitspraak is dat een verbod op herpublicatie niet te eenvoudig omzeild moet worden. Een volledig nieuwe tekst valt sowieso niet onder dat verbod, immers.

Bijzonder is nog dat het Hof expliciet zegt dat de rechter zo’n verbod ook wereldwijd mag opleggen. Althans, dat niets in het Europese recht zegt dat dat niet mag. Een paar weken terug zei het Hof nog wat anders bij het vergeetrecht. Maar het verschil is dat in die zaak de Europese wetgever vrij duidelijk niet aangedurfd had om een wereldwijd vergeetrecht aan te nemen. Bij dit soort klachten is er überhaupt weinig Europees recht, landen mogen dus zelf uitzoeken of zo’n vonnis wereldwijde werking mag hebben. Daarom kan de Europese rechter daar geen uitspraak over doen.

Arnoud

8 reacties

  1. Wat ik mij bij dit soort uitspraken altijd afvraag is hoe erg zo’n partij dan zijn best moet doen om dergelijke algoritmes te bouwen die die content herkennen? Je kunt daar veel of weinig moeite insteken, waarschijnlijk doen ze dat laatste met de boodschap “We hebben zo’n systeem, maarja het werkt niet zo goed, sorry.”.

  2. Nogal een omweg om te zeggen dat rechters providers kunnen verplichten om onrechtmatig verklaarde inhoud ook werkelijk down te hóuden, bijvoorbeeld door met filters te herkennen dat iets vrij sterk lijkt op eerder, geweerd commentaar.

    Betekent dat dan niet ook dat je door automatische filters iedereen de mond snoert? Als een journalist hier later verslag over wil doen met behulp van een letterlijk citaat, mag dat dan nog wel, of zijn die woorden dan voor altijd off-limit?

  3. Verklaren dat iets wereldwijde verbannen moet worden is nogal een farce; wat gaat de rechter doen om dat te handhaven in een jurisdictie die dat niet ziet zitten? Een kruisraket afschieten? Wat als een andere jurisdictie anti-censuur wetgeving invoert en die ook wereldwijd van kracht verklaart, en tegen Facebook zeg dat het het vonnis niet mag uitvoeren op straffe van drie maal de potentiele boete in de EU. Het eindresultaat is dat een partij als Facebook gedwongen wordt op te splitsen in onafhankelijk opererende entiteiten per jurisdictie, en we harde “Chinese firewalls” krijgen op de landsgrenzen. Is dat wat we willen?

    Een bevel dat niet voldoende ‘kenbaar’ is, dat wil zeggen, dat iemand met een normaal begrip van zaken weet dat er mee bedoeld wordt, lijkt mij strijdig met de basis van voorspelbaarheid van de wet, en daarmee ultiem het hele uitgangspunt van de rechststaat en het bieden van rechtszekerheid. Is dat wat we willen?

    Hele slechte en schandalige ontwikkeling dus.

    1. Het eindresultaat is dat een partij als Facebook gedwongen wordt op te splitsen in onafhankelijk opererende entiteiten per jurisdictie, en we harde “Chinese firewalls” krijgen op de landsgrenzen. Is dat wat we willen?

      Als een Oostenrijkse wet bepaalt dat iets in Oostenrijk niet mag, dan moet dat ook gehandhaafd worden, anders ondergraaf je de hele rechtsstaat, alleen omdat het onhandig is voor een multinational als Facebook. Het is ook niet nieuw. Twitter blokkeert bv al tweets die in Duitsland strafbaar zijn in Duitsland.

      1. Maar daar hebben we het hier niet over. Die tweets bestaan nog steeds in en zijn standaard zichtbaar in andere landen. (En ook in duitsland als je ook maar een klein beetje technisch onderlegd bent).

        Het probleem is als die tweets overal niet meer zichtbaar/verwijderd zijn. En als je denkt dat dat geen issue is, kijk dan even snel naar de de draconische censuur/smaad wetten die het VK heeft aangenomen, omdat de ‘pers’ in dat land elke vorm van fatsoen ontbeert.

        (https://en.wikipedia.org/wiki/CensorshipintheUnitedKingdom)

        Stel je voor dat we daar in Nederland ons aan moeten houden omdat wat we op het internet zetten oook leesbaar is in het VK.

        Iedereen gebruikt altijd China als voorbeeld, maar je hoeft dus niet zo ver van huis en wellicht is – buiten het drama voor de economie – Brexit zo slecht nog niet voor ons.

        1. Nu ben ik geen jurist, maar dat is niet hoe ik het interpreteer. Het Europese Hof schrijft: “wereldwijd de in het bevel bedoelde informatie te verwijderen of de toegang daartoe onmogelijk te maken, binnen de grenzen van het relevante internationale recht waarmee de lidstaten rekening moeten houden.” Bedenk ook dat de Oostenrijkse rechtbank nog de definitieve uitspraak moet doen, met dit als hulpmiddel.

          Nou is een belangrijke grens van het internationale recht dat een Oostenrijkse rechtbank alleen jurisdictie heeft in Oostenrijk. Op basis daarvan lijkt me dat de Oostenrijkse rechtbank twee dingen kan afdwingen: – Het verwijderen van posts geplaatst in Oostenrijk. – Het niet laten zien/blokkeren van posts in Oostenrijk die in het buitenland geplaatst zijn.

          Als de Oostenrijkse rechter zou beslissen dat een boek uit de handel gehaald moet worden wegens schadelijke smaad, dan geldt dat voor de boeken in Oostenrijk. Waarschijnlijk zal die rechter ook zeg dat je die boeken niet meer mag exporteren naar het buitenland en daar alsnog verkopen. Je mag ook niet het boek in buitenland drukken en dan naar Oostenrijk importeren. Maar als je wilt dat het boek in het buitenland niet meer wordt gedrukt en verkocht, dan zul je in die buitenlanden moeten procederen.

  4. Wat als een andere jurisdictie anti-censuur wetgeving invoert en die ook wereldwijd van kracht verklaart, en tegen Facebook zeg dat het het vonnis niet mag uitvoeren op straffe van drie maal de potentiele boete in de EU.

    Dat zou een heel vervelende, maar niet ongekende situatie zijn.

    Ik (en enkele collega’s) kreeg zelf ooit van onze general counsel te horen dat ik maar even niet naar de VS moest afreizen in verband met een discovery order waar ik volgens de Amerikaanse wet aan moest voldoen, omdat ik anders in contempt of court was en waar ik volgens de Nederlandse wet niet aan mocht voldoen. Als ik zolang die zaak liep mij in de VS zou vertonen liep ik het risico in gijzeling genomen te worden tot ik de de gevraagde data opleverde.

    Het risico van buiten de VS voor vornamelijk Amerikaanse ondernemingen werken. Doe het lang genoeg en je loopt er allemaal een keer tegenaan.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.