Autoriteit Persoonsgegevens waarschuwt voor inzet van slimme deurbellen

Deurbellen met een ingebouwde camera mogen niet zomaar worden opgehangen richting buren of de openbare weg, waarschuwt de Autoriteit Persoonsgegevens tegen de NOS. Volgens marktonderzoeker Multiscope heeft een half miljoen huishoudens inmiddels zo’n slimme deurbel. Wat er slim aan die deurbellen is, vermeldt het onderzoek overigens niet. Maar het probleem is natuurlijk dat dan (vaak) ook de openbare weg wordt gefilmd. En dat mag niet zomaar, en het is altijd een héle discussie wat dan de randvoorwaarden zijn.

Een deurbel die mensen filmt, verwerkt persoonsgegevens. Het doet er dan niet direct toe of je de beelden meteen weggooit of juist maandenlang bewaart. Dit valt dan onder de AVG, tenzij je het filmen zo inricht dat je niet “buiten de privésfeer geraakt van degene die door middel van dit systeem gegevens verwerkt”. Oftewel, zolang je niet  de openbare weg filmt.

In de meeste gevallen hangen dergelijke surveillancecamera’s echter zo dat ze wel de openbare weg filmen. De kern van het probleem is namelijk dat je de aanbeller (of portiekophouders) frontaal wil kunnen zien voor de herkenning, en vrijwel altijd is de openbare weg zichtbaar achter die personen. Huizen met grote voortuin en de bel pas bij de voordeur zijn sterk in de minderheid.

Het is echter niet verboden, omdat je wel degelijk een eigen legitiem belang kunt hebben bij dat filmen. Je wilt namelijk weten wie er aan de deur staat, wie zich ophoudt in je portiek en ga zo maar door. Dat valt onder het kopje beveiliging en is in principe een legitieme reden onder de AVG. Je komt dan ook uit bij de belangenafweging: is die camera van jou nodig en proportioneel voor dat doel? En heb je redelijke maatregelen ter bescherming van passanten en andere betrokkenen genomen?

Als je de AVG zuiver leest, dan ontkom je niet aan een duidelijke waarschuwing en een reglement cameratoezicht. Daarin moet je dan onder meer uitgewerkt hebben wanneer er wordt gefilmd, wat je met de beelden doet en hoe lang je ze bewaart. Dat doet natuurlijk niemand, en daarom waarschuwt de AP nu maar eens via de massamedia.

Weet je wat slim zou zijn van zo’n camera? Een automatische achtergrond-uitknipper net zoals Zoom en Teams hanteren. Dan zie je wel wie er voor de deur staat (dat was zeg maar het punt van een deurbel) maar worden passanten geblurd terwijl ze langslopen.

Arnoud

23 reacties

  1. Het doet er dan niet direct toe of je de beelden meteen weggooit of juist maandenlang bewaart.

    Ik had altijd begrepen dat als het helemaal niet wordt opgenomen en alleen live wordt afgespeeld op een monitor dat het dan niet onder de AVG valt. De vergelijking die ik toen gehoord had, was dat dit equivalent is aan een digitaal spionnetje (zo’n spiegel om vanuit de eerste verdieping makkelijk naar beneden te kijken wie er voor je deur staat).

    De meeste “slimme” deurbellen vallen hier alleen niet onder omdat daar de beelden vaak over het internet gaan langs allerlei verwerkers ipv alleen rechtstreeks weergeven zonder allerlei servers ertussen.

    Wat deurbellen slim kan maken is bijvoorbeeld dat ze alleen aan gaan bij beweging vlak voor de deur. Gezichtsherkenning zou ook slim kunnen zijn, maar ik zou niet weten wat de meerwaarde daarvan is. Ook zou dat waarschijnlijk door de achterliggende server gedaan worden en niet door de deurbel zelf.

    1. Dat is gebaseerd op een uitspraak uit Leeuwarden van alweer een tijd geleden. Maar als je de AVG formeel leest, denk ik dat ook een bel met alleen lokale aansluiting en live kijken onder de AVG valt: de camera beneden registreert het, je lokaal netwerk transporteert het en je display toont het. Dat is een verwerking in elektronische vorm dus valt het onder de AVG. Je redding is dat dit dan zuiver huishoudelijk/persoonlijk is en daarom er alsnog buiten valt. Maar dat gaat dan mis wanneer je ook de openbare weg registreert.

      1. Zou het uitmaken of de elektronische verwerking digitaal of analoog is? Bijvoorbeeld een analoge camera gebruiken met een coax aansluiting naar een CRT scherm? Dan is er geen (digitale) verwerking en een 1-op-1 kabel kan je ook niet echt een netwerk noemen, helemaal omdat er geen routers of zoiets tussen zitten.

        1. Dat maakt ontzettend veel uit. Bij analoge verwerking val je alleen onder de AVG als het in een dossier gaat (of zou moeten gaan). Dus zeg maar als de VHS tapes vervolgens gelabeld worden en in een archiefkast opgeborgen worden. Live kijken op een televisie met een analoge camera valt buiten de AVG.

