Een lezer vroeg me:
Al een tijdje onderhandel ik met vijf partijen om tot een samenwerking te komen, waarbij we een opensourcepakket gaan exploiteren onder gezamenlijke winstdeling. Het contract ondertekenen is blijven liggen vanwege de crisis, maar we zijn wel al soort van begonnen. Nu stelt een van de partijen dat hij het eigenlijk toch niet eens is met het contract (lees: de winstdeling) en hij zegt dat hij nergens aan vast zit omdat hij nooit getekend heeft. Is dat zo, en wat kunnen wij nu doen?
Of een overeenkomst gesloten is, hangt in eerste instantie af van wat in de tekst zelf staat. Soms staat er iets van “Deze treedt in werking na de laatste handtekening” en dan is het evident dat de overeenkomst nu nog niet gesloten is omdat er handtekeningen missen.
Minstens zo vaak staat er een aanvangsdatum en is er geen duidelijke reden waarom de handtekeningen gezet moeten worden. Of er staat helemaal niets over wanneer het contract aanvangt. Dan moet je gaan duiden hoe de rest van het contract opgezet is. Wat was het doel van de overeenkomst, en is het daarvoor echt nodig dat dan iedereen moet tekenen? Wat waren, anders gezegd, de bedoelingen van partijen toen ze kozen voor een document waar een krabbel onder zou komen.
In veel gevallen geldt: niet ondertekend hebben is niet hetzelfde als niet akkoord zijn. Ook uit feitelijk handelen kun je akkoord afleiden, bijvoorbeeld omdat die ene partij ze de oprichtingsbijdrage betaald heeft, alvast het afgesproken werk ging doen of op zijn minst inhoudelijk ging discussiëren op de groepsapp waar de samenwerking mee gerund wordt. Dan is het ontbreken van de handtekening geen beletsel meer.
Uitzonderingen zijn natuurlijk mogelijk. Als de partij zich in het onderhandeltraject altijd wat afhoudend had opgesteld, dan kun je nu niet claimen dat hij stilzwijgend er aan vast zat bijvoorbeeld. Of als hij een unieke bijdrage gaat leveren (en dat nog niet gedaan heeft), dan is het ook nogal prematuur.
Maar zoals gezegd, een handtekening is niet verplicht. Juridisch zitten ze er bijvoorbeeld al aan vast als de vertegenwoordiger appt dat ze akkoord zijn en de handtekening nog even laat wachten vanwege coronaperikelen. Je kunt dus prima snel schakelen door aan te dringen op een anders gecommuniceerd akkoord, en later zien hoe je die krabbel gaat krijgen. Want die is eigenlijk nergens voor nodig, behalve je héél bang bent dat je ruzie gaat krijgen over wat er exact afgesproken is.
Arnoud
Is een samenwerkingsovereenkomst niet vormvrij, wat zou betekenen dat ook met zo’n passage over de inwerkingtreding er al wel degelijk een overeenkomst kan bestaan?
Hij is vormvrij maar als je expliciet zegt wanneer ie van kracht wordt dan lijkt me dat wel vrij bindend.
Lijkt me ook. Maar als men begonnen is ondanks de schriftelijke formaliteit, kan daaruit toch wel enigszins afgeleid worden dat de ander akkoord was?
Dat is een interessante. “Wij zijn aan niets gebonden tot we getekend hebben” zeggen en dan gewoon gaan werken conform de niet-getekende afspraken. Ik neig dan naar de praktijk boven de letter te waarderen en dus te zeggen dat je hangt aan het contract.
Altijd maar dat gezoek.
Is het ook niet je recht om je mening te veranderen?
Natuurlijk mag je je mening veranderen. Maar aan eenmaal aangegane overeenkomsten, met rechten en plichten, moet je je houden, of deze opzeggen zoals in de overeenkomst of de wet voorzien is.