          Ik denk zelfs ook opnemen (analoog, op VHS dus) en dan ’s avonds versneld terugkijken en weggooien, omdat er dan geen dossier/bestand is. Maar als die videorecorder stiekem toch een elektronisch apparaat is, dan kom je toch weer in de AVG terecht.

          1. De AVG maakt geen onderscheid tussen analoge en digitale verwerkingen. Dus waarom zou een handeling die in het analoge domein geen verwerking is dat in het digitale domein wel zijn? Of moet je “geautomatiseerde” in artikel 2, lid 1 van de AVG lezen als “digitale”?

            1. Sorry, had die termen niet moeten gebruiken. De AVG heeft inderdaad alleen onderscheid tussen handmatig en geautomatiseerd. Vaak komt dat neer op anal0og en digitaal, maar je kunt zeker geautomatiseerd analoog verwerken. Iedere handeling via ICT-middelen of internet is al te zien als een geheel of gedeeltelijk geautomatiseerde verwerking (zie ook HvJ EU 6 november 2003, zaaknr. C-101/01, Lindqvist).

      2. Dus de camera’s van een Tesla auto vallen onder de AVG (rijden over de openbare weg lijkt me niet huishoudelijk). Ook de achteruitrijcamera van veel normale auto’s zou er dan onder vallen. Ook zouden digitale spiegels dan niet meer mogelijk zijn in auto’s (twee camera’s aan de zijkant met schermen in de auto ipv zijspiegels).

        En ik betwijfel of er een wet is de expliciet zegt dat de politie (arrestatie team) of het leger nachtkijkers mag/moet gebruiken. Dit zijn namelijk digitale camera systemen die het beeld direct weergeven en vallen dan dus onder de AVG. En als de wet niet expliciet zegt dat ze het mogen/moeten gebruiken dan heb je geen wettelijke grondslag als reden voor verwerking, lijkt me. En hoe zit het met de politiehelikopter beelden, die ze ook in de meldkamer kunnen zien? Is dat cameratoezicht? Filmen ze met de helikopter alleen gebieden waar bordjes staan dat er camera toezicht is? Of is dit geen permanent toezich en is er dan geen bordje nodig?

        TL;DR, volgens mij levert het onder de AVG laten vallen van live niet-opgeslagen digitale beelden veel problemen op.

        1. Het gebruik door leger en politie van al dat soort systemen lijkt me toegestaan onder de grondslag van uitvoeren van een wettelijke taak. Daar is de politie immers voor. Er zijn andere wetten die regelen hoe, wanneer, en wat men ermee kan e.d.

        2. Dat van de Tesla-camera’s is inderdaad best wel een dingetje, het voelt weer zo’n typische Amerikaanse truc van gewoon maar wat op de markt brengen en dan klagen dat wetgeving je innovatie hindert. Ik snap nooit waarom de insteek dan is dat de wet het probleem is.

          Bij digitale spiegels zou ik me afvragen of er dan wel personen herkenbaar in beeld komen, want als dat niet zo is dan geldt de AVG natuurlijk niet. En bij een spiegel durf ik de huishoudelijke exceptie nog wel op te zien gaan.

          1. Het probleem is dat de wetgever vaak niet de consequenties van een bepaalde formulering kunnen overzien, zeker als het gaat om toekomstige technische ontwikkelingen. Het is dan belangrijk dat je zo veel mogelijk de intentie van de wet formuleerd, en daar op stuurt. Het lijkt mij dat de belangrijkste reden voor het hebben van de huidige privacy-wetgeving is het tegengaan van het enorme machtsverschil (en daarmee samenhanged misbruik) dat ontstaat door het makkelijk toegankelijk zijn van bulk-gegevens over heel veel mensen — zodat mensen met een “smetje” (wat dat ook moge zijn, een ziekte, een afwijkende mening, of bepaald gedrag, dat helemaal niet onwettig hoeft te zijn), gelijk onredelijk benadeeld worden.

            Bij toepassingen als camera’s in auto’s, of zeg een toekomstige bril die blinden weer laat zien, is dat in principe niet aan de orde (tenzij die informatie bewaard gecentraliseerd bewaard gaat worden), en dan moet je als wetgever of jurist niet in een kramp schieten dat dat gebeurt — daarmee wordt de wet inderdaad een barierre voor innovatie (of een mogelijk beter bestaan voor slechtzienden)

            1. Die zie ik. Ik zou daar tegenover stellen dat dergelijke toepassingen vaak (fors) uit de klauwen lopen, en dat je dus wel degelijk een check daarop wil hebben. Ik zie die camera’s nog wel gaan livestreamen over een jaar, en dan is het wel fijn als er een wettelijk kader is waarmee je Tesla of de eigenaar kunt aanspreken.