Als jij de stellige indruk wekt dat je akkoord bent, dan hebben wij een afspraak. En eenzijdig een afspraak veranderen is geen recht, dat is onredelijk.
Hoe zit dat eigenlijk met de stellige indruk wekken akkoord te gaan, maar het contract ondanks aandringen nooit ter inzage hebben gekregen? Geen hypothetisch geval. Ik vraag dit voor … enz.
Het lijkt me dat je dan op zijn best de stellige indruk kunt hebben gewekt akkoord te zijn gegaan met wat er aan jou gecommuniceerd is, niet met hoe een ander het later opschrijft.
Maar zoals met dit hele draadje…. alles hangt er vanaf wat er precies gezegd is door beide partijen en in hoeverre dat bewijsbaar is.
En als de tegenstribbelende partij niet alleen zegt “ik zit er niet aan vast want niet getekend” maar zelfs beweert “Geen idee hoe mijn partners er bij zijn gekomen om dit contract op te stellen, hier hebben we het helemaal niet over gehad”?. Iedereen kan wel beweren dat een contract in samenspraak is opgesteld, er overeenstemming was en alleen de handtekening nog ontbrak. Je zal toch iets moeten bewijzen, en als er verder niets vast ligt in emails of iets dergelijks dan heb je toch weinig onderbouwing lijkt me.
Wat een partij intern afspreekt over bevoegdheid bindt derden niet. Als de redelijke indruk is gewekt dat deze mensen bevoegd waren voor deze deal dan hang je. Ruzie het intern maar uit.
Vandaar dat Arnoud ook zegt dat je een akkoord kan afleiden als er wel sprake is van feitelijk handelen. Als er geen feitelijk handelen en geen handtekening is, dan zal het inderdaad lastig worden. Maar als wij samen een applicatie gaan ontwikkelen en jij begint te programmeren, en het contract is daarna niet veranderd, dan heb je toch wel een lastig punt als je beweert dat je het er nooit mee eens bent geweest.
Als ik het goed begrijp zit die andere partij dus aan de overeenkomst vast als hij zelf ook al begonnen was met het werk.
Als hij op geen enkele wijze een akkoord heeft gecommuniceerd en ook niet ‘alvast’ begonnen is heeft hij een punt dat er geen overeenkomst is.
Maar in dat laatste geval heeft hij geen bijdrage geleverd en zou je dus ook kunnen zeggen. Prima, geen overeenkomst ik ga alleen met die vier andere partijen verder. Voor jouw geen werk noch een aandeel in de winst. De vraag is dan dus geworden wat zou dat bedrijf bijdragen en kan je zonder ze.
Zou, in dit geval, het ‘onwillige’ bedrijf kunnen zeggen:
We hebben een afspraak om samen te werken, maar we waren het nog niet helemaal eens over de winstdeling. In de verwachting dat dat wel goed zou komen zijn we, ook ik, alvast begonnen met werkzaamheden, maar dat hebben we allemaal op eigen risico gedaan.
Nu blijkt dat de winstdeling niet goedkomt kan het hele project niet dorogaan. We hebben dus allemaal wat werk voor niets gedaan. Jammer, maar helaas, maar dat bewijst niet het bestaan van een afdwingbare overeenkomst om samen te werken onder financiele voorwaarden die mij niet aanstaan.
Dat hangt natuurlijk ook af van de communicatie die heeft plaatsgevonden.
Is er eerder gezegd “contract ziet er toppie uit, laten we gaan knallen” dan is het een heel ander verhaal dan wanneer er een appje is gestuurd met “nou poeh die winstdeling daar moeten we het echt nog over hebben”.
Interessant. Gaat deze analogie ook op voor arbeidscontracten? Meer dan eens wordt mensen beloofd dat bv verlenging of vast volgt en puntje bij paaltje wordt afgehaakt.
Ja hoor, alleen is de bewijsproblematiek lastiger bij zulke situaties. En mensen durven er geen punt van te maken omdat ze niet lastig willen zijn.