              De belangrijkste reden voor de AVG is mensen weer grip geven op hun persoonsgegevens. Niet alleen bij bulkanalyse door verre instanties, maar ook in het klein. Ik wil graag de schaakvereniging kunnen aanspreken op het zomaar publiceren van mijn schaakprestaties, of kunnen eisen bij de nieuwsbrief van de bakker dat ik niet als “Arnout” aangesproken wordt.

          2. Als beveiliging een grondslag is, waarom is filmen van de openbare weg dan niet goed? Alle inbraken beginnen op de openbareweg en eindigen daar ook. Filmen van je eigen directe omgeving is dan ook bijna onmisbaar bij elk politieonderzoek. Maar wacht effe… politie onderzoekt toch al geen inbraken meer, dus aan die beelden heb je ook niks…

            Zonder gekheid, waarom pakt de AVG niet de grote privacy-verslindende molochen aan, en laten ze gewone mensen die iets aan hun veiligheid proberen te doen niet gewoon met rust… Camerabeelden zijn tegenwoordig onmisbaar bij het oplossen van misdaad.

            1. Het is wel goed áls de openbare weg onvermijdelijk nodig is. Ik meen dat een juwelier gewoon de straat mag filmen, want ramkrakers moet je van voren kunnen filmen om ze te kunnen herkennen. Een huiseigenaar die in theorie bang is voor een inbreker, hoeft echter niet elke dag elke passant te filmen want de kans op zo’n inbraak is vrij klein en met een beter slot dan de buurman is het probleem ook al opgelost.

              1. Wat voor ramkrakers bij een juwelier geldt, waarom geldt dat niet bij mij thuis? Ik zie niet in waarom een kansberekening onderscheidt in privacy vergoelijkt. En het probleem afschuiven op de buren is ook niet sympathiek, en bovendien een vicieuze cirkel. Er zou wat mij betreft méér aandacht mogen zijn voor het oppakken van daders in plaats van voorkoming van de daad. Want het is precies zoals je zegt: lukt het bij mij niet, dan doen ze het bij de buren. Dus iedereen is gebaat bij het oppakken van de plegers, en minder bij het voorkomen dat het precies bij jou gebeurt.

      3. Vreemd kunstmatig onderscheid. Als ik een paar spiegeltjes ophang, kan ik ook de weg buiten het huis gaan bekijken, en die spiegels, ja die verwerken een signaal, en omdat licht bestaat uit fotonen, kun je stellen dat het discrete eenheden zijn, dus digitaal. Daarmee zijn spiegels een digitale verwerking van persoongegevens, en vallen dus onder de AVG?

        Tja, Jede Konsequenz führt zum Teufel, om maar eens een goede oud-hollandse uitspraak uit de kast te trekken.

        1. Ik weet ook niet waarom dat onderscheid is gemaakt, maar de AVG zit op “geautomatiseerd” dan wel “bestemd voor bestand”. Er staat geen definitie van “geautomatiseerd” in de AVG, maar volgens mij gaat het niet om digitaal versus analoog an sich. Een analoge computer zou wel geautomatiseerd zijn.

          1. Geautomatiseerd betekend dat er geen mens bij betrokken is. Verwerking is een bewerking op persoongegevens, zoals het verzamelen of gebruiken. Je kan analoog ook prima geautomatiseerd persoonsgegevens verwerken.

  2. in 2018 kwam dit ter sprake op security.nl.

    Daarnaast valt zo’n bel ook onder de AVG: het maken en opsturen van camerabeelden naar een smartphoneapp is een verwerking van persoonsgegevens, wanneer op de beelden mensen herkenbaar zijn. En dat is hier natuurlijk de bedoeling, tenzij je ‘m inzet om het honden- dan wel kattenluik op afstand te kunnen openen voor je huisdier. In tegenstelling tot een camera die ook de openbare weg filmt, valt dit duidelijk binnen de particuliere exceptie. Maar zelfs als dat niet zo is, dan is het legaal onder de AVG omdat het gaat om een eigen legitiem belang (het bewaken van je voordeur) en je daarvoor het werkelijk minimaalste filmt dat je je kunt voorstellen.

    Toen geen woord over een duidelijke waarschuwing en een reglement cameratoezicht. Voortschrijdend inzicht dat het nu wel moet?

  3. Het is leuk dat er een privacy wet is maar deze is na langen na niet te handhaven. Om te weten of iemand deze privacy regels overtreed zul je moeten vastellen of deze slimmedeurbel/camera in werking is, en/of deze camera uberhaup op de openbare weg filmt. Aangezien intercoms nog steeds legaal zijn denk ik dat er wel onderscheid kan gemaakt worden of er opgenomen wordt of niet.

    Maar goed stellen dat iemand de wet overtreed betekend wel dat je dit zou moeten bewijzen en om nou de politie of de AP met een gerechtelijke bevel iemands woning te laten betreden ( inbreuk privacy van bewoner) om dit te vastellen is nog al wat.

    Als de AP dit zo belangrijk zou vinden zouden ze er eens goed aandoen om bijv YouTube en websites als Dumpert te monitoren aangezien je hier vaak overtredingen ziet en de personen makkelijk zijn te achterhalen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.